Το ιδρωμένο μπλουζάκι από πολυεστέρα μετά το τζόκινγκ πηγαίνει κατευθείαν στον κάδο του πλυντηρίου, μαζί με τα καλτσάκια από νάιλον και το φορεματάκι με ελαστάνη που στη βιτρίνα έμοιαζε πολύ χαριτωμένο.
Τα συνθετικά υφάσματα -εκτός από κακής ποιότητας και πέρα από το ότι δεν αφήνουν το σώμα να «αναπνεύσει»- απελευθερώνουν μικροπλαστικά, τα οποία διοχετεύονται στο περιβάλλον κάθε φορά που πλένονται στο πλυντήριο.
Το 64% των κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων είναι κατασκευασμένα από πλαστικό, δηλαδή από ίνες όπως πολυεστέρας, νάιλον, ακρυλικό. Τέτοια υλικά μπορούν να αποβάλουν έως και 700.000 μικροσκοπικά κομμάτια πλαστικού σε κάθε πλύση στο πλυντήριο, τα οποία φτάνουν στην αποχέτευση μολύνοντας έτσι το νερό και το έδαφος, καθώς και τον αέρα.
Σε αντίθεση με το βαμβάκι, το μετάξι και το μαλλί – που είναι φυσικές ίνες – τα συνθετικά υφάσματα δεν είναι βιοδιασπώμενα, με αποτέλεσμα τα μικροπλαστικά να παραμένουν στο περιβάλλον και να εισέρχονται στην τροφική αλυσίδα.
Δεν είναι τυχαίο ότι περίπου το 10% των μικροπλαστικών που καταλήγουν στις θάλασσες κάθε χρόνο προέρχεται από είδη ρουχισμού.
Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία του 2023 μεταξύ 4,8 και 12,7 εκατ. τόνων πλαστικών καταλήγουν στους ωκεανούς ετησίως, μετατρέποντάς τους σε γιγαντιαία χωματερή.
Εξάλλου, από τα 100 δισ. ενδύματα που παράγονται κάθε χρόνο, 92 εκατ. τόνοι φτάνουν σε χώρους υγειονομικής ταφής. Εάν συνεχιστεί η τάση σε τέτοιο ρυθμό, ο αριθμός των απορριμμάτων γρήγορης μόδας αναμένεται να ανέλθει στους 134 εκατ. τόνους ετησίως μέχρι το τέλος της δεκαετίας.
Αν δεν ληφθούν μέτρα για τη μείωση των απορριμμάτων της γρήγορης μόδας οι εκπομπές αερίων από τη βιομηχανία της «fast fashion» πιθανότατα θα διπλασιαστούν μέχρι το τέλος της δεκαετίας.
Ειδικοί διαπίστωσαν ότι το πλαστικό δε διαλύεται τελείως, αλλά χωρίζεται σε ίνες πιο λεπτές από την ανθρώπινη τρίχα με αποτέλεσμα να μπορεί εύκολα να μεταφερθεί μέσω του αέρα και να εισχωρεί στον ανθρώπινο οργανισμό.
Οι μικροΐνες διοχετεύονται στα λύματα και περνούν από μονάδα επεξεργασίας υδάτων. Αν πρόκειται για τελευταίας τεχνολογίας εγκαταστάσεις τότε το 99% των μικροϊνών μπορούν να απομακρυνθούν από το νερό. Μπορεί να ακούγεται ελπιδοφόρο, εντούτοις, αυτές καταλήγουν στη λυματολάσπη, τμήμα της οποίας έπειτα από ειδική επεξεργασία μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως λίπασμα και κατά συνέπεια να απορροφηθεί από το έδαφος και τις καλλιέργειες.
Παράλληλα, παρότι επεξεργασμένο το νερό που φτάνει σε θάλασσες και ποταμούς περιέχει σημαντική ποσότητα ινών, οι οποίες περιλαμβάνουν χημικά πρόσθετα όπως φθαλικές ενώσεις και δισφαινόλη Α που συνδέονται με σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία, ενώ κάποιες από τις ουσίες είναι τοξικές.
Βέβαια, επισημαίνεται ότι οι μικροΐνες δεν απελευθερώνονται όλες στην ίδια ποσότητα από όλα τα συνθετικά υφάσματα, με κάποιους κατασκευαστές να αναπτύσσουν υφάσματα που θα διοχετεύουν λιγότερα σωματίδια, ή ακόμα και από άλγη, μπαμπού ή και κομποστοποιημένα απορρίμματα.
Τι μπορεί να κάνει ο καταναλωτής στην καθημερινότητά του ώστε να περιοριστούν οι ρύπου τέτοιου τύπου; Οι ειδικοί συμβουλεύουν το πλυντήριο να έχει γεμάτο κάδο καθώς με αυτόν τον τρόπο ελαχιστοποιείται η τριβή ανάμεσα στα ρούχα κατά τη διάρκεια του πλυσίματος που οδηγεί στην απελευθέρωση μικροϊνών.
Επιπλέον, απαραίτητη είναι η χρήση κρύου νερού και η μικρή ποσότητα απορρυπαντικού. Όσο για το στέγνωμα οι επιστήμονες προκρίνουν το φυσικό στέγνωμα και όχι το στεγνωτήριο αφού και αυτό βρίσκεται πίσω από περισσότερα μικροπλαστικά στον αέρα. Προτιμότερη είναι η αγορά μοντέλου εμπρόσθιας φόρτωσης, του οποίου το στύψιμο παράγει λιγότερες ίνες.
Στο εμπόριο υπάρχουν προϊόντα που συγκρατούν τις μικροΐνες, όπως προστατευτικές θήκες ή δίχτυα πλυντηρίου: Παγιδεύουν τις ίνες και τις εμποδίζουν από το να διασκορπιστούν στο περιβάλλον.
Από μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Science of the Total Environment το 2022 προκύπτει ότι η χρήση τέτοιων προϊόντων μπορεί να βοηθήσει ώστε να συγκεντρωθεί περίπου το 1/3 των μικροϊνών.
Ανάλογη δράση είναι και εκείνη των ειδικών σφαιρών από ανακυκλωμένο πλαστικό που τοποθετούνται στον κάδο πριν την έναρξη της πλύσης και σύμφωνα με το Marine Pollution Bulletin μειώνει τις ίνες κατά περίπου 25-30%.
Ακόμα αποτελεσματικότερη είναι η χρήση εξωτερικών φίλτρων που προσαρμόζονται στα πλυντήρια ρούχων -στην περίπτωση που δεν έχουν ενσωματωμένο φίλτρο- και απομακρύνουν ακόμα και ως το 90% των ινών. Σε ανάλογο σύστημα υποχρεώνονται οι Γάλλοι κατασκευαστές πλυντηρίων από το 2025 -ενδέχεται να επιβληθούν αντίστοιχα μέτρα και στην υπόλοιπη Ευρωπαϊκή Ένωση- ενώ στην Αυστραλία το μέτρο αναμένεται να τεθεί σε ισχύ από το 2030.
Βέβαια, οριστική λύση στο πρόβλημα είναι μόνο ο περιορισμός ή ακόμα και η απαγόρευση χρήσης συνθετικών ινών στην κλωστοϋφαντουργία, αφού η διάθεσή τους στο εμπόριο ωθεί τους καταναλωτές στην αγορά τους.
Photo: Pexels
Διαβάστε ακόμη
Νέοι κανόνες για Airbnb και Golden Visa αλλάζουν τον χάρτη σε επενδύσεις ακινήτων
Το car terminal στον Πειραιά απογειώνει τον ΟΛΠ – Επένδυση €20 εκατ. (pics)
Δηλώσεις ΦΠΑ: Ξεκίνησε η υποχρεωτική προσυμπλήρωση κωδικών για τις επιχειρήσεις
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ