«Ό,τι συμβαίνει στην Ανταρτική δεν μένει στην Ανταρτική, αλλά εξαπλώνεται σε όλο τον κόσμο», υποστηρίζει ο παγετωνολόγος και καθηγητής στο Κολλέγιο Επιστημών Γης και Ορυκτών Πεν στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια, Σριντάρ Αναντακρισάν.
Ο ειδικός που μελετά τη μυστηριώδη ζωή των παγετώνων μιλώντας στο Voice of America δίνει τη δική του οπτική γύρω από τον παγετώνα Thwaites που βρίσκεται στην Ανταρκτική και φέρει το καθόλου αισιόδοξο προσωνύμιο «Παγετώνας της Ημέρας της Κρίσεως».
Ο ασυνήθιστα ογκώδης παγετώνας είναι ο πιο πλατύς σε όλη τη Γη με πλάτος 120 χλμ. και μέγεθος μεγαλύτερο από όλο το Ηνωμένο Βασίλειο (Αγγλία, Ουαλία και Βόρεια Ιρλανδία), καθώς και από την πολιτεία των ΗΠΑ, Φλόριντα. Το βάθος του αγγίζει τα 1.200 μέτρα και η αυξανόμενη τήξη του ανησυχεί τους επιστήμονες.
Όπως αναφέρει η επίσημη ιστοσελίδα της διεθνούς συνεργασίας για τον παγετώνα Thwaites, η απώλεια πάγου που παρατηρείται εντείνει το φαινόμενο της ανόδου της στάθμης των υδάτων κατά περίπου 4%. Στην περίπτωση, λοιπόν, που η τάση αυτή δεν περιοριστεί και δεν αντιμετωπιστεί η υπερθέρμανση του πλανήτη, υπολογίζεται ότι το επίπεδο της επιφάνειας των θαλασσών θα αυξηθεί αρκετά εκατοστά μέχρι το τέλος του αιώνα. Εκτιμάται, δε, ότι αν ο παγετώνας καταρρεύσει πλήρως, τότε η παγκόσμια στάθμη θα αυξηθεί κατά 65 εκ. Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι χάνονται περίπου 50 δισ. τόνοι πάγου περισσότεροι από όσους δέχεται σε χιονοπτώσεις, με καθαρή απώλεια πάνω από 1.000 δισ. τόνους πάγου από το 2000, με το ποσό να έχει διπλασιαστεί τα τελευταία 30 χρόνια. Βέβαια, τονίζουν ότι για να καταρρεύσει στο σύνολό του ο παγετώνας απαιτούνται αιώνες, εντούτοις το σενάριο αυτό ακόμα και σε βάθος χρόνου δεν είναι καθόλου ελπιδοφόρο.
«Πολλά από τα μοντέλα μας και ορισμένες από τις παρατηρήσεις μας φαίνεται να δείχνουν ότι λιώνει ολοένα πιο γρήγορα», προσθέτει ο Αναντακρισάν, ο οποίος εξηγεί ότι με την τήξη του πάγου του μπορούν «να προστεθούν περίπου 60 εκ. στην παγκόσμια άνοδο της στάθμης της θάλασσας. Και το ερώτημα είναι, θα συμβεί αυτό σε 50 ή 500 χρόνια; Και πρέπει να θυμάστε ότι όταν λέω 60 εκ. ανόδου της στάθμης της θάλασσας, αυτό αφορά σε όλο τον πλανήτη. Πρόκειται για τεράστια ποσότητα νερού από αυτόν τον παγετώνα στην Ανταρκτική, ενώ υπάρχουν εκατοντάδες παγετώνες στην Ανταρκτική».
Παράλληλα, όσο ο παγετώνας Thwaites αποσταθεροποιείται, απειλεί να επιδράσει αρνητικά στους παγετώνες που γειτνιάζουν. Επομένως, αυτό που παρατηρείται στην περιοχή επηρεάζει όλο το στρώμα πάγου της Δυτικής Ανταρκτικής και αυτό με τη σειρά του επιδρά στην άνοδο της στάθμης της θάλασσας.
Την ίδια στιγμή, πάντως, και παρότι σήμερα ο παγετώνας Thwaites εξαφανίζεται οκτώ φορές γρηγορότερα σε σχέση με τη δεκαετία του 1990, νέα μελέτη αναφέρει πως τελικά μπορεί να μην λιώνει όσο γρήγορα η επιστημονική κοινότητα φοβάται. Ανατρέπει το σενάριο του «ντόμινο» που ήθελε οι παγωμένοι όγκοι να καταρρέουν στον ωκεανό και προτείνει ένα κάπως πιο αισιόδοξο χρονοδιάγραμμα.
Σύμφωνα με την έκθεση που δημοσιεύθηκε στο Science Advances τα υπολογιστικά μοντέλα αποκαλύπτουν ότι ο παγετώνας δε θα υποχωρήσει περαιτέρω τον 21ο αιώνα, εντούτοις αυτό που εκτιμάται είναι ότι η καταστροφή θα είναι σε… αργή κίνηση.
Αναλυτικότερα, όπως προκύπτει από το σενάριο που αναπτύχθηκε από τη Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC) του ΟΗΕ προβλέπεται διπλάσια αύξηση της παγκόσμιας μέσης στάθμης της θάλασσας μέχρι το 2100 σε σύγκριση με όλες τις άλλες προβλέψεις. Η άνοδος της στάθμης της θάλασσας σύμφωνα με αυτό το σενάριο θα ξεπεράσει τα 15 μέτρα έως το 2300, τρεις φορές περισσότερο από άλλες προβλέψεις, λόγω της κατάρρευσης της παγοκάλυψης της Δυτικής Ανταρκτικής και τμημάτων του στρώματος πάγου της Ανατολικής Ανταρκτικής. Αν ευσταθεί αυτή η υπόθεση, ψηλοί και απότομοι όγκοι πάγου θα μπορούσαν να αποκαλυφθούν εάν οι πλωτές μάζες πάγου που πλαισιώνουν τους παγετώνες καταρρεύσουν γρήγορα.
Εντούτοις, ερευνητές από το Κολλέγιο Ντάρτμουθ στο Πανεπιστήμιο στο Νιου Χάμσαϊρ αμφισβήτησαν αυτή τη θεωρία, προσθέτοντας ότι οι ερευνητές του ΟΗΕ χρησιμοποίησαν ένα μόνο «μοντέλο χαμηλής ανάλυσης». Οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν τρία υπολογιστικά μοντέλα και διαπίστωσαν ότι ακόμα και αν ο παγετώνας λιώνει γρήγορα, δεν λιώνει τόσο γρήγορα και πιθανότατα δεν θα καταρρεύσει κατά τη διάρκεια τον 21ο αιώνα.
Μιλώντας στο The Conversation, ο επικεφαλής συντάκτης Ματιέ Μόρλιγκεν εξήγησε: «Αυτό που βλέπουμε με τον παγετώνα Thwaites αυτή τη στιγμή είναι μια καταστροφή σε αργή κίνηση. Το υπόβαθρο κάτω από τον παγετώνα Thwaites βρίσκεται κάτω από το επίπεδο της θάλασσας και έχει κλίση προς τα κάτω πηγαίνοντας προς την ενδοχώρα, οπότε ο παγετώνας βαθαίνει προς το εσωτερικό του στρώματος πάγου. Μόλις ο παγετώνας αρχίσει να χάνει περισσότερο πάγο από ό,τι κερδίζει από τις νέες χιονοπτώσεις και αρχίσει να υποχωρεί, είναι πολύ δύσκολο να τον επιβραδύνει κανείς λόγω αυτής της κλίσης. Και ο Thwaites ήδη υποχωρεί με επιταχυνόμενο ρυθμό καθώς το κλίμα θερμαίνεται».
Με λίγα λόγια, και σε αντίθεση με προηγούμενες μελέτες που ήθελαν κύριο τμήμα του παγετώνα να καταρρέει στα επόμενα πέντε χρόνια, οι ερευνητές με την έκθεση που δημοσιεύθηκε στο Science εκτιμούν ότι αυτό θα μπορούσε να συμβεί στα επόμενα 200 έως 900 χρόνια.
Βέβαια, επισημαίνουν ότι αυτό δε σημαίνει πως η Ανταρκτική θα μείνει ακέραια και ότι η άνοδος της στάθμης των θαλασσών δε θα συνεχιστεί, αλλά τουλάχιστον ο παγετώνας Thwaites θα πάρει μία πίστωση χρόνου. Όλα αυτά τη στιγμή, που αυξητική είναι η τάση του λεγόμενου last-chance tourism που εστιάζει σε προορισμούς που αλλοιώνονται σημαντικά από την κλιματική αλλαγή.
Εξάλλου, όπως τονίζει ο Σριντάρ Αναντακρισάν: «Ο λόγος για τον οποίο ο όρος παγετώνας της Ημέρας της Κρίσης δεν μου αρέσει είναι ότι υπονοεί ότι δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα. Νομίζω ότι αυτή είναι μια από τις πιο ύπουλες και επικίνδυνες στάσεις που μπορούμε να έχουμε. Ότι είμαστε καταδικασμένοι, ότι δεν υπάρχει επιστροφή, ότι δεν υπάρχει τίποτα να κάνουμε. Υπάρχει ένας τεράστιος αριθμός πραγμάτων που μπορούμε να κάνουμε, τόσο ως κοινωνία όσο και σε μικρότερο βαθμό ως άτομα».
Photo: Commons.wikimedia/ NASA
Διαβάστε ακόμη
Σκλαβενίτης: Με νέες προσλήψεις θα καλύψει τα κενά από τον τερματισμό της εξαήμερης εργασίας (pics)
Οδηγός: Πώς θα εξαγοράσετε καταπατημένα ακίνητα του Δημοσίου
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ