Στις εντάξεις δύο πρωτοποριακών έργων που αφορούν τη βιώσιμη διαχείριση του νερού και τις μονάδες αφαλάτωσης σε νησιωτικές κοινότητες προχώρησε το ΥΠΕΝ, με απόφαση του υπουργού Κ. Σκρέκα, τις προηγούμενες ημέρες. Συγκεκριμένα, σε αυτή τη φάση, πρόκειται για δύο πιλοτικά έργα που θα αναπτυχθούν στη Σαντορίνη και την Κίμωλο.
Το πρώτο που εντάσσεται στην Πράξη «Εξελιγμένα ενεργειακά συστήματα για τη βιώσιμη διαχείριση νερού και μονάδων αφαλάτωσης σε απομονωμένες Νησιωτικές κοινότητες» αφορά στην αναβάθμιση των υποδομών των μονάδων αφαλάτωσης στον Δήμο Θήρας, με την εγκατάσταση μιας νέας μονάδας αφαλάτωσης στη νήσο Θηρασιά και την κάλυψη της καταναλισκόμενης ενέργειάς της από ΑΠΕ.
Φορέας υλοποίησης και λειτουργίας του έργου είναι η Δημοτική Επιχείρηση Ύδρευσης και Αποχέτευσης Θήρας (ΔΕΥΑΘ) ενώ οι συνεργαζόμενοι φορείς είναι το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και, από τις Δότριες Χώρες, το Πανεπιστήμιο του Στάβανγκερ της Νορβηγίας.
Ο στόχος της Πράξης είναι η αύξηση της δυναμικότητας των μονάδων αφαλάτωσης σε πόσιμο νερό με χρήση ΑΠΕ., ώστε να μην επιβαρύνεται ο προϋπολογισμός της αντίστοιχης Δημοτικής Επιχείρησης Ύδρευσης και Αποχέτευσης από το ενεργειακό κόστος.
Σημειώνεται ότι δεν προβλέπεται η παραγωγή καθαρών εσόδων, ενώ το πρόσθετο νερό δεν θα πουληθεί σε κάποιον τρίτο αλλά θα χρησιμοποιηθεί για να καλύψει ανάγκες των κατοίκων αποκλειστικά.
Η πρόταση περιλαμβάνει την εγκατάσταση μιας αφαλατωτικής μονάδας, συνολικής δυναμικότητας 200 m3/day, και την εγκατάσταση 3 μονάδων εκμετάλλευσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, συνολικής ετήσιας παραγωγής 438.000 kWh. Συγκεκριμένα, προβλέπεται η κατασκευή, στη Σαντορίνη, μιας μονάδας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, η οποία θα εκμεταλλεύεται την τοπική διαθέσιμη βιομάζα, ονομαστικής ισχύος 50 kW.
Παράλληλα, προτείνεται η κατασκευή αιολικού πάρκου, μικρής κλίμακας, στη νήσο της Θηρασιάς, το οποίο θα αποτελείται από 5 καινοτόμες ανεμογεννήτριες κάθετου άξονα, συνολικής ονομαστικής ισχύος 7,5 kW.
Στη συγκεκριμένη αφαλατωτική μονάδα προτείνεται και η κατασκευή ενός μικρού φωτοβολταϊκού πάρκου, το οποίο θα εγκατασταθεί στη χτιστή δεξαμενή, που βρίσκεται στην αφαλατωτική μονάδα της Θηρασιάς, συνολικής έκτασης 230 m2 (ονομαστικής ισχύος 10 kW).
Ο συνδυασμός της συνολικής παραγωγής της ηλεκτρικής ενέργειας γίνεται, για λόγους απλότητας και μείωσης του συνολικού κόστους, μέσω της μεθόδου net-metering. Στην πρόταση περιλαμβάνονται επίσης οι απαραίτητες προκαταρκτικές και ολοκληρωμένες μελέτες από τα συνεργαζόμενα πανεπιστήμια για την εγκατάσταση των συστημάτων, τη βελτίωση της απόδοσης και της αξιοπιστίας τους και την εκμετάλλευση του διαθέσιμου δυναμικού, καθώς και η μελέτη χαρακτηριστικών, ο σχεδιασμός και η κατασκευή πρωτότυπου αεροστροβίλου παραγωγής ενέργειας για τη μονάδα βιομάζας.
Τέλος, περιλαμβάνεται η δημοσιοποίηση των αποτελεσμάτων για την ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση στην τοπική κοινωνία της Σαντορίνης και την επιστημονική κοινότητα, την ευρύτερη επικράτεια και το εξωτερικό.
Ως ημερομηνία λήξης της Πράξης ορίστηκε η 30η Απριλίου 2024. Η συνολική δημόσια δαπάνη ανέρχεται σε 1.602.078,31 ευρώ και η επιλέξιμη δημόσια δαπάνη σε 1.396.515,63 ευρώ.
Καινοτόμος τεχνολογία στην Κίμωλο
Το δεύτερο έργο αφορά την εγκατάσταση ενεργειακά πράσινης μονάδας αφαλάτωσης στην Κίμωλο με καινοτόμο τεχνολογία επεξεργασίας της άλμης-BriZE. Κύριο αντικείμενο της πράξης BriZE είναι η αύξηση της παροχής νερού ύδρευσης στην Κίμωλο με την υλοποίηση αφαλάτωσης Αντίστροφης Όσμωσης, δυναμικότητας 220 m3/ημέρα.
Η προτεινόμενη μονάδα θα αποτελεί επέκταση της ήδη εγκατεστημένης αφαλάτωσης και θα χρησιμοποιηθεί ένα μέρος της υπάρχουσας υποδομής. Η νέα αφαλάτωση θα τροφοδοτείται ενεργειακά από φωτοβολταϊκό σύστημα 100 kWp και θα ενσωματώνει καινοτόμο Μονάδα Επεξεργασίας της Άλμης (ΜΕΑ), δυναμικότητας παραγωγής καθαρού νερού περίπου 4.0 m3/ημέρα. Κατά συνέπεια η συνολική δυναμικότητα πόσιμου νερού, από την επέκταση του υπάρχοντος συστήματος αφαλάτωσης της Κιμώλου, θα είναι 224 m3/ημέρα.
Για την αφαλάτωση και το φωτοβολταϊκό έχουν εκπονηθεί και υποβάλλονται με την πρόταση τεχνικές εκθέσεις και τεύχη δημοπράτησης. Για την ΜΕΑ έχει γίνει αρχικός σχεδιασμός και η οριστική μελέτη θα γίνει στην πορεία.
Σημειώνεται ότι η άλμη που θα απορρίπτεται από τη μονάδα της αντίστροφης όσμωσης θα οδηγείται σε έναν εναλλάκτη ανάκτησης θερμότητας. Μέρος της θα οδηγείται στον συμπυκνωτή της αντλίας θερμότητας – η οποία έχει ειδικά σχεδιαστεί για την πράξη BriZE – όπου, εναλλάσσοντας θερμότητα, η θερμοκρασία της θα αυξάνεται περίπου από τους 28οC στους 60οC. Στη συνέχεια θα οδηγείται προς το δοχείο εξάτμισης και μέρος της θα εξατμίζεται άμεσα (υπό κενό).
Μια αντλία ανακυκλοφορίας μεταβλητής συχνότητας θα κυκλοφορεί την άλμη στο δοχείο εξάτμισης, ενώ ένα μέρος της άλμης θα απορρίπτεται με τη χρήση μιας ελεγχόμενης βαλβίδας. Το κενό θα εξασφαλίζεται από κατάλληλο σύστημα κενού με αντλία και εκχυτήρα. Ο υδρατμός που θα παράγεται στις συνθήκες αυτές θα συμπυκνώνεται αποβάλλοντας τη θερμότητά του στον εξατμιστή της αντλίας θερμότητας. Υπολογίζεται ότι έτσι θα προσφέρει περίπου ~3.78 m3 αφαλατωμένο νερό /ημέρα.
Επιμέρους αντικείμενα της Πράξης BriZE είναι:
– Η εκτίμηση γεωθερμικού δυναμικού της Κιμώλου για την υποστήριξη της μονάδας αφαλάτωσης και της ΜΕΑ και για τον προσδιορισμό θέσεων για την περαιτέρω χρήση της γεωθερμίας για παραγωγή θερμότητας και ισχύος.
-Η ανάπτυξη μοντέλου προσομοίωσης – βελτιστοποίησης της καινοτόμου μονάδας επεξεργασίας της άλμης και επαλήθευσή του κατά τη λειτουργία του συστήματος της BriZE. Έτσι, με κατάλληλη παραμετροποίηση το μοντέλο θα μπορεί να εφαρμόζεται και σε άλλες περιπτώσεις.
Ημερομηνία λήξης της Πράξης ορίστηκε και εδώ η 30η Απριλίου 2024. Το σύνολο της δημόσιας δαπάνης ανέρχεται σε 1.084.256,88 ευρώ και η επιλέξιμη δημόσια δαπάνη σε 973.934,03 ευρώ.