Της Μαριάννας Τζάννε
Μπορεί η αγορά των ιδιωτών προμηθευτών να παραμένει μουδιασμένη από την τελευταία δημοπρασία ηλεκτρικής ενέργειας που οδήγησε σε αυξήσεις – φωτιά την τιμή της μεγαβατώρας, όμως η γκρίνια για τις ΝΟΜΕ, παραμένει και αυτή την φορά προέρχεται από το μέτωπο των θεσμών.
Τις απόψεις της Κομισιόν για το πως θα εξελιχθεί η «επιχείρηση» μείωσης του ποσοστού της ΔΕΗ στο λιγνίτη δεν έκρυψαν οι εκπρόσωποι των Βρυξελλών και στις συναντήσεις που είχαν την προηγούμενη εβδομάδα στην Αθήνα με στελέχη της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας (ΡΑΕ).
Σύμφωνα με πληροφορίες, οι θεσμοί ζητούν να αποσυρθούν οι περιορισμοί που είχε θέσει η ΡΑΕ προκειμένου να βάλει εμπόδια στην εξαγωγή της ηλεκτρικής ενέργειας που προμηθεύονται οι ιδιώτες μέσα από τις ΝΟΜΕ.
Οι δημοπρασίες σχεδιάστηκαν για να υποχωρήσει το ποσοστό της ΔΕΗ στη λιανική και μέσω της δημοπρασίας να διατεθεί φθηνό ρεύμα στην ελληνική αγορά. Έτσι τα ελληνικά νοικοκυριά θα είχαν ικανοποιητική ελάφρυνση στους λογαριασμούς τους από τα νέα ανταγωνιστικότερα τιμολόγια που θα τους πρόσφεραν οι εναλλακτικοί πάροχοι ενέργειας. Στην πράξη όμως, οι δημοπρασίες εξελίχθηκαν σε ένα επιθετικό παιχνίδι ανόδου των τιμών (43,05 ευρώ η μεγαβατώρα) τόσο από την πλευρά των traders όσο και από την πλευρά μικρότερων προμηθευτών που πυροδοτεί τις στρεβλώσεις στην αγορά. Ο λόγος είναι ότι οι τιμές που επιτυγχάνονται στις ΝΟΜΕ είναι τελικά πολύ υψηλές και απαγορευτικές για να βελτιωθούν τα τιμολόγια του ρεύματος ώστε οι ιδιώτες να πετύχουν μεγαλύτερη διείσδυση στην αγορά. Επιπροσθέτως το ρεύμα συνεχίζει να φεύγει στις αγορές των Βαλκανίων και της Ιταλίας. Στην τελευταία δημοπρασία μπορούσαν να συμμετάσχουν όσες εταιρείες διέθεσαν στην ελληνική αγορά το 30% του ρεύματος που πουλήθηκε μέσα από τις NOME στις προηγούμενες δημοπρασίες. Στόχος είναι το ποσοστό αυτό να φτάσει στο 50% το πρώτο εξάμηνο του 2018 και το 70% το δεύτερο εξάμηνο του ίδιου χρόνου προκειμένου να αποτραπεί το εξαγωγικό ρεύμα που υπάρχει στην αγορά. Οι θεσμοί αντιπρότειναν στη ΡΑΕ, τις προηγούμενες μέρες, να φύγουν οι περιορισμοί, συζητώντας ως εναλλακτική λύση να εξετάζονται τα business plan των εταιρειών. Όμως για το ποιος θα επιβάλλει τον έλεγχο αυτό και με τι αρμοδιότητες απαντήσεις από τις Βρυξέλλες δεν δόθηκαν, από την στιγμή που η ΡΑΕ δεν νομιμοποιείται να το πράξει.
Η πρόσφατη δημοπρασία έδειξε ότι οι ΝΟΜΕ δεν υπηρετούν το στόχο της ΕΕ για ουσιαστικό άνοιγμα της αγοράς και αυτό θα φανεί μέχρι τα τέλη του χρόνου που η ΔΕΗ θα συνεχίσει να διατηρεί ακλόνητο το μονοπώλιό της. Μέχρι τότε, η κυβέρνηση θα πρέπει να έχει βρει ωριμότερες λύσεις για να συνδράμει την ευρωπαϊκή επιταγή για πλήρη απελευθέρωση της αγοράς. Αν προχωρήσει πάντως η πώληση του 40% του λιγνίτη, η συμφωνία με τους δανειστές προβλέπει να επανεξεταστεί το μέτρο με τις ΝΟΜΕ. Μέχρι όμως να φτάσουμε σε αυτή την μέρα, θα χρειαστεί να περάσουν αρκετοί μήνες.