Τις πολλές και σύνθετες παραμέτρους που έχουν αναδείξει την αξιοποίηση της ΥΑΦΑ Ν. Καβάλας σε «δύσκολο σταυρόλεξο» φέρνουν στην επιφάνεια τα αποτελέσματα της δημόσιας διαβούλευσης της ΡΑΕ επί του πλαισίου του κανονισμού τιμολόγησης και της εισήγησης του ΔΕΣΦΑ για το Πρόγραμμα Ανάπτυξης του ΕΣΦΑ 2022-2031.
Στη διαβούλευση συμμετείχαν 15 εταιρείες και φορείς της αγοράς, χωρίς να περιλαμβάνονται όσοι ζήτησαν τη μη δημοσιοποίηση των απόψεών τους.
Υπενθυμίζεται ότι στα τέλη Μαρτίου του 2021 το Δ.Σ. του ΤΑΙΠΕΔ επέλεξε τα δύο σχήματα που προχωρούν στην επόμενη φάση του διαγωνισμού, δηλαδή την κοινοπραξία ΔΕΣΦΑ-ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ και την Energean Oil & Gas. Σε εκείνη την περίοδο ο διαγωνισμός είχε κολλήσει στις διαδικασίες έκδοσης από τη ΡΑΕ του Πλαισίου Κανονισμού Τιμολόγησης που θα ορίζει τη μεθοδολογία και τις αρχές κατάρτισης των τιμολογίων χρήσης της ΥΑΦΑ. Στις 28 Φεβρουαρίου 2022 η ΡΑΕ δημοσίευσε Σχέδιο Κανονισμού προς διαβούλευση.
Το ΤΑΙΠΕΔ, ωστόσο, στο πρόσφατα αναθεωρημένο Action Development Plan αναφέρει σχετικά με τα επόμενα βήματα ότι «θα υπάρξει επαναξιολόγηση της διαγωνιστικής διαδικασίας υπό το πρίσμα των διεθνών εξελίξεων και των κανονιστικών υποχρεώσεων στην αγορά ενέργειας».
Σημειώνεται ότι κανονισμός τιμολόγησης προβλέπει την κοινωνικοποίηση του κόστους της υποδομής κατά 50%, δηλαδή την κάλυψη του 50% της επένδυσης μέσω της μετακύλισης του σχετικού ποσού στην κατανάλωση και του υπόλοιπου ποσοστού από τους απευθείας χρήστες της αποθήκης, καθώς και το Δημόσιο.
Η αναγκαιότητα της υποδομής και οι «αστερίσκοι»
Από όλους σχεδόν τους συμμετέχοντες στη διαβούλευση αναδεικνύεται η στρατηγική σημασία της συγκεκριμένης υποδομής για την ασφάλεια εφοδιασμού, ιδιαίτερα υπό τα νέα γεωπολιτικά δεδομένα που επηρεάζουν καθοριστικά και την αγορά φυσικού αερίου. Από εκεί και πέρα, όμως, διατυπώνονται πολλές και διαφορετικές ενστάσεις για μια σειρά από θέματα.
Καταρχάς, από το ίδιο το ΤΑΙΠΕΔ επισημαίνονται, μεταξύ άλλων, τα ακόλουθα:
– Οι εξειδικευμένες τεχνικές μελέτες (γεωλογικές, πετροφυσικές, σεισμικές, στατικές, δυναμικές και γεωμηχανικές) καθώς και η εκπόνηση Εκθέσεων Εκτίμησης Ακεραιότητας Γεωτρήσεων και Εγκαταστάσεων, τις οποίες το ΤΑΙΠΕΔ είχε αναθέσει σε εξειδικευμένους τεχνικούς συμβούλους, έχουν ήδη ολοκληρωθεί και έχουν αναρτηθεί στο virtual data room «του διεθνούς διαγωνισμού για την παραχώρηση της ΥΑΦΑ που βρίσκεται σε εξέλιξη», όπως αναφέρεται.
– Κρίνεται σκόπιμο να εξεταστεί μια ευελιξία αναφορικά με τη διαμόρφωση του άνω ορίου του ποσοστού κοινωνικοποίησης (50%) σε υψηλότερα επίπεδα και κατ’ επέκταση του ανώτατου ορίου ανάκτησης επί του εγκεκριμένου από τη ΡΑΕ κόστους κατασκευής της ΥΑΦΑ. Σημειώνεται ότι σε μεταγενέστερα έτη, οπότε και σημαντικό μέρος της επένδυσης της ΥΑΦΑ θα έχει αποσβεστεί, το Απαιτούμενο έσοδο θα είναι αρκετά χαμηλό ώστε ποσοστό κοινωνικοποίησης άνω του 50% να δύναται να ανακτάται από τους χρήστες χωρίς να προκύπτουν υπέρογκες επιβαρύνσεις. Αντιθέτως κρίνεται εύλογο όπως κατά τα πρώτα έτη να δύναται να ανακτηθεί μέσω κοινωνικοποίησης ποσοστό άνω του 50%, όπως και στην περίπτωση της υποδομής της Ρεβυθούσας.
-Στο πλαίσιο του κανονισμού τιμολόγησης, γίνεται αναφορά σε ποσό €350 εκατ. ως μέγιστο αποδεκτό ποσό επενδύσεων άρα και ανώτατο όριο της αναπόσβεστης αξίας παγίων βάσει της οποίας υπολογίζεται η Ρυθμιζόμενη Περιουσιακή Βάση (ΡΠΒ).
Αν και το εκτιμώμενο κόστος επένδυσης αντικατοπτρίζει όλα τα στοιχεία και τις πληροφορίες που ήταν διαθέσιμα στο ΤΑΙΠΕΔ και τους τεχνικούς συμβούλους του κατά την επικαιροποίηση της σχετικής εκτίμησης ύψους κεφαλαιουχικών δαπανών (07/2021), είναι εύλογο ότι οι τεχνικές αβεβαιότητες για την κατασκευή του έργου καθώς και για τις τιμές των απαραίτητων υλικών, δημιουργούν έναν κατασκευαστικό κίνδυνο αναφορικά με το κόστος κατασκευής ο οποίος, με την εφαρμογή του προαναφερθέντος ορίου και χωρίς κάποιον συνοδευτικό μηχανισμό προσαρμογής, μετακυλίεται πλήρως στον παραχωρησιούχο, καθιστώντας λιγότερο ελκυστική και υψηλότερου ρίσκου την επένδυση, ειδικά και σε συνδυασμό με το υψηλό (50% και άνω) ποσοστό εμπορικού κινδύνου το οποίο ο παραχωρησιούχος θα κληθεί επίσης να αναλάβει βάσει του προτεινόμενου πλαισίου.
Ο ΔΕΣΦΑ αναφέρει, όπως και όλοι οι άλλοι συμμετέχοντες ότι, μετά την έναρξη της δημόσιας διαβούλευσης για το Σχέδιο Κανονισμού, η κατάσταση της αγοράς φυσικού αερίου στην ΕΕ έχει αλλάξει ριζικά, λόγω της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Για το λόγο αυτό επικαλείται επικαιροποιημένη μελέτη στην οποία χρησιμοποιούνται οι παραδοχές του σεναρίου μερικής αναβάθμισης, αλλά με κόστος που να αντικατοπτρίζει την ετοιμότητα της υποδομής προκειμένου να είναι συμβατή με υδρογόνο, τη νέα εκτίμηση για το κόστος ανάπτυξης της ΥΑΦΑ και τη συνεπαγόμενη αστάθεια των τιμών, με την προοπτική να αντικατοπτρίζεται η αλλαγή στο τοπίο της αγοράς φυσικού αερίου μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Από την ανάλυση αυτή διαπιστώνεται ότι ακόμη και στην περίπτωση των επικαιροποιημένων κεφαλαιουχικών δαπανών, τα λειτουργικά οφέλη κατά την περίοδο αναφοράς υπερκαλύπτουν τα σχετικά έξοδα, ακόμη και αν ληφθεί υπόψη το κόστος για την ανάπτυξη και τη λειτουργία της ΥΑΦΑ.
Επισημαίνεται ότι με βάση αυτό το επικαιροποιημένο CBA, όταν δεν χρησιμοποιηθούν οι παράμετροι στάθμισης (high-level likehodd), ώστε να αντικατοπτρίζεται ρεαλιστικότερα μια υψηλή πιθανότητα διακοπής του ρωσικού φυσικού αερίου σε όλη την ΕΕ, τα οφέλη από τα σενάρια ασφάλειας εφοδιασμού φθάνουν σε αξία τα 839 εκατ. ευρώ και τα συνολικά οφέλη φτάνουν τα 1,3 δισ. ευρώ, πολύ υψηλότερα δηλαδή από το σχετικό κόστος.
Ωστόσο, η περίπτωση μόνο διακοπτόμενης δυναμικότητας δικτύου για της εξυπηρέτηση της αποθήκης θα ελαχιστοποιούσε τα οφέλη του εμπορίου που προέρχονται από την ύπαρξη δυναμικότητας σε αδιάλειπτη βάση.
Η διακοπτόμενη δυναμικότητα θα δημιουργούσε αβεβαιότητα στους δυνητικούς χρήστες αποθήκευσης, τόσο για την έγχυση όσο και για την απόληψη αερίου προς και από την αποθήκη και, ως εκ τούτου, στην αναμενόμενη αξία της εποχικής διασποράς, δηλαδή της διαφοράς μεταξύ των προθεσμιακών τιμών αερίου το χειμώνα και το καλοκαίρι. Κατά συνέπεια, οι πελάτες της αποθήκης θα περιόριζαν τις δεσμεύσεις αποθηκευτικής δυναμικότητας στην εγκατάσταση αποθήκευσης της Νότιας Καβάλας και, ως εκ τούτου, θα ελαχιστοποιούνταν τα οφέλη από τις συναλλαγές.
Η ανάλυση βασίζεται ουσιαστικά στο σενάριο μερικής αναβάθμισης αλλά διαχωρίζει πλήρως το εμπορικό μέρος της αποθήκης από το μέρος που αφορά στην ασφάλεια εφοδιασμού, αποδίδοντας το πρώτο στην αναβάθμιση του ΕΣΦΑ. Στο πλαίσιο αυτό, εξαιρουμένου του κόστους ανάπτυξης της αποθήκης, αλλά συμπεριλαμβανομένου του κόστους αναβάθμισης του ΕΣΦΑ με δυνατότητα μεταφοράς υδρογόνου, προκύπτει ότι τα συνολικά οφέλη ανέρχονται σε 629 εκατ. ευρώ, έναντι 425 εκατ. ευρώ του συνολικού κόστους της αναβάθμισης (όλες οι αξίες σε ευρώ 2021), με την αναλογία οφέλους προς κόστος να φτάνει το 1,5.
Υπό αυτό το πρίσμα ο ΔΕΣΦΑ υποστηρίζει ότι:
-Η αναβάθμιση της δυναμικότητας του ΕΣΦΑ, πρέπει να συμπεριληφθεί στο Σχέδιο του Προγράμματος Ανάπτυξης ΕΣΦΑ 2022 – 2031, υπό τον όρο λήψης της τελικής επενδυτικής απόφασης (FID) από τον αρμόδιο φορέα εκμετάλλευσης της Υπόγειας Αποθήκης της Νότιας Καβάλας, δεδομένου ότι πληροί όλες τις απαραίτητες προϋποθέσεις για να περιληφθεί ως έργο στο Πρόγραμμα Ανάπτυξης του ΕΣΦΑ και ιδίως λόγω του γεγονότος ότι η ανάλυση κόστους-οφέλους είναι θετική, ενώ η εκτιμώμενη επίπτωση στις σταθμισμένες χρεώσεις του ΕΣΦΑ είναι πολύ χαμηλή (το εκτιμώμενο επίπεδο αύξησης ανέρχεται περίπου σε 0,3 €/MWh
-Μετά την ένταξη της προαναφερθείσας αναβάθμισης στο Πρόγραμμα Ανάπτυξης, θα πρέπει να αξιολογηθεί η σκοπιμότητα διερεύνησης του ενδιαφέροντος της αγοράς για την αναβάθμιση της δυναμικότητας του ΕΣΦΑ πέραν εκείνης που απαιτείται για την εγκατάσταση της υπόγειας αποθήκευσης, με σκοπό την αξιοποίηση οικονομιών κλίμακας που θα μπορούσαν να προκύψουν από την παράλληλη ανάπτυξη έργων υποδομής.
Τι αναφέρουν ΔΕΣΦΑ-ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ
Παράλληλα, σε κοινό τους σημείωμα ο ΔΕΣΦΑ και η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, που σε κοινοπραξία συμμετέχουν στο σχετικό διαγωνισμό, επισημαίνουν, μεταξύ άλλων ότι η Ελλάδα έχει δύο επιλογές: είτε να αναπτύξει την υπόγεια αποθήκη της Νότιας Καβάλας και να διασφαλίζει ότι θα συμπληρώνεται έως και το 90% της χωρητικότητάς της έως την 1η Νοεμβρίου κάθε έτους προκειμένου να διασφαλιστεί η ασφάλεια εφοδιασμού για τη χειμερινή περίοδο, είτε να διατηρήσει, μακροπρόθεσμα, τη χωρητικότητα αποθήκευσης τουλάχιστον περίπου 900 εκατομμυρίων Nm3 αερίου σε αποθήκη στην Ιταλία.
Όπως αναφέρουν, αν και τα διαθέσιμα δεδομένα, σε αυτό το στάδιο, δεν επιτρέπουν ακριβέστερους υπολογισμούς και χρειάζεται περαιτέρω αξιολόγηση, η αποθήκευση φυσικού αερίου στην Ιταλία θα απαιτούσε ένα κόστος περίπου 3 €/MWh, μόνο για αποθήκευση και μεταφορά στην Ελλάδα, εξαιρουμένου του κόστους του ίδιου του φυσικού αερίου, ενώ το αντίστοιχο κόστος για την υπόγεια αποθήκη της Νότιας Καβάλας δεν θα ξεπερνούσε τα 0,5€/MWh, ακόμα και εάν χρειαζόταν να κοινωνικοποιηθεί το σύνολο του κόστους ανάπτυξης της υποδομής.
Ακόμη και αν η αποθήκευση φυσικού αερίου στην Ιταλία είναι η μόνη άμεσα διαθέσιμη λύση και θα πρέπει να εφαρμοστεί στο ενδιάμεσο διάστημα, είναι προς το σαφές όφελος των Ελλήνων καταναλωτών φυσικού αερίου να αναπτύξουν την αποθήκη στη Νότια Καβάλα το συντομότερο δυνατό, τονίζεται χαρακτηριστικά.
Θέτουν, ωστόσο, ζήτημα επανεκτίμησης της πρότασης της ΡΑΕ ώστε, -βάσει του προτεινόμενου νέου κανονισμού της Ε.Ε.-, να δοθεί έμφαση στα ακόλουθα σημεία:
1. Η εγγυημένη αμοιβή του κατασκευαστή της αποθήκης Νότιας Καβάλας θα πρέπει να αυξηθεί στο 100% αντί του 50% που προτείνει σήμερα η ΡΑΕ: το 90% της χωρητικότητας αποθήκευσης θα πρέπει να είναι συνεχώς διαθέσιμο στους συμμετέχοντες στην αγορά μακροπρόθεσμα, ενώ το υπόλοιπο 10 % θα ήταν διαθέσιμο για τις βραχυπρόθεσμες ανάγκες της αγοράς (άρα δεν είναι εγγυημένο), τηρουμένων των αναλογιών στη σχετική προσέγγιση της ικανότητας μεταφοράς για τις υποδομές ρυθμιζόμενης πρόσβασης τρίτων (rΤΡΑ). Τα ποσοστά αυτά δικαιολογούν την πλήρη κάλυψη των απαιτούμενων εσόδων, όπως ενδείκνυται και για μια πλήρως ρυθμιζόμενη υποδομή, όπως θα είναι η υπόγεια αποθήκη της Νότιας Καβάλας.
2. Κανένα κόστος του συστήματος μεταφοράς δεν θα πρέπει να επιβαρύνει τους χρήστες του αποθηκευτικού χώρου της Νότιας Καβάλας. Ως εκ τούτου, ο κατασκευαστής και διαχειριστής του χώρου αποθήκης της Νότιας Καβάλας πρέπει να έχει πλήρη πρόσβαση, δηλαδή αδιάλειπτη δυναμικότητα, στο ΕΣΜΦΑ χωρίς κόστος. Η διάταξη αυτή επιβάλλει την υποχρέωση κοινωνικοποίησης του κόστους οποιασδήποτε αναβάθμισης του ΕΣΜΦΑ που μπορεί να απαιτηθεί για τη λειτουργία της Νότιας Καβάλας στο υπόλοιπο κόστος του δικτύου μεταφοράς και όχι είτε στον διαχειριστή της υπόγειας αποθήκης είτε στους μελλοντικούς χρήστες της.
Έτσι, κατά την άποψη της κοινοπραξίας:
-Η βιωσιμότητα του έργου στο πλαίσιο του καθεστώτος rTPA απαιτεί την εγγύηση του 100% των Απαιτούμενων Εσόδων μέσω ρυθμιστικού μηχανισμού σύμφωνου με αυτόν που ισχύει για το ΕΣΜΦΑ και τον τερματικό σταθμό Ρεβυθούσας.
-Η κοινωνικοποίηση – δηλαδή το εγγυημένο μέρος των απαιτούμενων εσόδων μέσω χρεώσεων στο τιμολόγιο μεταφοράς ή μέσω ανταποδοτικού τέλους-, θα πρέπει αρχικά να είναι πολύ κοντά στο 100% (όπως αρχικά είχε οριστεί στο 95% για τον τερματικό σταθμό της Ρεβυθούσας) και μπορεί να επιτυγχάνεται μέσω της εκ των υστέρων (ex post) κοινωνικοποίησης του τμήματος των Απαιτούμενων Εσόδων που δε λαμβάνονται από την αγορά, όπως συμβαίνει στην Ιταλία ή τη Γαλλία, και έχει περάσει την αξιολόγηση κρατικών ενισχύσεων της Ε.Ε. Το τμήμα των Απαιτούμενων Εσόδων που δεν κοινωνικοποιήθηκε θα πρέπει να διασφαλιστεί μέσω μηχανισμών ανακτήσιμης διαφοράς.
-Η Ρυθμισμένη Περιουσιακή Βάση θα πρέπει να αναγνωρίσει πλήρως το πραγματικό κόστος του έργου (Capex) για την ανάπτυξη της υπόγειας αποθήκης, χωρίς να περιλαμβάνει τυχόν επιχορηγήσεις που μπορεί να επιτύχει το έργο.
Η άποψη της Energean
Από την πλευρά της η Energean, που είναι ο έτερος διεκδικητής της ΥΑΦΑ, διατυπώνει σοβαρές ενστάσεις σχετικά με την πρόταση της ΡΑΕ.
Ειδικότερα, όπως αναφέρει, η ΡΑΕ προσδιορίζει το κόστος κεφαλαίου της ΥΑΦΑ βάσει του Κεντρικού Σεναρίου (Medium Case) της Μελέτης Κόστους-Οφέλους που διεξήγαγε η εταιρεία Frontier Economics για λογαριασμό του ΤΑΙΠΕΔ το 2021. Το ποσό του CAPEX προέρχεται, όπως αναγνωρίζεται στην μελέτη, από την από το έτος 2011 προεκτίμηση της Εταιρείας μας (305 mil €) προσαρμοσμένη με το Upstream Capital Costs Index της IHS Markit ώστε να ανταποκρίνεται στην περίοδο του πρώτου μισού του 2020 – περίοδος η οποία αντιστοιχεί όμως στην γενικότερη οικονομική κρίση λόγω COVID.
Προφανώς, όπως τονίζει, οι παραδοχές αυτές δεν ισχύουν σήμερα. «Ενδεικτικά και μόνο αναφέρουμε ότι ο εν λόγω δείκτης είχε την τιμή περί το 170 στο πρώτο τρίμηνο του 2020 ενώ προσεγγίζει το 200 σήμερα. Επιπλέον σημειώνουμε ότι το τελικό κόστος μιας επένδυσης προσδιορίζεται με ακρίβεια μόνο σε μεταγενέστερο στάδιο π.χ. κατά την ανάθεση ενός EPC συμβολαίου. Αντιστοίχως, το κόστος του απαραίτητου για την λειτουργία της αποθήκης αερίου πλήρωσης (cushion gas) προσδιορίζεται στο Πλαίσιο Κανονισμού ΥΑΦΑ στα 50 εκ. ευρώ, δηλαδή αποτιμάται σε περί τα 12 €/ΜWh (για όγκο αερίου πλήρωσης περί τα 350 εκατ Νm3 ).
Η τιμή αυτή, όχι μόνο δεν αντιστοιχεί στα σημερινά δεδομένα αλλά ούτε και στα δεδομένα από προθεσμιακά συμβόλαια των επόμενων ετών».
Έτσι, επισημαίνει ότι το Πλαίσιο Κανονισμού θα πρέπει να περιλαμβάνει ρυθμίσεις ώστε το κεφαλαιουχικό κόστος, το κόστος λειτουργίας και το κόστος του αερίου πλήρωσης να αντιστοιχούν σε πραγματικά δεδομένα κατά το χρόνο σύναψης του EPC και πλήρωσης της αποθήκης, όπως ισχύει στο σύνολο των υποδομών φυσικού αερίου στην Ευρώπη.
Η Energean προσθέτει ότι η ΡΑΕ αποτιμά το κοινωνικό όφελος από την λειτουργία της αποθήκης σε 160 εκατ. ευρώ βάσει των αποτελεσμάτων της CBA-ΤΑΙΠΕΔ Μελέτης για 3 σενάρια και θεωρώντας μία πιθανότητα εμφάνισης 80% για το βασικό σενάριο και από 10% για τα λοιπά δύο, εκτιμώντας ότι οι παραδοχές οι οποίες αφορούν στον συντελεστή μείωσης του κόστους προμήθειας αερίου (Reduction in Cost of Gas Supply) και στους συντελεστές ασφάλειας εφοδιασμού χρήζουν επανεκτίμησης, αφού δεν αντικατοπτρίζουν τις τρέχουσες συνθήκες.
Για παράδειγμα, όπως αναφέρει, η μελέτη λαμβάνει υπόψη διακύμανση τιμών του φυσικού αερίου μόλις της τάξης των 2 έως 3.5 €/MWh ενώ εξετάζει την ασφάλεια εφοδιασμού μόνο σε περίπτωση διακοπής παραλαβών αερίου σε μορφή LNG ή από Τουρκία/TAP και δεν αντιμετωπίζει το θέμα της τυχόν διακοπής (ή ηθελημένης απεξάρτησης) από το ρωσικό αέριο.
Περαιτέρω, σημειώνει ότι οι ισχύοντες κανόνες της ΕΕ για την ασφάλεια του εφοδιασμού με αέριο σχεδιάστηκαν έχοντας υπόψη εξαιρετικά ψυχρούς χειμώνες ή μικρής κλίμακας διαταραχές του εφοδιασμού, ωστόσο δεν παρέχουν επαρκή μέτρα για την αντιμετώπιση των κινδύνων για την ασφάλεια του εφοδιασμού και της αστάθειας των αγορών αερίου που ισχύουν σήμερα.
Επιπρόσθετα τονίζει πως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναγνωρίζει ότι οι εγκαταστάσεις αποθήκευσης αερίου αποτελούν στρατηγικές υποδομές ζωτικής σημασίας (strategic assets and critical for the security of supply) για την Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη και προτείνει την εισαγωγή υποχρέωσης πλήρωσης τους στο 90% από το έτος 2023 και εφεξής.
«Προφανώς η εν λόγω υποχρέωση δεν συνάδει με τις ρυθμίσεις του Πλαισίου Κανονισμού Τιμολόγησης περί εγγύησης μόνο μέρους του απαιτούμενου εσόδου, εν προκειμένω έως 50% και κατά μέγιστο έως 160 εκατ. ευρώ» αναφέρει.
Όπως, ακόμη, επισημαίνει, «στην περίπτωση της ΥΑΦΑ οι επενδυτές, μέσω του διαγωνισμού του ΤΑΙΠΕΔ, καλούνται πρώτα να αποκτήσουν την αποθήκη και μετά να διερευνήσουν την χρηματοδότησή της», χαρακτηρίζοντας «ενάντια στην πρακτική, όχι μόνο των ρυθμιζόμενων αλλά και του συνόλου των υποδομών» την της ΡΑΕ περί εισαγωγής μέγιστου ορίου 350 εκ. ευρώ όσον αφορά το κόστος κτήσης και ανάπτυξης παγίων.
Οι επισημάνσεις ΔΕΗ, Mytilineos, Elpedison και ΕΒΙΚΕΝ
Η ΔΕΗ αναφέρει σχετικά με την ανάκτηση του εσόδου της ΥΑΦΑ και ειδικότερα την επιβολή Τέλους Αποθήκευσης Φυσικού Αερίου, ότι αυτό πρέπει να εξεταστεί σε κοινή ρυθμιστική βάση με το ισχύον Τέλος Ασφάλειας Εφοδιασμού. Προτείνει να οριστεί η επιβολή ενός εκ των δύο τελών βάσει των νέων δεδομένων και των μεγεθών του ΕΣΜΦΑ, των υποδομών ΑΣΦΑ καθώς και της αλληλεπίδρασης των αγορών φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας που η έλλειψη μόνιμου αποθηκευτικού χώρου διαμορφώνει στο μέγιστο βαθμό.
Η Mytilineos εκφράζει επιφυλάξεις σχετικά με τη συμπερίληψη της επαύξησης της δυναμικότητας του ΕΣΦΑ στο Σχέδιο Προγράμματος Ανάπτυξης προκειμένου να υποστηρίξει την ανάπτυξη της ΥΑΦΑ της Νότιας Καβάλας.
«Ταυτόχρονα με την ασφάλεια εφοδιασμού, θεωρούμε αναγκαίο οι επενδυτικές αποφάσεις που λαμβάνονται για νέες υποδομές αερίου, να μην έχουν ενδεχομένως αρνητικές επιπτώσεις στην ανάπτυξη υγιούς ανταγωνισμού μεταξύ των συμμετεχόντων στην αγορά καθώς επίσης οι σχετικές μελέτες Κόστους-Οφέλους για τις συγκεκριμένες υποδομές, να οδηγούν τελικά στην παραγωγή αναμφίβολα θετικών αποτελεσμάτων. Η δε ανάκτηση του Εγγυημένου Απαιτούμενου Εσόδου οφείλει να επιμερίζεται με τρόπο που δεν θα οδηγεί σε υπέρμετρη ή άδικη επιβάρυνση χρηστών του ΕΣΦΑ» αναφέρει.
Στο πλαίσιο αυτό, διαφωνεί με την πρόταση της ΡΑΕ για ανάκτηση του Εγγυημένου Απαιτούμενου Εσόδου μέσω της επιβολής υποχρέωσης που θα επιβάλλεται σε προμηθευτές ΦΑ που προμηθεύουν προστατευόμενους καταναλωτές και σε ηλεκτροπαραγωγούς που δεν διαθέτουν εναλλακτικό καύσιμο για αποθήκευση φυσικού αερίου.
Σοβαρές επιφυλάξει εκφράζει και η Elpedison, εστιάζοντας στους υπό ανάπτυξη σταθμούς FSRU.
«Εφόσον η ανάπτυξη υποδομών φ.α. μπορεί να πραγματοποιηθεί μέσω ΑΣΦΑ, η υλοποίηση των σχετικών υποδομών θα πρέπει να περιορίζει όσο το δυνατό περισσότερο την απευθείας επιβάρυνση των καταναλωτών και να διασφαλίζει την ανάκτηση του κόστους, εμπορικά, στο μέγιστο δυνατό βαθμό. Η κατά το ήμισυ εξασφάλιση της επένδυσης μέσω ρυθμιζόμενων χρεώσεων δημιουργεί ασαφές ρυθμιστικό περιβάλλον και ζητήματα ανταγωνισμού», όπως επισημαίνει.
Αναφέρεται στη νέα μονάδα των 826 MW, με καύσιμο φυσικό αέριο την οποία αναπτύσσει, τονίζοντας ότι «δεν θα διαθέτει δυνατότητα εναλλακτικού καυσίμου και συνεπώς θα κληθεί να διατηρεί ισοδύναμο απόθεμα φ.α.», θέτοντας το ερώτημα: «Αν υλοποιηθεί η κατά τα άλλα ορθή πρόβλεψη για διατήρηση αποθέματος, θα κληθεί η εταιρεία να διατηρεί απόθεμα σε ανταγωνιστική υποδομή ενώ η ίδια θα διαθέτει δική της υποδομή αποθήκευσης και αεριοποίησης (Thessaloniki FSRU);».
Στο πλαίσιο αυτό, κρίνει απαραίτητο «ο Διαχειριστής να προχωρήσει σε εκ νέου ανάλυση των αναγκών επέκτασης του ΕΣΦΑ λαμβάνοντας υπόψη τις συνέργειες με την υπό ανάπτυξη υποδομή της Elpedison στο Θερμαϊκό κόλπο με σκοπό τη μεγιστοποίηση του κοινωνικού οφέλους με τη μικρότερη δυνατή επιβάρυνση για τους καταναλωτές».
Αρνητική θέση απέναντι στο έργο της ΥΑΦΑ εκφράζει η ΕΒΙΚΕΝ, εκτιμώντας ότι δεν είναι συμφέρον «λαμβάνοντας υπόψη ταυτόχρονα ότι η χρήση του φ.α θα μειώνεται συνεχώς τα επόμενα έτη βάσει της ενεργειακής πολιτικής της χώρας».
Στην περίπτωση που αποφασιστεί τελικά, θεωρεί ότι τα προτεινόμενα έργα από τον ΔΕΣΦΑ για την εξασφάλιση της λειτουργίας της στο μέγιστο της δυναμικότητας της πρέπει να αναληφθούν από τον επενδυτή του έργου.