Περισσότερα από 427 είδη θηλαστικών, 1.300 είδη πτηνών, 378 είδη ερπετών, τουλάχιστον 400 είδη αμφιβίων, πάνω από 10.000 είδη σκαθαριών – εντοπίστηκαν μόνο την τελευταία δεκαετία -, πάνω από 40.000 φυτά, εκ των οποίων το 75% ενδημικά ή που συναντώνται μόνο στην περιοχή… Όλα αυτά και ακόμα περισσότερα που δεν έχουν ανακαλυφθεί από τους επιστήμονες, ζουν και αναπτύσσονται στο τροπικό δάσος του Αμαζονίου. Σύμφωνα, δε, με πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Nature στην αχανή έκταση περίπου 7 εκατ. τετραγωνικών χλμ. φιλοξενείται πάνω από το 10% των συνολικών χερσαίων ειδών της Γης, ενώ το 37% του οξυγόνου της ατμόσφαιρας παράγεται στον πράσινο πνεύμονα.
Η περιοχή συμβάλλει στη σταθεροποίηση του παγκόσμιου κλίματος αποθηκεύοντας σημαντική ποσότητα διοξειδίου του άνθρακα, ισοδύναμη με τις παγκόσμιες εκπομπές CO2 15-20 ετών. Ωστόσο, η αποψίλωση των δασών και άλλες καταστροφές απειλούν το τροπικό δάσος.
Βέβαια, από την ανάληψη καθηκόντων του το 2023 ο πρόεδρος της Βραζιλίας, Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα, έχει εντείνει τις προσπάθειες για την πάταξη της παράνομης εξόρυξης, την προστασία των αυτόχθονων κοινοτήτων και την ενίσχυση των προσπαθειών διατήρησης του Αμαζονίου θέτοντας ως πρώτη προτεραιότητα τη βιωσιμότητα.
Πράγματι, το περασμένο έτος ο ρυθμός αποψίλωσης μειώθηκε κατά 50% σε σύγκριση με το 2022 χάρη στις πολιτικές της κυβέρνησης, ενώ μέχρι τον Ιούνιο του 2024 καταγράφηκε περαιτέρω μείωση κατά 40% σε σχέση με το 2023. Ο Λούλα δεσμεύεται ότι έως το 2030 ο κατακερματισμός των δασών θα έχει έρθει στο τέλος του, αν και οι επιστήμονες εκτιμούν ότι το θετικό κατά τα άλλα βήμα δε θα είναι αρκετό για να σταματήσει την προοδευτική καταστροφή του τροπικού δάσους, το οποίο τα τελευταία χρόνια έχει αρχίσει να εκπέμπει περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα από ό,τι μπορεί να απορροφήσει, καθώς όταν τα δέντρα καταστρέφονται απελευθερώνουν το αέριο του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα.
Σύμφωνα, λοιπόν, με νέα μελέτη προκύπτει ότι η αποψίλωση δεν είναι η σημαντικότερη απειλή για τον Αμαζόνιο, αφού οι ανθρωπογενείς δραστηριότητες και τα φυσικά φαινόμενα που εντείνουν την υποβάθμισή του αποτελούν μεγαλύτερο κίνδυνο.
«Το δάσος του Αμαζονίου περιέχει παγκόσμια σημαντικά αποθέματα άνθρακα, αλλά τα τελευταία χρόνια οι ατμοσφαιρικές μετρήσεις δείχνουν ότι απελευθερώνει περισσότερο άνθρακα από ό,τι απορροφά, λόγω της αποψίλωσης και της υποβάθμισης των δασών. Η ακριβής απόδοση των πηγών της απώλειας άνθρακα στην υποβάθμιση των δασών και στις φυσικές διαταραχές παραμένει πρόκληση λόγω της δυσκολίας ταξινόμησης των διαταραχών και της ταυτόχρονης εκτίμησης των μεταβολών του άνθρακα. Χρησιμοποιήσαμε μια καινοτόμα, πολύ υψηλής ανάλυσης αερομεταφερόμενη έρευνα σάρωσης με λέιζερ για να παράσχουμε μια άμεση, λεπτομερή και υψηλής ανάλυσης κατανομή άνθρακα στο υπέργειο τμήμα του εδάφους στο τόξο αποψίλωσης», αναφέρει η έκθεση που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Proceedings of the National Academy of Science (PNAS). Το λεγόμενο τόξο αποψίλωσης καλύπτει έκταση μεγαλύτερη των 540.000 τετραγωνικών χλμ. και πλήττεται δραματικά.
Αναλυτικότερα, αποκαλύπτεται ότι τα φυσικά φαινόμενα και η ανθρώπινη δραστηριότητα ευθύνονται για το 83% των εκπομπών άνθρακα, ενώ η αποψίλωση βρίσκεται πίσω από το 17% των εκπομπών.
Η ερευνητική ομάδα χρησιμοποίησε δεδομένα που συγκεντρώθηκαν χάρη σε εναέρια σάρωση λέιζερ υψηλής ανάλυσης πάνω από την περιοχή του Αμαζονίου για πιο ακριβή καταγραφή των αλλαγών στο τροπικό δάσος σε σχέση με τις δορυφορικές εικόνες.
Ο επικεφαλής της μελέτης Οβίντιου Τσιλίκ, από το Πανεπιστήμιο Γουέικ Φόρεστ στη Βόρεια Καρολίνα των ΗΠΑ, και η ομάδα του κατέγραψαν καταστροφή στο 21,6% της έκτασης που ερευνήθηκε. Από αυτό, το 0,7% οφειλόταν σε υλοτομία, το 0,7% σε γεωργική εκμετάλλευση και το 2,8% σε πυρκαγιές, οι οποίες προκαλούνται από τον άνθρωπο, για ένα σύνολο 4,1% της έκτασης να έχει υποστεί ζημιές από ανθρώπινη δραστηριότητα. Επιπλέον, η ομάδα διαπίστωσε ότι το 2,7% της κατεστραμμένης έκτασης οφειλόταν σε ανεμοθύελλες που προκαλούσαν την πτώση δέντρων, με τον Τσιλίκ να εκφράζει την έκπληξή του για τις επιπτώσεις του φαινομένου.
Από την άλλη, καμία αλλαγή δεν παρατηρήθηκε στο 62,1% της έκτασης και το 16,3% παρουσίασε ενδείξεις ανάπτυξης.
Εντούτοις, τα θετικά αυτά στοιχεία δεν είναι αρκετά για να αντισταθμίσουν τις εκπομπές των κατεστραμμένων περιοχών, καθώς συνολικά κατά την περίοδο της μελέτης καταγράφηκαν 134,6 εκατ. τόνοι άνθρακα, ενώ η ανάπτυξη των δασών απορρόφησε 44,1 εκατ. τόνους.
Μιλώντας στο Reuters η Έρικα Μπερενγκουέρ, περιβαλλοντολόγος στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και στο Πανεπιστήμιο Λάνκαστερ στη Μεγάλη Βρετανία, τόνισε ότι η θέση της κυβέρνησης της Βραζιλίας πως αν μειωθεί η αποψίλωση θα ελαττωθεί και η υποβάθμιση του δάσους είναι επιστημονικά λανθασμένη, κάτι που επιβεβαιώνει η μελέτη.
Όπως αναφέρει το ειδησεογραφικό πρακτορείο στο πλαίσιο των μέτρων προστασίας συγκαταλέγονται περίπου 3.000 ομοσπονδιακοί πυροσβέστες, αλλά οι πυρκαγιές αποτελούν πρόκληση, τη στιγμή που η κλιματική αλλαγή καθιστά τον περιορισμό και την κατάσβεσή τους περίπλοκη υπόθεση.
Photo: Commons.wikimedia/ Jorge.kike.medina
Διαβάστε ακόμη
Ρεύμα: Μετά την «ανάσα» της Κυριακής, η τιμή πήρε ξανά την ανηφόρα (pic)
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ