Ένα από τα μεγάλα οφέλη της ηλεκτρικής διασύνδεσης της Κρήτης είναι ότι θα επιτρέψει την περαιτέρω διείσδυση των ΑΠΕ στο νησί, κάτι που αποκτά ιδιαίτερη σημασία καθώς ο χρονισμός των εξελίξεων μπορεί να οδηγήσει σε εντυπωσιακά αποτελέσματα.
Ήδη το λεγόμενο «μικρό καλώδιο» που συνδέει την Κρήτη με την Πελοπόννησο είναι έτοιμο να λειτουργήσει, ενώ η μεγάλη διασύνδεση με την Αττική προβλέπεται ότι θα ολοκληρωθεί εντός του 2023. Με άλλα λόγια, η σύνδεση της Μεγαλονήσου με την ηπειρωτική χώρα θα έρθει σε μια περίοδο πλήρους ανάπτυξης της αγοράς των ΑΠΕ στην κατεύθυνση των στόχων του υπό αναθεώρηση ΕΣΕΚ που προβλέπει ακόμη μεγαλύτερη συμμετοχή της καθαρής ενέργειας στο συνολικό μείγμα.
Όπως διαφαίνεται από τα στοιχεία του ΔΑΠΕΕΠ, υπάρχουν τεράστια περιθώρια ανάπτυξης των ΑΠΕ στην Κρήτη,σε αντίθεση με άλλες υπερκορεσμένες περιοχές της χώρας. Και τούτο γιατί oι ενεργές συμβάσεις έργων ΑΠΕ κατά το πρώτο φετινό τρίμηνο αφορούσαν συνολική εγκατεστημένη ισχύ 300,27 MW. Πρόκειται για 3.032 συμβάσεις εκ των οποίων οι 1.047 είναι φωτοβολταικά πάρκα συνολικής ισχύος 78,29MW, οι 37 αιολικά συνολικής ισχύος 203,29 MW, ένα έργο βιοαερίου (0,99 MW), ένα ΜΥΗΣ (0,30 MW), καθώς και 1.946 για φωτοβολταικά σε στέγες, ισχύος 17,40 MW.
Με τη διπλή ηλεκτρική διασύνδεση θα ανοίξει ο δρόμος για την υλοποίηση μεγάλων επενδυτικών σχεδίων που μέχρι πρότινος βρίσκονταν στο συρτάρι. Σχετική επικαιροποιημένη μελέτη για το “πράσινο” δυναμικό του νησιού δείχνει ότι μετά την υλοποίηση των δύο διασυνδέσεων, η Κρήτη θα μπορεί να «σηκώσει» 2. 000 έως 2.500 MW ΑΠΕ και ενδιάμεσα, -μετά τη μικρή διασύνδεση-, περί τα 200 MW περισσότερα από σήμερα.
Το πιο χαρακτηριστικό από τα μεγάλα έργα που βρίσκονται στο τραπέζι είναι το κοινό mega project της ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή και της ΕΛΙΚΑ (Όμιλος Κοπελούζου) που αφορά την ανάπτυξη αιολικών πάρκων ισχύος 950 MW στους 4 νομούς της Κρήτης. Υπενθυμίζεται ότι στο παρελθόν οι δύο Όμιλοι είχαν στα σκαριά δύο διαφορετικά projects που προέβλεπαν 1000MW έκαστο και διαφορετικές διασυνδέσεις. Ωστόσο, από το 2017 ενοποιήθηκαν με στόχο να διευκολυνθούν οι διαδικασίες χρηματοδότησης από το πακέτο Γιουνκέρ, αλλά και για να τεθεί γενικότερα μια πιο ρεαλιστική προοπτική υλοποίησης. Σύμφωνα με ορισμένες πληροφορίες τη συμμετοχή της στο εγχείρημα εξέταζε και η ΔΕΗ.
Σε κάθε περίπτωση, ήδη καταγράφεται έντονο επενδυτικό ενδιαφέρον για νέα αιολικά και φωτοβολταϊκά, αλλά και για υβριδικά έργα.
Η άλλη «μάχη της Κρήτης»
Υπάρχει, όμως, την ίδια στιγμή και μια άλλη «μάχη της Κρήτης», αυτή μεταξύ των παικτών της ενεργειακής αγοράς, που αφορά τα μερίδια στη λιανική του ρεύματος.
Με βάση τα πιο πρόσφατα στοιχεία, – για τον Μάιο του 2021-, η ΔΕΗ κατέχει ασφαλώς την δεσπόζουσα θέση με συνολική ενεργειακή κατανάλωση 136.900,31 MW και ποσοστό εκπροσώπησης 64,92%. Το ενδιαφέρον, όμως, εστιάζεται στο πεδίο των εναλλακτικών προμηθευτών, όπου η Mytilineos (Protergia) καταλαμβάνει τη δεύτερη θέση με ποσοστό εκπροσώπησης 8,54% (18.026,60 MW), τρίτη έρχεται η ΚΕΝ (προφανώς και λόγω τοπικής δυναμικής) με 5,74% (12.122,84 MW) και σε απόσταση αναπνοής ακολουθεί η Ήρων με 5,47% (11.554,35 MW), ενώ στην πέμπτη θέση βρίσκεται η Elpedison με ποσοστό εκπροσώπησης 5,08% (10.729,23 MW). Ακολουθούν η NRG με 2,45% (5.164,88 MW), η Watt & Volt με 2,08% (4.401,09 MW), η Volterra με 1,80 % (3.799,33 MW), η ΕΠΑ Αττικής με 0,97% (2.062,76 MW) και τη δεκάδα συμπληρώνουν τα ΕΛΤΑ με 0,79% (1.678,72 MW). Με μικρότερα ποσοστά δραστηριοποιούνται οι Volton, Ζενίθ, ΟΤΕ, Elinoil και Eunice.