Η ιστορία τους μοιάζει λίγο με αυτή του Ικαρου που προσπάθησε να πετάξει ψηλά, αλλά τα φτερά του έλιωσαν από τον ήλιο. Δεν είναι βέβαια λίγες οι επιχειρήσεις που τόλμησαν, καθεμιά στον τομέα της, να… φτάσουν στον ήλιο, αλλά δεν τα κατάφεραν.

Στην προκειμένη περίπτωση, όμως, έχουμε να κάνουμε με δύο εταιρείες που πόνταραν κυριολεκτικά στην ηλιακή ενέργεια κατασκευάζοντας υλικά για φωτοβολταϊκά πάρκα, και ενώ όλα έδειχναν ότι θα έχουν θετική προοπτική, δυστυχώς οδηγήθηκαν σε ναυάγιο, με τις εγκαταστάσεις τους να καταλήγουν στο σφυρί των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών.

Θα μπορούσε κανείς να ισχυριστεί ότι αν αυτά τα δύο διαφορετικά επιχειρηματικά εγχειρήματα δεν «τροχοδρομούσαν» στην αγορά προ 15 ή 20 χρόνων, αλλά πιο πρόσφατα, όταν άρχισε να κυριαρχεί το κύμα των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, θα ήταν βιώσιμα. Πόσο μάλλον στην περίοδο με την πανδημία, τον πόλεμο στην Ουκρανία και τις αναταράξεις στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα που ανέδειξαν την αξία τέτοιων «εθνικών» γραμμών παραγωγής.

Η Ηλιόσφαιρα που έσβησε νωρίς

Η πρώτη και πιο γνωστή περίπτωση είναι αυτή της εταιρείας HelioSphera, η οποία αναπτύχθηκε με επίκεντρο την περιοχή της Αρκαδίας.

Τα φιλόδοξα σχέδια είχαν μπει στο τραπέζι αρκετά νωρίτερα, αλλά τον Ιανουάριο του 2008, οι άνθρωποί της ξεκίνησαν την κατασκευή εργοστασίου παραγωγής φωτοβολταϊκών πλαισίων τεχνολογίας λεπτού φιλμ μικροκρυσταλλικού πυριτίου, στη ΒΙ.ΠΕ. Τρίπολης. Επρόκειτο μάλιστα για μία από τις μεγαλύτερες τέτοιες παραγωγικές εγκαταστάσεις στην Ευρώπη εκείνη την εποχή.

Τα εγκαίνια της εργοστασιακής μονάδας παραγωγής φωτοβολταϊκών πάνελ έγιναν στις 19 Ιουνίου 2009. Οπως σημειωνόταν τότε, η κύρια δραστηριότητα της HelioSphera ήταν η παραγωγή φωτοβολταϊκών πάνελ τεχνολογίας Λεπτού Υμενίου (Thin Film), ετήσιας παραγωγικής δυναμικότητας 60 MW με τη χρήση της τεχνολογίας Micromorph®. Η επένδυση ύψους 185 εκατ. ευρώ είχε ενταχθεί στον Αναπτυξιακό Νόμο, με απόφαση της ολομέλειας της Βουλής, εξασφαλίζοντας επιδοτήσεις 29 εκατ. ευρώ από το ΕΣΠΑ.

«Το υπερσύγχρονο εργοστάσιο της εταιρείας εκτείνεται σε μια περιοχή συνολικής έκτασης 27.000 τ.μ., με τον χώρο παραγωγής να καλύπτει τα 17.000 τ.μ. Παράλληλα, ο πλήρως αυτοματοποιημένος καθαρός χώρος (Clean Room) 1.500 τ.μ. που διαθέτει είναι ο μεγαλύτερος στην Ελλάδα και ένας από τους μεγαλύτερους στην Ευρώπη. Η διαδικασία παραγωγής είναι απόλυτα φιλική προς το περιβάλλον καθώς δεν γίνεται χρήση τοξικών ουσιών επικίνδυνων για το περιβάλλον», τονιζόταν στις σχετικές ανακοινώσεις.

Σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, οι εγκαταστάσεις είχαν ολοκληρωθεί και άρχιζε η παραγωγή με βασικό στόχο τις αγορές του εξωτερικού. Ολα μάλιστα έδειχναν ότι το πλάνο προχωρούσε κανονικά και σχετικά γρήγορα αναπτύχθηκε ένα εμπορικό δίκτυο σε 18 χώρες, μεταξύ των οποίων η Γερμανία, η Ιαπωνία, η Ιταλία, η Γαλλία, το Βέλγιο, η Ολλανδία, η Τσεχία, το Ισραήλ, η Κύπρος.

Ο μυστηριώδης επενδυτής και τα «πρωτεία»

Πίσω από αυτή τη φιλόδοξη επένδυση βρισκόταν ο Ελληνοαμερικανός Τζον Ρήγας, ένα αμφιλεγόμενο πρόσωπο, όπως αποδείχθηκε στη συνέχεια. Η κύρια δραστηριότητα του εν λόγω επιχειρηματία είχε να κάνει με τη διαχείριση επενδυτικών κεφαλαίων. Μέσω της εταιρείας Sciens και πολλών άλλων εταιρειών σε διάφορα μέρη του κόσμου εμφανιζόταν να διαχειρίζεται κεφάλαια ύψους 6 δισ. δολαρίων και είχε ανοιχτεί σε διάφορα πεδία, από την ενέργεια και τα ακίνητα μέχρι τα media και τα καζίνο, μετρώντας, όμως, διαδοχικά ναυάγια. Είχε εμπλακεί μάλιστα και στην υπόθεση διάσωσης του ιστορικού συγκροτήματος Τύπου της οικογένειας Βελλίδη, που εξέδιδε τις εφημερίδες «Μακεδονία», «Θεσσαλονίκη» και «Σπορ του Βορρά», που και αυτή όμως οδηγήθηκε σε ναυάγιο…

Τα οικονομικά προβλήματα της HelioSphera άρχισαν να εμφανίζονται ήδη από το 2012, δηλαδή μόλις τρία χρόνια μετά την έναρξη λειτουργίας της, με αποτέλεσμα στην πορεία τα χρέη στις τράπεζες, στους προμηθευτές, στους εργαζομένους και το Δημόσιο να υπερβούν, τότε, τα 130 εκατ. ευρώ, δημιουργώντας έναν ασφυκτικό και αδιαπέραστο κλοιό.

Ακολούθησαν πολύχρονες δικαστικές διαμάχες, με συνέπεια η HelioSphera που ήθελε να… φτάσει στον ήλιο κατακτώντας τις ξένες αγορές, να προσγειωθεί ανώμαλα…

Eτσι, το 2017 έγινε η πρώτη εταιρεία η οποία κηρύχθηκε -και επίσημα- σε πτώχευση μετά από αίτηση που κατέθεσαν οι (πρώην) εργαζόμενοί της. Η σχετική αίτηση έγινε δεκτή από το Πολυμελές Πρωτοδικείο Τρίπολης, το οποίο όρισε ως ημερομηνία παύσης των πληρωμών την 30ή/9/2015.

Η συνέχεια ήταν η αναμενόμενη. Το εργοστάσιό της στη ΒΙ.ΠΕ. Τρίπολης πήρε τον δρόμο για την πλατφόρμα ηλεκτρονικών πλειστηριασμών, αποτελώντας, μάλιστα, για κάποια περίοδο το πιο «ακριβό σφυρί», καθώς η τιμή πρώτης προσφοράς έφτανε αρχικά τα 37,5 εκατ. ευρώ. Σύμφωνα με τις εκθέσεις εκτίμησης των πιστοποιημένων εκτιμητών, η εμπορική αξία των γηπέδων και των κτιρίων ανερχόταν σε 7.057.000 ευρώ και η εμπορική αξία των τεχνικών εγκαταστάσεων κλειστής μονάδας παραγωγής μετά του μηχανολογικού εξοπλισμού της σε 30.392.000 ευρώ. Ετσι, συνολικά η τιμή εκκίνησης διαμορφωνόταν στα 37.449.000 ευρώ.

Επισπεύδουσα ήταν -και εξακολουθεί να είναι- η Τράπεζα Πειραιώς, το χρέος προς την οποία φτάνει τα 146,48 εκατ. ευρώ εντόκως από τον Δεκέμβριο του 2016.

Στο σφυρί και στα… αζήτητα

Ο πρώτος ηλεκτρονικός πλειστηριασμός με αυτό τον πήχη και επισπεύδουσα την Τράπεζα Πειραιώς έγινε τον Οκτώβριο του 2018, αλλά η HlioSphera έμεινε στα αζήτητα.

Ακολούθησε νέος πλειστηριασμός, με την ίδια τιμή εκκίνησης, που έγινε στις 16 Ιανουαρίου 2019 και πάλι όμως «ουδείς υποψήφιος πλειοδότης δήλωσε τη συμμετοχή του», όπως αναφέρεται στις σχετικές εκθέσεις.
Το τρίτο σφυρί χτύπησε στις 24 Ιουλίου 2019, με την τιμή να έχει υποχωρήσει στα 28,49 εκατ. ευρώ, αλλά με το ίδιο αποτέλεσμα. Στις 21 Δεκεμβρίου 2022, χτύπησε για μία ακόμη φορά το σφυρί για τα «ιμάτια» της Ηλιόσφαιρας, με την τιμή εκκίνησης να έχει μειωθεί στα 18,52 εκατ. ευρώ, δηλαδή κάτω από τα μισά σε σύγκριση με τις δύο πρώτες προσπάθειες. Και πάλι όμως ο πλειστηριασμός οδηγήθηκε σε «ματαίωση ελλείψει πλειοδοτών». Ετσι, το επόμενο διάστημα αναμένεται να προγραμματιστεί ο νέος πλειστηριασμός.

Σύμφωνα με την έκθεση, στο σφυρί βγαίνουν το οικόπεδο των 30 στρεμμάτων στη ΒΙ.ΠΕ. Τρίπολης, τα κτίρια και ο μηχανολογικός εξοπλισμός.

Συγκεκριμένα, επί του παραπάνω οικοπέδου υφίσταται μονάδα παραγωγής φωτοβολταϊκών πλαισίων, αποτελούμενη από υπόγειο, ισόγειο και όροφο (με υποδομές παραγωγής, γραφεία και αποθήκες), συνολικού εμβαδού 19.608,46 τ.μ. Ο μηχανολογικός εξοπλισμός της εταιρείας αποτελείται από 227 μηχανήματα, «πακτωμένα ή στερεωμένα στο σύνολό τους ή σε τμήματα αυτών, αλλά αλληλένδετα μεταξύ τους σε ενιαία παραγωγική λειτουργία».

Η Solar Technologies στη Ζίτσα

Η δεύτερη και εντελώς διαφορετική περίπτωση, αλλά με την ίδια κατάληξη αφορά την εταιρεία Solar Technologies. Αυτή η αξιόλογη προσπάθεια ξεκίνησε νωρίτερα από εκείνη της Ηλιόσφαίρας, ενώ ενισχύθηκε και αυτή με κεφάλαια από τον Αναπτυξιακό Νόμο για την επένδυση δημιουργίας της μονάδας. Η εταιρεία, με επικεφαλής τον Σπύρο Καρακώστα, έστησε τις υποδομές της στη ΒΙ.ΠΕ. Ιωαννίνων, στην περιοχή της Ζίτσας.

Η Solar Technologies συμμετείχε μάλιστα σε ένα συγχρηματοδοτούμενο από ευρωπαϊκά κονδύλια ερευνητικό πρόγραμμα με ανάδοχο το ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος» (και με τη συμμετοχή του ΕΜΠ και των Πανεπιστημίων Πατρών και Ιωαννίνων), για την παραγωγή υβριδικών ηλιακών κυψελίδων. Ειδικότερα, το πρόγραμμα αφορούσε τις ηλιακές κυψελίδες τύπου Gratzel, που είχαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την εφαρμογή τους σε φωτοβολταϊκά σώματα λόγω υψηλότερης απόδοσης και χαμηλού κόστους.

Και μπορεί το πρόγραμμα να κατέληξε σε σημαντικά επιστημονικά συμπεράσματα, αλλά η πορεία της εταιρείας δεν ήταν η αναμενόμενη, καθώς ήρθε αντιμέτωπη με οικονομικά προβλήματα που οδήγησαν στο κλείσιμό της. Κάπως έτσι, το ακίνητο και οι εγκαταστάσεις της κατέληξαν στην πλατφόρμα ηλεκτρονικών πλειστηριασμών.
Το πρώτο σφυρί, μάλιστα, χτύπησε στις 4 Ιανουαρίου 2023, με επισπεύδουσα την Intrum και με τιμή πρώτης προσφοράς τα 688.000 ευρώ, αλλά χωρίς αποτέλεσμα λόγω απουσίας πλειοδοτών. Ετσι, ο νέος πλειστηριασμός έχει οριστεί για τις 24 Φεβρουαρίου, με την ίδια τιμή εκκίνησης.

Πρόκειται για ένα γήπεδο (οικόπεδο) έκτασης 5.040 τ.μ., άρτιο και οικοδομήσιμο, που βρίσκεται στα Δημοτικά Διαμερίσματα Ζωοδόχου και Γαρδικίου, του Δήμου Ζίτσας Ιωαννίνων, εκτός σχεδίου πόλεως και μέσα στη Βιομηχανική Περιοχή (ΒΙ.ΠΕ.).

Στο οικόπεδο έχει ανεγερθεί την περίοδο 2003-2005 διώροφο βιοτεχνικό κτίριο παραγωγής φωτοβολταϊκών κυψελίδων συνολικού εμβαδού 2.400 τ.μ. Αποτελείται από ισόγειο εμβαδού 2.200 τ.μ. που περιλαμβάνει χώρο παραγωγής, χώρο αποθήκευσης τελικών προϊόντων, χώρο πρώτων υλών, χώρο έκθεσης, καθώς και από πατάρι εμβαδού 200 τ.μ., που αποτελείται από γραφεία, λογιστήριο και άλλους βοηθητικούς χώρους.

Το κτίριο, σύμφωνα με την έκθεση εκτίμησης, έχει φέροντα οργανισμό θεμελίωσης από οπλισμένο σκυρόδεμα, ανωδομής από μεταλλικό σκελετό, πλαγιοκάλυψη και επικάλυψη από πάνελ πολυουρεθάνης και εξωτερικά κουφώματα αλουμινίου. Ο περιβάλλων χώρος είναι ασφαλτοστρωμένος, ενώ υπάρχει περίφραξη από σκυρόδεμα και κάγκελο περιμετρικά, καθώς και καγκελόπορτες εισόδου-εξόδου συρόμενες.

Οπως σημειώνεται, «το ακίνητο βρίσκεται εκτός λειτουργίας», η ποιότητα κατασκευής εξωτερικά είναι η συνήθης της εποχής και η γενική κατάστασή του δεδομένης της ηλικίας του χαρακτηρίζεται καλή.

Το ποσό για το οποίο επιβλήθηκε η κατάσχεση είναι 170.000 ευρώ, που είναι μέρος της συνολικής απαίτησης.
Υπάρχουν όμως και άλλα «βάρη» κατά της Solar Technologies που περιλαμβάνουν δύο προσημειώσεις υποθήκης υπέρ της Τράπεζας Κύπρου για 208.000 ευρώ από τις 18 Μαρτίου 2004 και για 220.000 ευρώ από τις 3 Αυγούστου 2004, αναγκαστική κατάσχεση από το ΙΚΑ Ιωαννίνων για 133.479,47 ευρώ στις 5 Δεκεμβρίου 2008, υποθήκη υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου (Β’ ΔΟΥ Ιωαννίνων) για 2.032.426 ευρώ από τις 2 Ιουνίου 2011, δεύτερη αναγκαστική κατάσχεση από το ΙΚΑ Ιωαννίνων για 115.567 ευρώ στις 4 Ιουνίου 2015, καθώς και πρόσφατη κατάσχεση από τη Vega II NPL Finance DAC, για λογαριασμό της οποίας ενεργεί η Intrum, στις 25 Μαΐου 2022 για 170.000 ευρώ.

Ο σκληρός ανταγωνισμός και το timing

Ασφαλώς οι δύο παραπάνω εταιρείες δεν είναι οι μόνες της συγκεκριμένης αγοράς που λύγισαν τα προηγούμενα πέτρινα χρόνια, ενώ θα πρέπει να σημειωθεί ότι υπάρχουν και άλλες αντίστοιχες επιχειρήσεις που άντεξαν ή και μπήκαν στην κούρσα σε μεταγενέστερο χρόνο.

Σε κάθε περίπτωση, πέραν των όποιων διαφορετικών προβλημάτων σημειώθηκαν την περίοδο της λειτουργίας τους, ένας ακόμη επιβαρυντικός παράγοντας ήταν το… timing. Και αυτό καθώς ο σκληρός ανταγωνισμός από την παραγωγική υπερδύναμη της Κίνας που κυριάρχησε, μονοπωλώντας σχεδόν με τις χαμηλές τιμές, στη διεθνή αγορά για τα φωτοβολταϊκά πάνελ, κατέστησε τέτοιες επενδύσεις ασύμφορες και ζημιογόνες.

Ετσι, στο παρελθόν και συγκεκριμένα προ πενταετίας, ακόμη και κάποιες από τις ισχυρότερες εγχώριες επιχειρήσεις του κλάδου επέλεξαν μέχρι και να πουλήσουν τον τεχνολογικό τους εξοπλισμό σε ομίλους άλλων χωρών, όπως της Τουρκίας, αφού εδώ ήταν πλέον ανενεργός λόγω ανταγωνισμού.

Στην παρούσα φάση, βέβαια, της πολύπλευρης κρίσης, πανδημικής, ενεργειακής και κλιματικής, με την πράσινη ενέργεια να αποτελεί μονόδρομο και τις ΑΠΕ, ιδιαίτερα τα φωτοβολταϊκά, να γνωρίζουν εκρηκτική ανάπτυξη, όπως βλέπουμε με τα τεράστια πάρκα που στήνονται και στην Ελλάδα, σε συνδυασμό με τις ευρωπαϊκές ανησυχίες για την εξάρτηση από την Κίνα, αντίστοιχες προσπάθειες θα μπορούσαν να είχαν μια καλύτερη τύχη…

Διαβάστε ακόμη

Επιστροφή (και) στα ταξίδια στο εξωτερικό για τους Έλληνες το τριήμερο – Οι top προορισμοί στην Ευρώπη

Η «ντρίπλα» του εμίρη για την Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ και η «χρυσή» πρόταση των 6 δισ. δολ

Οι ιστορίες πίσω από τις 10 εμβληματικές τσάντες που ονειρεύονται οι γυναίκες – Η “Kelly”, η “Birkin”, η “Jackie” και η “Diana”