Ένα νέο χρηματοδοτικό εργαλείο που θα ενισχύσει τις δράσεις για την ενεργειακή μετάβαση των νησιών, προσθέτει η κυβέρνηση στο οπλοστάσιό της με στόχο να συνεισφέρει στην εθνική προσπάθεια για απαλλαγή του νησιωτικού μας χώρου από τα ορυκτά καύσιμα.
Ο νέος μηχανισμός θα είναι το Ταμείο Απανθρακοποίησης Nησιών, το οποίο αναμένεται να ενισχυθεί με κονδύλια από 750 έως 800 εκατομμύρια ευρώ. Τα έσοδα αυτά θα προέλθουν από τους αδιάθετους πόρους του Eυρωπαϊκού Συστήματος Εμπορίας Διακαιωμάτων Εκπομπών (ΣΕΔΕ) της περιόδου 2013-2020, το οποίο θεσπίστηκε το 2005 ως ένα μέτρο αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής.
Η Ελλάδα, δικαιούται έσοδα από τη δημοπράτηση 25 εκατομμυρίων δικαιωμάτων για την απανθρακοποίση των νησιών, τα οποία θα δοθούν για την περίοδο 2021-2030. Τα χρήματα αυτά με βάση τις τρέχουσες τιμές δικαιωμάτων ρύπων που έχουν φτάσει τα 57 ευρώ ο τόνος, ενδέχεται να ξεπεράσουν ακόμη και τα 800 εκατ. ευρώ καθώς οι υπολογισμοί έγιναν με βάση τις τιμές των ρύπων του περασμένου Δεκεμβρίου.
Τα έσοδά αυτά προβλέπεται να κατανεμηθούν ως εξής: περίπου 450 εκατ. ευρώ θα αξιοποιηθούν από τους διαχειριστές των δικτύων ΑΔΜΗΕ και ΔΕΔΔΗΕ για τις ηλεκτρικές διασυνδέσεις των νησιών και την αναβάθμιση των υποδομών διανομής ηλεκτρικής ενέργειας.Τα υπόλοιπα 300 έως 350 εκατ. ευρώ θα κατευθυνθούν σε δράσεις όπως το «Εξοικονομώ-Αυτονομώ» αποκλειστικά για τις ανάγκες των νησιών, τόσο για νοικοκυριά όσο και για επιχειρήσεις κυρίως του τουριστικού τομέα.
Την σχετική υπουργική απόφαση υπέγραψε πρόσφατα ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Κώστας Σκρέκας, δίνοντας ένα πρόσθετο «πράσινο» εργαλείο για την ανάπτυξη των νησιών, το οποίο προβλέπει και πρόσθετα έργα όπως αποθήκευση ενέργειας, ηλεκτροκίνηση κ.α. Επικεφαλής του νέου χρηματοδοτικού μηχανισμού, πρόκειται να τεθεί ο κ. Κώστας Ανδριουσόπουλος πρώην Αντιπρόεδρος της ΔΕΠΑ.
Σήμερα οι ενεργειακές ανάγκες στα νησιά καλύπτονται από απαρχαιωμένες μονάδες με καύσιμο πετρέλαιο ή μαζούτ, διαδικασία που συνεπάγεται σημαντικά υψηλότερο κόστος παραγωγής σε σχέση με την ηπειρωτική Ελλάδα, το οποίο επιμερίζεται σε όλους τους καταναλωτές και εκτινάσσει τους λογαριασμούς ηλεκτρικής ενέργειας.
Οι προοπτικές διείσδυσης ΑΠΕ στα νησιά σε συνδυασμό με τις διασυνδέσεις δημιουργούν ευκαιρίες ενεργειακής αυτονομίας και εξαγωγών καθαρής ενέργειας στην ηπειρωτική Ελλάδα.
Αυτός είναι και ο λόγος που η κυβέρνηση θέλησε από την πρώτη στιγμή να στρέψει τα ελληνικά νησιά στις αρχές της αειφορίας και των καθαρών μορφών ενέργειας. Μαζί με τις πρωτοβουλίες του Σχεδίου Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης, και την πρόνοια για ένταξη σε αυτό και των νησιών του Αιγαίου και της Κρήτης ( μαζί με τα αντίστοιχα Κοζάνης-Φλώρινας και Δήμου Μεγαλόπολης), η ΕΕ θέτει τις βάσεις για να κλείσουν όλες οι ρυπογόνες μονάδες.
Ήδη για τα νησιά υπάρχουν δύο εμβληματικά έργα που είναι σε πλήρη εξέλιξη. Το ένα με την Volkswagen στην Αστυπάλαια για την ανάπτυξη ενός συστήματος ηλεκτροκίνησης και παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ και το άλλο προγραμματίζεται στην Χάλκη με την συνεργασία κορυφαίας ομάδας γαλλικών ομίλων.
Βούληση της κυβέρνησης είναι να προχωρήσει περαιτέρω ο βηματισμός αυτός και σύντομα να προστεθούν και νέα νησιά στους πρωτοπόρους του νησιωτικού μας χώρου.
Μιλώντας τις προηγούμενες μέρες στη βουλή για τον κλιματικό νόμο, ο κ. Σκρέκας ανακοίνωσε ότι στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας δρομολογείται η σύσταση μίας ειδικής Επιτροπής για την αξιολόγηση των σχεδίων που θα κατατεθούν στο Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης, για την απανθρακοποίηση των νησιών.
Ο κ. Σκρέκας ανέφερε ότι τα νησιά θα κινητοποιήσουν κονδύλια σχεδόν 2 δισ. ευρώ για την απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα.