Τον κώδωνα του κινδύνου κρούουν οι υγειονομικές αρχές της πολιτείας Νεμπράσκα και τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ (CDC) μετά την εμφάνιση τοξικών αλγών σε λίμνες της κομητείας Στάντον. Τα αποτελέσματα από μετρήσεις σε δείγματα του νερού έδειξαν αυξημένα επίπεδα μικροκυστινών, ενός είδους κυανοβακτηρίων -γνωστών και ως κυανοπράσινα φύκη ή κυανόφυτα- που παράγουν τοξίνες.
Οι αρχές έβαλαν λουκέτο στις παραλίες όπου παρατηρήθηκε το φαινόμενο και συνέστησαν στους πολίτες να αποφύγουν την επαφή με το νερό λόγω κινδύνου κατάποσης κατά την κολύμβηση.
Πρόκειται για το φαινόμενο της άνθισης τοξικού φυτοπλαγκτού ή επιβλαβούς ανθίσης φυκών (Harmful Algal Blooms – HABs), του ανεξέλεγκτου πολλαπλασιασμού (πληθυσμιακές εκρήξεις) φυτοπλαγκτονικών οργανισμών λόγω ευνοϊκών συνθηκών, που περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων την υψηλή θερμοκρασία, τα αυξημένα φορτία θρεπτικών συστατικών όπως άζωτο και φώσφορο, η στασιμότητα των υδάτων και το υψηλό pH.
Αν και παρατηρείται συνήθως κατά την άνοιξη έως τις αρχές φθινοπώρου, οπότε τα νερά να είναι πιο θερμά, ειδικοί από το Εθνικό Ινστιτούτο Επιστημών Περιβαλλοντικής Υγείας των ΗΠΑ (NIEHS) επισημαίνουν ότι οι υψηλότερες θερμοκρασίες λόγω κλιματικής αλλαγής και ο ευτροφισμός (αυξημένη συγκέντρωση θρεπτικών στοιχείων από τα λιπάσματα ή τα λύματα) αναμένεται να οδηγήσουν στην εμφάνιση τοξικών αλγών και κυανοβακτηρίων και σε άλλες χρονικές περιόδους.
Οι ανθίσεις τοξικού φυτοπλαγκτού μπορεί να μοιάζουν με αφρό, σαπουνάδα, μάζα ή χρωματισμό του νερού στην επιφάνεια και σπανιότερα πιο βαθιά, εξηγεί το CDC, προσθέτοντας ότι δεν είναι πάντα επιβλαβή αλλά όταν παράγουν τοξίνες (κυτταροτοξίνες, νευροτοξίνες, ηπατοτοξίνες, δερματοτοξίνες, γαστροεντεροτοξίνες), δημιουργούν πυκνή μάζα, καταναλώνουν οξυγόνο στο νερό ή απελευθερώνουν τοξικά αέρια. Από τους διάφορους τύπους μικροφυκών, οι περισσότερες ανθίσεις με τους συνακόλουθους κινδύνους για την υγεία προκαλούνται από τα κυανοβακτήρια, τα δινομαστιγωτά και τα διάτομα.
Τα κυανοβακτήρια είναι η πιο κοινή αιτία άνθισης τοξικού φυτοπλαγκτού σε γλυκά νερά, όπως λίμνες ή ποτάμια (Photo: CDC)
Τα δινομαστιγωτά ή διάτομα ευθύνονται συνήθως για την άνθιση τοξικού φυτοπλαγκτού σε αλμυρά νερά, όπως οι ωκεανοί ή οι κόλποι (Photo: CDC)
Η έκθεση ζώων και ανθρώπων σε κυανοβακτηριακές τοξίνες, που μπορεί να οδηγήσει σε τοξίνωση έως και θάνατο, γίνεται συνήθως μέσω της κατανάλωσης μολυσμένων διηθηματοφάγων οστρακοειδών (στρείδια, μύδια κ.α. που τρέφονται φιλτράροντας το νερό) ή νερού είτε μέσω εισπνοής αερολυμάτων. Ανάμεσα στα καταγεγραμμένα περιστατικά σε ανθρώπους είναι 23 αιμοκαθαιρόμενοι ασθενείς στην Ουάσινγκτον που νόσησαν απλώς (1974) και 116 στη Βραζιλία που νόσησαν ή πέθαναν συνεπεία του μολυσμένου νερού που χρησιμοποιήθηκε για την αιμοκάθαρση (1996).
Διαβάστε περισσότερα στο ygeiamou.gr