Σε ανοιχτή ρήξη έχουν περιέλθει οι σχέσεις της Πολωνίας με την Ε.Ε. λόγω της απόφασης του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου να σταματήσει άμεσα η λειτουργία του ορυχείου Turow.
Η πολωνική κυβέρνηση, όπως αναφέρει το Bloomberg, απειλεί να αψηφήσει την εντολή του ανώτατου δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης χαρακτηρίζοντάς το ως ζήτημα εθνικής ασφάλειας.
Το δικαστήριο διέταξε την Παρασκευή την Πολωνία, – την περισσότερο εξαρτώμενη από τον άνθρακα χώρα της ΕΕ -, να σταματήσει την εξόρυξη λιγνίτη από το ορυχείο Turow, το οποίο ανήκει στην κρατική PGE SA, έως ότου εκδοθεί οριστική απόφαση σε υπόθεση σχετικά με περιβαλλοντικά προβλήματα που υπέβαλε η Τσεχική Δημοκρατία.
Η PGE προειδοποίησε ότι μια μόνιμη παύση της εγκατάστασης θα μπορούσε να σημαίνει το κλείσιμο ενός κοντινού σταθμού παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος που παρέχει το 7% της ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας σε περίπου 3 εκατομμύρια νοικοκυριά. Ο πρωθυπουργός Mateusz Morawiecki είπε ότι η Πολωνία δεν θα λάβει μέτρα που θα έβλαπταν την ενεργειακή της ασφάλεια.
«Καμία δικαστική απόφαση της ΕΕ δεν μπορεί να παραβιάσει τη βασική ασφάλεια των χωρών μελών», δήλωσε ο πρωθυπουργός σε δήλωση του.
Η κυβέρνηση έχει υποστεί επανειλημμένα παρατηρήσεις από την Κομισιόν ενώ και στο παρελθόν αγνόησε τις δικαστικές εντολές της ΕΕ σχετικά με την αναθεώρηση του δικαστικού της συστήματος. Η δημόσια τηλεόραση, που διοικείται από έναν πρώην βουλευτή του κυβερνώντος κόμματος, δήλωσε ότι η απόφαση του δικαστηρίου «υπονομεύει περαιτέρω» την πολωνική υποστήριξη στα θεσμικά όργανα της ΕΕ.
«Πρόκειται για επίθεση κατά της Πολωνίας», δήλωσε ο Βόιτσεχ Ίλνικι, ηγέτης της Ένωσης Αλληλεγγύης στο Turow.
Τον περασμένο μήνα, η PGE δήλωσε ότι μια αρνητική απόφαση θα μπορούσε να είναι απειλή για το ενεργειακό σύστημα της Πολωνίας.
Η εταιρεία τόνισε ότι το κλείσιμο της μονάδας θα μπορούσε να οδηγήσει σε απώλειες 13,5 δισ ζλότι (3,7 δισ δολάρια) και να εξαλείψει τα εισοδήματα για περίπου 80.000 άτομα, συμπεριλαμβανομένων των εργαζομένων και των οικογενειών τους.
«Είναι καθαρός εκβιασμός», δήλωσε ο Διευθύνων Σύμβουλος της PGE, Wojciech Dabrowski. “Η PGE δεν μπορεί να συμφωνήσει να κλείσει το ορυχείο Turow.”
Η PGE υποστήριξε ότι χρειάζεται χρήματα για να πείσει τους ανθρώπους που ζουν σε παραδοσιακές περιοχές εξόρυξης να υποστηρίξουν την αλλαγή προς την πράσινη ενέργεια. Η απόφαση του δικαστηρίου να κλείσει το ορυχείο θα μπορούσε να εμποδίσει αυτήν τη διαδικασία.
«Φαίνεται αρκετά πιθανό ότι η συνέχιση των δραστηριοτήτων εξόρυξης λιγνίτη στο ορυχείο Turow πριν από την έκδοση της τελικής απόφασης να έχει αρνητικές επιπτώσεις στο επίπεδο των υπόγειων υδάτων στην τσεχική επικράτεια», δήλωσε το Δικαστήριο της ΕΕ.
Οι Τσέχοι υποστηρίζουν ότι το ορυχείο, λίγα χιλιόμετρα από τα σύνορά τους, έχει αρνητικό αντίκτυπο στα τοπικά ύδατα και ότι η άδεια λειτουργίας του παραβιάζει το κοινοτικό δίκαιο.
Ο υπουργός Περιβάλλοντος της Τσεχίας Richard Brabec χαρακτήρισε την απόφαση ως «πρώτη μεγάλη νίκη» στην υπόθεση Turow. «Είμαι πολύ χαρούμενος για όλους τους πολίτες μας και ευχαριστώ όλους όσοι μας βοηθούν στη νομική μάχη για το περιβάλλον μας», είπε.
Η απόφαση του δικαστηρίου έρχεται λίγες μέρες αφότου η Πολωνία αντιμετώπισε μία από τις μεγαλύτερες διακοπές ηλεκτροδότησης στην πρόσφατη ιστορία της, η οποία την ανάγκασε να σταματήσει σχεδόν ολόκληρο το λιγνιτικό σταθμό στο Belchatow, τη μεγαλύτερη τέτοια εγκατάσταση στην ΕΕ. Το κλείσιμο του Turow, όπου μόλις άρχισε να λειτουργεί μια νέα μονάδα 498 MW, θα μπορούσε να σημαίνει ότι η Πολωνία θα πρέπει να εισάγει περισσότερη ηλεκτρική ενέργεια από το εξωτερικό.