Το 2023, μία περιοχή διπλάσιας έκτασης από αυτή της Πορτογαλίας έγινε στάχτη στον Καναδά. Οι πυρκαγιές, που μαστίζουν την χώρα και επιτέλους φαίνεται να υποχωρούν, κάνουν πολλούς να αναρωτιούνται αν ο Καναδάς θα είναι ποτέ ξανά ο ίδιος. Από την άνοιξη και μετά, πάνω από 6.500 πυρκαγιές ξέσπασαν στο σύνολο σχεδόν της επικράτειας.
Μία νέα έρευνα ρίχνει φως στα αίτια της πρωτοφανούς καταστροφής. Όπως αποδεικνύει, πολλές από τις πυρκαγιές ξεκίνησαν από κεραυνούς. Το ίδιο συνέβη και στις πυρκαγιές που έκαψαν εκατομμύρια στρέμματα παρθένων δασικών εκτάσεων στο σύνολο του Βορείου Ημισφαιρίου, κυρίως στον Καναδά και τη Ρωσία.
Ερευνητές από το Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Άμστερνταμ (VU Amsterdam), σε συνεργασία με πανεπιστημιακούς από την Ολλανδία, το Ηνωμένο Βασίλειο και την Κίνα, διαπίστωσαν ότι οι κεραυνοί – και όχι ο ανθρώπινος παράγοντας- κυριαρχούν ως αίτια των πυρκαγιών στα πιο απομακρυσμένα εύκρατα και βόρεια δάση. Η έρευνα με τίτλο “Extratropical forests increasingly at risk due to lightning fires” δημοσιεύτηκε στο Nature Geoscience.
Πολλαπλασιασμός κεραυνών και πυρκαγιών λόγω κλιματικής αλλαγής
«Αυτό που πολλοί άνθρωποι μπορεί να μην γνωρίζουν είναι ότι ο κεραυνός είναι η πιο κοινή πηγή πρόκλησης για πυρκαγιές σε απομακρυσμένα εύκρατα και βόρεια δάση» δήλωσε ο Thomas Janssen, επιστημονικός συνεργάτης στο VU Amsterdam.
«Αυτά τα δάση αποθηκεύουν μεγάλες ποσότητες άνθρακα, ο οποίος απελευθερώνεται με τη μορφή αερίων του θερμοκηπίου κατά τη διάρκεια της πυρκαγιάς. Η έρευνα αποκαλύπτει ότι το 77% της καμένης έκτασης σε ανέπαφες δασικές περιοχές – εκτός των τροπικών περιοχών- οφείλεται σε πυρκαγιές κεραυνών και ο αριθμός των χτυπημάτων αναμένεται να αυξηθεί κατά 11% έως 31% ανά βαθμό υπερθέρμανσης του πλανήτη με τη συνεχιζόμενη κλιματική αλλαγή».
Οι ερευνητές χαρτογράφησαν τις περιοχές όπου οι κεραυνοί, και όχι ο ανθρώπινος παράγοντας, ήταν η κύρια αιτία των πυρκαγιών. «Είναι ένας πολύ σημαντικός χάρτης, καθώς δείχνει πού μπορούμε να ελέγξουμε άμεσα τις πυρκαγιές με τον περιορισμό της ανάφλεξης λόγω ανθρώπινης παρέμβασης και τη διαχείριση της βλάστησης» σημειώνουν οι συγγραφείς της έρευνας.
Ωστόσο, τα ίδια μέτρα δε θα βοηθήσουν τα παρθένα δάση του βόρειου ημισφαιρίου.
«Για να σταματήσει η περαιτέρω αύξηση των πυρκαγιών που προκαλούνται από κεραυνούς, η παγκόσμια δράση για το κλίμα είναι η μόνη λύση» τονίζουν οι ερευνητές.
Τα παρθένα δάση του Βόρειου Ημισφαιρίου συνιστούν τη μεγαλύτερη έκταση ανέπαφων δασών που έχουν απομείνει στη Γη (~53%, ή 6,8 εκατομμύρια km2), μεγαλύτερη από την έκταση που καλύπτουν τα τροπικά δάση (6,1 εκατομμύρια km2). Ωστόσο, παρουσιάζουν σήμερα ακαθάριστο ποσοστό απώλειας έκτασης λόγω πυρκαγιάς 0,25% ετησίως.
Χρησιμοποιώντας δορυφορικές παρατηρήσεις και μοντέλα υπολογιστών, η ερευνητική ομάδα διαπίστωσε ότι οι απώλειες δασών από πυρκαγιές στις βόρειες περιοχές του πλανήτη είναι από τις υψηλότερες στη Γη.
«Όταν αυτά τα δάση δεν ανακάμπτουν πλήρως μετά από πυρκαγιές, ο άνθρακας που ήταν αποθηκευμένος σε αυτά τα δάση εκπέμπεται και παραμένει στην ατμόσφαιρα, όπου μπορεί να επιταχύνει περαιτέρω την κλιματική αλλαγή» αναφέρει ο Sander Veraverbeke, αναπληρωτής καθηγητής Κλιματικής Αλλαγής και Οικοσυστημάτων στο VU Amsterdam. «Αυτό θα μπορούσε να ξεκινήσει έναν φαύλο κύκλο ανατροφοδότησης».
Σε προηγούμενη έρευνα, ο Veraverbeke και οι συνεργάτες του είχαν ήδη διαπιστώσει ότι η κλιματική αλλαγή οδηγεί σε περισσότερους κεραυνούς.
«Οι πυρκαγιές από κεραυνούς όχι μόνο είναι πιο διαδεδομένες, αλλά και αναμένεται να γίνουν πιο συχνές στο μέλλον, με πιθανή αύξηση των εκπομπών άνθρακα που προκαλούνται από τη φωτιά από αυτά τα οικοσυστήματα» καταλήγει η έρευνα.
Διαβάστε ακόμη
Αθανάσιος Πάπιστας: Από το Βατοπέδι στο… διπλό σφυρί (pics)
D-Marin: Αύξηση μεγεθών στην Ελλάδα – Εξετάζει συμμετοχή σε νέους διαγωνισμούς παραχώρησης
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ