O Nord Stream 2, ο πιο…πολυσυζητημένος αγωγός φυσικού αερίου, έχει ολοκληρωθεί αλλά ακόμη περιμένει τις κανονιστικές εγκρίσεις προτού αρχίσει να φέρνει τα 55 δισ. κυβικά μέτρα ετησίως στην Ευρώπη.
Μια κατάσταση που προσελκύει αυτόματα το ενδιαφέρον τις τελευταίες εβδομάδες καθώς οι τιμές της ενέργειας έχουν εκτοξευθεί σε όλη τη γηραιά ήπειρο, όπως αναφέρει το CNBC.
Ο Nord Stream 2 εκτείνεται για 1.200 χιλιόμετρα από το Βίμποργκ της Ρωσίας μέσω της Βαλτικής Θάλασσας έως το Λούμπμιν της Γερμανίας, παρακάμπτοντας την Ουκρανία και την Πολωνία.
Είναι θέμα χρόνου, σύμφωνα με τον Gustav Gressel, ανώτερο συνεργάτη στο think tank European Council on Foreign Relations, οι γερμανικές ρυθμιστικές αρχές ενέργειας να δώσουν τη σφραγίδα της έγκρισής τους.
Το εγχείρημα, όμως, δεν είναι τόσο εύκολο εν μέσω αυξημένων γεωπολιτικών εντάσεων, καθώς την ίδια ώρα πολλοί στις Βρυξέλλες έχουν αντίθετη άποψη.
«Θέλουμε να ξεφύγουμε από αυτήν την εξάρτηση [από τη ρωσική ενέργεια]», δήλωσε ο Morten Petersen, Δανός ευρωβουλευτής, στο CNBC την Παρασκευή.
Ποιο είναι το διακύβευμα
Σίγουρα, ο Nord Stream 2 αναδεικνύει διαφορετικές γεωπολιτικές πτυχές. Από τη μία πλευρά, οι ΗΠΑ αντιτίθενται σταθερά στον αγωγό, λέγοντας ότι αυξάνει την εξάρτηση της Ευρώπης από τη Ρωσία. Ωστόσο, η κυβέρνηση του προέδρου Τζο Μπάιντεν έχει επικριθεί, επειδή δεν έκανε αρκετά για να σταματήσει το έργο.
Η πλειονότητα των ποσοτήτων του φυσικού αερίου που εισέρχεται στην Ευρώπη προέρχεται ήδη από τη Ρωσία. Το 2020, αυτό αντιπροσώπευε περίπου το 43% των συνολικών εισαγωγών φυσικού αερίου, σύμφωνα με τη Eurostat.
Η Πολωνία και η Ουκρανία επίσης αντιτίθενται στον αγωγό, επικαλούμενες ανησυχίες για την ενεργειακή ασφάλεια. Το Κίεβο, φοβάται ότι ο αγωγός θα μπορούσε να οδηγήσει σε λιγότερες ροές φυσικού αερίου μέσω ουκρανικών αγωγών και συνεπώς σε λιγότερα έσοδα για την ασθενούσα οικονομία του. Οι επικριτές υποστηρίζουν επίσης ότι ο αγωγός δεν είναι συμβατός με τους ευρωπαϊκούς στόχους για το κλίμα και πιθανότατα θα ενισχύσει την οικονομική και πολιτική επιρροή του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν στην περιοχή.
Από την άλλη, οι υποστηρικτές του Nord Stream 2 ισχυρίζονται ότι η αντίδραση των ΗΠΑ πηγάζει από την επιθυμία τους να πουλήσουν στην Ευρώπη περισσότερο από το δικό τους LNG και ως εκ τούτου βλέπουν τη λειτουργία του ως εμπόδιο στα εμπορικά τους συμφέροντα.
Τόσο για τον Πούτιν, όσο και για τους περισσότερους πολιτικούς παράγοντες στη Γερμανία, ο αγωγός αυτός δεν είναι παρά μια επιχειρηματική συμφωνία.
Σε κάθε περίπτωση όμως, ο Nord Stream 2 αντιπροσωπεύει μια συντομότερη διαδρομή προς την Ευρώπη σε σχέση με τους ουκρανικούς αγωγούς και δεδομένου του πιο σύγχρονου εξοπλισμού του, είναι επίσης φθηνότερη η συντήρησή του.
Ένα έγγραφο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ανέφερε ότι «οι εκτιμήσεις για τον εκσυγχρονισμό των ουκρανικών αγωγών κυμαίνονται από 2,5 δισεκατομμύρια δολάρια έως 12 δισεκατομμύρια δολάρια, ενώ ο λογαριασμός για συνολική αντικατάσταση τους, σύμφωνα με μελέτη της KPMG του 2017, θα μπορούσε να φτάσει τα 17,8 δισεκατομμύρια δολάρια». Την ίδια ώρα, το συνολικό κόστος για τον Nord Stream 2 εκτιμάται σε περίπου 9,5 δισεκατομμύρια ευρώ (11 δισεκατομμύρια δολάρια).
Το «κλειδί» της ενεργειακής κρίσης
Η συζήτηση για το τι θα γίνει με το Nord Stream 2 έχει κερδίσει ακόμη μεγαλύτερη προσοχή τις τελευταίες εβδομάδες καθώς οι τιμές της ενέργειας ανεβαίνουν σε όλη την Ευρώπη. Οι υψηλότερες τιμές φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας ασκούν πίεση στα νοικοκυριά και ενδέχεται τελικά να εκτροχιάσουν την οικονομική ανάκαμψη που έχει διαμορφωθεί τους τελευταίους μήνες.
Έτσι, οι Ευρωπαίοι ηγέτες πιέζονται να λάβουν μέτρα για να μετριάσουν τον αντίκτυπο.
Ο Πούτιν δήλωσε ότι η χώρα του μπορεί να παραδώσει περισσότερο αέριο στην Ε.Ε., εφόσον αυτό ζητηθεί, ενώ αρνήθηκε ότι το Κρεμλίνο χρησιμοποιεί την ενέργεια ως όπλο εναντίον της Ευρώπης.
Η Ε.Ε., όμως, δεν έχει αποφασίσει τι θα κάνει. Η αύξηση των εισαγωγών φυσικού αερίου από τη Ρωσία θα μπορούσε να προσφέρει κάποια βραχυπρόθεσμη ανακούφιση, αλλά υπάρχουν δύσκολες ερωτήσεις σχετικά με το τι πρέπει να γίνει μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα.
Υπάρχουν προσπάθειες σε ολόκληρη την ΕΕ για να επιτευχθεί ουδετερότητα άνθρακα τα επόμενα χρόνια και αυτό εγείρει το ερώτημα σχετικά με το είδος ενεργειακού μίγματος που ακολουθούν οι ευρωπαϊκές χώρες.
Ενώ κάποιοι θεωρούν το φυσικό αέριο ως το καύσιμο-γέφυρα για τη μείωση των εκπομπών CO2 στην πορεία προς το στόχο του net-zero, άλλοι υποστηρίζουν ότι η ενεργειακή ανεξαρτησία είναι πιο σημαντική και ως εκ τούτου τα πυρηνικά και οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας θεωρούνται η καλύτερη επιλογή.
Το πρώτο «γέμισμα»
Χθες, πάντως, η διαχειρίστρια εταιρεία του αγωγού Nord Stream 2 AG, ανακοίνωσε ότι η πρώτη γραμμή έχει γεμίσει με φυσικό αέριο για την δοκιμαστική λειτουργία του.
«Η διαδικασία πλήρωσης με φυσικό αέριο της πρώτης γραμμής του αγωγού Nord Stream-2 ολοκληρώθηκε στις 18 Οκτωβρίου. Σύμφωνα με τον σχεδιασμό και τις απαιτήσεις του έργου, ο αγωγός γέμισε με το λεγόμενο τεχνικό αέριο, σε όγκο που προσεγγίζει τα 177 εκατομμύρια κυβικά μέτρα, ο οποίος εξασφαλίζει εντός του αγωγού πίεση 103 Bar, η οποία είναι επαρκής για να αρχίσει μελλοντικά η μεταφορά του αερίου» αναφέρεται στην ανακοίνωση της διαχειρίστριας εταιρείας, που εδρεύει στην Ελβετία, ενώ επισημαίνεται ότι τα βήματα προ-λειτουργίας για τη δεύτερη γραμμή συνεχίζονται.
Με βάση όλα τα παραπάνω και υπό την πίεση της ενεργειακής κρίσης, το «πράσινο» στον αμφιλεγόμενο αγωγό δείχνει πιο κοντά από ποτέ…