Κάποιοι τοποθετούν εδώ τη μάχη που έδωσε ο Ηρακλής για να κατατροπώσει τους Γίγαντες, άλλοι τον περιγράφουν ως τόπο συνάντησης του Αινεία με τον πατέρα του, Άνχεση, μετά την επιστροφή του από το βασίλειο των νεκρών, ενώ ο μύθος θέλει εδώ να είναι το βασίλειο της Σίβυλλας, αλλά και η κατοικία του θεού Βουλκάνους και η είσοδος για τον κάτω κόσμο… Τα Φλεγραία Πεδία, ή ιταλιστί Campi Flegrei, στη Νάπολη είναι γη μυστηρίου και θρύλων.

Το ηφαιστειακό πεδίο που δημιουργήθηκε πριν εκατομμύρια χρόνια, με τις δύο πιο πρόσφατες εκρήξεις πριν 39.000 και 15.000 χρόνια αντίστοιχα, έδινε πάντα τροφή για τη δημιουργία ιστοριών που περιβάλλονται με τον μανδύα του μύθου.

Είναι μύθος, ωστόσο, αυτό που ισχυρίζεται ντοκιμαντέρ της ελβετικής κρατικής ιταλόφωνης τηλεόρασης RSI που προβλέπει μία νέα Πομπηία στη γη… που φλέγεται;

Με τίτλο: «Νάπολη, το υπερηφαίστειο που απειλεί την Ευρώπη», το ντοκιμαντέρ προβλέπει την απόλυτη καταστροφή αν η καλντέρα που βρίσκεται βορειοδυτικά της μητροπολιτικής περιοχής της Νάπολης στην Ιταλία εκραγεί.

Πρόκειται για μία από τις πιο πυκνοκατοικημένες περιοχές με περίπου 500.000 κατοίκους, με την καλντέρα να εκτείνεται σε απόσταση 13 χλμ. Με περισσότερους από 30 κρατήρες και ηφαιστειακά οικοδομήματα.

«Η Νάπολη κρύβει ένα σιωπηλό τέρας. Πρόκειται για ένα από τα πιο επικίνδυνα ηφαίστεια του κόσμου, η δραστηριότητα του οποίου ανησυχεί τους ειδικούς και την ιταλική κυβέρνηση. Δεν είναι ο Βεζούβιος, αλλά τα Φλεγραία Πεδία, ή η “φλεγόμενη γη”», αναφέρει το ρεπορτάζ διάρκειας 42 λεπτών και προετοιμάζει τον τηλεθεατή για σκηνές που παραπέμπουν περισσότερο σε θρίλερ -συνοδεία κατάλληλης μουσικής υπόκρουσης και γραφικών που συναγωνίζονται σε λεπτομέρεια προσπάθειες εγχώριας τηλεοπτικής εκπομπής.

Το υπερηφαίστειο απειλεί την Ευρώπη, σύμφωνα με το ελβετικό ντοκιμαντέρ, με την Νάπολη να θάβεται κάτω από 30 μέτρα τέφρας, τη σκόνη να σκεπάζει τη Μεσόγειο και να φτάνει ακόμα και μέχρι την στρατόσφαιρα.

Στο πλαίσιο της τρομολαγνικής διάθεσης -ή μήπως πρόκειται για ρεαλιστική πιθανότητα;- η πιο όμορφη πλατεία της Νάπολης, Πλατεία του Πλεμπισίτο, καλύπτεται από πυκνά, μαύρα σύννεφα, η Βασιλική του Αγίου Φραγκίσκου ντι Πάολα καταστρέφεται με φλόγες να «γλείφουν» το κτίριο, η πόλη της Νάπολης «πνίγεται» στην τέφρα, οι εκρήξεις διαδέχονται η μία την άλλη.

Εκτός, όμως, από τις ζοφερές αναπαραστάσεις, μεγαλύτερη ανησυχία προκαλούν οι δηλώσεις εμπειρογνωμόνων και μελετητών που συμμετείχαν στο ντοκιμαντέρ, όπως ο ηφαιστειολόγος Πατρίκ Αλάρ, ο οποίος μιλώντας στην κάμερα της ελβετικής τηλεόρασης προβλέπει στο ενδεχόμενο ισχυρής έκρηξης «στήλες τέφρας να υψώνονται αρκετές δεκάδες χιλιόμετρα, τουλάχιστον μέχρι τη στρατόσφαιρα. Η τέφρα θα έπεφτε στη Νάπολη, ακόμη πιο μακριά, θα υπήρχαν θύματα και μεγάλες καταστροφές».

Παράλληλα, σύμφωνα με την Έιμι Ντόνοβαν, καθηγήτρια Γεωγραφίας στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ «η πόλη θα έπρεπε να εγκαταλειφθεί, διότι ο αέρας θα ήταν κορεσμένος με στάχτη, πυροκλαστικά υλικά και ηφαιστειακά συντρίμμια κάθε είδους».

Ωστόσο, το πιο ανησυχητικό στοιχείο αφορά στο χρόνο που θα είχαν στη διάθεσή τους να εκκενώσουν την περιοχή οι κάτοικοι. Σύμφωνα με τον Ντιέγκο Περουτζίνι, διευθυντής του Τμήματος Φυσικής και Γεωλογίας του Πανεπιστημίου της Περούτζια, ο χρόνος θα ήταν μόλις λίγα λεπτά! «Έχουμε αναπαραστήσει τη διαδικασία στο εργαστήριο και απ’ όσο μπορούμε να εκτιμήσουμε, από την έναρξη της ανάμιξης του μάγματος μέχρι την έκρηξη, οι χρόνοι είναι πολύ σύντομοι, της τάξης των δέκα λεπτών».

Στο ντοκιμαντέρ δεν τοποθετείται χρονικά μία πιθανή έκρηξη, αλλά επισημαίνεται πως «η καταστροφή θα μπορούσε να συμβεί ανά πάσα στιγμή. Οι ζημιές που θα προκαλούσε ακόμη και σήμερα μια τέτοια έκρηξη θα ήταν πολύ μεγάλες. Όχι μόνο η ακτή Αμάλφι, αλλά ολόκληρη η νότια Ιταλία θα επηρεαζόταν σοβαρά από την τέφρα. Αν συνέβαινε σήμερα, θα υπήρχαν ζημιές και καταστροφές στο μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης. Θα προκαλούσε ντόμινο, με σημαντικές οικονομικές επιπτώσεις και παγκοσμίως».

Αναστάτωση στην Ιταλία

Μετά την προβολή της εκπομπής προκλήθηκε αναστάτωση στη γειτονική Ιταλία σε τέτοιο βαθμό που ακόμα και η διοίκηση του Εθνικού Ινστιτούτου Γεωφυσικής και Ηφαιστειολογίας της Ιταλίας (INGV) αναγκάστηκε να παρέμβει για να καθησυχάσει τους πολίτες.

Σε μακροσκελή ανακοίνωση, όπως αναφέρει η Corriere della Sera, το ινστιτούτο διευκρινίζει ότι το ντοκιμαντέρ αναφέρεται σε «πληροφορίες που δε βασίζονται σε δεδομένα και που αγνοούν πλήρως όλες τις σημαντικές επιστημονικές εργασίες και τον σχεδιασμό των επιστημόνων και της πολιτικής προστασίας που εργάζονται δίπλα-δίπλα για την καλύτερη διαχείριση του ηφαιστειακού κινδύνου».

Στη συνέχεια, χαρακτήρισαν την εκπομπή «επίδειξη ειδικών εφέ», εξηγώντας ότι η αφήγηση βασίζεται στις δύο καταστροφικές εκρήξεις που σημειώθηκαν πριν χιλιάδες χρόνια, ωστόσο δεν έχουν σχέση με τη βραδυσεισμική φάση, η οποία παρατηρείται στο σημείο.

«Όλα αυτά», συνεχίζει το σημείωμα, «δεν έχουν κανένα επιστημονικό νόημα και πάνω απ’ όλα είναι επιζήμια πληροφορία που εκμεταλλεύεται τον εντυπωσιασμό και αιχμαλωτίζει την προσοχή του θεατή-αναγνώστη τρομοκρατώντας τον».

Για τον δήμαρχο της Νάπολης, Γκαετάνο Μανφρέντι, «η κατάσταση βρίσκεται υπό έλεγχο», ενώ για τον ομόλογό του στο κοντινό Ποτζουόλι, Τζίτζι Μαντζόνι, αυτό που προβάλλεται στο ντοκιμαντέρ «είναι ένα φανταστικό και πολύ μακρινό σενάριο».

Ο πρώην διευθυντής του Παρατηρητηρίου του Βεζούβιου, Τζουζέπε Λουόνγκο, χαρακτήρισε «επιφανειακά και αναξιόπιστα όσα λέγονται από την ελβετική τηλεόραση. Ακόμη και κάποιοι εξαιρετικοί ερευνητές λένε κάτι που είναι πολύ μακριά στο χρόνο, να μας πουν πότε θα συμβεί».

Ο Λουόνγκο εστιάζει στο πραγματικό πρόβλημα μίας ενδεχόμενης έκρηξης, δηλαδή η απουσία ενός πλήρους σχεδίου εκκένωσης μόλις αυτή ξεκινήσει.

Πράγματι, το σχέδιο αυτό παρουσιάζει ακόμα κενά και κρίνεται ανεπαρκές από πολλούς, καθώς ο χρόνος από τη στιγμή της έκρηξης δε θα είναι αρκετός για να απομακρυνθούν όλοι οι κάτοικοι των Φλεγραίων Πεδίων, αλλά και της ευρύτερης περιοχής, δηλαδή περίπου 1,5 εκατ. πολίτες.

Διευκρινίσεις από τον ηφαιστειολόγο

Μετά τον συναγερμό που σήμανε στη γειτονική χώρα, ο Αλάρ μιλώντας στην ιταλική εφημερίδα Corriere della Sera θέλησε να διευκρινίσει κάποιες από τις δηλώσεις του. Αναγνώρισε ότι στο ντοκιμαντέρ «παρουσιάστηκε μία κατάσταση σε πολύ δραματικό τόνο» και θέλησε να εστιάσει σε «κάποια πράγματα για να μη δημιουργηθούν παρεξηγήσεις». Όπως είπε ο ειδικός «όταν μιλούσαμε για καταστροφικές συνέπειες στη Νάπολη και τις άλλες γύρω περιοχές, πρέπει να διευκρινιστεί ότι αναφερόμαστε στις μεγάλες εκρήξεις του παρελθόντος, ιδίως σε εκείνη πριν από περίπου 39 χιλιάδες χρόνια. Όσον αφορά στο μελλοντικό σενάριο, η αναμενόμενη έκρηξη -δεν ξέρουμε πότε, αλλά όχι σύντομα- θα πρέπει να είναι συγκρίσιμη με εκείνη του 1538 όταν ανυψώθηκε το Μόντε Νουόβο, έκρηξη περιορισμένης έντασης».

Σε ερώτηση της εφημερίδας αν οι πολίτες διατρέχουν κίνδυνο, ο ηφαιστειολόγος τόνισε ότι «ακόμα και η περιορισμένη έκρηξη θα μπορούσε να δημιουργήσει τεράστια προβλήματα δεδομένης της πυκνότητας των κατοίκων στην καλντέρα, μιλάμε για μισό εκατομμύριο ανθρώπους. Επιπλέον, σε αυτή την περίπτωση θα υπήρχε αντίκτυπος στην πόλη της Νάπολης».

Τι προβλέπει το σχέδιο

Στην περίπτωση έντονης δραστηριότητας η εκκένωση θα ξεκινήσει από τη λεγόμενη «κόκκινη ζώνη» που αφορά σε περίπου 500.000 ανθρώπους. Θα σημάνει συναγερμός και όσοι επιλέξουν να εγκαταλείψουν με δικά τους μέσα θα πρέπει να ακολουθήσουν οδικές διαδρομές που καθορίζονται από το πλάνο της εκκένωσης. Όσοι επιλέξουν πλοία, τρένα ή λεωφορεία θα κληθούν να φτάσουν στα σημεία συνάντησης που καθορίζονται από το σχέδιο, το οποίο έχει χαράξει η πολιτική προστασία. Από εκεί οι πολίτες θα μεταφερθούν εκτός «κόκκινης ζώνης» σε αδελφοποιημένους δήμους της χώρας. Ο εκτιμώμενος χρόνος εκκένωσης από την περιοχή μετά την ενεργοποίηση του συναγερμού εκτιμάται στις 72 ώρες.

Σεισμική δραστηριότητα

Το τελευταίο διάστημα ανησυχία προκαλεί η έντονη σεισμική δραστηριότητα στην περιοχή με τους κατοίκους να εκφράζουν αγωνία για τη στατικότητα των κτιρίων. Το φαινόμενο που παρατηρείται στα Φλεγραία Πεδία είναι γνωστό ως βραδυσεισμός που χαρακτηρίζεται από κύκλους ανύψωσης και σταδιακής καθίζησης του εδάφους. Πράγματι, στην περιοχή παρατηρείται ανύψωση του εδάφους κατά 1,5 εκατοστό το μήνα.

Photo: RSI

Διαβάστε ακόμη

Ανάφλεξη στη Μέση Ανατολή: Πυραυλική επίθεση του Ισραήλ σε στρατιωτική εγκατάσταση στο Ιράν

Τι φοβίζει τον Απόστολο Βακάκη και η μεταβλητή για τη μερισματική πολιτική της Jumbo

Ρεύμα: Αύξηση 40 ευρώ μέσα σε 6 ημέρες για την τιμή στη χονδρική (pic)

Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ