Επιτίθενται σε σκάφη, ξεριζώνουν το συκώτι από καρχαρίες και στήνουν ενέδρα σε φάλαινες… Τι συμβαίνει με τις όρκες; Γιατί εκδηλώνουν τόσο επιθετική συμπεριφορά; Μήπως εξελίσσεται η νοημοσύνη τους; Σε αυτά τα ερωτήματα καλούνται να απαντήσουν οι επιστήμονες μετά τα συχνά περιστατικά βίας με τα εντυπωσιακά κητώδη να πρωταγωνιστούν.
Πρόσφατα, κάτοικοι της Βικτώρια στην Αυστραλία εντόπισαν μισοφαγωμένο καρχαρία που είχε ξεβραστεί στην ακτή. Ο καρχαρίας που είχε μήκος τρία μέτρα εικάζεται ότι έπεσε θύμα επίθεσης από όρκα, καθώς λίγες ημέρες πριν βρεθεί νεκρός ντόπιοι είχαν δει φάλαινες να κολυμπούν στην περιοχή.
Δεν είναι σπάνιο όρκες να σκοτώνουν μεγάλους λευκούς καρχαρίες για να τραφούν: Το 2022 το Discovery Channel κατάφερε να καταγράψει πλάνα με τρεις όρκες να επιτίθενται σε καρχαρία στη Νότιο Αφρική με στόχο το συκώτι του, αλλά και την καρδιά του. Μάλιστα, τη δημοσιοποίηση του βίντεο ακολούθησε μελέτη που δημοσιεύθηκε πέρυσι και ανέφερε πως εξαιτίας των επιθέσεων οι λευκοί καρχαρίες αναγκάστηκαν να φύγουν από την περιοχή.
Από την άλλη, τον Μάρτιο του 2019, ερευνητές στην ακτή της νοτιοδυτικής Αυστραλίας είδαν περίπου 12 φάλαινες να επιτίθενται σε ενήλικη γαλάζια φάλαινα κατασπαράζοντάς την. Αυτή ήταν η πρώτη καταγεγραμμένη επίθεση όρκας σε γαλάζια φάλαινα, αλλά έμελλε να μην είναι η τελευταία.
Επιπλέον, έχουν εντοπιστεί να κολυμπούν μαζί με ανήλικα μαυροδέλφινα με τους επιστήμονες να εικάζουν ότι είτε τα μικρά έχουν πέσει θύμα απαγωγής, είτε ότι έχουν υιοθετηθεί από τις όρκες.
Όλα αυτά, ενώ οι ακτές της Ισπανίας και Πορτογαλίας έχουν αναστατωθεί με μικρά κοπάδια να πραγματοποιούν συντονισμένες επιθέσεις και να χτυπούν σκάφη βυθίζοντάς τα.
Τον περασμένο Μάιο τρεις όρκες, δύο μικρές και μία μεγαλύτερη, επιτέθηκαν σε σκάφος που έπλεε στο Στενό του Γιβραλτάρ. Οι μικρότερες έπληξαν το πηδάλιο, ενώ η μεγαλύτερη χτυπούσε επανειλημμένως το πλευρό του σκάφους με όλη της την ορμή. Τα μικρότερα κητώδη μιμούνταν τη συμπεριφορά της μεγάλης χτυπώντας με τη σειρά τους το σκάφος. Για αυτό το λόγο εικάζεται ότι επρόκειτο για μητέρα με τα μικρά της που τα εκπαίδευε.
«Πρόκειται για ζώα με έναν απίστευτα πολύπλοκο και εξαιρετικά εξελιγμένο εγκέφαλο», δήλωσε στο Live Science η Ντέμπορα Γκιλς, ερευνήτρια στο Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον και τη μη κερδοσκοπική οργάνωση Wild Orca. «Τμήματα του εγκεφάλου τους συνδέονται με τη μνήμη και το συναίσθημα που είναι πολύ πιο αναπτυγμένα ακόμη και από τον ανθρώπινο εγκέφαλο», πρόσθεσε.
Γίνονται εξυπνότερες οι όρκες;
Αλλά η κλίμακα και το ύφος των πρόσφατων επιθέσεων έχουν εγείρει ερωτήματα: Γίνονται οι όρκες εξυπνότερες; Και αν ναι, πού οφείλεται αυτή η εξέλιξη;
Παρότι ανατομικά ο εγκέφαλός τους δεν παρουσιάζει αλλαγές, οι όρκες μαθαίνουν εύκολα που σημαίνει ότι μπορούν να διδάξουν τα μέλη της κοινότητάς τους διαφορετικές συμπεριφορές, με αποτέλεσμα να γίνονται πιο «έξυπνες» ως ομάδα. Βέβαια, όπως διευκρινίζουν οι ειδικοί μερικά από αυτά τα φαινόμενα μπορεί στην πραγματικότητα να μην είναι νέα, αλλά να πρόκειται για περιστατικά που μόνο τώρα καταγράφονται από τον άνθρωπο.
Επιπλέον, η συχνή αλληλεπίδραση με τους ανθρώπους λόγω της διέλευσης των πλοίων και της αλιείας, μπορεί να οδηγήσει τις όρκες σε νέες συμπεριφορές. Όσο περισσότερο το περιβάλλον αλλάζει, τόσο γρηγορότερα τα κητώδη απαντούν, μαθαίνουν και εκπαιδεύονται.
Στο πλαίσιο της εκπαίδευσης οι όρκες μαθαίνουν να πιέζουν τις γαλάζιες φάλαινες κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας με στόχο να τους προκαλέσουν ασφυξία. Αυτή η συμπεριφορά, σύμφωνα με τον θαλάσσιο οικολόγο του Ινστιτούτου Θαλάσσιων Θηλαστικών του Πολιτειακού Πανεπιστημίου του Όρεγκον, Ρόμπερτ Πίτμαν, αποτελεί παράδειγμα της κοινωνικής μάθησης. Οι ενήλικες όρκες -και δη το κυρίαρχο θηλυκό- μοιράζονται και μαθαίνουν τις κυνηγετικές μεθόδους στα μικρά τους.
«Η επίθεση σε μία μπλε φάλαινα απαιτεί συνεργασία και συντονισμό», πρόσθεσε ο Πίτμαν. Οι όρκες ενδέχεται να έμαθαν και τελειοποίησαν τις δεξιότητές τους σε μία προσπάθεια να απαντήσουν στη φαλαινοθηρία. Αυτή η τεχνογνωσία στη συνέχεια «ταξίδεψε» στις νέες γενιές με αποτέλεσμα οι όρκες έχουν γίνει εξαιρετικά επιδέξιες στο κυνήγι.
Διαβάστε ακόμη
«Μόνιμα» χαμηλός ο ΦΠΑ 13% σε τουρισμό και συγκοινωνίες – Τι θα ανακοινώσει η κυβέρνηση
ΕΚΤ: Ο (αναπάντεχος) παράγοντας που θα μπορούσε να οδηγήσει σε νέα αύξηση επιτοκίων (γράφημα)
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ