Ήταν το 2018 όταν κατά μήκος της οροσειράς Μπρουκς στη βόρεια Αλάσκα το νερό στα ποτάμια άρχισε να παίρνει μία ιδιαίτερη απόχρωση, ξενίζοντας τους επιστήμονες. Από κρυστάλλινο, διάφανο το νερό έγινε πορτοκαλί μέσα σε λίγους μήνες. Το επόμενο διάστημα ψάρια ξεβράζονταν νεκρά και η επιστημονική κοινότητα – δικαίως – άρχισε να ανησυχεί και να ξεκινά μελέτη για τη διερεύνηση του φαινομένου.
Παίρνοντας ως δεδομένο ότι η Αρκτική είναι η περιοχή με την ταχύτερη αύξηση της θερμοκρασίας που οδηγεί στο λιώσιμο του μόνιμου πάγου (πέρμαφροστ) ειδικοί από την Υπηρεσία Εθνικού Πάρκου, το Γεωλογικό Ινστιτούτο των ΗΠΑ, το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια και άλλα ιδρύματα διερεύνησαν για πρώτη φορά τα αίτια εξαιτίας των οποίων 75 υδάτινες οδοί στην οροσειρά Μπρουκς άλλαξαν χρώμα παίρνοντας μία απόχρωση σκουριάς.
Στην έκθεση που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Nature Communications Earth & environment η ερευνητική ομάδα τονίζει πως η κλιματική αλλαγή στην Αρκτική μεταβάλλει τις υδρολογικές διεργασίες και τη βιογεωχημεία του δικτύου.
Χαρακτηρίζει, μάλιστα, «αναδυόμενη απειλή» για τις λεκάνες απορροής της Αρκτικής την αλλαγή χρώματος που αποκαλύπτει την αυξημένη παρουσία σιδήρου και τοξικών μετάλλων στο νερό.
Οι επιστήμονες παρατήρησαν ότι τα ρέματα χρωματίζονται στην Αρκτική τα τελευταία 10 χρόνια, περίοδο ταχείας αύξησης της θερμοκρασίας που συνδέεται με το λιώσιμο του μόνιμου πάγου, το οποίο μπορεί να ευνοήσει τη χημική αποσάθρωση των ορυκτών, τη μικροβιακή μείωση του σιδήρου του εδάφους και τη μεταφορά μετάλλων από τα υπόγεια ύδατα στα ρέματα.
Αναλυτικότερα, τα ρέματα που έχουν πορτοκαλί χρώμα παρουσιάζουν χαμηλότερο pH, μεγαλύτερη θολερότητα και υψηλότερες συγκεντρώσεις θειικών αλάτων, σιδήρου, ιχνοστοιχείων και μετάλλων. Κατά συνέπεια περιορίστηκε η ποικιλότητα και αφθονία ζωικών ειδών, ενώ σημαντικές επιπτώσεις παρατηρήθηκαν στην προμήθεια πόσιμου νερού και τη χρήση του για αγροτικούς και κτηνοτροφικούς σκοπούς.
Όπως εξηγούν, τα μέταλλα μαζί με θρεπτικά συστατικά υφίστανται χημική αλλοίωση κατά την έκθεσή τους στο οξυγόνο, απελευθερώνονται στο περιβάλλον καταλήγοντας στο νερό των ρεμάτων, με αποτέλεσμα 75 εξ αυτών να «βαφτούν» πορτοκαλί.
«Όσο περισσότερο πετούσαμε πάνω από τα ποτάμια, τόσο περισσότερο αρχίσαμε να παρατηρούμε πορτοκαλί ρυάκια. Υπάρχουν ορισμένες τοποθεσίες που μοιάζουν σχεδόν με χυμό πορτοκαλιού», δήλωσε ο επικεφαλής της έρευνας Τζον Ο’Ντόνελ, ο οποίος διευκρίνισε ότι ο χρωματισμός είναι προβληματικός όχι μόνο αισθητικά, αλλά μπορεί να είναι τοξικός και επομένως να αποτρέψει, μεταξύ άλλων, τη μετανάστευση των ψαριών στις περιοχές αναπαραγωγής.
Ο Ο’Ντόνελ παρατήρησε για πρώτη φορά το πορτοκαλί χρώμα όταν επισκέφτηκε ποτάμι της περιοχής το 2018, το οποίο το περασμένο έτος ήταν καθαρό και διαυγές. Ξεκίνησε να διερευνά την υπόθεση, λαμβάνοντας δείγματα νερού και πραγματοποιώντας πτήσεις με ελικόπτερο καθώς ήταν ο μόνος τρόπος για να καταγραφούν ποτάμια και ρέματα.
Η έκταση του προβλήματος είναι τέτοια που σύμφωνα με τον επίκουρο καθηγητή περιβαλλοντικής τοξικολογίας στο Πανεπιστήμιο Ντέιβις, Μπρετ Πούλεν, τα «πορτοκαλί» ποτάμια είναι ορατά ακόμα και από το διάστημα.
Το πρόβλημα αντί να περιοριστεί διευρύνεται επηρεάζοντας τα ενδιαιτήματα, την ποιότητα του νερού και άλλα οικολογικά συστήματα, μετατρέποντας τις υγιείς περιοχές σε υποβαθμισμένους βιότοπους με λιγότερα ψάρια και ασπόνδυλα. Ανάμεσα στα είδη που κινδυνεύουν είναι ο πεστροφοσολομός, ο σολομός Κέτα και το λευκό ψάρι Αλάσκας.
Οι ειδικοί εκτιμούν ότι οι αγροτικές περιοχές που βασίζονται στο νερό από τα ποτάμια αυτά, θα χρειαστεί να αναζητήσουν άλλες λύσεις για την εξυπηρέτηση των αναγκών τους.
Όπως τόνισε ο Ο’Ντόνελ οι συνέπειες είναι πολλές και καθώς το κλίμα συνεχίζει να θερμαίνεται, ο μόνιμος πάγος θα συνεχίσει να λιώνει, με αποτέλεσμα όπου υπάρχουν τέτοιοι τύποι ορυκτών, να είναι πιθανός ο χρωματισμός του νερού και η υποβάθμιση της ποιότητάς του.
Photo: Ken Hill / National Park Service
Διαβάστε ακόμη
UBS για ευρωπαϊκές μετοχές: Ώθηση στις αποτιμήσεις θα φέρει η μείωση των επιτοκίων (γράφημα)
Επιτόκια: Προ των πυλών η πρώτη μείωση από την ΕΚΤ – Ποια δάνεια θα ωφεληθούν
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ