Ρόλο «μαγνήτη» για την προσέλκυση ιδιαίτερα μεγάλων επενδύσεων παίζει η προοπτική εγκατάστασης υπεράκτιων αιολικών πάρκων στις ελληνικές θάλασσες.
«Προοπτική», καθώς μέχρι σήμερα και μετά τις ατυχείς προσπάθειες του παρελθόντος η όλη συζήτηση γίνεται «εν κενώ» αφού δεν υπάρχει θεσμικό πλαίσιο για την οργάνωση και τη ρύθμιση αυτής της νέας αγοράς, η οποία ωστόσο αναπτύσσεται αλματωδώς στην Ευρώπη και τον υπόλοιπο κόσμο.
Αυτή την κατάσταση έρχεται να ανατρέψει η έγκαιρη κινητοποίηση της κυβέρνησης και του ΥΠΕΝ, που αναμένεται να αποφέρει σύντομα αποτελέσματα. Μιλώντας χθες κατά την εκδήλωση του Φόρουμ των Δελφών ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κ. Σκρέκας τόνισε ότι το νέο ρυθμιστικό πλαίσιο θα είναι έτοιμο «πιθανότατα εντός του Ιουλίου και σε κάθε περίπτωση μέχρι το τέλος του καλοκαιριού». Ο ίδιος μάλιστα έδωσε ξεχωριστό βάρος στην ανάπτυξη πλωτών υπεράκτιων αιολικών ως των πλέον φιλικών προς το περιβάλλον, αλλά και των πιο κατάλληλων λόγω των μεγάλων βαθών των ελληνικών θαλασσών.
Με βάση το (υψηλότατο) επενδυτικό ενδιαφέρον που έχει εκφραστεί μέχρι τώρα από ελληνικούς και ξένους ενεργειακούς ομίλους, εκτιμάται ότι το πρώτο κύμα τέτοιων έργων ενδέχεται να φτάσει ή και να ξεπεράσει τα 4 GW, με ορίζοντα ολοκλήρωσης το διάστημα 2024-2030.
Εάν σκεφτούμε ότι ευρωπαϊκές μελέτες προσδιορίζουν το διαθέσιμο θαλάσσιο δυναμικό για πλωτά αιολικά στη χώρα μας σε άνω των 250 GW, γίνονται αντιληπτά τα τεράστια περιθώρια ανάπτυξης.
Παράλληλα, υπολογίζεται ότι για κάθε μεγάλο τέτοιο έργο θα απαιτηθεί επένδυση της τάξης των 1 έως 2 δισ. ευρώ, με υψηλό ποσοστό εθνικής προστιθέμενης αξίας. Έτσι, με την κατάλληλη στρατηγική η συγκεκριμένη τεχνολογία θα μπορούσε να εξελιχθεί σε game changer για τον τομέα της ενέργειας και την οικονομία γενικότερα.
Οι ισχυρές συμμαχίες
Στο πλαίσιο αυτό έχουν ήδη οικοδομηθεί οι πρώτες ισχυρές συμμαχίες μεταξύ ελληνικών και ξένων ενεργειακών ομίλων, ενώ ακολουθούν και άλλες.
Το συγκεκριμένο κύκλο άνοιξε η ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή η οποία έχει συνάψει στρατηγική συνεργασία με την Ocean Winds, -κοινοπραξία των εταιρειών EDP Renewables και ENGIE-, εκ των διεθνών leaders του κλάδου, για την από κοινού ανάπτυξη πλωτών υπεράκτιων αιολικών πάρκων στις ελληνικές θάλασσες. Στόχος είναι, καταρχήν, να προσδιοριστούν οι περιοχές ενδιαφέροντος και στη συνέχεια να συγκροτηθεί το επενδυτικό πλάνο το οποίο προβλέπει έργα δυναμικότητας 1,5 GW σε βάθος δεκαετίας.
Στα πρόσωπα-κλειδιά που θα παίξουν σημαντικό ρόλο στη συνέχεια, περιλαμβάνεται ο Έλληνας Σπύρος Μαρτίνης, CEO της Ocean Wind.
Πριν λίγες ημέρες ήταν η σειρά της Mytilineos που ανακοίνωσε τη συμφωνία με την δανέζικη Copenhagen Infrastructrure Partners (CIP), με στόχο την ανάπτυξη υπεράκτιων αιολικών πάρκων σε θαλάσσιες περιοχές της Ελλάδας. Η CIP, εκ των κορυφαίων διεθνώς επενδυτικών σχημάτων με κατεύθυνση την «πράσινη» ενέργεια, συνδέεται με την Copenhagen Offshore Partners (COP), -ηγέτιδα δύναμη του κλάδου-, η οποία θα είναι ο κύριος κατασκευαστής για όλα τα έργα που θα αναπτυχθούν στο πλαίσιο της συνεργασίας.
Και στις δύο περιπτώσεις (ΤΕΝΕΡΓ και Mytilineos) οι ξένοι σύμμαχοί τους ανήκουν σε εκείνους που οδηγούν την κούρσα σε διεθνές επίπεδο, κάτι ενδεικτικό για τις προοπτικές της Ελλάδας σε αυτό τον τομέα.
Την ίδια στιγμή, όπως αναφέρουν οι πληροφορίες, βρίσκονται σε εξέλιξη συζητήσεις και άλλων ισχυρών παικτών της ενεργειακής αγοράς με ξένους εξειδικευμένους ομίλους. Για παράδειγμα, ο Όμιλος Κοπελούζου, ο οποίος διαθέτει ήδη άδεια παραγωγής για την ανάπτυξη αιολικού υπεράκτιου πάρκου 212 MW στα ανοικτά του λιμένα Αλεξανδρούπολης, βρίσκεται σε επαφές με μεγάλη ξένη εταιρεία για την από κοινού ανάπτυξη τέτοιων projects. Σε αντίστοιχες κινήσεις έχει προχωρήσει και η ΔΕΗ Ανανεώσιμες η οποία φέρεται να βρίσκεται σε συζητήσεις με τρεις ξένους ομίλους.
Ταυτόχρονα, τουλάχιστον 5-6 ισχυροί ευρωπαϊκοί και αμερικανικοί όμιλοι βολιδοσκοπούν την ελληνική αγορά αναζητώντας τους κατάλληλους εγχώριους partners.
Ανάμεσα σε αυτούς περιλαμβάνονται ο νορβηγικός κολοσσός Equinor ο οποίος έχει ήδη καταθέσει πρόταση ανάπτυξης υπεράκτιων αιολικών στις Κυκλάδες, η ισπανική Iberdrola, που διαθέτει παρουσία στην εγχώρια αγορά των ΑΠΕ, η Quantum, εσχάτως και η ολλανδική Shell που φέρεται να εκφράζει έντονο ενδιαφέρον. Στο παρελθόν πρόθεση δραστηριοποίησης στην Ελλάδα είχε εκφράσει και η δανέζικη Orsted.
Το «κλειδί» του υδρογόνου
Με αυτά τα δεδομένα η ανάπτυξη των offshore αιολικών και στη χώρα μας θα μπορούσε να ακολουθήσει, -έστω και με μια δεκαετία καθυστέρηση-, την ευρωπαϊκή πορεία. Στους παράγοντες που δημιουργούν ένα ακόμη ευνοϊκότερο περιβάλλον είναι η σημαντική αποκλιμάκωση του κόστους λόγω νέων λύσεων, αλλά και εκείνος του υδρογόνου, καθώς τα θαλάσσια αιολικά θεωρείται ότι στο κοντινό μέλλον θα ανήκουν στις βασικές «μονάδες παραγωγής» υδρογόνου μέσω της καθαρής ενέργειας. Όλα αυτά συνιστούν μια τεράστια ευκαιρία που, τώρα πλέον, δεν έχουμε το περιθώριο να αφήσουμε ανεκμετάλλευτη.