Έξω από σπίτια-φρούρια του Κέιπ Τάουν ουρές σχηματίζονταν στα πεζοδρόμια με κατοίκους να κρατούν άδεια δοχεία νερού, περιμένοντας υπομονετικά τη σειρά τους για να τα γεμίσουν από τη διαθέσιμη πηγή της περιοχής. Η αναμονή διαρκούσε ακόμα και ώρες. Ήταν αρχές του 2018 και η πόλη του Ακρωτηρίου ανακοίνωνε τα σχέδιά της για την «Ημέρα Μηδέν», με τη λειψυδρία να χτυπάει «κόκκινο» αφού τα αποθέματα νερού είχαν στερέψει. Η κακή κυβερνητική διαχείριση με τις αόριστες προτροπές για περιορισμένη χρήση νερού, η παρατεταμένη ξηρασία, οι απαρχαιωμένες υποδομές και ο ολοένα αυξανόμενος πληθυσμός οδήγησαν το Κέιπ Τάουν σε μία κρίση άνευ προηγουμένου. Πλούσιοι και φτωχοί «έβλεπαν», ανήμποροι να αντιδράσουν, τη χώρα να «στεγνώνει», φοβούμενοι ότι θα φτάσει η ημέρα κατά την οποία ο παράδεισος της νοτίου Αφρικής θα γινόταν η πρώτη σύγχρονη πόλη στον κόσμο που θα ξέμενε από νερό. Η πόλη τελικά κατάφερε να μειώσει σημαντικά την καθημερινή κατανάλωση νερού και σε συνδυασμό με τις βροχοπτώσεις που καταγράφηκαν, απέφυγε το χειρότερο σενάριο. Για πόσο, όμως; Και αν το Κέιπ Τάουν, μία μητρόπολη, ένας τουριστικός προορισμός που βρίσκεται πίσω από το 9,9% του ΑΕΠ της Νότιας Αφρικής, με ακίνητα εκατομμυρίων φτάνει ένα βήμα πριν την απόλυτη καταστροφή, τι μπορεί να συμβεί σε μία χώρα του αναπτυσσόμενου κόσμου;
Η πρόσβαση στο νερό δεν είναι δεδομένη, με τουλάχιστον 2,1 δισ. ανθρώπων να ζουν χωρίς ασφαλές πόσιμο νερό.
Η 22η Μαρτίου ορίστηκε ως η Παγκόσμια Ημέρα για το Νερό από τον ΟΗΕ κατά τη διάρκεια συνδιάσκεψης για το Περιβάλλον και την Ανάπτυξη που πραγματοποιήθηκε το 1992, σε μία προσπάθεια να στραφεί η προσοχή στην κρίση νερού και να αναζητηθούν τρόποι για την αντιμετώπισή της.
Φέτος, η Παγκόσμια Ημέρα για το Νερό εστιάζει στην «αξιοποίηση του νερού για την ειρήνη», καθώς όπως επισημαίνει ο ΟΗΕ το πολύτιμο αγαθό του νερού μπορεί να φέρει την ειρήνη, είτε να πυροδοτήσει σύγκρουση, αφού όταν είναι σπάνιο, μολυσμένο ή δεν υπάρχει πρόσβαση σε αυτό οι εντάσεις μπορεί να οξυνθούν μεταξύ κοινοτήτων ή χωρών.
Όπως αναφέρει το UN Water, ο συντονιστικός μηχανισμός του ΟΗΕ για το νερό και την υγιεινή, περισσότεροι από 3 δισ. άνθρωποι παγκοσμίως εξαρτώνται από το νερό που διασχίζει τα εθνικά σύνορα, ωστόσο, μόνο 24 χώρες διατηρούν σχετικές συμφωνίες συνεργασίας.
Με τις ολοένα σοβαρότερες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και την αύξηση του παγκόσμιου πληθυσμού, η ανάγκη για την προστασία και διατήρηση των υδάτινων πόρων χαρακτηρίζεται επιτακτική.
Εξάλλου, η δημόσια υγεία και ευημερία, οι αλυσίδες εφοδιασμού τροφίμων και ενέργειας, η παραγωγικότητα και η περιβαλλοντική ακεραιότητα βασίζονται σε έναν εύρυθμο και δίκαια διαχειριζόμενο κύκλο νερού. Το «Νερό για την Ειρήνη» υπενθυμίζει ότι δεν πρόκειται μόνο για έναν πόρο που μπορεί να χρησιμοποιηθεί, αλλά για ανθρώπινο δικαίωμα.
Σύμφωνα με το διεθνή ερευνητικό μη κερδοσκοπικό οργανισμό World Resources Institute (WRI) 25 χώρες χρησιμοποιούν ετησίως πάνω από το 80% των ανανεώσιμων πηγών νερού για άρδευση, κτηνοτροφία, βιομηχανία και οικιακές ανάγκες με αποτέλεσμα να αντιμετωπίζουν «ακραίο υδατικό στρες».
Ακόμα και μία σύντομη περίοδος ξηρασίας θέτει αυτές τις χώρες σε κίνδυνο να στερέψουν τα αποθέματα νερού, όπως στην περίπτωση της Αφρικής, της Ινδίας, του Μεξικό, του Ιράν.
Οι περιοχές που αντιμετωπίζουν τη μεγαλύτερη «πίεση» είναι η Μέση Ανατολή και η Βόρεια Αφρική, όπου το 83% του πληθυσμού εκτίθεται σε εξαιρετικά υψηλό υδατικό στρες και η Νότια Ασία με 74%.
Ο οργανισμός προβλέπει ότι μέχρι το 2050 ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι θα ζουν σε μέρη με ακραίο υδατικό στρες, ακόμα και αν περιοριστεί η άνοδος της παγκόσμιας θερμοκρασίας.
Οι χώρες που αναμένεται να πληγούν περισσότερο είναι όσες βρίσκονται στην Υποσαχάρια Αφρική, με τη ζήτηση νερού να προβλέπεται ότι θα εκτιναχθεί στα ύψη κατά 163%!
Ποιες οι λύσεις;
Υπάρχουν λύσεις; Σύμφωνα με το WRI ναι. Με τη σωστή διαχείριση των υδάτινων πόρων, τη βελτίωση των υποδομών, την προστασία και αποκατάσταση -με στοχευμένες επενδύσεις- υγροτόπων και δασών μπορεί όχι μόνο να βελτιωθεί η ποιότητα του νερού, αλλά και να ενισχυθεί η ανθεκτικότητα του περιβάλλοντος απέναντι σε φαινόμενα ξηρασίας και πλημμυρών.
Από την άλλη, οι αρμόδιοι αξιωματούχοι χωρών που αντιμετωπίζουν προβλήματα με το νερό θα πρέπει να εστιάσουν σε πηγές ενέργειας, όπως η ηλιακή και ο άνεμος, για να αποφευχθούν οι διακοπές ρεύματος που προκαλούνται από έλλειψη νερού, ενώ χρειάζεται η ανάπτυξη σχεδίων για την επεξεργασία και επαναχρησιμοποίηση των λυμάτων καθώς με αυτόν τον τρόπο θα μπορούσαν να δημιουργηθούν νέες πηγές νερού για τις πόλεις.
Όσο τις καλλιέργειες θα πρέπει να χρησιμοποιείται πιο σοφά το νερό με χρήση μεθόδων όπως η άρδευση με καταιονισμό κατά την οποία το νερό σαν τεχνητή βροχή καλύπτει όλη την επιφάνεια της γεωργικής έκτασης, ή η στάγδην άρδευση δηλαδή σε σταγόνες.
Πώς μπορούμε να κάνουμε τη διαφορά στην καθημερινότητά μας
Πέρα από τις πολιτικές για την εξοικονόμηση και σωστή διαχείριση των υδάτινων πόρων, μπορούμε κι εμείς στην καθημερινότητά μας να διαδραματίσουμε σημαντικό ρόλο στην προστασία αυτού του πολύτιμου πόρου: Λιγότερος χρόνος κάτω από το ντους, επιδιόρθωση διαρροών, όχι άσκοπη σπατάλη νερού κατά το πλύσιμο δοντιών, χεριών και ξυρίσματος, πότισμα μόνο όταν είναι απαραίτητο.
Photo: Pixabay
Διαβάστε ακόμη
Τα «ψιλά γράμματα» της ρύθμισης για την Golden Visa
Γ. Δεληκανάκης (Southrock): Πώς θα επενδύσουμε 250 εκατ. ευρώ στη Μύκονο (pics)
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ