Ένα μεγάλο δίχτυ προστασίας για τα ελληνικά νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις άπλωσε η κυβέρνηση για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης διαθέτοντας στην ελληνική αγορά συνολικούς πόρους ύψους 10,7 δισ.
Πρόκειται για κονδύλια που χορηγήθηκαν μεταξύ Σεπτεμβρίου 2021 και Δεκεμβρίου 2022 από διαφορετικές πηγές, από τα οποία τα 9,7 δισ. ήταν απευθείας επιδοτήσεις για να καλύψουν την αύξηση στους λογαριασμούς ηλεκτρικής ενέργειας, τα 821 εκατ. στήριξαν απευθείας εισοδήματα διαφόρων κατηγοριών πολιτών, ενώ τα υπόλοιπα 102 εκατ. ήταν φοροελαφρύνσεις.
Αντίστοιχα, μικρότερη ήταν η συνδρομή των ευρωπαϊκών πόρων, οι οποίοι ανήλθαν σε 1,4 δισ. προερχόμενοι από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και το Ταμείο Ανάκαμψης.
Οι πόροι αυτοί αξιοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια της κρίσης μέσω των προγραμμάτων «Ανακυκλώνω-Αλλάζω Συσκευή» και «Εξοικονομώ 2021» με στόχο τον περιορισμό της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας στα νοικοκυριά.
Η εξάρτηση από το ρωσικό αέριο
Την ίδια στιγμή η χώρα μας έδειξε να ανταποκρίνεται πλήρως στους δύο από τους τρεις ευρωπαϊκούς στόχους για μείωση της συνολικής κατανάλωσης φυσικού αερίου κατά 15%, και μείωση της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας τόσο συνολικά κατά 10% όσο και στις ώρες αιχμής κατά 5%, συγκριτικά με συγκεκριμένες περιόδους αναφοράς.
Ειδικότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΔΕΣΦΑ που επικαλείται στην τελευταία της έκθεση η δεξαμενή σκέψης «The Green Tank», κατά την οκτάμηνη περίοδο μείωσης της συνολικής κατανάλωσης που έθεσε η ΕΕ-27 (Αύγουστος 2022-Μάρτιος 2023) η χώρα μας κατόρθωσε να μειώσει τις εισαγωγές ρωσικού αερίου μέσω της πύλης του Σιδηροκάστρου που χρησιμοποιήθηκαν για την κάλυψη εγχώριων αναγκών κατά 86.2%, σε σχέση με την ίδια περίοδο του προηγούμενου έτους.
Συγκεκριμένα, οι καθαρές εισαγωγές από τη Ρωσία μέσω του αγωγού Turkstream μειώθηκαν από 17.2 TWh και μερίδιο 35,59% των συνολικών καθαρών εισαγωγών την περίοδο Αυγούστου 2021-Μαρτίου 2022 σε μόλις 2.38 TWh και μερίδιο 7,25% την περίοδο Αυγούστου 2022-Μαρτίου 2023.
Είναι χαρακτηριστικό ότι τον Ιανουάριο του 2022 οι εισαγωγές ρωσικού αερίου από την πύλη του Σιδηροκάστρου κυριολεκτικά μηδενίστηκαν (-100%), ενώ κάθε μήνα του φθινοπώρου του 2022 (Σεπτέμβριος- Νοέμβριος) η σχετική μείωση ήταν μεγαλύτερη από 95%.
Ωστόσο, τα μηνιαία στοιχεία εισαγωγών της Eurostat και του ΔΕΣΦΑ δείχνουν ότι τους μήνες Οκτώβριο, Νοέμβριο 2022 και Φεβρουάριο 2023, η Ελλάδα εισήγαγε μεγαλύτερη ποσότητα (3.09 TWh) υγροποιημένου αερίου (LNG) από τη Ρωσία μέσω της πύλης της Αγίας Τριάδας, τμήμα της οποίας εξάχθηκε σε γειτονικές χώρες.
Αθροίζοντας τις εισαγωγές από τη Ρωσία μέσω του αγωγού Turkstream και με τη μορφή LNG, το μερίδιο ανεβαίνει σε 16,65% των συνολικών καθαρών εισαγωγών κατά την οκτάμηνη περίοδο Αυγούστου 2022-Μαρτίου 2023.
Επιπλέον η μείωση στη χρήση ρωσικού ορυκτού αερίου μέσω αγωγού και LNG για την κάλυψη της εγχώριας ζήτησης σε σχέση με το αντίστοιχο οκτάμηνο του προηγούμενου έτους ήταν 68,2%.
Καλύτερες οι επιδόσεις της Ελλάδας
Οι επιδόσεις αυτές της Ελλάδας ήταν σημαντικά καλύτερες συγκριτικά με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.
Όπως δείχνουν τα μηνιαία στοιχεία της Εurostat -επικαιροποιημένα ως τον Φεβρουάριο του 2023, η ΕΕ-27 κατά την επτάμηνη περίοδο Αυγούστου 2022 – Φεβρουαρίου 2023 περιόρισε τις συνολικές εισαγωγές ρωσικού αερίου, μέσω αγωγών και με τη μορφή LNG, κατά 53% σε σχέση με την ίδια επτάμηνη περίοδο του προηγούμενου έτους, ενώ η αντίστοιχη μείωση της Ελλάδας το ίδιο επτάμηνο ήταν 65,4%.
Η μείωση της εξάρτησης της ΕΕ-27 θα ήταν μεγαλύτερη αν στο ίδιο χρονικό διάστημα δεν αυξάνονταν οι εισαγωγές ρωσικού LNG κατά 35,3%, καταλαμβάνοντας πλέον ένα σημαντικό μερίδιο στις συνολικές εισαγωγές ρωσικού αερίου (34,8%).
Υστέρηση στην κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας
Σε ό,τι αφορά τον στόχο μείωσης κατά 10% της μηνιαίας ακαθάριστης κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας σε σχέση με τον μέσο όρο της πενταετίας 2017-2021, τον Νοέμβριο του 2022, πρώτο μήνα εφαρμογής του μέτρου, η Ελλάδα πλησίασε τον στόχο, περιορίζοντας την κατανάλωση κατά 8,16% σε σχέση με τον μέσο όρο της πενταετίας.
Τόσο τον Δεκέμβριο του 2022 όσο και τον Ιανουάριο του 2023, η επίδοση αυτή βελτιώθηκε αισθητά καθώς η χώρα υπερέβη τον στόχο μειώνοντας την κατανάλωση κατά 10,87% και 12,14%, αντίστοιχα.
Ωστόσο, ο Φεβρουάριος ήταν ο χειρότερος μήνας της πεντάμηνης περιόδου καθώς σημειώθηκε μείωση κατά μόλις 2,63% σε σχέση με τον μέσο όρο πενταετίας, ενώ και τον Μάρτιο η χώρα βρέθηκε πίσω από τον στόχο του -10% καταγράφοντας μείωση κατά 7,37%.
Έτσι, αθροιστικά για το πεντάμηνο Νοεμβρίου 2022-Μαρτίου 2023 και λαμβάνοντας υπόψη μόνο το διασυνδεδεμένο δίκτυο, η Ελλάδα απέτυχε να πιάσει τον στόχο που έθεσε η ΕΕ-27 καθώς περιόρισε την κατανάλωσή της κατά 8,39% σε σχέση με τον μέσο όρο πενταετίας ενώ αν εξεταστεί η οκτάμηνη περίοδος μείωσης της κατανάλωσης ορυκτού αερίου (Αύγουστος 2022-Μάρτιος 2023), η μείωση της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας ξεπερνά το 10% (-10,1%).
Η κατανάλωση τις ώρες αιχμής
Προκειμένου να εκτιμηθεί η επίδοση της χώρας ως προς τη μείωση της κατανάλωσης ηλεκτρισμού τις ώρες αιχμής 18:00-21:00 ημερησίως κατά 5% και δεδομένου ότι το σενάριο αναφοράς βάσει του οποίου υπολογίστηκε η μείωση δεν έχει ακόμα ανακοινωθεί, συγκρίθηκε η κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας στο διασυνδεδεμένο δίκτυο κατά τις ώρες αιχμής κάθε ημέρα της περιόδου Δεκεμβρίου 2022-Μαρτίου 2023.
Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι για ολόκληρη την τετράμηνη περίοδο του μέτρου, η Ελλάδα μείωσε την αθροιστική κατανάλωση στις ώρες αιχμής κατά 11,4% σε σχέση με τον μέσο όρο πενταετίας.
Η καλύτερη επίδοση σημειώθηκε τον Ιανουάριο του 2023 με -14,5%. Ακολούθησε ο Δεκέμβριος 2022 με -13,7% και ο Μάρτιος 2023 με -11%, ενώ ο μήνας με τη χαμηλότερη επίδοση ήταν ο Φεβρουάριος 2023 όπου η κατανάλωση στις ώρες αιχμής κινήθηκε οριακά κάτω από το -5% (-5,5%).
Παρά την υπέρβαση του ορίου κατά μέσο όρο κάθε μήνα της τετράμηνης περιόδου μείωσης και για ολόκληρη την περίοδο μείωσης, υπήρξαν 23 μεμονωμένες ημέρες από τις 121 συνολικά (19%) που ο στόχος του -5% δεν επετεύχθη, και συγκεκριμένα 2 μέρες τον Ιανουάριο, 15 μέρες τον Φεβρουάριο και 6 μέρες τον Μάρτιο.
Διαβάστε ακόμη
Όμιλος Τσάκου: Εξασφάλισε 3 άδειες για έργα αποθήκευσης ισχύος 200 MW
ΡΑΑΕΥ: Έβγαλε «κόκκινη κάρτα» στην Icon Energy
Εξοικονομώ 2023: Πότε ανοίγει η πλατφόρμα για τις αιτήσεις στο πρόγραμμα
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ