Κορυφαίοι τουριστικοί προορισμοί «βουλιάζουν» από ταξιδιώτες, η αναζήτηση καταλύματος σε λογική τιμή μετατρέπεται σε κυνήγι θησαυρού, ο ελεύθερος χώρος στην παραλία δυσεύρετος, το γεύμα σε εστιατόριο προϋποθέτει κράτηση, η επίσκεψη σε μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους απαιτεί προαγορά εισιτηρίων για την αποφυγή πολύωρης αναμονής στην ουρά… Ο υπερτουρισμός μαστίζει διεθνείς και εγχώριους προορισμούς με σοβαρές επιπτώσεις στην επάρκεια των υποδομών, με την εκτόξευση των τιμών σε ενοίκια και υπηρεσίες, τη συμφόρηση από τη ροή επισκεπτών, την απειλή για την πολιτιστική και φυσική κληρονομιά του τόπου. Δεν είναι τυχαίο ότι κάτοικοι της Βαρκελώνης τον περασμένο Ιούλιο διαδήλωσαν κατά της αυξημένης τουριστικής κίνησης, με κάποιους από αυτούς να διώχνουν κυριολεκτικά τους τουρίστες χρησιμοποιώντας… νεροπίστολα.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Τουρισμού των Ηνωμένων Εθνών (UNWTO) το 2023 η τουριστική κίνηση έκλεισε στο 88% των επιπέδων προ πανδημίας, με εκτιμώμενες διεθνείς αφίξεις 1,3 δισεκατομμύρια.
Σύμμαχος οι αεροπορικές εταιρίες χαμηλού κόστους, τα πακέτα προσφορών, τα προγράμματα all-inclusive έχουν μετατρέψει αυτό που κάποτε ήταν πολυτέλεια για λίγους ή για όσους είχαν αποταμιεύσει όλη τη χρονιά, σε καθημερινότητα.
Η αρνητική επίδραση του μαζικού τουρισμού, όμως, δεν αφορά μόνο στην ποιότητα ζωής των ντόπιων, αλλά και του περιβάλλοντος και δη των θαλάσσιων ζώων, όπως δελφίνια και άλλα κητώδη. Μπορεί μέχρι πρότινος η υπεραλίευση και η θαλάσσια ρύπανση να αποτελούσαν τις σημαντικότερες απειλές για τις θάλασσες, αλλά σε αυτές προστίθεται και ο υπερτουρισμός.
Από τους κοραλλιογενείς υφάλους που απειλούνται από τις ανεξέλεγκτες ανθρώπινες δραστηριότητες, τις χημικές ουσίες που περιέχονται στα αντηλιακά, την πλαστική ρύπανση, που οδηγούν στη λεύκανσή τους, μέχρι τα δελφίνια και τις φάλαινες που αποπροσανατολίζονται από τον θόρυβο των λουόμενων και των σκαφών, το θαλάσσιο περιβάλλον υποφέρει.
Ειδικότερα τα κητοειδή επηρεάζονται σημαντικά από τη διέλευση σκαφών, αλλά και την εμμονή των ανθρώπων να φωτογραφηθούν σε πολύ κοντινή απόστασή τους. Η ηχορύπανση τα ενοχλεί καθώς βασίζονται στον ήχο για την επικοινωνία με τα μέλη της αποικίας τους και την πλοήγησή τους.
Όπως εξηγούν οι ειδικοί, η παρατήρηση δελφινιών εμποδίζει τα κοπάδια να ακούν το ένα το άλλο, με αποτέλεσμα να απομακρύνονται από την πορεία τους και από τα σημεία όπου μπορούν να τραφούν τα ίδια και τα μικρά τους, ενώ δεν είναι λίγα δυστυχώς τα περιστατικά τραυματισμού τους από σκάφη.
Σύμφωνα με το Pacific Whale Foundation ο τουρισμός μπορεί να διαταράξει το φυσικό βιότοπο και τη συμπεριφορά των φαλαινών και των δελφινιών. Είναι πιθανό να διαταραχθούν συμπεριφορές σχετικά με τη διατροφή, την αναπαραγωγή και την ανάπαυσης των ζώων, γεγονός που μπορεί να επηρεάσει την υγεία και τη συνολική ευημερία τους.
Τα σκάφη και άλλα πλωτά μέσα ενδέχεται να θέσουν σε κίνδυνο τα θαλάσσια θηλαστικά, με τις συγκρούσεις να προκαλέσουν σοβαρούς τραυματισμούς ή ακόμα και θάνατο. Οι περιηγήσεις για την παρατήρηση φαλαινών και δελφινιών μπορεί μερικές φορές να οδηγήσουν σε παρενόχληση των ζώων, με την αύξηση του επιπέδου στρες. Επιπλέον, η επιθυμία των ανθρώπων να τα αγγίξουν ή να τα ταΐσουν ενέχει κινδύνους τόσο για τα ζώα, όσο και τον ίδιο τον άνθρωπο.
Την ίδια στιγμή, ο θαλάσσιος τουρισμός είναι πιθανό να οδηγήσει στην απομάκρυνση των κητωδών από τα ενδιαιτήματά τους, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε αλλαγές στα πρότυπα μετανάστευσης, την κατανομή και τη συμπεριφορά τους, με συνέπειες στην αναπαραγωγή τους και τον πληθυσμό τους.
Κανόνες σωστής συμπεριφοράς
Δεν ακούγεται παράξενο, λοιπόν, που στην Ιταλία το Ινστιτούτο Ερευνών Tethys, σε συνεργασία με το Λιμενικό Σώμα, τον Ιταλικό Οργανισμό Περιβάλλοντος (FAI) και το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενεργειακής Ασφάλειας της χώρας, προώθησε την εκστρατεία «Cetacei Fai Attenzione» (Πρόσεχε τα κητοειδή) παραθέτοντας σειρά κανόνων συμπεριφοράς για να μην ενοχλούνται τα θαλάσσια ζώα από την ανθρώπινη παρουσία.
Όπως αναφέρει η καμπάνια τα μεγάλα πλοία μπορούν να προκαλέσουν τραυματισμό ή σοβαρή ηχορύπανση, αλλά και τα μικρότερα πλωτά μέσα μπορούν να αποτελέσουν πηγή άγχους για τα κητοειδή. Επισημαίνεται πως είναι απαραίτητο να αποφευχθεί οποιαδήποτε επαφή ανάμεσα στο σκάφος και το ζώο, τονίζοντας δε ότι «η θάλασσα είναι το περιβάλλον στο οποίο ζουν και εμείς είμαστε… φιλοξενούμενοι». Για αυτόν το λόγο «δεν πρέπει να ενοχλούμε τις φάλαινες ή τα δελφίνια, αποσπώντας τους την προσοχή από ζωτικές δραστηριότητες όπως το να τρέφονται ή να φροντίζουν τα μικρά τους. Όλα αυτά δυστυχώς μπορούν να συμβούν ακόμα και με τις καλύτερες προθέσεις».
Η εκστρατεία αναφέρει ότι ένα συνηθισμένο λάθος είναι ότι ο άνθρωπος «κυνηγάει» τα ζώα από φόβο μήπως τα χάσει, εντούτοις όπως εξηγούν οι αρμόδιοι ακόμα και αν βυθιστούν τα κητώδη θα επανεμφανιστούν αναγκαστικά στην επιφάνεια για να αναπνεύσουν, με εξαίρεση τη φάλαινα φυσητήρα που μπορεί να παραμείνει για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα κάτω από το νερό.
Ανάμεσα στις υπόλοιπες οδηγίες, ξεχωρίζει ότι δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να χωρίζουν οι μητέρες από τα μικρά τους, γιατί μπορεί η ενέργεια αυτή να είναι καταδίκη σε θάνατο για τα μωρά που δύσκολα επιβιώνουν χωρίς τη μαμά τους.
Να διατηρείται απόσταση 300 μέτρων ανάμεσα στα σκάφη και τα ζώα και με ταχύτητα όχι μεγαλύτερης των 5 κόμβων, να μην προσεγγίζετε το ζώο από μπροστά ή από πίσω, αλλά από τα πλάγια σε απόσταση 100 μέτρων με τον κινητήρα στη νεκρά, μην πλησιάζετε αν δεν έρθουν κοντά σας, Επιπλέον, να θυμάστε ότι πέρα από αυτά που βλέπετε, είναι πιθανό να υπάρχουν και άλλα ζώα σε κοντινή απόσταση αλλά να μην είναι ορατά. Αν ακολουθήσετε τους κανόνες και τα ζώα δεν αντιλαμβάνονται το σκάφος ως ενόχληση ή απειλή, μπορεί να είναι αυτά που θα πλησιάσουν. Αν συμβεί αυτό μην προσπαθήσετε να τα αγγίξετε με κανέναν τρόπο, είτε με τα χέρια σας είτε με αντικείμενα, μην τους πετάτε φαγητό, μη βουτήξετε στο νερό.
Photo: Pixabay
Διαβάστε ακόμη
Λύση για να «πέσουν» στην αγορά τα αναξιοποίητα ακίνητα των τραπεζών
Ακτοπλοΐα: Μέτρα για τη διευκόλυνση ΑμεΑ, εγκύων και ηλικιωμένων στα πλοία
Ευρώπη: Πτώση για τις πωλήσεις των ηλεκτρικών αυτοκινήτων και τον Ιούλιο
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ