Η τριπλή κρίση, -κλιματική, ενεργειακή και γεωπολιτική-, με την οποία βρίσκεται αντιμέτωπος όλος ο κόσμος και ειδικότερα η Ευρώπη καθιστά επιτακτική την αναζήτηση λύσεων που θα μπορούν να ανταποκριθούν σε αυτή την ταυτόχρονη πρόκληση.
Από τη μία πλευρά είναι σαφές ότι η κλιματική αλλαγή επιβάλλει τη στροφή προς τις ΑΠΕ, γεγονός που αντιπροσωπεύει η στρατηγική της Ε.Ε. (EU Green Deal, Fit for 55) για την σταδιακή απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα και τη δραστική μείωση των εκπομπών CO2, με ορόσημα το 2030 και το 2050.
Ταυτόχρονα, η ενεργειακή κρίση που πλέον συνδέεται άμεσα με τη γεωπολιτική λόγω του πολέμου στην Ουκρανία και την αναγκαστική έξοδο από το «χάρτη» της Ρωσίας που μέχρι τώρα είναι ο κορυφαίος προμηθευτής της Ευρώπης με φυσικό αέριο, οδηγεί σε προσωρινή οπισθοδρόμηση. Τούτο σημαίνει ότι ευρωπαϊκές χώρες (Ολλανδία, Γερμανία κ.α.) αναγκάζονται να κάνουν υποχωρήσεις στην κλιματική τους ατζέντα, επιστρέφοντας, σε ένα βαθμό, στον άνθρακα.
Το μεγάλο ερώτημα, λοιπόν, είναι εάν η Ευρώπη θα μπορέσει να γίνει ενεργειακά αυτόνομη, καλύπτοντας τις ανάγκες τις από πηγές καθαρής ενέργειας, δεδομένου ότι η κλιματική αλλαγή δεν επιτρέπει καθυστερήσεις…
Το ελπιδοφόρο μήνυμα
Απέναντι σε όλα αυτά, που συνθέτουν χωρίς αμφιβολία μια «δύσκολη εξίσωση», ένα ελπιδοφόρο μήνυμα έρχεται μέσα από μια επιστημονική έρευνα.
Συγκεκριμένα, όπως ανέδειξε το PV Magazine, μια διαδικτυακή πλατφόρμα ανοιχτού κώδικα δείχνει πώς η Ευρώπη μπορεί να καταστεί ενεργειακά ανεξάρτητη και με χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας έως το 2050.
Ερευνητές από το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο του Ντελφτ (TU Delft) της Ολλανδίας και το ελβετικό πανεπιστήμιο ETH Zürich δημιούργησαν ένα διαδικτυακό εργαλείο ανοιχτού κώδικα που μπορεί να διαμορφώσει εκατοντάδες σενάρια βάσει των οποίων, πράγματι, η Ευρώπη θα μπορούσε να γίνει εντελώς ενεργειακά ανεξάρτητη βασιζόμενη αποκλειστικά στις ΑΠΕ έως το 2050.
Η πλατφόρμα χρησιμοποιεί δεδομένα και σενάρια που περιγράφονται σε μια ειδική μελέτη για την παρουσίαση 400 διαφορετικών σχεδίων ενεργειακών συστημάτων για τη Γηραιά Ήπειρο.
«Η μελέτη δεν περιλαμβάνει την επιλογή συμπλήρωσης του συστήματος με ενέργεια από πηγές ορυκτών καυσίμων, ωστόσο διαπιστώνει ότι υπάρχει επαρκής ευελιξία σε μια σειρά άλλων τεχνολογιών που μετατρέπουν, αποθηκεύουν και διανέμουν ενέργεια», ανέφεραν οι επιστήμονες.
Το διαδραστικό εργαλείο χαρτογράφησης συγκρίνει διαφορετικά ενεργειακά και τεχνολογικά μείγματα και μπορεί να χρησιμοποιηθεί για διάφορους τομείς και περιφέρειες σε 35 χώρες της Ευρώπης. Εξετάζει τις διακυμάνσεις των ροών ενέργειας, θερμότητας, υδρογόνου, συνθετικών υδρογονανθράκων και βιοκαυσίμων σε ωριαία βάση για περίοδο ενός έτους.
«Για να βοηθήσουν στη διαχείριση της κυμαινόμενης παραγωγής ενέργειας από αιολικές και ηλιακές πηγές, οι χρήστες της πλατφόρμας μπορούν να διαφοροποιήσουν την εξάρτηση του προτιμώμενου συστήματός τους από μια σειρά ευέλικτων τεχνολογιών και μηχανισμών εξισορρόπησης, όπως η χωρητικότητα αποθήκευσης, τα βιοκαύσιμα, η ενδοευρωπαϊκή διανομή ενέργειας και ο εξηλεκτρισμός των μεταφορών και της θερμότητας», δήλωσε ο ερευνητής του TU Delft, Stefan Pfenninger. «Μεταβάλλοντας αυτούς τους παράγοντες κατά βούληση, οι χρήστες μπορούν να απεικονίσουν τις πολύπλοκες σχέσεις και τους σχετικούς συμβιβασμούς εντός του ενεργειακού συστήματος” όπως συμπλήρωσε.
Πλήρης χαρτογράφηση
Το εργαλείο προσδιορίζει επίσης τομείς στους οποίους οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και τα συνθετικά καύσιμα μπορούν να παραχθούν φθηνά, καθώς και πού μπορούν να κατασκευαστούν κόμβοι υδρογόνου, αλλά και σε ποιες περιοχές απαιτείται επέκταση του δικτύου.
«Το μοντέλο και η διαδικτυακή πλατφόρμα επιτρέπουν στους ερευνητές και τους υπεύθυνους λήψης αποφάσεων να αναλύσουν με μεγαλύτερη σαφήνεια τις συνθήκες που καθορίζουν τη δημιουργία ενός πράσινου και αυτάρκους ενεργειακού συστήματος για την Ευρώπη, μαζί με τις διάφορες επιλογές και συμβιβασμούς», ανέφεραν οι ερευνητές.
Επομένως, διαθέτουμε πλέον τα εργαλεία και την επιστημονική τεκμηρίωση. Μένει να επιδειχθεί και η ανάλογη πολιτική αποφασιστικότητα σε επίπεδο Ε.Ε. και κρατών-μελών…