Μέχρι τον προσεχή Νοέμβριο, η Ελλάδα θα γνωρίζει αν το κονσόρτσιουμ που έχει συγκροτηθεί στη χώρα μας από τα ελληνικά διυλιστήρια και την αφρόκρεμα της ενεργειακής αγοράς, με συντονίστρια την Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας, θα προκριθεί για να χρηματοδοτηθεί από εθνικούς και κοινοτικούς πόρους για το πρότζεκτ του «Λευκού Δράκου» στη Δυτική Μακεδονία.
Στο έργο συμμετέχουν τα ενεργειακά μεγαθήρια της χώρας: ΔΕΠΑ, ΔΕΣΦΑ, ΕΛ.ΠΕ., Μotor Oil, ΜYTILINEOS, η πολωνική Solaris και τα ερευνητικά ιδρύματα «Δημόκριτος» και το Εθνικό Κέντρο Ερευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΚΕΤΑ).
Το επενδυτικό σχέδιο που θα διεκδικήσει ευρωπαϊκούς πόρους για τη χρηματοδότησή του προβλέπει την ανάπτυξη της τεχνολογίας του υδρογόνου και την ευρεία χρήση της στον οικιστικό τομέα αλλά και στις μεταφορές. Δεν είναι τυχαίο ότι το «White Dragon», όπως αποτυπώνεται στο σχέδιο για τη δίκαιη μετάβαση της χώρας, αποτελεί μία από τις 16 εμβληματικές επενδύσεις που σχεδιάζονται για τη Δυτική Μακεδονία, για την υλοποίηση της οποίας εκτιμάται ότι θα δαπανηθεί το αστρονομικό ποσό των 2,5 δισ. ευρώ.
H δαπάνη αυτή αποτελεί ένα μικρό κομμάτι της ευρωπαϊκής στρατηγικής για το καύσιμο του μέλλοντος, το οποίο θα απορροφήσει επενδύσεις 470 δισ. ευρώ έως το 2050!
Στο μεσοδιάστημα, στόχος είναι η εγκατάσταση 40 γιγαβάτ ηλεκτρολυτών στην Ευρώπη, μέχρι το 2030.
To υδρογόνο, που έχει χαρακτηριστεί και ως «καύσιμο της ελευθερίας», καθώς δίνει στις κυβερνήσεις όλα τα όπλα για την απεξάρτησή τους από τα ορυκτά καύσιμα, βρίσκεται σε αφθονία στην ατμόσφαιρα. Μπορεί να παραχθεί από νερό μέσω της ηλεκτρόλυσης, κατά την οποία διασπάται στα δομικά του στοιχεία, το υδρογόνο και το οξυγόνο.
Καθώς, όμως, απαιτεί μεγάλες ποσότητες ενέργειας, γίνεται πράσινο μόνο εφόσον η ενέργεια που χρησιμοποιείται για την παραγωγή του προέρχεται από τον ήλιο ή τον άνεμο.
Στη Δυτική Μακεδονία στόχος είναι η μέθοδος αυτή να αξιοποιηθεί για την παραγωγή θερμότητας για την τηλεθέρμανση σε Κοζάνη, Πτολεμαΐδα και Αμύνταιο, που μέχρι σήμερα τροφοδοτούσαν οι λιγνιτικές μονάδες αλλά και ως καύσιμο στις μεταφορές.
Στον πυρήνα του «White Dragon», σύμφωνα με τη ΔΕΠΑ, βρίσκεται η χρήση ηλιακής ενέργειας από φωτοβολταϊκά έργα, ισχύος 2 GW για την παραγωγή πράσινου υδρογόνου, μέσω του οποίου θα αποθηκεύεται η ανανεώσιμη ενέργεια και η περίσσια θα μεταφέρεται μέσω αγωγών ή ειδικών φορτηγών για πολλαπλές χρήσεις.
Η Κεντρική Μακεδονία κάνει ένα άλμα προς τα εμπρός αν αναλογιστούμε ότι πρόσφατα στη Βρετανία το Εθνικό Δίκτυο Φυσικού Αερίου ανακοίνωσε ότι έως το 2030 θα έχει την πρώτη πόλη που θα θερμαίνεται αποκλειστικά από υδρογόνο! Αυτό που σχεδιάζεται είναι η σύνδεση όλων των οικιακών υποδομών θέρμανσης αλλά και των οικιακών συσκευών με το δίκτυο ώστε αυτές να αρχίσουν να λειτουργούν με υδρογόνο.
Οπως εξηγεί στο «business stories» ο κ. Γιώργος Χατζημαρκάκης, γενικός γραμματέας του Hydrogen Europe, που ασχολείται με την προώθηση του υδρογόνου στην Ευρώπη και ανήκει στους θερμούς υποστηρικτές του σχεδίου της Δυτικής Μακεδονίας, μέρος του πράσινου υδρογόνου που θα παράγεται στην περιοχή θα μπορεί να μεταφέρεται μέσω του αγωγού TAP και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Ο κ. Χατζημαρκάκης, ο οποίος έχει συναντηθεί με τον πρωθυπουργό και συμβουλεύει και τον περιφερειάρχη Δυτικής Μακεδονίας, είναι από τους Ελληνες των Βρυξελλών που επιχειρούν να ξεκλειδώσουν και στη χώρα μας τις νέες τεχνολογίες του υδρογόνου.
Εκείνο που προέχει τώρα είναι η ολοκλήρωση του φακέλου του «White Dragon» για να υποβληθεί στην Ε.Ε. και να διεκδικήσει τη χρηματοδότησή του από τον κατάλογο των έργων κοινού ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος (IPCEI), ως ένα από 4 πρότζεκτ που θα χρηματοδοτηθούν από την Ε.Ε.
Οπως λέει ο κ. Χατζημαρκάκης, πρόκειται για μια τεχνολογία που έχει τεράστιο ενδιαφέρον και για τα ελληνικά διυλιστήρια, τα οποία όχι μόνο επιδιώκουν να παραγάγουν πράσινο υδρογόνο, αλλά μπορούν και να χρησιμοποιήσουν τα πλοία τους για να το μεταφέρουν από την περιοχή της Μέσης Ανατολής, που θεωρείται ότι μπορεί να διαδραματίσει ρόλο μεγάλου εξαγωγέα στο μέλλον.
Ο ρόλος των ΕΛ.ΠΕ. και της MOI
Για τη βιομηχανία της διύλισης το υδρογόνο αποτελεί μια δοκιμασμένη συνταγή, η οποία όμως αφήνει ένα τεράστιο περιβαλλοντικό αποτύπωμα καθώς παράγεται από φυσικό αέριο.
Πρόσφατη έκθεση του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας, αναφέρει ότι το ένα τρίτο του παγκόσμιου συνόλου της χρήσης υδρογόνου (περί τα 38 εκατομμύρια τόνους ετησίως) γίνεται σε διυλιστήρια πετρελαίου, τα οποία παράγουν 230 εκατομμύρια τόνους εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα ετησίως. Τα διυλιστήρια ανήκουν στην κατηγορία των μεγαλύτερων καταναλωτών υδρογόνου. Το χρησιμοποιούν σε χημικές διεργασίες που απομακρύνουν το θείο και άλλες προσμείξεις από το αργό πετρέλαιο, αλλά και για την παραγωγή μεθανόλης που χρησιμοποιείται για την παραγωγή διαλυτών, καυσίμων κ.ά.
Είναι επομένως φανερό γιατί τα ελληνικά διυλιστήρια είναι αποφασισμένα να επενδύσουν σε τεχνολογίες που θα συμβάλλουν στην απανθρακοποίηση της παραγωγής τους και αυτός είναι και ο λόγος που έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον για το «White Dragon».
Μάλιστα τα ΕΛ.ΠΕ. έχουν προγραμματίσει για την επόμενη 5ετία τη λειτουργία τουλάχιστον δύο «υδρογονάδικων», που εκτιμάται ότι μπορούν να λειτουργήσουν σε Αθήνα και Κοζάνη.
Ακριβή τεχνολογία
Ωστόσο, όπως επισημαίνεται από παράγοντες του κλάδου, είναι αναγκαίο να υπάρξουν δύο προϋποθέσεις ώστε το σχέδιο να έχει ορίζοντα ωρίμανσης και εμπορικής εφαρμογής. Η πρώτη είναι να προχωρήσει ο εθνικός σχεδιασμός του υδρογόνου για το οποίο μόλις τον περασμένο Δεκέμβριο ανακοινώθηκε η σύνθεση της αρμόδιας 15μελούς επιτροπής υπό την προεδρία του καθηγητή του ΕΜΠ Παντελή Κάπρου.
Η Επιτροπή θα καθορίσει -όχι νωρίτερα από τον επόμενο Σεπτέμβριο- τον οδικό χάρτη για τη μετάβαση στη νέα τεχνολογία με διττό σκοπό. Αφενός να καταγράψει το εγχώριο δυναμικό ανάπτυξης εφαρμογών και τεχνολογιών υδρογόνου σε διάφορους τομείς (ηλεκτροπαραγωγή, δίκτυο φυσικού αερίου, μεταφορές, βιομηχανία), καθώς και τις απαραίτητες τεχνικές και οικονομικές απαιτήσεις. Αφετέρου να υποβάλει προτάσεις για τη διαμόρφωση του αδειοδοτικού και ρυθμιστικού πλαισίου.
Η δεύτερη πτυχή του φιλόδοξου στόχου είναι η δυνατότητα χρηματοδότησης από ευρωπαϊκούς πόρους και αντίστοιχα και από εθνικούς ώστε να επιτευχθεί η κάλυψη του τεράστιου κόστους αφού πρόκειται για μια πολύ ακριβή τεχνολογία.
Σύμφωνα με πρόσφατη ανάλυση του κ. Κάπρου, το υδρογόνο ως καύσιμο μέσω της ηλεκτρόλυσης θα έχει το 2030 κόστος ανά αποθηκευμένη μεγαβατώρα 73 ευρώ και μετά το 2040 τα 65 ευρώ. Παρ’ όλα αυτά, το πλήρες κόστος αποθήκευσης της εν λόγω τεχνολογίας εκτιμάται σε 116 ευρώ και 104 ευρώ αντίστοιχα, γεγονός που επηρεάζει σημαντικά την ανταγωνιστικότητά του ως προς τις άλλες τεχνολογίες.
Την τεχνολογία του υδρογόνου στηρίζει ανοιχτά τόσο ο ΔΕΣΦΑ όσο και η ΔΕΠΑ. Αξιοποιώντας τη σημαντική τεχνογνωσία των διεθνών μετόχων του, ο ΔΕΣΦΑ σκοπεύει να ενισχύσει το ελληνικό σύστημα φυσικού αερίου προκειμένου να είναι έτοιμο για τη μελλοντική μετάβαση σε καθαρότερες πηγές ενέργειας.
Στόχος της εταιρείας, όπως εκφράστηκε πρόσφατα και από τη νέα διοίκηση, είναι μέσα από τις υποδομές φυσικού αερίου να ανοίξει ο δρόμος για τη μεταφορά και χρήση ανανεώσιμων αερίων και το υδρογόνο είναι μέσα σε αυτές.
Και για τη ΔΕΠΑ, όμως, που είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Συμμαχίας για το Καθαρό Υδρογόνο και μέλος του Ευρωπαϊκού Συνδέσμου Υδρογόνου, το ενδιαφέρον είναι μεγάλο.
Η εταιρεία, η οποία ανήκει στην ομάδα των συντονιστών του «White Dragon», σκοπεύει να διοχετεύσει υδρογόνο σε όλα τα μεγάλα πρότζεκτ των αγωγών στα οποία συμμετέχει (EastMed, IBG). Προϋπόθεση, όπως αναφέρουν στελέχη της, είναι να εξασφαλιστούν οι αναγκαίες πιστοποιήσεις και να πληρούνται οι τεχνικές προδιαγραφές.
Πρόσφατα μάλιστα, η ΔΕΠΑ Εμπορίας και η ΔΕΠΑ Διεθνών Εργων υπέγραψαν AMOU με τα Σωληνουργεία Κορίνθου, με σκοπό την υλοποίηση κοινών δράσεων.
Πρώτη φάση του σχεδιασμού αποτελεί η ανάπτυξη όλων των απαραίτητων τεχνικών προδιαγραφών για την υποστήριξη σύγχρονης υποδομής δικτύου σωληνώσεων υδρογόνου στην Ελλάδα και η ανάλυση όλων των προαπαιτούμενων συνθηκών για τη μετατροπή του υπάρχοντος δικτύου φυσικού αερίου ώστε να υποστηρίζεται η διανομή υδρογόνου.
Χρησιμοποιώντας το White Dragon Project ως αιχμή του δόρατος, εκτιμάται ότι θα προσελκυστούν επενδύσεις που θα συντελέσουν στη διεύρυνση των εφαρμογών, δημιουργώντας νέες θέσεις εργασίας και ενισχύοντας την τοπική οικονομία.
Ηδη στο κονσόρτσιουμ συμμετέχει η πολωνική Solaris, που από την περασμένη άνοιξη βρίσκεται σε επαφές με την κυβέρνηση για τη δημιουργία μονάδας παραγωγής «πράσινου» υδρογόνου μέσω του πρότζεκτ «White Dragon».
Η κατασκευάστρια λεωφορείων Solaris Bus & Coach, η οποία ανήκει στον ισπανικό όμιλο Grupo CAF, είναι μεταξύ των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων που τα τελευταία χρόνια επενδύουν σε τεχνολογίες με μειωμένο ανθρακικό αποτύπωμα, έχοντας ως βάση την ηλεκτροκίνηση και το υδρογόνο.
Ο κ. Χατζημαρκάκης υποστηρίζει ότι και άλλες διεθνείς εταιρείες έλκει το μεγαλόπνοο σχέδιο για τη Δυτική Μακεδονία. Αναφέρεται συγκεκριμένα στη νορβηγική ΝΕL, η οποία κατασκευάζει συσκευές ηλεκτρόλυσης.
Σε έναν από τους μεγαλύτερους παίκτες υδρογόνου της Ευρώπης καθίσταται και η γερμανική RWE, η οποία πρόσφατα μέσω της σύμπραξης με τη ΔΕΗ έχει διεισδύσει στην αγορά της Δυτικής Μακεδονίας για την ανάπτυξη μεγάλων έργων ηλιακής ενέργειας.
Σήμερα η εταιρεία προωθεί το μεγαλύτερο έργο υδρογόνου της Γερμανίας, το αποκαλούμενο GET H2. Η RWE σχεδιάζει έναν ηλεκτρολύτη με δυναμικότητα παραγωγής 100 MW στη θέση του σταθμού παραγωγής ενέργειας της RWE στο Λίνγκεν της Κάτω Σαξονίας. H εταιρεία προωθεί με σημαντικούς εταίρους περισσότερα από 30 έργα υδρογόνου στη Γερμανία, στις Κάτω Χώρες και το Ηνωμένο Βασίλειο.
Η ένταξη στα έργα κοινού ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος
Την κινητικότητα που υπάρχει για το υδρογόνο έστω και στα πρώτα του δειλά βήματα πιστοποιούν και οι πρωτοβουλίες του υπουργείου Ανάπτυξης, το οποίο τον περασμένο Δεκέμβριο υπέγραψε την διακήρυξη των 22 κρατών-μελών που θα ανέβουν στο τρένο του «πράσινου» υδρογόνου με την υλοποίηση φιλόδοξων στόχων. Στο πλαίσιο αυτό, το αμέσως επόμενο διάστημα αναμένεται η πρόσκληση εκδήλωσης μη δεσμευτικού ενδιαφέροντος για τη συμμετοχή ελληνικών επιχειρήσεων στα Σημαντικά Εργα Κοινού Ευρωπαϊκού Ενδιαφέροντος (IPCEI) με την κατάθεση καινοτομικών προτάσεων για έργα που συνδέονται με τις τεχνολογίες υδρογόνου από ΑΠΕ και έργα για τεχνολογικό εξοπλισμό, αποθήκευση, μεταφορά, διανομή κ.ά.
Η δαπάνη για την υλοποίηση της πρότασης, εφόσον αυτή εγκριθεί από την Ευρωπαϊκή Ενωση, θα χρηματοδοτηθεί κατά 40% από το IPCEI.
Η Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας έχει υπολογίσει ότι σε περίπου 1 δισ. ευρώ, τα 400 εκατ. θα εισρεύσουν από κοινοτικούς πόρους και τα άλλα 600 εκατ. θα μπούνε κατά το ήμισυ από την ελληνική πλευρά μαζί με την ίδια συμμετοχή των επενδυτών που θα αφορά την υλοποίηση των αναγκαίων υποδομών.
Πρότζεκτ υδρογόνου και στην Καβάλα
Πρόταση για την κατασκευή εγκαταστάσεων αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα και εργοστασίου υδρογόνου στη Βόρεια Ελλάδα έχει αιτηθεί με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης και η Energean. Το ύψος του έργου θα υπολογίζεται σε 500 εκατ. δολάρια. Οπως τονίζουν στελέχη της εταιρείας, η Ελλάδα παράγει περίπου 60 εκατομμύρια μετρικούς τόνους διοξειδίου του άνθρακα τον χρόνο, επομένως το project της Energean υπολογίζεται ότι θα συνέβαλε ώστε η χώρα μας να μειώσει τις εκπομπές της περίπου κατά 2,5 εκατομμύρια τόνους, ήτοι κατά 4%. Η Energean σχεδιάζει να κατασκευάσει ένα εργοστάσιο μπλε υδρογόνου μέσα στις υπάρχουσες εγκαταστάσεις Σίγμα που διατηρεί στην Καβάλα, κοντά στον Πρίνο. Το μπλε υδρογόνο προκύπτει από τη μετατροπή φυσικού αερίου σε υδρογόνο και διοξείδιο του άνθρακα.
Το σύστημα δέσμευσης άνθρακα του εργοστασίου μπλε υδρογόνου της Energean εκτιμάται ότι θα παγιδεύει το 99,3% των εκπομπών.
Διαβάστε ακόμη
Επιστρεπτέα 7: Ελάχιστη ενίσχυση 8.000 ευρώ για τις κλειστές επιχειρήσεις
Voucher 200 ευρώ για tablet και laptop: Υπογράφηκε η ΚΥΑ – Πότε ανοίγει η πλατφόρμα
Vlad Tenev: Ο ιδρυτής της Robinhood που άνοιξε την πόρτα της Wall Street στους μικροεπενδυτές