Μπορεί το κύμα ηλεκτρικής ενέργειας στους ελληνικούς δρόμους να μεγαλώνει καθώς οι ταξινομήσεις οχημάτων το α’ εξάμηνο έφτασαν στο 10% των πωληθέντων οχημάτων, όμως τους τελευταίους μήνες η αγορά δεν αναπτύσσεται με τις ίδιες ταχύτητες, παρότι οι επιχειρήσεις κινητοποιούν μεγάλες επενδύσεις στην ανάπτυξη του «πράσινου» στόλου και των υποδομών φόρτισης.
Οπως τονίζουν παράγοντες του κλάδου, οι πόροι του «Κινούμαι Ηλεκτρικά 2», μέσω του οποίου επιδοτείται η αγορά ηλεκτρικών οχημάτων και δίνει ισχυρά κίνητρα για να αυξηθεί η διείσδυση, διατηρούνται για τα φυσικά πρόσωπα, αλλά έχουν εξαντληθεί για τις επιχειρήσεις. Την ίδια ώρα δεν υπάρχει σαφής ορατότητα για την ενεργοποίηση νέων αιτήσεων, αλλά και για τους πόρους που θα τονώσουν τη ζήτηση, οι οποίοι αναζητούνται.
Το πάγωμα της αγοράς συνδέεται και με έναν πρόσθετο λόγο, που είναι η μετακόμιση των αρμοδιοτήτων της ηλεκτροκίνησης από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας και τη νυν υφυπουργό Αλεξάνδρα Σδούκου, που φρόντισε να την αναστήσει με σημαντικά χρηματοδοτικά εργαλεία και εμβληματικά πρότζεκτ (Αστυπάλαια, Χάλκη), στη νέα υφυπουργό Μεταφορών Χριστίνα Αλεξοπούλου. Η ομάδα του ΥΠΕΝ μεταφέρθηκε, όπως αναφέρουν πληροφορίες, αποδεκατισμένη από προσωπικό στη νέα της στέγη ενώ ο χρόνος της μετάπτωσης γίνεται προσπάθεια να ομαλοποιηθεί, κάτι που επιβεβαιώνει η κυρία Αλεξοπούλου στο «business stories», δηλώνοντας ότι το πρόγραμμα σύντομα θα επανεκκινήσει με υπαγωγή νέων φακέλων και εκταμίευση πόρων στους δικαιούχους, δίνοντας μεγάλη σημασία στα βήματα που κάνει η χώρα μας για τη μείωση των εκπομπών ρύπων στον τομέα των μεταφορών.
Η πρώτη μεγάλη παρέμβαση του υπουργείου είναι ο εκσυγχρονισμός των αστικών συγκοινωνιών με την προμήθεια 650 νέων λεωφορείων αντιρρυπαντικής τεχνολογίας, το σύνολο των οποίων προβλέπεται να έχουν παραδοθεί σε κυκλοφορία έως τα μέσα του 2025. Η άφιξη των πρώτων 250 ηλεκτροκίνητων λεωφορείων θα γίνει το α’ εξάμηνο του 2024. Την ίδια περίοδο προγραμματίζεται και η δεύτερη προκήρυξη για μια νέα μεγάλη προμήθεια άλλων 650 λεωφορείων, με στόχο έως το τέλος της τετραετίας ο στόλος των αστικών συγκοινωνιών να αποτελείται από 1.300 νέα «πράσινα» λεωφορεία.
Στον χορό οι εταιρείες μίσθωσης
«Το “Κινούμαι Ηλεκτρικά” έχει παγώσει και δεν υπάρχουν διαθέσιμοι πόροι, ειδικά για τα νομικά πρόσωπα και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις που θα μπορούσαν να εκσυγχρονίσουν στόλο 10-15 αυτοκινήτων», ανέφερε πρόσφατα ο επικεφαλής της Avis Ανδρέας Ταπραντζής στο ICT 2023.
Η ανάσχεση των επιδοτήσεων εκδηλώνεται σε μια περίοδο που η Avis επιταχύνει τις επενδύσεις στην ηλεκτροκίνηση και έχει βάλει ως στόχο επένδυση άνω του 1 δισ. ευρώ τα επόμενα πέντε χρόνια. Οι επενδύσεις αυτές θα χρηματοδοτηθούν κατά 50% από πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και κατά 30% με δανεισμό από Πειραιώς και Eurobank για την αντικατάσταση 8.000 αυτοκινήτων με κινητήρα εσωτερικής καύσης με ηλεκτρικά και plug-in υβριδικά οχήματα.
«Τρέχουμε πιο γρήγορα αυτό το πρόγραμμα, με τον στόλο να έχει ξεπεράσει ήδη τα 55.000 αυτοκίνητα και τις αγορές μέχρι τον Αύγουστο να είναι περισσότερες από 10.000 αυτοκίνητα», λέει ο επικεφαλής της Avis. Από αυτά, που είναι μια επένδυση κοντά στα 300 εκατ. ευρώ, πάνω από το 45% είναι «πράσινα» αυτοκίνητα και τα μισά από αυτά (πάνω από 2.000) είναι καθαρά ηλεκτρικά, απορροφώντας το 35% της ελληνικής αγοράς, αύξηση πάνω από 100% σε σχέση με πέρυσι.
Σταθερά αυξανόμενες είναι και οι πωλήσεις οχημάτων της Autohellas Hertz, που στην Ελλάδα αναπτύσσει ο όμιλος Βασιλάκη. Η εταιρεία εμπλουτίζει σταθερά τον στόλο με «πράσινα» αυτοκίνητα, με συμμετοχή πάνω από το 30% των συνολικών επενδύσεων σε στόλο. Για τα επόμενα χρόνια η εταιρεία στην Ελλάδα υλοποιεί επενδυτικό πλάνο 300 εκατ. ευρώ για την αγορά αποκλειστικά αυτοκινήτων μηδενικών και χαμηλών ρύπων. Για τον σκοπό αυτό προχώρησε προ μηνών σε σύναψη δύο συμβάσεων συγχρηματοδότησης από δύο εμπορικές τράπεζες και με τη συμμετοχή του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF). Επιπρόσθετες επενδύσεις γίνονται για τη δημιουργία των αναγκαίων υποδομών υποστήριξης και φόρτισης στο δίκτυό της. Τη στρατηγική της εταιρείας στον τομέα της ηλεκτροκίνησης υπηρετεί και η συμφωνία που σύναψε πέρυσι για την από κοινού με την ισραηλινή Samelet εξαγορά της θυγατρικής της Stellantis, με αντικείμενο την εισαγωγή και διανομή των αυτοκινήτων Abarth, Alfa Romeo, Fiat, Fiat Professional και Jeep στην Ελλάδα. Σύμφωνα με στελέχη της εταιρείας, η Stellantis, που είναι μία από τις κορυφαίες αυτοκινητοβιομηχανίες παγκοσμίως, έχει ένα πολύ ισχυρό πλάνο για την ηλεκτροκίνηση και τη βιώσιμη κινητικότητα που θα συμβάλει στη στρατηγική της Autohellas για την ανάπτυξη νέων λύσεων για την κινητικότητα του μέλλοντος.
Γκάζι στη φόρτιση στο οδικό δίκτυο
Η αγορά εξελίσσεται σε όλα τα επίπεδα με τους μεγάλους παίκτες να επενδύουν στην ηλεκτροκίνηση. Από τη ΔΕΗ, τη Μυτιληναίος και τον όμιλο Βαρδινογιάννη μέχρι τις εταιρείες παραχωρήσεων αναπτύσσονται δίκτυα ικανά να υποστηρίξουν την αύξηση της διείσδυσης της ηλεκτροκίνησης και τους φιλόδοξους στόχους για ραγδαία ανάπτυξη.
Εως το 2030 οι δημόσιοι φορτιστές πρέπει να αυξηθούν από τις 480.000 μονάδες σε συνολικά 3.500.000. Η ανάπτυξη αυτή, σύμφωνα με πρόσφατη ανάλυση της Euroelectric, που εκπροσωπεί τις μεγάλες εταιρείες ηλεκτρικής ενέργειας της Ε.Ε. και τη δική μας ΔΕΗ, θα πρέπει να κατανεμηθεί ομοιόμορφα σε όλη τη Γηραιά Ηπειρο.
Σήμερα οι δημόσιοι σταθμοί φόρτισης εξακολουθούν να παρουσιάζουν μεγάλη αντίθεση μεταξύ των κρατών-μελών, με την Ολλανδία να ηγείται του σχεδιασμού, ακολουθούμενη από το Λουξεμβούργο, τη Σουηδία, το Βέλγιο και την Αυστρία. Η αντίθεση αυτή εξαπλώνεται και στη χώρα μας καθώς η ταξινόμηση ηλεκτρικών οχημάτων δείχνει να αναπτύσσεται με ταχύτερους ρυθμούς σε Αττική και Κεντρική Μακεδονία, ενώ σε περιοχές όπως η Ανατολική Μακεδονία, η Θράκη και το Βόρειο Αιγαίο φαίνεται να υστερεί, σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση της Deloitte και ακαδημαϊκού φορέα που κάνει και κάποιες εκτιμήσεις για τις πωλήσεις ηλεκτρικών οχημάτων έως το 2030 με βάση ένα αισιόδοξο σενάριο (βλ. σχετικό πίνακα).
Σημαντικό βήμα για την εξέλιξη της ηλεκτροκίνησης θα είναι η ανάπτυξη του δικτύου φόρτισης στις εθνικές οδούς, με τις εταιρείες παραχώρησης να σέρνουν τον χορό. Από το 2017 έχει επενδύσει αυτόνομα στην αγορά η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ αναπτύσσοντας ένα ισχυρό δίκτυο για έναν πράσινο αυτοκινητόδρομο. Η Ιόνια Οδός προσφέρει τη δυνατότητα φόρτισης έως και δύο ηλεκτρικών οχημάτων σε όλους τους Σταθμούς Εξυπηρέτησης Αυτοκινητιστών (Ευηνοχώρι, Αμβρακία, Αμφιλοχία, Φιλιππιάδα, Επισκοπικό) ανά σχεδόν 30 χιλιόμετρα. Συνεχίζοντας στο τμήμα (από Μεταμόρφωση έως Σκάρφεια Φθιώτιδας) που λειτουργεί, διαχειρίζεται και συντηρεί η Νέα Οδός, οι οδηγοί ηλεκτρικών οχημάτων έχουν τη δυνατότητα να τα φορτίσουν σε όλους τους ΣΕΑ (Βαρυμπόμπη, Καπανδρίτι, Μαλακάσα, Σχηματάρι και Αταλάντη).
Στον Ε65 υπάρχει αντίστοιχη δυνατότητα στον Σταθμό Εξυπηρέτησης Αυτοκινητιστών στους Σοφάδες. Επιπρόσθετα, στην Αταλάντη λειτουργούν οκτώ ταχυφορτιστές V3 Tesla Superchargers (τέσσερις ανά ρεύμα κυκλοφορίας) έως και 250 kW ο καθένας για τη φόρτιση των μοντέλων της εταιρείας. Είναι ενδεικτικό ότι ένα Model 3 που λειτουργεί στη μέγιστη απόδοση μπορεί σε μόλις 5 λεπτά να φορτίσει για μια διαδρομή 120 χιλιομέτρων.
Στον ΣΕΑ Μαλακάσας (Σείριος) η εταιρεία λειτουργεί τον μεγαλύτερο υβριδικό σταθμό φόρτισης οχημάτων με χρήση ηλιακής ενέργειας που παράγουν φωτοβολταϊκά τα οποία βρίσκονται στα στέγαστρα των πάρκινγκ. Στη Νέα Οδό θα τοποθετηθούν επιπλέον 16 σημεία φόρτισης που θα προσφέρουν 22 νέες θέσεις και συνολικά 68 θέσεις φόρτισης σε όλους τους ΣΕΑ. Αξίζει να σημειωθεί ότι η παραχώρηση έχει αναβαθμίσει και τον στόλο της, αξιοποιώντας 46 ηλεκτρικά και υβριδικά αυτοκίνητα.
Η Ολυμπία Οδός (Ελευσίνα, Κόρινθος, Πάτρα) έχει εγκαταστήσει επίσης τρεις φορτιστές στους ΣΕΑ κατά μήκος του αυτοκινητόδρομου στα Μέγαρα, στο Βέλο και τον Ψαθόπυργο, σημείο στο οποίο έχει εγκατασταθεί και ένας από τους πρώτους υπερταχυφορτιστές Tesla DC 250 kW. Το αμέσως επόμενο βήμα είναι να τοποθετηθούν εντός του α’ εξαμήνου του 2024 νέοι φορτιστές στα κτίρια των εστιατορίων των ΣΕΑ, ικανοποιώντας πλήρως τους στόχους της Vinci Concessions, που είναι η leader της παραχώρησης. Συγκεκριμένα, προχωρά η εγκατάσταση 18 ταχυφορτιστών 180 kW, που θα εξυπηρετούν ταυτόχρονα 36 οχήματα σε εννέα σημεία στον αυτοκινητόδρομο, επενδύοντας σε δίκτυα ταχείας φόρτισης. Η Ολυμπία Οδός και ο Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου (Μαλιακός – Κλειδί) είναι οι δύο οδικοί άξονες που θα επωφεληθούν από την πρόσφατη συμμαχία μεταξύ της Hochtief και της NRG του ομίλου Βαρδινογιάννη. Οι δύο εταιρείες έχουν προχωρήσει σε joint venture με σκοπό τη δημιουργία 52 νέων θέσεων ταχυφόρτισης σε 13 ΣΕΑ. Το πανελλαδικό δίκτυο της NRG (incharge) αριθμεί 1.000 θέσεις φόρτισης με σημαντική παρουσία στα νησιά (Κρήτη, Κυκλάδες, Ιόνιο κ.α.) και έχει στόχο να φτάσει στις 1.500.
Η εικόνα στην Ελλάδα
Σήμερα στην Ελλάδα τρέχουν τέσσερα προγράμματα ηλεκτροκίνησης: το «Κινούμαι Ηλεκτρικά 1», το οποίο ολοκληρώθηκε τα τέλη του 2021 και είναι σε διαδικασία εκκαθάρισης, το «Κινούμαι Ηλεκτρικά 2», που είναι σε εξέλιξη και για το οποίο μέχρι σήμερα έχουν εγκριθεί 11.175 από τις συνολικά 19.000 αιτήσεις με στόχο την αξιολόγηση πάνω από 7.600 το δίμηνο Σεπτεμβρίου – Οκτωβρίου για την αγορά Ι.Χ., δίκυκλων και ποδηλάτων. Επίσης, τρέχει το πρόγραμμα «Πράσινα Ταξί», που αποτελεί ένα ισχυρό όπλο για την αναβάθμιση του στόλου με πόρους 40 εκατ. ευρώ για την αντικατάσταση 2.000 ταξί τεχνολογίας Euro 5, και το «Φορτίζω Παντού» με προϋπολογισμό 80 εκατ. για την εγκατάσταση 8.000 δημόσια προσβάσιμων φορτιστών. Στόχος, κατά την υφυπουργό, είναι να φτάσουν στα 25.000 σημεία το 2030. Σήμερα τα αντίστοιχα σημεία εξαπλώνονται συνεχώς και από 58 το 2019 έχουν φτάσει στα 3.500. Τα σημεία φόρτισης είναι ένας παράγοντας που δρα ανασταλτικά στην απόκτηση ενός ηλεκτρικού αυτοκινήτου. Ενας δεύτερος είναι το κόστος, καθώς η αγορά σε σχέση με ένα συμβατικό όχημα ξεπερνά τα 10.000 ευρώ. Ενας ακόμη λόγος που επηρεάζει την πορεία της ηλεκτροκίνησης είναι η χωρητικότητα του ηλεκτρικού συστήματος ώστε να μπορέσει να δώσει την ενέργεια που χρειάζεται για να φορτιστεί ένα αυτοκίνητο.
Ο επικεφαλής της Avis αμφισβήτησε πρόσφατα αν θα μπορούσαν οι υποδομές της χώρας να σηκώσουν τον εξηλεκτρισμό όλων των οχημάτων. Για να γίνει αυτό και να «πρασινίσει» ο ελληνικός στόλος, που είναι 3,5 εκατομμύρια οχήματα, εκτιμάται ότι θα περάσουν δεκαετίες. Η Πολιτεία πρέπει να βοηθήσει στην επιτάχυνση της διείσδυσης που θα δώσει περισσότερα κίνητρα στην ανάπτυξη όχι μόνο του στόλου, αλλά και των τεχνολογιών ώστε το ηλεκτρικό αυτοκίνητο να αναδείξει τα προτερήματά του. «Το μόνο κοινό που έχει ένα ηλεκτρικό με ένα παραδοσιακό Ι.Χ. είναι οι ρόδες», λένε με νόημα στην αγορά του αυτοκινήτου. Η υπόλοιπη τεχνολογία είναι σαν να οδηγείς έναν υπερυπολογιστή με τεράστιες δυνατότητες Τεχνητής Νοημοσύνης και καινοτομίας.
Η εικόνα στην Ε.Ε.
Ραγδαία είναι η ανάπτυξη της ηλεκτροκίνησης και στην Ε.Ε., παρά το γεγονός ότι τα στοιχεία δείχνουν ότι οι πωλήσεις υπολείπονται κατά 25% σε σχέση με τα προ πανδημίας επίπεδα. Από τον Ιανουάριο έως και τον Αύγουστο του τρέχοντος έτους έχουν πωληθεί σχεδόν 1 εκατομμύριο EV σε όλη την Ευρώπη, με τις μεγάλες αυτοκινητοβιομηχανίες της Volkswagen και της Stellantis (η εταιρεία ιταλικών και γαλλικών συμφερόντων που προέκυψε από τη συγχώνευση της Fiat Chrysler Automobiles και της PSA) να επωφελούνται από τις παραγγελίες που πάγωσαν λόγω ελλείψεων ανταλλακτικών από τις αναταράξεις της υγειονομικής κρίσης. Προς το παρόν, η ζήτηση για αυτοκίνητα με μπαταρία στην Ευρώπη συνεχίζει ακάθεκτη, με αξιοσημείωτη αύξηση 102% στις νέες ταξινομήσεις EV τον Αύγουστο. Ηγετική θέση κατέχει η Γερμανία με 87.000 πωλήσεις και ακολουθούν η Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο, που είδαν επίσης σημαντική αύξηση στις ταξινομήσεις EV, με αυξήσεις 19.700 και λίγο πάνω από 17.000 οχήματα, αντίστοιχα.
Αξιοσημείωτο είναι ότι τον Ιούνιο, για πρώτη φορά, παρατηρήθηκε αύξηση στην ταξινόμηση ηλεκτρικών οχημάτων κατά 15,1% σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά και για πρώτη φορά τα ηλεκτρικά οχήματα ξεπέρασαν τις πωλήσεις των ντίζελ, τα οποία βρίσκονται στο 12,5%, πάνω από 50% που ήταν πριν από οκτώ χρόνια. Ωστόσο, οι αναλυτές εκτιμούν ότι η δυναμική αυτή θα μπορούσε να ανακοπεί από τις κεντρικές τράπεζες, οι οποίες αυξάνουν το κόστος δανεισμού σε μια προσπάθεια να ελέγξουν τον πληθωρισμό. Η Τesla, η οποία εισάγει τα Model 3 από το εργοστάσιο της Σανγκάης, έχει αντιδράσει ρίχνοντας επανειλημμένα τις τιμές ενώ οι κινεζικές εταιρείες BYD και NIO εμφανίζονται αποφασισμένες να δείξουν τα δόντια τους στην ευρωπαϊκή αγορά, παρά την έρευνα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με τις κινεζικές επιδοτήσεις.
Διαβάστε ακόμη:
Μητρώο POS: Ελέγχονται πάνω από 1,5 εκατ. καταχωρήσεις επιχειρήσεων
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφθείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ