Σε νομοθετική ρύθμιση με την οποία θα διευκολυνθούν οι δήμοι στην αποπληρωμή του τέλους ταφής απορριμμάτων από τον κρατικό κορβανά προχωρά η κυβέρνηση σε πρώτη φάση για να αντιμετωπίσει τον «σεισμό» που έχει προκαλέσει η απαίτηση για καταβολή του τέλους για περίοδο 18 αντί 12 μηνών, επιβάλλοντας οφειλές περί τα 100 εκ. ευρώ στους ΟΤΑ για το δεύτερο εξάμηνο του 2024 και όλο το 2025.
Η θύελλα που έχει ξεσπάσει στην αυτοδιοίκηση από την εκτίναξη του κόστους της ταφής με πρωταγωνιστές το δήμαρχο της Αθήνας Χάρη Δούκα και το ΣΥΡΙΖΑ έχει φτάσει στα υψηλότερα κυβερνητικά κλιμάκια με τους δήμους να ζητούν την απόσυρσή του νόμου, τον οποίο έχουν ήδη προσβάλλει 165 ΟΤΑ και η ΚΕΔΕ στο ΣτΕ από το καλοκαίρι. Η υπόθεση εκδικάστηκε τον Δεκέμβριο του 2024 και αναμένεται εντός των επόμενων μηνών η απόφαση.
Οι αντιδράσεις που προκάλεσε η αιφνιδιαστική απόφαση του Ενιαίου Συνδέσμου για την διαχείριση των απορριμμάτων της Αττικής (ΕΔΣΝΑ) για την είσπραξη του τέλους ταφής στις 27 Δεκεμβρίου συνεχίζονται με τους δημάρχους να μιλούν για διάλυση των ΟΤΑ, την ώρα που έχουν ψηφιστεί οι προϋπολογισμοί του νέου έτους και αναγκαστική μετακύλιση του κόστους της ταφής στους δημότες κάνοντας απαγορευτικά τα δημοτικά τέλη.
Η μεθόδευση
Υπό το βάρος των αντιδράσεων η κυβέρνηση επιδιώκει με νομοθετική ρύθμιση να ελαφρύνει τους δήμους από το περιβαλλοντικό χαράτσι, καταβάλλοντας η ίδια (μέσω του υπουργείου Εσωτερικών) τις οφειλές (κατά το πρότυπο του 2022) για τις υποχρεώσεις β’ εξαμήνου 2023 έως α΄ εξάμηνο του 2024 το οποίο στην συνέχεια θα αφαιρέσει από την τακτική επιχορήγηση των ΟΤΑ. Πώς έχουν κατανεμηθεί μέχρι σήμερα οι οφειλές των δήμων για το τέλος ταφής;
Τον Δεκέμβριο του 2023 παρακρατήθηκε από τους τακτικούς πόρους των ΟΤΑ το τέλος για όλο το 2022 και το πρώτο εξάμηνο του 2023 συνολικού ύψους περίπου 240 εκατ. ευρώ. Επομένως έμεινε ανείσπρακτο το τέλος ταφής που αντιστοιχεί στο β΄ εξάμηνο του 2023 και όλο το 2024. Για το νέο χαράτσι λάδι στην φωτιά έριξε η μεθόδευση του ΕΔΣΝΑ, ο οποίος ενώ εισέπραξε το τέλος ταφής από τους δήμους για το 2022 δεν το απέδωσε στον Ελληνικό Οργανισμό Ανακύκλωσης (ΕΟΑΝ) ως όφειλε για να καλύψει δικές τους λειτουργικές αδυναμίες, με αποτέλεσμα οι δήμοι να το πληρώσουν δύο φορές και να έχουν καταφύγει στα δικαστήρια!
Η σκόνη που έχει σηκωθεί τις τελευταίες μέρες οδηγεί σε αναδίπλωση τον ΕΔΣΝΑ, ο οποίος δια στόματος του Περιφερειάρχη Νίκου Χαρδαλιά από αρχές του έτους έχει ζητήσει από την ΔΕΗ πάγωμα της διαδικασίας είσπραξης ενώ έχουν κινηθεί οι διαδικασίες για να περιοριστεί η διάρκεια του τέλους αντί 18μηνου σε 12μηνη βάση.
Ο κ. Χαρδαλιάς έχει δηλώσει ότι θα προχωρήσει στην εξυγίανση του Συνδέσμου την επόμενη διετία και ότι μέχρι τα τέλη του μήνα θα έχει παραλάβει το πόρισμα του διοικητικού ελέγχου του ΕΔΣΝΑ. Στην ΚΕΔΕ πάντως μιλούν ήδη για χρεοκοπία του Συνδέσμου και βάζουν στον τραπέζι σενάρια εκκαθάρισης στα πρότυπα της bad bang ώστε να προκύψει ένας νέος σύνδεσμος καθαρός και απαλλαγμένος από τα βάρη του παρελθόντος. Η κυβέρνηση πάντως εμφανίζεται αποφασισμένη να ενισχύσει τον ΕΔΣΝΑ με πόρους από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων σύμφωνα με όσα δήλωσε κατά την τελευταία συνεδρίαση της ΚΕΔΕ την Παρασκευή 10 Ιανουαρίου ο Πρόεδρος κ. Λάζαρος Κυρίζογλου, επικαλούμενος τις αποφάσεις της τελευταίας σύσκεψης για το θέμα στο υπουργείο Εσωτερικών.
Τροποποίηση πλαισίου
Την ίδια στιγμή στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας που ανήκει η Γενική Γραμματεία Στερεών Αποβλήτων έχουν ξεκινήσει οι συζητήσεις με την ΕΕ προκειμένου να τροποποιηθεί το πλαίσιο, συνδέοντας το τέλος με την πρόοδο στις εγκαταστάσεις διαχείρισης απορριμμάτων. Επιδίωξη είναι το τέλος να μην αυξηθεί τα επόμενα χρόνια για δήμους που έχουν κάνει σημαντικά βήματα στις εγκαταστάσεις για την διαχείριση αποβλήτων. Ο Γενικός Γραμματέας Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων Μανώλης Γραφάκος δηλώνει στο newmoney ότι το τέλος δεν μπορεί να καταργηθεί γιατί αποτελεί προϋπόθεση χρηματοδότησης (αιρεσιμότητα) για το Ταμείο Ανάκαμψης. Αποτελεί όπως επισημαίνει και πολύτιμο πόρο για να χρηματοδοτηθούν τα «ολιστικά σχέδια ανακύκλωσης» που θα καταθέσουν οι 14 φορείς διαχείρισης της χώρας (ΦΟΔΣΑ). Ένας μέρος των σχεδίων αυτών όπως τονίζει ο κ. Γραφάκος θα χρηματοδοτηθεί από το ΕΣΠΑ καθώς όμως οι πόροι δεν επαρκούν το μεγαλύτερο μέρος θα καλύψει το τέλος ταφής. Τα σχέδια αυτά δεν μπορεί να είναι κούφια πρέπει να περιλαμβάνουν ποσότητες, επενδύσεις τα οποία αν προχωρήσουν θα φέρουν κατά το ΥΠΕΝ μονάδες επεξεργασίας αποβλήτων που θα υποστηρίξει η ΕΕ άρα θα εισπράξει η χώρα και το μπόνους της χρηματοδότησης του 25%.
Υπενθυμίζεται ότι οι αυξήσεις για το τέλος που θεσμοθετήθηκε το 2012 ως μέθοδος αποτροπής της ταφής αποβλήτων, ξεκίνησε (κατόπιν διαδοχικών αναβολών) το 2022 με χρέωση 20 ευρώ τον τόνο. Το 2023 το ειδικό τέλος αυξήθηκε στα 25 ευρώ ο τόνος. Πέρσι με βάση τις προβλέψεις του νόμου πήγε στα 30 ευρώ ο τόνος σκουπιδιών ενώ για φέτος θα φτάσει τα 35 ευρώ ανά τόνο σκουπιδιών. Ο πήχης όλο και θα ψηλώνει καθώς το 2026 θα φτάσει 45 Ευρώ ο τόνος και το 2027 55 ευρώ!.
Οι δήμοι χρεοκοπούν
Ο Γρηγόρης Κωνσταντέλλος Α’ Αντιπρόεδρος της ΚΕΔΕ κατά την πρόσφατη συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου είπε ότι το τέλος ταφής αγγίζει το 50% του πληθυσμού της χώρας και 66 μεγάλους δήμους της Αττικής. Ο ΕΔΣΝΑ τόνισε είναι ένας Οργανισμός που ενώ έχει την διαχείριση των μισών ποσοτήτων απορριμμάτων της χώρας ήτοι 2.100.000 τόνους το χρόνο είναι βαριά ασθενής και πτωχευμένος που ψάχνει σωτηρία. Αναφερόμενος στην απόφαση για το ειδικό τέλος ταφής είπε ότι «πρόκειται για μια ατυχής απόφαση που βγήκε στις 27 Δεκεμβρίου, η οποία έρχεται να διαλύσει τους δήμους. Δεν αύξησε το τέλος ταφής ή το gate fee αλλά τσουβάλιασε υποχρεώσεις 18 μηνών σε 12 μήνες». Αυτή η απόφαση ήρθε ενώ οι δήμοι έχουν καταρτίσει τους προϋπολογισμούς τους και καθιστά αδύνατη την εκπλήρωση και την υλοποίησή τους, αποτελώντας όπως τόνισε την θρυαλλίδα για να ανοίξει η κουβέντα και να βγει στην επιφάνεια το θέμα του ειδικού τέλους ταφής, το οποίο είχε αναδείξει από το καλοκαίρι η ΚΕΔΕ με την προσφυγή στο ΣτΕ.
Ο Κωνσταντέλλος δήλωσε μάλιστα ότι «το τέλος των 35 ευρώ είναι καταστροφή φέτος για τους δήμους, του χρόνου στα 45 ευρώ ο νόμος θα φέρει την διάλυση και τον επόμενο χρόνο που προβλέπεται να φτάσει στα 55 ευρώ τον πυρηνικό όλεθρο». Υπάρχουν κόμματα που προτείνουν κατάργηση. «Είμαστε μαζί με όσους ζητούν απόσυρση αλλά θέλουμε να επικαιροποιήσουμε και την ομόφωνη απόφαση που ψηφίστηκε ώστε ο ΕΔΣΝΑ από το 2022 να μετατραπεί σε ΦΟΔΣΑ ΑΕ δηλαδή να αποχωρήσει από αυτόν η Περιφέρεια» σημείωσε ο Α’ Αντιπρόεδρος της ΚΕΔΕ εκτιμώντας ότι οι συνολικές υποχρεώσεις του Οργανισμού αγγίζουν πλέον τα 275 εκ. ευρώ.
Κατά την πρόσφατη συνεδρίαση της ΚΕΔΕ, ο κ. Κυρίζογλου εξέφρασε την άποψη ότι ο ΕΔΣΝΑ χρειάζεται να περιέλθει στην δικαιοδοσία των Δήμων, τονίζοντας ότι η διαχείριση απορριμμάτων είναι στην αποκλειστική ευθύνη των Δήμων. Σημειώνεται ότι ο Σύνδεσμος της Αττικής διαφέρει από τους υπόλοιπους Φορείς Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων καθώς σε αυτόν συμμετέχει η Περιφέρεια Αττικής κατά 40% και τον πρόεδρο τον ορίζει ο περιφερειάρχης, ενώ στην υπόλοιπη χώρα οι ΦΟΔΣΑ ανήκουν εξ ολοκλήρου στους δήμους.
Διαβάστε ακόμα
Έκρηξη πιστωτικής επέκτασης προβλέπεται για τις ελληνικές τράπεζες (διαγράμματα)