Η προοπτική να αποκοπεί η Ευρώπη από τις προμήθειες ρωσικού φυσικού αερίου αρχίζει να γίνεται πραγματικότητα.
Το ρολόι τρέχει στην αντιπαράθεση σχετικά με την απαίτηση του Κρεμλίνου να πληρώσουν οι πελάτες του στην Ευρώπη σε ρούβλια για το καύσιμο, από το οποίο εξαρτάται η περιοχή για το ένα πέμπτο της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως αναφέρει το Bloomberg, δήλωσε ότι το διάταγμα της Μόσχας παραβιάζει τις κυρώσεις και δίνει περισσότερη εξουσία στη Ρωσία.
Την Παρασκευή η Κομισιόν πρότεινε μια εναλλακτική λύση που αποφεύγει τα ρούβλια, αλλά εναπόκειται στη Μόσχα να αποφασίσει εάν αυτό είναι αποδεκτό.
Οι πληρωμές λήγουν τον Μάιο και τότε έρχεται η στιγμή της αλήθειας.
Αρνούμενοι τους όρους πληρωμής του Προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν και δοκιμάζοντας την απειλή του να κλείσει τις κάνουλες, οι Ευρωπαίοι «θα διατρέχουν πραγματικό κίνδυνο να κοπούν οι προμήθειες τους», δήλωσε η Katja Yafimava, ανώτερη ερευνήτρια στο Ινστιτούτο Ενεργειακών Μελετών της Οξφόρδης.
Αυτό το γεωπολιτικό παιχνίδι ενέχει υψηλό ρίσκο καθώς θα μπορούσε να οδηγήσει την Ευρώπη να καταναλώνει με δελτίο την ενέργεια για πρώτη φορά μετά την πετρελαϊκή κρίση της δεκαετίας του 1970. Ως ο μεγαλύτερος καταναλωτής ρωσικού φυσικού αερίου στην ήπειρο, η Γερμανία είναι πιο εκτεθειμένη, αλλά οι επιπτώσεις θα επεκταθούν και πέρα από αυτήν. Να τι μπορεί να συμβεί σύμφωνα με το Bloomberg:
Κατάρρευση της αγοράς
Η ευρωπαϊκή αγορά φυσικού αερίου θα έδειχνε τον αντίκτυπο αμέσως. Οι συναλλαγές είναι ήδη στα άκρα, με τιμές πέντε φορές υψηλότερες από την ίδια περίοδο πέρυσι. Αυτό θα μπορούσε να γίνει χειρότερο.
Τα ευρωπαϊκά συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης φυσικού αερίου έχουν εκτοξευθεί από την ένταση με τη Ρωσία. Σε περίπτωση διακοπής του εφοδιασμού, τα προθεσμιακά συμβόλαια θα μπορούσαν να υπερτριπλασιαστούν, ειδικά εάν η Ευρώπη εισέλθει στον επόμενο χειμώνα με εξαντλημένους αποθηκευτικούς χώρους, σύμφωνα με τον Kaushal Ramesh, ανώτερο αναλυτή φυσικού αερίου και LNG της Rystad Energy.
Μια τέτοια άνοδος θα έθετε τις κυβερνήσεις και τις κεντρικές τράπεζες υπό πίεση καθώς προσπαθούν να ελέγξουν τον αυξανόμενο πληθωρισμό. Ο κίνδυνος είναι η κρίση κόστους ζωής να ενταθεί περαιτέρω, προκαλώντας ευρύτερες αναταραχές και βαθύτερη κρίση.
Μετατόπιση ισχύος και εναλλακτικές λύσεις
Με λιγότερα καύσιμα για μονάδες που λειτουργούν με φυσικό αέριο, οι κίνδυνοι διακοπής ρεύματος θα αυξάνονταν. Ενώ οι χώρες θα προσπαθούσαν να στραφούν σε άλλες πηγές, οι επιλογές είναι περιορισμένες.
Η Γαλλία θα σταματήσει τους μεγάλους σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής με αέριο για να εξοικονομήσει τα καύσιμα για άλλες ανάγκες, η Ιταλία θα μεγιστοποιήσει την παραγωγή από άνθρακα ή μαζούτ και η Γερμανία έχει συζητήσει την καύση περισσότερου τοπικού λιγνίτη — την πιο βρώμικη μορφή άνθρακα. Οι λύσεις αυτές είναι πιθανό να κάνουν την περιοχή ακόμη πιο ρυπογόνο.
Από την άλλη πλευρά, ο θερμότερος καιρός θα μείωνε την κατανάλωση αερίου για θέρμανση, καθυστερώντας τις χειρότερες επιπτώσεις τουλάχιστον μέχρι το φθινόπωρο.
Ενισχύοντας άλλες πηγές ενέργειας, συμπεριλαμβανομένης της επιταχυνόμενης επέκτασης των ΑΠΕ, η ΕΕ στοχεύει να μειώσει την εξάρτησή της από το ρωσικό φυσικό αέριο κατά τα δύο τρίτα φέτος.
Το βαρύ πλήγμα για τη Γερμανία
Η Γερμανία έχει ενεργοποιήσει ένα σχέδιο έκτακτης ανάγκης, με μια ομάδα εργασίας που συνεδριάζει καθημερινά για την παρακολούθηση της κατανάλωσης και των αποθεμάτων. Ο ρυθμιστής της αγοράς ενέργειας ερευνά τις εταιρείες σχετικά με τη χρήση τους για να βοηθήσει στον καθορισμό του τρόπου διανομής των προμηθειών.
Οι καταναλωτές θα προστατεύονται όσο το δυνατόν περισσότερο, και αυτό σημαίνει ότι η βιομηχανία θα φέρει το κύριο βάρος ενός σχεδίου «δελτίου». Αυτός είναι ένας μεγάλος κίνδυνος για τη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης. Η χώρα εξαρτάται από τη Ρωσία για το 40% των προμηθειών φυσικού αερίου της και το καύσιμο είναι κρίσιμο για τις χημικές βιομηχανίες και τις βιομηχανίες μετάλλων.
Στο μεγαλύτερο χημικό εργοστάσιο της Ευρώπης, η BASF SE παράγει προϊόντα που χρησιμοποιούνται στην κατασκευή αυτοκινήτων, φαρμάκων και λιπασμάτων και όλα τροφοδοτούνται από αγωγούς γεμάτους με ρωσικό αέριο. Η εταιρεία προειδοποιεί ότι μια ξαφνική διακοπή θα προκαλέσει κύματα επιπτώσεων σε πολλές βιομηχανίες και θα προκαλέσει ανεπανόρθωτη ζημιά στη γερμανική ανταγωνιστικότητα.
Τις ίδιες ανησυχίες έχουν διαμηνύσει εταιρείες όπως η χαλυβουργία Thyssenkrupp AG, η αυτοκινητοβιομηχανία Volkswagen AG και η RWE AG.
«Η διακοπή της παροχής φυσικού αερίου αυτή τη στιγμή θα είχε δραματικές συνέπειες», δήλωσε ο Διευθύνων Σύμβουλος της RWE Markus Krebber.
Ο καγκελάριος Όλαφ Σολτς επισήμανε ότι η διακοπή της ροής φυσικού αερίου από τη Ρωσία θα πυροδοτήσει μια σοβαρή οικονομική κρίση στην Ευρώπη, οδηγώντας σε απώλεια εκατομμυρίων θέσεων εργασίας.
Η ξαφνική διακοπή των παραδόσεων ρωσικού φυσικού αερίου θα μπορούσε να κοστίσει στην οικονομία της Γερμανίας 220 δισεκατομμύρια ευρώ, ή περίπου το 6,5% του ετήσιου Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος, σύμφωνα με κοινή πρόβλεψη των κορυφαίων οικονομικών ιδρυμάτων της χώρας. Η Bundesbank εκτιμά ότι η παραγωγή θα μπορούσε να συρρικνωθεί σχεδόν κατά 2% φέτος σε περίπτωση εμπάργκο σε ρωσικό άνθρακα, πετρέλαιο και φυσικό αέριο.
Από την άλλη, η δεξαμενή σκέψης DIW με έδρα το Βερολίνο εκτιμά ότι με ένα συνδυασμό εξοικονόμησης ενέργειας και βελτιστοποίησης εναλλακτικών προμηθειών η Γερμανία θα ήταν σε θέση να αντισταθμίσει το ρωσικό αέριο ακόμη και από αυτό το χειμώνα.
Η κυβέρνηση έχει επεκτείνει την εξουσία της στον ενεργειακό τομέα με νέους κανόνες για την αποθήκευση αερίου, ενώ σχεδιάζει επίσης να εκχωρήσει στον εαυτό της εξουσίες για να θέσει κρίσιμες ενεργειακές υποδομές υπό προσωρινό κρατικό έλεγχο.
Παγκόσμια συμπίεση και ακριβό LNG
Παράλληλα, όμως, οι αναδυόμενες χώρες θα στριμωχτούν από τη δίψα της Ευρώπης για ενέργεια, ειδικά για υγροποιημένο φυσικό αέριο, καθώς θα δυσκολεύονται να την ανταγωνιστούν στην τιμή. Η περιοχή προσελκύει ήδη το μεγαλύτερο μέρος του LNG από τις ΗΠΑ και άλλους εξαγωγείς, διατηρώντας τις τιμές spot για το καύσιμο πολύ πάνω από το κανονικό για αυτήν την εποχή του χρόνου.
Για παράδειγμα το Πακιστάν ήδη υποφέρει από μπλακ άουτ, λόγω των ευρωπαϊκών κρατών που υπερθεματίζουν για φορτία LNG. Η Αργεντινή εξαρτάται επίσης από το LNG και έχει αναγκαστεί να καταβάλει εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια για να εξασφαλίσει παραδόσεις για τον επερχόμενο χειμώνα του νότιου ημισφαιρίου.
Όπως σε κάθε παιχνίδι ρίσκου, υπάρχει η ευκαιρία για τη μία πλευρά ή και για τις δύο να απομακρυνθούν από το χείλος του γκρεμού. Ενώ η Ευρώπη χρειάζεται το φυσικό αέριο, η ήπειρος παραμένει η μόνη πιθανή αγορά βραχυπρόθεσμα για την παραγωγή από ρωσικά κοιτάσματα.
Το κλείσιμο της κάνουλας τώρα μπορεί να κλείσει οριστικά την πόρτα της στις εισαγωγές ρωσικών ενεργειακών προϊόντων καταργώντας μια βασική πηγή εσόδων για τη Μόσχα.
Όπως φαίνεται λοιπόν, ρίσκο υπάρχει και για τις δύο πλευρές. Το θέμα είναι ποιος θα υποχωρήσει πρώτος…
Διαβάστε ακόμα:
NYT: Προχωρημένες οι συζητήσεις με Έλον Μασκ για την πώληση του Twitter
Ρεκόρ όλων των εποχών για τις στρατιωτικές δαπάνες – Ξεπέρασαν τα $2 τρισ.