Ασαφή χαρακτηρίζει την στάση της Ελλάδας στην αγορά του φυσικού αερίου ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας, υπογραμμίζοντας ότι από την μια λαμβάνει μέτρα για τη μείωση της κατανάλωσης αερίου και από την άλλη προγραμματίζει μεγάλες επενδύσεις για την επέκταση των υποδομών φυσικού αερίου, οι οποίες θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε υψηλότερη ζήτηση.
Όπως σημειώνει, η Ελλάδα έχει θεσπίσει σειρά μέτρων για την υποστήριξη των φιλόδοξων κλιματικών στόχων, διατηρώντας παράλληλα την ενεργειακή ασφάλεια. Ωστόσο, απαιτούνται περισσότερες ενέργειες για να μειώσει την εξάρτησή της από τα ορυκτά καύσιμα και να επιτύχει τον στόχο της για καθαρές μηδενικές εκπομπές έως το 2050.
Η νέα έκθεση του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (ΙΕΑ) που αναμένεται να ανακοινωθεί σήμερα και εκδίδεται κάθε πέντε χρόνια, επαινεί την χώρα για τη σημαντική της πρόοδό της, λέγοντας ότι έχει θέσει νέους στόχους για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, μείωσε δραστικά τη χρήση της παραγωγής με καύση άνθρακα, αναμόρφωσε τις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου, επέκτεινε τις διασυνοριακές της διασυνδέσεις και ψήφισε νομοθεσία για την ανάπτυξη υπεράκτιας αιολικής παραγωγής. Κατάφερε, όπως λέει να μειώσει το μερίδιό της σε ορυκτά καύσιμα στον ενεργειακό εφοδιασμό της – από 91% το 2011 σε 82% το 2021 – αλλά εξακολουθεί να παραμένει πάνω από τον μέσο όρο του Οργανισμού που είναι 78%.
«Η Ελλάδα έχει λάβει σημαντικά βήματα για τη μείωση της χρήσης άνθρακα και την αξιοποίηση των αιολικών και ηλιακών πόρων», δήλωσε ο Εκτελεστικός Διευθυντής του IEA, Φατίχ Μπιρόλ. Πρέπει τώρα να βασιστεί σε αυτήν την επιτυχία προχωρώντας περαιτέρω και πιο γρήγορα, επιταχύνοντας τη διαδικασία αδειοδότησης για νέα έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Ταυτόχρονα όμως, πρέπει όπως αναφέρεται να διασφαλίσει ότι οι προγραμματισμένες νέες επενδύσεις στην υποδομή φυσικού αερίου, αντικατοπτρίζουν ότι χρειάζονται για τη διατήρηση της ασφάλειας του εφοδιασμού.
Η έκθεση απαριθμεί τις δύο μονάδες ορυκτών καυσίμων που ήταν υπό κατασκευή, πέρσι το καλοκαίρι. Η μια, CCGT 0,83 GW στον Άγιο Νικόλαο της Μυτιληναίος και η λιγνιτική μονάδα 0,62 GW της ΔΕΗ στην Πτολεμαΐδα.
Επτά επιπλέον αντίστοιχες μονάδες CCGT (συνολικής ισχύος 5,17 GW) έχουν άδειες παραγωγής και προσφορές σύνδεσης. Ωστόσο, όπως επισημαίνεται, πιθανότατα μόνο δύο από αυτές συνολικής ισχύος 1,72 GW, θα ολοκληρωθούν έως το 2030.
Επίσης συστήνει στην ελληνική κυβέρνηση να εξετάσει την κατάργηση του φόρου στο φυσικό αέριο που χρησιμοποιείται για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, ο οποίος όπως αναφέρει «αποσκοπεί στη μείωση των λογαριασμών ηλεκτρισμού αλλά πιθανότατα θα αυξήσει το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας, αποτυγχάνοντας στο στόχο».
Για τον ηλεκτρισμό
Η έκθεση κάνει εκτενή αναφορά και στον λιανικό τομέα ηλεκτρικής ενέργειας. Όπως αναφέρει, έχουν γίνει θετικά βήματα στην ανάπτυξη του ανταγωνισμού στο ελληνικό λιανεμπόριο αλλά το μερίδιο αγοράς της ΔΕΗ εξακολουθεί να είναι σημαντικό.
Οι υψηλές τιμές ενέργειας προσθέτουν επιπλέον πιέσεις σε μικρούς προμηθευτές καθώς και κινδύνους που μπορεί να οδηγήσουν στην έξοδό τους από την ελληνική αγορά.
Η έκθεση αναφέρει ότι η Ελλάδα, δεν έχει ακόμη μεταφέρει πλήρως τους κανόνες της ΕΕ για τις αγορές λιανικής ηλεκτρικής ενέργειας, ιδίως για την ενδυνάμωση και προστασία των καταναλωτών. Οι λογαριασμοί ηλεκτρικού ρεύματος εξακολουθούν να είναι περίπλοκοι και περιλαμβάνουν ξεχωριστές χρεώσεις για ηλεκτρική ενέργεια, μεταφορά και διανομή δικτύου, εισφορές, φόρους και χρεώσεις που δεν σχετίζονται με την ενέργεια, όπως η ΕΡΤ και τα δημοτικά τέλη.
Η Ελλάδα, σημειώνεται θα πρέπει να εξετάσει το ενδεχόμενο απομάκρυνσης αυτών των χρεώσεων από τους λογαριασμούς ηλεκτρικής ενέργειας.
Η έκθεση κάνει ειδική αναφορά στα μέτρα που έχουν ληφθεί από την κυβέρνηση για τον περιορισμό των τιμών ηλεκτρισμού και τον έλεγχο της ενεργειακής κρίσης, σημειώνοντας πως θα πρέπει να επανεξεταστούν, ειδικά σε ό,τι αφορά τις οικονομικές επιπτώσεις τους στις μονάδες παραγωγής ρεύματος συνδυασμένου κύκλου από φυσικό αέριο CCGT.
Όπως σημειώνεται στην έκθεση που μελετά το σύνολο της ελληνικής αγοράς, «οι ελληνικές αρχές θα πρέπει να παρακολουθούν στενά τον αντίκτυπο αυτών των έκτακτων μέτρων στις αγορές χονδρικής και λιανικής (ιδίως για τις μονάδες CCGT) και να τα προσαρμόζουν όπου είναι απαραίτητο, δίνοντας προτεραιότητα σε άλλα μέτρα χωρίς ρυθμιζόμενα στοιχεία τιμών, όπως οι άμεσες επιδοτήσεις και οι φορολογικές μειώσεις».
Για την ανάπτυξη των ΑΠΕ
Παράλληλα ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας προχωρεί σε συστάσεις προς την ελληνική κυβέρνηση για το πώς θα αναπτυχθούν οι ΑΠΕ.
Όπως λέει η πολιτεία θα πρέπει να συμβουλευτεί τους Διαχειριστές των συστημάτων μεταφοράς και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας ώστε να διασφαλίσει ότι οι επερχόμενες επενδύσεις στο δίκτυο, επικεντρώνονται στα σημεία συμφόρησης του ηλεκτρικού συστήματος καθώς και στην έγκαιρη σύνδεση τουλάχιστον 4 GW νέων έργων έως το 2025.
Η συνεργασία της τοπικής κοινωνίας με τους επενδυτές στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας κρίνεται σημαντική για την ανάπτυξη περιοχών προτεραιότητας ώστε να διασφαλιστεί γρήγορη αδειοδότηση και συνδέσεις στο δίκτυο.
Η ενεργειακή πολιτική της Ελλάδας επιδιώκει να ενισχύσει την παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, αυξάνοντας παράλληλα και το μερίδιο της πράσινης ενέργειας στην ηλεκτροπαραγωγή.
Έως το 2030, η Ελλάδα σχεδιάζει να έχει 2 γιγαβάτ υπεράκτιας αιολικής ενέργειας, η οποία ισοδυναμεί με το 10% της ηλεκτρικής ισχύος σήμερα.
Επίσης, η χώρα μας είναι παγκόσμιος ηγέτης στην εγκατάσταση ηλιακών θερμικών συστημάτων στις ταράτσες, τα οποία παρέχουν ζεστό νερό για κτίρια χρησιμοποιώντας την άφθονη ηλιοφάνεια.
Σύμφωνα με τα συγκεντρωτικά στοιχεία του ΙΕΑ, από το 2011 έως το 2021, το μερίδιο των ΑΠΕ στη τελική κατανάλωση ενέργειας της Ελλάδας αυξήθηκε από 11% σε 20%, κυρίως λόγω της αυξανόμενης παραγωγής από αιολικά και ηλιακά συστήματα, τη σταθερή αύξηση χρήσης ηλιακών θερμοσιφώνων και τη μικρή αύξηση των βιοκαυσίμων στις οδικές μεταφορές.
Το 2021 η Ελλάδα βρέθηκε στην 14η θέση μεταξύ των χωρών μελών του ΔΟΕ. Την ίδια χρονιά, οι ΑΠΕ αντιπροσώπευαν το 22% της ακαθάριστης τελικής κατανάλωσης ενέργειας της Ελλάδας, 36% της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, 36% της ζήτησης θέρμανσης και ψύξης και 4,3% στον τομέα των μεταφορών.
Οι παρεμβάσεις στα κτήρια
Ωστόσο, όσον αφορά στο κτηριακό απόθεμα και στον στόλο των οχημάτων η έκθεση υπογραμμίζει ότι είναι παλαιότερα τόσο από τον μέσο όρο της ΕΕ όσο και του ΙΕΑ και επισημαίνει ότι η Ελλάδα έχει περιθώριο βελτιώσεων στον τομέα της ενεργειακής απόδοσης.
Επίσης, δίνει τα εύσημα ως προς τα βήματα της χώρας προς τη σταδιακή κατάργηση των εγκαταστάσεων πετρελαίου έως το 2025 και την αντικατάστασή τους με αντλίες θερμότητας και άλλες καθαρές εναλλακτικές λύσεις.
Ωστόσο, οι συντάκτες της έκθεσης τονίζουν ότι απαιτούνται πρόσθετες προσπάθειες για τη «θωράκιση» των οικοδομών, την αναβάθμιση των συστημάτων θέρμανσης και ψύξης, την προώθηση της αντικατάστασης παλαιότερων οχημάτων, την ενθάρρυνση της υιοθέτησης ηλεκτρικών οχημάτων και την εξάλειψη των επιδοτήσεων στα ορυκτά καύσιμα.
Διαβάστε ακόμη:
«Παράθυρο» για νέες παροχές και αυξήσεις σε μισθούς, συντάξεις, προνοιακά επιδόματα
Υδροπλάνα-υδατοδρόμια: Πόσο κοντά είναι τελικά η έναρξη των πρώτων πτήσεων (pics)
Νέα κρίση στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα διαβλέπουν οι αναλυτές (πίνακες)
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ