Ήταν το 1924 όταν ο Τζορτζ Μάλορι με τον Άντριου «Σάντυ» Ιρβάιν επιχείρησαν να φτάσουν στην κορυφή του Έβερεστ, «επειδή είναι εκεί» όπως πολύ απλά είχε πει ο Μάλορι. Οι δύο τους εθεάθησαν τελευταία φορά ζωντανοί περίπου 240 μέτρα από το στόχο με το μυστήριο να παραμένει ακόμα άλυτο αν ο ένας από τους δύο κατόρθωσε να φτάσει στην κορυφή πριν πεθάνει. Η σορός του Μάλορι βρέθηκε το 1999, ενώ εκείνη του Ιρβάιν ακόμα αγνοείται.
Λίγα χρόνια αργότερα, το 1953 η ορειβατική αποστολή με τον Νεοζηλανδό Έντμουντ Χίλαρι και τον σέρπα οδηγό βουνού Τένζινγκ Νοργκάι κατάφεραν για πρώτη φορά να ολοκληρώσουν με επιτυχία την ανάβαση.
Αναγνωρισμένο από το 1850 ως το ψηλότερο βουνό του κόσμου, το Έβερεστ έγινε αντικείμενο ενδιαφέροντος κατά τη διάρκεια της χρυσής εποχής του αλπινισμού, αν και κανείς δε μπορούσε να φανταστεί ότι άνθρωποι θα κατάφερναν να προσεγγίσουν την κορυφή του.
Μετά την πρώτη επιτυχημένη αποστολή, όμως, ακολούθησαν ορδές αναβατών με στόχο την κατάκτησή του, ενώ το 1975 το κατέκτησε η πρώτη γυναίκα, η Τζούνκο Ταμπέι από την Ιαπωνία.
Έκτοτε έχει ξεκινήσει ένας άτυπος αγώνας δρόμου για το ποιος θα φτάσει στην κορυφή με εκατοντάδες ανθρώπων -ανάμεσά τους έμπειρους ορειβάτες αλλά και ερασιτέχνες- να τολμούν το εγχείρημα.
Οι προσπάθειες αυτές, όμως, έχουν σημαντικό αντίκτυπο στο περιβάλλον αφού μαζί με τους επισκέπτες το βουνό κατακλύζουν σκουπίδια σε τέτοιο βαθμό που το Έβερεστ έχει χαρακτηριστεί από το National Geographic ο «ψηλότερος σκουπιδότοπος του κόσμου».
Το 1976 δημιουργήθηκε το Εθνικό Πάρκο Σαγκαρμάθα σε μία προσπάθεια να προστατευτεί το βουνό και η άγρια ζωή, το οποίο αποτελεί μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO. Από την ίδρυσή του δέχεται περίπου 100.000 επισκέπτες κάθε χρόνο και όπως είναι αναμενόμενο όλοι τους επιβαρύνουν το φυσικό περιβάλλον, αφού πέρα από τα απορρίμματά τους, οι ντόπιοι συμβάλλουν στην αποψίλωση του δάσους καθώς με την ξυλεία κατασκευάζουν καταλύματα και χρησιμοποιούν καυσόξυλα. Τις περιόδους αιχμής, δε, το πάρκο δέχεται ακόμα και 500 άτομα την ημέρα που περπατούν προς το Base Camp, την κατασκήνωση βάσης, με αποτέλεσμα τη διάβρωση των μονοπατιών.
Αλλά το μεγαλύτερο πρόβλημα εντοπίζεται στο ίδιο το βουνό. Υπολογίζεται ότι κάθε χρόνο, μεταξύ 900 και 1.000 τόνων στερεών αποβλήτων εισάγονται στο πάρκο, η συντριπτική πλειονότητα των οποίων δεν φεύγει ποτέ από το σημείο.
Εκτιμάται, δε, ότι τα τελευταία 60 χρόνια έχουν συγκεντρωθεί 50 τόνοι στερεών αποβλήτων στο Έβερεστ.
Το ζήτημα πήρε τέτοιες διαστάσεις που το 1991 ιδρύθηκε η Επιτροπή Ελέγχου Ρύπανσης Σαγκαρμάθα (SPCC) για να προσπαθήσει να θέσει υπό έλεγχο τα απορρίμματα και διαχειρίζεται την αποκομιδή τους τόσο από το Base Camp όσο από τα μονοπάτια του Εθνικού Πάρκου.
Κάθε χρόνο την περίοδο που οι καιρικές συνθήκες το επιτρέπουν τουλάχιστον 600 άνθρωποι επιχειρούν την ανάβαση, έχοντας μαζί τους έναν ντόπιο που μαγειρεύει, μεταφέρει τον εξοπλισμό και καθοδηγεί την αποστολή.
Ο συνωστισμός είναι τόσο έντονος που οι ορειβάτες δε βρίσκουν ελεύθερο χώρο να στήσουν τις σκηνές τους, ενώ για να ανέβουν πολλοί εξ αυτών περιμένουν στην… ουρά. Το πρόβλημα δυσχεραίνεται από την παρουσία απορριμμάτων που βρίσκονται διάσπαρτα σε όλη την επιφάνεια της πλαγιάς.
Αρκεί να αναλογιστεί κανείς ότι ένα άτομο παράγει κατά μέσο όρο περίπου 8 κιλά σκουπιδιών, ανάμεσα τους πλαστικά, άδεια δοχεία, κομμάτια από σκηνές, υπολείμματα τροφών καθώς και υγρά και στερεά βιολογικά απόβλητα.
Στο Base Camp υπάρχουν αυτοσχέδιες τουαλέτες σε σκηνές με μεγάλα βαρέλια όπου συγκεντρώνονται τα περιττώματα, τα οποία μεταφέρονται από μέλη της επιτροπής SPCC. Αντίστοιχα τα απορρίμματα όταν συγκεντρωθούν είτε ανακυκλώνονται είτε οδηγούνται σε αποτεφρωτήρια. Παράλληλα, η οργάνωση Sagarmatha Next αφού περισυλλέξει τα σκουπίδια τα επεξεργάζεται δημιουργώντας έργα τέχνης.
Τόσο η κυβέρνηση, όσο μη κυβερνητικές οργανώσεις έχουν προσπαθήσει να καθαρίσουν το βουνό.
Το 2019 η κυβέρνηση του Νεπάλ δαπάνησε 7,5 εκατομμύρια δολάρια για την εκστρατεία καθαρισμού των βουνών, ανακτώντας δεκάδες τόνους απορριμμάτων από το Έβερεστ και τις κοντινές κορυφές. Αλλά η πρωτοβουλία δεν ήταν αρκετή για να αντιμετωπιστεί το ανυπέρβλητο πρόβλημα των σκουπιδιών.
Το 2022 ο στρατός του Νεπάλ απομάκρυνε περίπου 34 τόνους απορριμμάτων από το Έβερεστ και τα γύρω βουνά, ενώ ένα χρόνο πριν είχε μεταφέρει 27,6 τόνους.
Ο Φρέντερικ Κάουφμαν, διευθύνων σύμβουλος και ιδρυτής του The NeverRest Project, μιλώντας στη βρετανική Daily Mail εξήγησε ότι το πιο μολυσμένο σημείο του βουνού είναι το Camp Four, η τελευταία στάση των ορειβατών πριν από την κορυφή.
Τόνισε, δε, ότι είναι «πρακτικά αδύνατο» να συγκεντρωθούν τα απόβλητα από αυτό το σημείο, αφού η κατασκήνωση βρίσκεται σε υψόμετρο περίπου 7.900 μέτρων και αποτελεί μέρος της λεγόμενης «ζώνης θανάτου», όπου οι ορειβάτες περνούν μόνο λίγες ώρες πριν κατευθυνθούν προς την κορυφή.
Ένας οδηγός σέρπα που ανέβαινε στο βουνό, ανήρτησε βίντεο από το σημείο λέγοντας ότι ήταν «η πιο βρώμικη κατασκήνωση που είχε δει ποτέ» περιγράφοντας πως υπήρχαν πολλές εγκαταλειμμένες σκηνές, άδειες φιάλες οξυγόνου, άδεια δοχεία και μαχαιροπήρουνα.
Από το 2014 οι ορειβάτες που επιχειρούν να ανέβουν στην κορυφή επιβάλλεται να έχουν μαζί τους κατά την επιστροφή τους 8 κιλά σκουπιδιών, αλλιώς η εγγύηση ύψους 4.000 δολαρίων, την οποία καταβάλουν πριν την έναρξη του εγχειρήματος, δεν τους επιστρέφεται.
Συγκεκριμένα για τα περιττώματα σε σημεία που δεν υπάρχουν οι τουαλέτες έχουν δημιουργηθεί περίπου 100 λάκκοι διάσπαρτοι στο βουνό, οι οποίοι ανά δύο μήνες γεμίζουν με 40 χιλιάδες λίτρα υγρών αποβλήτων και ετησίως με 20 τόνους στερεών.
Ωστόσο καθώς ο αριθμός των τολμηρών ταξιδιωτών αυξάνεται και ενώ η θερμοκρασία δεν ευνοεί την αποσύνθεση των περιττωμάτων, πριν ξεκινήσουν το ταξίδι τους θα πρέπει να προμηθεύονται στην κατασκήνωση βάσης με ειδικές «σακούλες για κακά», τις οποίες καλούνται να εναποθέσουν σε κάδους κατά την επιστροφή τους.
Στο μεταξύ, διερευνώνται λύσεις για βιώσιμες λύσεις στο πρόβλημα των σκουπιδιών με την πρωτοβουλία Mount Everest Biogas Project να σχεδιάζει τη δημιουργία συστήματος που λειτουργεί με την ηλιακή ενέργεια και θα μπορούσε να μετατρέψει τα ανθρώπινα απόβλητα σε καύσιμα για τις τοπικές κοινότητες. Σύμφωνα με τους δημιουργούς, θα μπορούσε να είναι ένας τρόπος για να σταματήσει η ρύπανση στο βουνό και κατά συνέπεια να αποφευχθεί ο κίνδυνος μόλυνσης του νερού αφού την Άνοιξη με το λιώσιμο του χιονιού τα ούρα εισρέουν στα ποτάμια που τροφοδοτούν τα κοντινά χωριά, ενώ παράλληλα θα δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας.
Πρόκειται για ένα μικρό αλλά σημαντικό βήμα για τη διατήρηση της παρθένας ομορφιάς αυτού του μαγευτικού βουνού.
Photo: Pixabay
Διαβάστε ακόμη
Κάλεσμα Μητσοτάκη στους Ινδούς επιχειρηματίες να επενδύσουν στην Ελλάδα (pics)
ΕΚΤ: Ζημιές €1,266 δισ. το 2023 – Δεν θα γίνει διανομή κερδών στις εθνικές κεντρικές τράπεζες
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ