Το σύνθετο, αλλά ταυτόχρονα κρίσιμο ζήτημα της ανακύκλωσης των ανεμογεννητριών αναλύθηκε κατά τη χθεσινή ημερίδα της ΕΛΕΤΑΕΝ για την αιολική ενέργεια και την κυκλική οικονομία, που διεξήχθη υπό το βαρύ κλίμα του πολέμου στην Ουκρανία.
Το βασικό συμπέρασμα είναι ότι όσο αναπτύσσεται η αιολική ενέργεια τόσο επείγει και η εξεύρεση αποτελεσματικών λύσεων για την πλήρη ανακύκλωση των ανεμογεννητριών. Θέμα που ήδη χτυπάει την πόρτα και της Ελλάδας, καθώς εμπορικά αιολικά πάρκα της πρώτης γενιάς συμπληρώνουν τον κύκλο ζωής τους.
Το αισιόδοξο είναι ότι σήμερα το 85%-90% των υλικών των ανεμογεννητριών ανακυκλώνονται, ενώ το μεγάλο πρόβλημα εντοπίζεται στα πτερύγια τα οποία είναι κατασκευασμένα από σύγχρονα, σύνθετα υλικά.
Τι δείχνουν τα στοιχεία
Δεδομένου του EU Green Deal και της ευρωπαϊκής στρατηγικής για την ενεργειακή μετάβαση προβλέπεται η ανάπτυξη νέων έργων χερσαίων και θαλάσσιων αιολικών πάρκων, συνολικής ισχύος 453 GW, μέχρι το 2030, έναντι 220 GW σήμερα, που θα φτάσουν τα 1.300 GW το 2050.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της WindEurope, στο διάστημα από φέτος μέχρι το 2025 αιολικά πάρκα ισχύος 38 GW στην Ευρώπη θα ολοκληρώσουν τον κύκλο ζωής τους.
Από αυτά υπολογίζεται ότι μόλις τα 2,4 GW θα οδηγηθούν σε repowered, ενώ τα 7 GW σε πλήρη απόσυρση. Έτσι για τα 29 GW τίθεται ζήτημα επέκτασης της ζωής τους ή άλλης λύσης.
Σήμερα, τα αποσυρμένα πτερύγια στην Ευρώπη υπολογίζονται σε 12.000 τόνους ετησίως, νούμερο που αναμένεται να αυξηθεί στους 64.000 τόνους μέχρι το 2030.
Αυτά τα στοιχεία αναδεικνύουν και το μέγεθος της πρόκλησης.
«Επείγει να βρούμε τις κατάλληλες λύσεις»
Η Γ.Γ Πρώτων Υλών και Ορυκτών Πόρων, Αλεξάνδρα Σδούκου, μιλώντας στη διάρκεια της διαδικτυακής εκδήλωσης τόνισε ότι η ανακύκλωση των ανεμογεννητριών είναι ένα θέμα που θα μας απασχολήσει πολύ από εδώ και στο εξής. Και τούτο καθώς η Ελλάδα κινείται με μια στρατηγική ανάπτυξης της πράσινης ενέργειας οπότε θα πρέπει να δώσει τη δική της απάντηση στο χειρισμό αυτού του ζητήματος. Όπως ανέφερε, από το 2018 μέχρι σήμερα αιολικά πάρκα ισχύος 200 MW έχουν ολοκληρώσει τον κύκλο τους. Έως το 2025, όμως, αυτό θα ισχύει για πάρκα 1,5 GW.
«Αν θέλουμε να φτάσουμε στο τέλος του δρόμου πρέπει να βρούμε όλες τις κατάλληλες λύσεις για την ανακύκλωση ή επαναχρησιμοποίηση των ανεμογεννητριών» όπως τόνισε, σημειώνοντας ότι η αποσυναρμολόγηση κάθε ανεμογεννήτριας παράγει 2 τόνους σύνθετων αποβλήτων.
Στο πλαίσιο του εθνικού στόχου για περαιτέρω διείσδυση της αιολικής ενέργειας, επισήμανε ότι το ΥΠΕΝ επεξεργάζεται τα δεδομένα με στόχο να καταλήξει στο πλέον κατάλληλο μοντέλο, αλλά και στο θεσμικό περιβάλλον που θα καθορίζει τις υποχρεώσεις των συμμετεχόντων στην αγορά.
Επ αυτού τόσο ο Γ.Γ. Διαχείρισης Αποβλήτων Μανώλης Γραφάκος, όσο και ο Γ.Γ. Γενικός Γραμματέας Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων Πέτρος Βαρελίδης έδωσαν το στίγμα ότι το ΥΠΕΝ κινείται με βάση την αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει» διερευνώντας τη δυνατότητα να ενταχθεί η ανακύκλωση στη διευρυμένη ευθύνη του παραγωγού.
Έχει προγραμματιστεί και ειδική μελέτη για το αν αυτό αποτελεί ρεαλιστική λύση ώστε να ακολουθήσουν στη συνέχεια οι απαραίτητες νομοθετικές παρεμβάσεις, μετά από διάλογο με τους φορείς της αγοράς.
Ο κ. Βαρελίδης, με την επιστημονική του ιδιότητα, ανέφερε ότι τα πτερύγια των ανεμογεννητριών είναι σχεδόν αδύνατον να ανακυκλωθούν με κλασικές μεθόδους καθώς περιέχουν κυρίως τοξικές ρυτίνες. Μια πιθανή αλλά κοστοβόρα λύση θα ήταν η εφαρμογή θερμοπλαστικών μητρών.
Καταρχήν, η επαναχρησιμοποίηση
Επομένως και με βάση όσα τόνισαν και άλλοι ομιλητές μια ασφαλής οδός είναι αυτή της επαναχρησιμοποίησης, όπως συνέβη για παράδειγμα με την τοποθέτησή τους στο Μύλο των Ξωτικών στα Τρίκαλα.
Και αυτή ωστόσο έχει ένα όριο, οπότε θα πρέπει να βρεθούν και άλλοι τρόποι είτε χημικής ανακύκλωσης, είτε καύσης (με το προϊόν της τέφρας να μπορεί να χρησιμοποιηθεί στην τσιμεντοβιομηχανία και αλλού) ή ταφής των υπολειμμάτων όσων στοιχείων δεν μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν.
Την κινητοποίηση των ομίλων κατασκευής ανεμογεννητριών και γενικότερα του κλάδου στην κατεύθυνση εξεύρεσης οριστικών απαντήσεων στο πρόβλημα των πτερυγίων ανέδειξε ο πρόεδρος της ΕΛΕΤΑΕΝ Παναγιώτης Λαδακάκος, ο οποίος έκανε λόγο για σημαντικές επενδύσεις σε επίπεδο R&D για αυτό το σκοπό. Κάτι που επιβεβαίωσαν με τις παρεμβάσεις τους και οι εκπρόσωποι ισχυρών ομίλων όπως της Vestas και της Siemens Gamesa Renewable Energy, αλλά και εκείνοι της WindEurope και της DNV.
Στη στρατηγική σημασία των ΑΠΕ για την ενεργειακή μετάβαση, αλλά και την αντιμετώπιση κρίσεων όπως η παρούσα αναφέρθηκε ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος του ΔΑΠΕΕΠ Γιάννης Γιαρέντης. Τόνισε μάλιστα σε αντίθεση με όσους λένε ότι ήρθε νωρίς, ότι η απολιγνιτοποίηση ήρθε αργά καθώς αν οι ΑΠΕ αναπτύσσονταν με το σημερινό ρυθμό προ πενταετίας θα είχαμε μετρήσιμα θετικά αποτελέσματα σε σχέση με το υπέρογκο ενεργειακό κόστος.