Καλοκαίρι. Ζέστη. Αφόρητη ζέστη. Την ημέρα ο καυτός ήλιος «πυρώνει» τα σπίτια κατασκευασμένα από τσιμέντο και το βράδυ οι εσωτερικοί χώροι είναι σαν υπερμεγέθη air fryer: Χαρίζουν ομοιόμορφο… τηγάνισμα μόνο με αέρα. Όποιος έχει επιχειρήσει να κοιμηθεί χωρίς κλιματιστικό ή έστω δίχως τη θερμή «ανάσα» ενός ανεμιστήρα, ανακαλεί στη μνήμη του τη μάχη που έχει δώσει με τα σεντόνια, με το μαξιλάρι και με τον ίδιο του τον εαυτό. Νικητής πάντα ένας: Η ζέστη. Ηττημένος ο νυσταγμένος, κατάκοπος άνθρωπος που παλεύει να ξεκουραστεί πριν ξημερώσει και χρειαστεί να εργαστεί με όση περισσότερη διαύγεια έχει καταφέρει να επιτύχει με ελάχιστες ώρες ύπνου.
Τι συμβαίνει στην περίπτωση των άγριων ζώων, όμως; Η αλήθεια είναι ότι δε χρειάζεται να μεταβούν στο γραφείο για να καλύψουν το 8ωρο τους, αλλά όλες οι υπόλοιπες δραστηριότητές του απαιτούν την απαραίτητη ξεκούραση. Καταφέρνουν, λοιπόν, να κοιμηθούν όταν το θερμόμετρο χτυπάει «κόκκινο»; Σύμφωνα με τους επιστήμονες αντιμετωπίζουν ανάλογες δυσκολίες όπως οι άνθρωποι.
Σε αυτό το συμπέρασμα κατέληξαν έπειτα από την ολοκλήρωση δύο μελετών σε Τσεχία και Ιρλανδία, κατά τις οποίες αποδείχθηκε ότι η αύξηση της θερμοκρασίας που καταγράφεται στον πλανήτη επιδρά αρνητικά στις συνήθειες ύπνου των ζώων, με τους ειδικούς να προβλέπουν ντόμινο προβλημάτων.
Για περίπου 940 ημέρες η ομάδα ερευνητών παρατήρησε τη συμπεριφορά αγριόχοιρων και για περισσότερες από 300 μία άλλη ομάδα παρακολουθούσε τη ζωή 19 νεαρών ελαφιών. Και οι δύο εκθέσεις με επικεφαλής τον Γιούν Μόρτλοκ αποκαλύπτουν ότι τα άτομα και των δύο ειδών κοιμούνταν λιγότερο τις ζεστές ημέρες συγκριτικά με τις ψυχρότερες.
Ο ύπνος της πρώτης ομάδας, μάλιστα, χαρακτηρίστηκε «πιο σύντομος, πιο κατακερματισμένος και χαμηλότερης ποιότητας σε υψηλότερη θερμοκρασία», ενώ εκείνος των ελαφιών ήταν «μειωμένος και χαμηλότερης ποιότητας τις πιο ζεστές μέρες».
Αναλυτικότερα, στα νεαρά ελάφια – στις πρώτες πέντε εβδομάδες της ζωής τους – παρατηρήθηκε ότι ο ύπνος τους θύμιζε εκείνον των ενηλίκων, καθώς η διάρκειά του ήταν περιορισμένη παρότι συνήθως τόσο μικρά ζώα συνηθίζουν να κοιμούνται περισσότερο. Αντιθέτως, ο χρόνος μειώθηκε και η ποιότητα ύπνου ήταν χαμηλότερη τις θερμότερες ημέρες, ενώ ελαττώθηκε ακόμα περισσότερο τις υγρές ημέρες. Την περίοδο, ωστόσο, με υψηλό ποσοστό βροχοπτώσεων παρατηρήθηκε ότι τα ελάφια είχαν καλύτερη ποιότητα ύπνου.
Για «στέρηση ύπνου» έκαναν λόγο οι επιστήμονες στην περίπτωση των αγριόχοιρων, καθώς κοιμήθηκαν κατά 17% λιγότερο κατά τη διάρκεια των ζεστών, καλοκαιρινών ημερών, σε σύγκριση με τους ψυχρότερους μήνες.
«Δεδομένου του πρωταρχικού ρόλου που παίζει ο ύπνος στη συνολική υγεία, τα αποτελέσματά μας σηματοδοτούν ότι η υπερθέρμανση του πλανήτη και η αύξηση των ακραίων κλιματικών φαινομένων είναι πιθανό να επηρεάσουν αρνητικά τον ύπνο και κατά συνέπεια την υγεία στην άγρια ζωή, ιδιαίτερα στα νυκτόβια ζώα», δήλωσε η Ιζαμπέλα Καπελίνι που συμμετείχε στην έρευνα και πρόσθεσε ότι ανάλογες μπορεί να είναι οι επιπτώσεις και στον άνθρωπο.
«Αυτό θα μπορούσε να ισχύει και για τους ανθρώπους. Συνολικά, τα αποτελέσματά μας υποδηλώνουν ότι τα άτομα που κοιμούνται σταθερά λιγότερο ή λιγότερο αποτελεσματικά, είναι πιθανό να αποκομίσουν λιγότερα οφέλη από τον ύπνο και μπορεί να έχουν μακροπρόθεσμες επιζήμιες επιπτώσεις όταν στερούνται ύπνου», συμπλήρωσε η ειδικός.
Αν τα ζώα δεν καταφέρνουν να αποκοιμηθούν εξαιτίας των κλιματικών συνθηκών, θα αναγκαστούν να μετακινηθούν σε άλλες, ψυχρότερες περιοχές. Αυτό δε θα αποτελούσε πρόβλημα, αν δεν υπήρχε ο κίνδυνος να εισχωρήσουν σε άγνωστα, εχθρικά για αυτά οικοσυστήματα με πιθανότητες να έρθουν σε επαφή με τον άνθρωπο, ή να βρεθούν αντιμέτωπα με άγνωστες ασθένειες ή επιθετικά ζώα.
Μιλώντας στο Vox, ο Ντάνιελ Μπλούμσταιν, ειδικός περιβαλλοντικής συμπεριφοράς στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας τόνισε ότι ο ύπνος «είναι απαραίτητος για τη σωματική αποκατάσταση και την εδραίωση της μνήμης, συνεπώς, θα πρέπει να καταγράψουμε όσα τον παρεμποδίζουν».
Την ίδια στιγμή, η Μπριάνα Άμπραμς, ειδικός περιβαλλοντικής συμπεριφοράς στο Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον εξήγησε ότι η κλιματική αλλαγή προκαλεί στρες στα ζώα και η μελέτη αποκαλύπτει έναν νέο στρεσογόνο παράγοντα ως νέα συνέπεια. Όπως είπε η ειδικός, «τα ζώα (και οι άνθρωποι) χρειάζονται ύπνο για να ανακάμψουν από άλλους στρεσογόνους παράγοντες, οπότε η μελέτη αυτή υποδηλώνει ότι οι επιπτώσεις των θερμότερων θερμοκρασιών στον ύπνο μπορεί να επιτείνουν άλλες αρνητικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην άγρια ζωή».
Σοβαρές οι επιπτώσεις της υπερθέρμανσης στα ζωικά είδη
Ανάμεσα στις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής βρίσκεται και η υπερθέρμανση του πλανήτη που αποδίδεται στις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου με σοβαρές επιπτώσεις στο οικοσύστημα: Απώλεια ενδιαιτημάτων, εξάπλωση χωροκατακτητικών ειδών, αλλαγή συμπεριφοράς και αναπροσανατολισμός ζώων, πρόωρη «αφύπνιση» εντόμων και φυτών. Μεταξύ άλλων, ευθύνεται για τον εκτοπισμό των τίγρεων, καθώς τα εντυπωσιακά αιλουροειδή αναγκάζονται να αναζητήσουν «στέγη» σε μεγάλα υψόμετρα εξαιτίας των υψηλών θερμοκρασιών και της ανθρώπινης παρουσίας. Δεν είναι τα μοναδικά που εγκαταλείπουν την έδρα τους, καθώς και πολλά τροπικά είδη ψαριών αναζητούν πιο ψυχρό περιβάλλον αφού η θερμοκρασία των υδάτων γίνεται απαγορευτική, με αποτέλεσμα να κατευθύνονται προς του πόλους. Η υπερθέρμανση, όμως, προκαλεί ακόμα και προβλήματα όρασης στα χταπόδια, καθώς επηρεάζονται άμεσα από τη θερμοκρασία του περιβάλλοντός τους, γεγονός που τα καθιστά ευάλωτα, ενώ η αύξηση της θερμοκρασίας των υδάτων μπορεί να αυξήσει τους θανάτους σε νεογνά. Την καταστροφή, όμως, φέρνει η υπερθέρμανση και στην Αυστραλία, όπου ο Μεγάλος Κοραλλιογενής Ύφαλος ξεθωριάζει ακόμα και σε βάθος 20 μέτρων, το μεγαλύτερο που έχει αναφερθεί.
Photo: Pixabay
Διαβάστε ακόμη
Τουρισμός: 10% αύξηση στα έσοδα φέτος – Τι δείχνουν τα πρώτα στοιχεία για τη σεζόν
Τράπεζες: Ανοίγει ο «χορός» των γενικών συνελεύσεων
Οι εταιρείες ενέργειας «γέννησαν» έκτακτους φόρους 1,5 δισ. ευρώ
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το <a