Η αναρρίχηση σε τοίχο κερδίζει ολοένα περισσότερους ανθρώπους όλων των ηλικιών καθώς συνδυάζει τη λογική με τη σωματική δραστηριότητα και προσφέρει μεγάλη ποικιλία διαδρομών με διαφορετικούς βαθμούς δυσκολίας για αρχάριους ή προχωρημένους.
Σύμφωνα με το Climbing Business Journal ως το 2023 στις ΗΠΑ σχεδόν διπλασιάστηκαν οι κλειστοί χώροι αναρρίχησης (indoor climbing) σε 622 από 353 το 2014, ενώ στη Μεγάλη Βρετανία όπως προκύπτει από την Association of British Climbing Walls (ABC), περίπου 1 εκατομμύριο άνθρωποι αναρριχώνται σε εσωτερικούς χώρους κάθε χρόνο και η προτίμηση στο άθλημα αυξάνεται έως και 20% κάθε χρόνο.
Συγκέντρωση, επίτευξη στόχων, ευελιξία, γρήγορη σκέψη, μυική τόνωση, καθώς και συνεργασία με τον «ασφαλιστή» είναι μερικά από τα οφέλη του ολυμπιακού πλέον αθλήματος της αναρρίχησης είτε σε εσωτερικό, είτε σε εξωτερικό χώρο.
Ωστόσο, όταν πραγματοποιείται σε κλειστές πίστες συνδέεται με απελευθέρωση μικροπλαστικών στο περιβάλλον που μπορεί να είναι επιβλαβή για την υγεία.
Πώς, όμως, προκύπτει η διασπορά τους; Από τις σόλες των παπουτσιών! Είναι γνωστό ότι σε κάθε μας βήμα αφήνουμε πίσω μας ένα αόρατο τοξικό ίχνος αφού οι σόλες των παπουτσιών μας συνήθως δημιουργούνται από μη φιλικό προς το περιβάλλον υλικό, με τα υποδήματα να ευθύνονται για το 1,4% των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Ο μέσος Αμερικανός το 2018 σύμφωνα με την πλατφόρμα Statista αγόρασε επτά ζευγάρια παπούτσια, με τους καταναλωτές να δαπανούν για πρώτη φορά περισσότερα χρήματα σε υποδήματα παρά σε άλλα αξεσουάρ ένδυσης με τα παγκόσμια έσοδα να εκτοξεύονται στα 382 δισ. δολάρια το 2022.
Συγκεκριμένα για τα παπούτσια αναρρίχησης προκύπτει από έρευνα ομάδας του πανεπιστημίου της Βιέννης και του Πολυτεχνείου της Λωζάνης, ότι για καλύτερες επιδόσεις, ως αποτέλεσμα η ομάδα ανίχνευσε υψηλές συγκεντρώσεις αιωρούμενων σωματιδίων και καθιζάνουσας σκόνης σε κλειστές αίθουσες αναρρίχησης.
Όπως αναφέρει η ερευνητική ομάδα «η εκτιμώμενη ημερήσια πρόσληψη μέσω εισπνοής για τους αναρριχητές και τους εργαζόμενους σε αυτές τις εγκαταστάσεις υπερβαίνει την πρόσληψη σωματιδίων προσθέτων καουτσούκ από όλες άλλες γνωστές πηγές. Η σκόνη που προκύπτει από την τριβή των παπουτσιών αναρρίχησης στις λαβές είναι υπεύθυνη για τις υψηλές συγκεντρώσεις προσθέτων καουτσούκ που παρατηρήθηκαν. Τα ευρήματα αυτά προσδιορίζουν μια άγνωστη μέχρι σήμερα έκθεση του ανθρώπου στα πρόσθετα καουτσούκ και αναδεικνύουν το παγκόσμιο πρόβλημα της τοξικής επιβάρυνσης των πλαστικών πρόσθετων».
Ο Τίλο Χόφμαν, εκ των συντακτών της μελέτης, εξήγησε πως η σόλα των παπουτσιών αυτών μπορεί να περιέχει έως και 1.000 πρόσθετα «εκ των οποίων μερικά τοξικά». Όπως ανέφερε ο ειδικός σε μελέτη του 2020 αποκαλύφθηκε ότι ένα παράγωγο του 6PPD, πρόσθετο που χρησιμοποιείται στα ελαστικά, οδηγεί στην εξαφάνιση πληθυσμών σολομού που ζουν σε ποταμούς κοντά σε λεωφόρους.
Αναφορικά με την αναρρίχηση ο Χόφμαν και η ομάδα του συγκέντρωσαν δείγματα αέρα και σκόνης από δύο πίστες αναρρίχησης καταλήγοντας πως η συγκέντρωση σωματιδίων ξεπερνούσε το όριο ασφαλείας που έχει εκδώσει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, ενώ ανιχνεύθηκαν και πρόσθετα ανάμεσα στα οποία το 6PPD.
Οι επιστήμονες καταλήγουν ότι υπάρχει η πιθανότητα όσοι πραγματοποιούν αναρρίχηση σε κλειστή πίστα να αναπνέουν μεγαλύτερη ποσότητα πρόσθετων από ότι σε έναν δρόμο.
«Η έκθεση σε αυτές τις ουσίες στα γυμναστήρια είναι υψηλότερη από την έκθεση που προέρχεται από άλλες ήδη γνωστές πηγές (συμπεριλαμβανομένων των ελαστικών)», αναφέρει χαρακτηριστικά το κείμενο.
Βέβαια, επισημαίνεται ότι η μελέτη, η οποία είναι σε αναμονή αξιολόγησης, έχει διεξαχθεί σε τέσσερις μόλις πίστες αναρρίχησης επομένως είναι απαραίτητη περαιτέρω έρευνα.
Εντούτοις, οι συντάκτες εκτιμούν ότι θα πρέπει να εξεταστεί η εφαρμογή στρατηγικών που θα ελαχιστοποιούν την έκθεση σε αυτές τις ουσίες όπως συχνό καθάρισμα, φίλτρα αέρα ή απαγόρευση των πιο «ρυπογόνων» μοντέλων παπουτσιών.
Photo: Pexels