Το απαραίτητο «σήμα» από την Πολιτεία που θα δοθεί με τη μορφή του νέου θεσμικού πλαισίου, αλλά και της οικοδόμησης ενός φιλικού περιβάλλοντος μακριά από τις παθογένειες του παρελθόντος αναμένει η αγορά προκειμένου να προχωρήσει τα σχέδια για την ανάπτυξη υπεράκτιων αιολικών πάρκων στις ελληνικές θάλασσες.
Αυτό είναι το συμπέρασμα που βγαίνει τόσο από τις διεργασίες που βρίσκονται σε εξέλιξη, όσο και από τις τοποθετήσεις παραγόντων της αγοράς κατά τη σχετική χθεσινή συζήτηση στο 3ο φόρουμ Renewable & Storage που διοργάνωσε το energypress.gr.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η ανάπτυξη υπεράκτιων αιολικών στη χώρα μας αποτελεί ένα σύνθετο εγχείρημα, η επιτυχία του οποίου εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως οι προβλέψεις του νέου ρυθμιστικού πλαισίου, για αυτή καθαυτή την τεχνολογία, αλλά και το νέο θαλάσσιο χωροταξικό. Κυρίως όμως από την πολιτική βούληση για το χτύπημα της γραφειοκρατίας και όλα εκείνα τα προβλήματα τα οποία οδήγησαν στο αποτέλεσμα η Ελλάδα να χάσει μια ολόκληρη δεκαετία σε ένα πεδίο όπου διαθέτει σαφέστατα συγκριτικά πλεονεκτήματα.
Όλα αυτά σε ένα ευρωπαϊκό και διεθνές περιβάλλον όπου η λύση των υπεράκτιων αιολικών αναγνωρίζεται πλέον ως μονόδρομος στο πλαίσιο της ενεργειακής μετάβασης, ενώ οι τεχνολογικές εξελίξεις στον κλάδο οδηγούν σιγά σιγά σε ωρίμανση και μείωση του επενδυτικού κόστους ώστε να αναπτυχθούν έργα μεγάλης εμπορικής κλίμακας.
Σε κάθε περίπτωση, όταν για την ολοκλήρωση μεγάλων χερσαίων αιολικών πάρκων στη χώρα μας απαιτείτο μια επταετία, εάν πράγματι θέλουμε να πετύχουμε το στόχο για 1,5 GW στη θάλασσα μέχρι το 2030, θα πρέπει να γίνουν άλματα.
Κάτι, όμως, που επιβάλλεται και μόνο από την προοπτική για δραστική μείωση του κόστους (στα πλωτά αιολικά) από 220 ευρώ/MWh σήμερα, σε 65 ευρώ/MWh, εφόσον υπάρξει ένα κατάλληλο καθεστώς στήριξης, όπως ειπώθηκε κατά τη χθεσινή συζήτηση.
Οι άξονες και η πρόοδος των εργασιών
Προς αυτή την κατεύθυνση έχει σημασία η τοποθέτηση του Β. Τριαντάφυλλου, δικηγόρου και ειδικού συμβούλου της Γ.Γ. Ενέργειας του ΥΠΕΝ, ότι στο υπό κατάρτιση ρυθμιστικό πλαίσιο έχουν ληφθεί υπόψη ως βασικοί άξονες η ανάγκη επενδυτικής ασφάλειας για τέτοιες επενδύσεις που είναι υψηλής κεφαλαιακής έντασης, η ταχύτητα και αποτελεσματικότητα, καθώς και το δημόσιο συμφέρον όσον αφορά την εθνική οικονομία και το περιβάλλον.
Πάντως, με βάση όσα δήλωσε ο Ν. Φρυδάς, Principal, Energy Sector στην Grant Thornton Greece, η οποία έχει αναλάβει από τον Απρίλιο την διαμόρφωση του ρυθμιστικού πλαισίου για την ανάπτυξη των υπεράκτιων αιολικών, έχουν ήδη ολοκληρωθεί οι εργασίες σε ποσοστό 95% και μέσα στο επόμενο διάστημα αναμένονται αποφάσεις και ανακοινώσεις από το ΥΠΕΝ. Παράλληλα, ωστόσο, σημείωσε ότι η πολιτική ηγεσία πρέπει να προχωρήσει γρήγορα το θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό.
Ο ίδιος εκτίμησε ότι η υπεράκτια αιολική ενέργεια πρέπει να αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι του ενεργειακού μείγματος προς την πράσινη μετάβαση, ιδιαίτερα για την Ελλάδα που όπως δείχνουν οι μελέτες διαθέτει το ευνοϊκότερο αιολικό δυναμικό στη Μεσόγειο.
Τις πλωτές ανεμογεννήτριες ως τις καταλληλότερες για την εκμετάλλευση αυτού του αιολικού δυναμικού θεωρεί ο Μ. Ζάγκας, επικεφαλής της Vestas για Ελλάδα και Κύπρο, ο οποίος παρουσίασε έργα του δανέζικου κολοσσού στα πλωτά αιολικά, τα οποία δείχνουν ότι η τεχνολογία είναι έτοιμη να φτάσει σε μεγάλη εμπορική κλίμακα.
Από την πλευρά της Siemens Gamesa, ο Β. Γιώτας, Area Sales Manager στον τομέα υπεράκτιων αιολικών πάρκων του ομίλου, τόνισε ότι η Siemens Gamesa, μέχρι φέτος τον Ιούνιο είχε θέσει σε λειτουργία πάνω από 18,4 GW, ενώ κατά το 2021 έχει συμβολαιοποιήσει πάνω από 2,5 GW νέων έργων. Επισήμανε ακόμη ότι η ανάπτυξη του τομέα στην Ελλάδα θα πρέπει να γίνει με όρους διεθνούς αγοράς και όχι με τοπικά κριτήρια, ενώ περιέγραψε το στόχο της Siemens Gamesa να πρωταγωνιστήσει στα πλωτά αιολικά, τα οποία, όπως είπε, είναι ακόμη ένας μη ώριμος εμπορικά τομέας, που χρειάζεται κάποιους καταλύτες, όπως η κατασκευή πλωτήρων με αρθρωτό τρόπο και κυρίως έργα μεγάλης κλίμακας της τάξης των 250 MW.
Οι κινήσεις των εγχώριων παικτών
Το ενδιαφέρον, βέβαια, εστιάζεται στις κινήσεις των ισχυρών παικτών της ενεργειακής αγοράς. Από πλευράς της Ελλάκτωρ, η Ευ. Λειβαδάρου, μέλος του Δ.Σ. του Ομίλου, που συμμετείχε στη χθεσινή συζήτηση, έδωσε το στίγμα ότι η ανάπτυξη του κλάδου αποτελεί μια ευκαιρία για έργα προστιθέμενης αξίας στα οποία θα συμμετέχουν ελληνικές εταιρείες ενώ θα προκύψουν και συνοδά έργα τα οποία θα ενισχύσουν την οικονομία.
Όσον αφορά την Ελλάκτωρ, τόνισε ότι έχει ολοκληρώσει ένα επενδυτικό σχέδιο 500 MW στις ΑΠΕ που μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια μέσω νέων έργων θα ξεπεράσει το 1 GW, καθώς και ότι ο Όμιλος αναμένει το θεσμικό πλαίσιο ώστε να καταρτίσει το στρατηγικό του πλάνο για τα θαλάσσια αιολικά.
Υπενθυμίζεται ότι στον τομέα αυτό ήδη έχουν οικοδομηθεί ισχυρές συμμαχίες μεταξύ ελληνικών και ξένων ομίλων. Πρώτη η ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή συνήψε στρατηγική συνεργασία με την Ocean Winds, –κοινοπραξία των εταιρειών EDP Renewables και ENGIE-, εκ των διεθνών leaders του κλάδου, για την από κοινού ανάπτυξη πλωτών υπεράκτιων αιολικών πάρκων στις ελληνικές θάλασσες. Στόχος είναι, καταρχήν, να προσδιοριστούν οι περιοχές ενδιαφέροντος και στη συνέχεια να συγκροτηθεί το επενδυτικό πλάνο το οποίο προβλέπει έργα δυναμικότητας 1,5 GW σε βάθος δεκαετίας.
Ακολούθησε η Mytilineos που ανακοίνωσε τη συμφωνία με την δανέζικη Copenhagen Infrastructrure Partners (CIP), με στόχο την ανάπτυξη υπεράκτιων αιολικών πάρκων σε θαλάσσιες περιοχές της χώρας. Η CIP, εκ των κορυφαίων διεθνώς επενδυτικών σχημάτων με κατεύθυνση την «πράσινη» ενέργεια, συνδέεται με την Copenhagen Offshore Partners (COP), -ηγέτιδα δύναμη του κλάδου-, η οποία θα είναι ο κύριος κατασκευαστής για όλα τα έργα που θα αναπτυχθούν στο πλαίσιο της συνεργασίας με την Mytilineos.
Παράλληλα, βρίσκονται σε εξέλιξη συζητήσεις και άλλων παικτών της ενεργειακής αγοράς με ξένες έμπειρες εταιρείες του χώρου. Η ΔΕΗ Ανανεώσιμες έχει θέσει στόχο μέχρι το 2026 να πραγματοποιήσει το αρχικό βήμα της στα θαλάσσια αιολικά με ένα αρχικό χαρτοφυλάκιο 180 MW. Στο πλαίσιο αυτό εξετάζει τη συνεργασία της με ξένους ομίλους.
Ο Όμιλος Κοπελούζου, ο οποίος διαθέτει ήδη άδεια παραγωγής για την ανάπτυξη αιολικού υπεράκτιου πάρκου 212 MW στα ανοικτά του λιμένα Αλεξανδρούπολης, βρίσκεται σε επαφές με μεγάλο πολυεθνικό όμιλο για την από κοινού ανάπτυξη τέτοιων projects.