Ήταν ένα βροχερό Σάββατο τον Ιούνιο του 2017 σε μία επαρχιακή πόλη της Μεγάλης Βρετανίας όταν η ‘Ελι Χάιγουντ, πήρε τις βελόνες της, επέλεξε με προσοχή τα πολύχρωμα κουβάρια μαλλί και άρχισε να πλέκει. Έπειτα από λίγη ώρα κρατούσε στα χέρια της τη δημιουργία της, η εικόνα της οποίας έμελλε να ταξιδέψει αστραπιαία στο Διαδίκτυο. Ο λόγος; Η τότε καθηγήτρια Κλιματικής Φυσικής του Πανεπιστημίου του Ρέντινγκ είχε αποτυπώσει την υπερθέρμανση του πλανήτη με διάφορες αποχρώσεις που κυμαίνονταν από το βαθύ μπλε και έφταναν στο κίτρινο. Η καθηγήτρια δημοσίευσε την «κουβέρτα της υπερθέρμανσης» στο Twitter με τις σειρές χρωμάτων να αντιπροσωπεύουν τις αλλαγές της μέσης παγκόσμιας θερμοκρασίας στο πέρασμα των τελευταίων 100 ετών.
Όταν ο Εντ Χόκινς, κλιματολόγος και καθηγητής στο ίδιο πανεπιστήμιο, είδε τη λήψη και διάβασε τα σχόλια των ακολούθων της σκέφτηκε ότι θα ήταν ένας καλός τρόπος η κουβέρτα να αποτελέσει την οπτική αποτύπωση της κλιματικής αλλαγής.
Αλλάζοντας λίγο τη γκάμα των χρωμάτων σε τόνους του μπλε και του κόκκινου για να αντιστοιχίσει τη θερμοκρασία με τα χρώματα που συνδέονται παγκοσμίως με τους μετεωρολογικούς χάρτες, ο Χόκινς είχε δημιουργήσει τις «climate stripes», τις «κλιματικές ρίγες» δηλαδή.
Η Χάιγουντ δε μπορούσε να φανταστεί ότι η κουβέρτα της θα γινόταν το παγκόσμιο σύμβολο της κλιματικής αλλαγής.
Ένα χρόνο αργότερα, όπως αναφέρει το BBC, ο Χόκινς παρουσίασε το σχέδιο στο Φεστιβάλ Λογοτεχνίας και Τέχνης Χέι του Ηνωμένου Βασιλείου αποσπώντας θετική αποδοχή. Έκτοτε, η πολύχρωμη ριγέ εικόνα έχει χρησιμοποιηθεί για το εξώφυλλο βιβλίου της Σουηδής ακτιβίστριας Γκρέτα Τούνμπεργκ «The Climate Book», καθώς και στις έντυπες εκδόσεις του Economist και της βραζιλιάνικης εφημερίδας Folha de S.Paulo, έχει… κάνει πασαρέλα στην Εβδομάδα Μόδας του Λονδίνου και έχει φιγουράρει στις εμφανίσεις των παικτών της βρετανικής ποδοσφαιρικής ομάδας Reading FC. Επιπλέον, έχει διακοσμήσει κτίρια, Μέσα Μαζικής Μεταφοράς και δημόσιες υποδομές.
«Μέρος της αντιμετώπισης των ζητημάτων που αντιμετωπίζουμε είναι να ενσωματώσουμε αυτό το θέμα στις καθημερινές μας συζητήσεις, όπως συμβαίνει με την οικονομία, την υγεία ή την πολιτική», δηλώνει ο Χόκινς.
Η επιτυχία ήταν άμεση, αφού η απλοϊκή απεικόνιση, σε αντίθεση με τα πολύπλοκα γραφήματα, είναι «εύπεπτη» και ευχάριστη οπτικά. Το στοίχημα, λοιπόν, είχε κερδηθεί με πολλούς να «αγκαλιάζουν» το μοτίβο της κουβέρτας ως μέσο επικοινωνίας για τη σοβαρή περιβαλλοντική κρίση.
«Η κλιματική αλλαγή μπορεί να είναι ένα πραγματικά δύσκολο θέμα, αλλά οι άνθρωποι βλέπουν τις ρίγες και ενθουσιάζονται. Έχουν κάτι που τους εμπνέει και τους ενώνει. Βλέπεις την ενέργεια να αναπτύσσεται με θετικό τρόπο», είπε η Μπερναντέτ Γουντς Πλάκι, επικεφαλής μετεωρολόγος στο Climate Central, έναν οργανισμό που μελετά λύσεις για την κλιματική αλλαγή.
Προστέθηκε πιο σκούρα ρίγα για το 2023
Οι «κλιματικές ρίγες» παρουσιάζουν την αλλαγή της μέσης ετήσιας παγκόσμιας θερμοκρασίας από το 1850 με τις κόκκινες να υποδηλώνουν θερμότερα έτη και τις μπλε ψυχρότερα, σε σχέση με τον μέσο όρο της περιόδου 1971-2000.
Για παράδειγμα, η μέση θερμοκρασία το 1940 ήταν στους 13,69 βαθμούς Κελσίου, ενώ το 2023 κυμάνθηκε στους 15,07 βαθμούς Κελσίου.
Έπειτα από τους περασμένους πιο θερμούς μήνες που έχουν καταγραφεί στην ιστορία σύμφωνα με το ευρωπαϊκό παρατηρητήριο Copernicus, στις «κλιματικές ρίγες» προστίθεται μία ακόμα, πιο σκούρα αυτή τη φορά, συμβολίζοντας το 2023 έτος-ρεκόρ για τη ζέστη.
Σκούρα κόκκινη, σχεδόν μπορντό είναι η νέα ρίγα που προστέθηκε με τον Χόκινς να σχολιάζει ότι «μάλλον θα χρειαστεί νέο χρώμα».
«Τα χρώματα που χρησιμοποιούνται στις κλιματικές ρίγες βασίζονται σε μια κλίμακα που έχει σχεδιαστεί για να δείχνει ποια έτη είναι θερμότερα και ποια ψυχρότερα από το μέσο όρο. Το 2023 βρισκόταν στο τέλος της κλίμακας», δήλωσε ο καθηγητής Χόκινς.
«Αυτό θα συνέβαινε πάντα κάποια στιγμή, δεδομένης της συνεχιζόμενης αύξησης των παγκόσμιων αερίων του θερμοκηπίου και είναι σύμφωνο με αυτό που προβλέπουν οι επιστήμονες εδώ και δεκαετίες. Αλλά το ρεκόρ το 2023 εξακολουθεί να αποτελεί έκπληξη», τόνισε και εξήγησε πως οι «κλιματικές ρίγες» έχουν στόχο να ξεκινήσουν συζητήσεις για την κλιματική αλλαγή.
Τόνισε, πάντως, ότι το 2024 θα πρέπει να είναι η χρονιά που θα μετατραπούν οι συζητήσεις σε δράση.
Παρ΄όλα αυτά, ο καθηγητής εκφράζει την αισιοδοξία του καθώς όπως είπε: «Τα καλά νέα είναι ότι έχουμε ήδη πολλές από τις λύσεις που χρειαζόμαστε. Τώρα χρειαζόμαστε τολμηρές αλλαγές σε όλα τα επίπεδα της κοινωνίας για να κάνουμε το κλίμα του πλανήτη μας ασφαλέστερο για τις σημερινές και τις μελλοντικές γενιές».
«Αnnus horribilis» το 2023
Το 2023 έχει ανακηρυχθεί «annus horribilis», με ρεκόρ που καταρρίπτει το προηγούμενο των δύο ετών που «έβραζαν», το 2016 και το 2020.
Οι προβλέψεις, μάλιστα, είναι δυσοίωνες καθώς πλησιάζει ολοένα πιο κοντά στον 1,5 βαθμό πάνω από τον προβιομηχανικό μέσο όρο, με τους επιστήμονες να εκτιμούν ότι σύντομα θα ξεπεραστεί.
Όπως αναφέρει η εφημερίδα La Repubblica είναι ακόμη πολύ νωρίς να πούμε τι να περιμένουμε από τη χρονιά που μόλις ξεκίνησε. Αυτό που αναμένεται είναι ότι οι επιπτώσεις του El Niño στις θερμοκρασίες θα είναι αισθητές μέχρι τα τέλη της άνοιξης. Εντούτοις, υπάρχει ακόμα το περιθώριο να αντιστραφεί η τάση και να περιοριστεί ή ακόμα και να μειωθεί η εκπομπή διοξειδίου του άνθρακα. Αρκεί, βέβαια να ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα, σύντομα.
Photo: Instagram/X/ Ellie Highwood/ Ed Hawkins/University of Reading/showyourstripes.info
Διαβάστε ακόμη
6 τάσεις στην γυμναστική που θα συζητάμε το 2024
Bella Vita: Ξανά στο σφυρί και με «σκόντο» το διαμάντι των Παξών (pics)
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ