Μεγάλες προβλέπονται οι προοπτικές της χώρας σε σχέση με τον εντοπισμό μεταλλευμάτων κρίσιμων και στρατηγικών ορυκτών πρώτων υλών σε γνωστά (βωξίτες, λατερίτες, μικτά θειούχα) αλλά και νέα κοιτάσματα (αντιμόνιο, σπάνιες γαίες), με την χώρα μας να συμβάλλει στην επίτευξη των ευρωπαϊκών στόχων.
Στην ενίσχυση της αυτονομίας της αξιακής αλυσίδας μπαταριών λιθίου, ο Λάμπρος Μπίσαλας, Διευθύνων Σύμβουλος της Sunlight Group Energy Storage Systems, μιλώντας πρόσφατα σε σχετικό συνέδριο του ΕΜΠ και του ΤΕΕ, ανέφερε ότι η εταιρεία του προωθεί επένδυση στη βιομηχανική μονάδα της Ξάνθης, με έμφαση στην Έρευνα & Ανάπτυξη και στη νέα γραμμή παραγωγής πρωτοτύπων στοιχείων λιθίου.
Την αυξημένη παραγωγή θα υποστηρίξει η μονάδα Ανακύκλωσης η οποία βρίσκεται στα τελευταία στάδια έρευνας και ανάπτυξης, κατ’ αντιστοιχία των Μπαταριών Μολύβδου-Οξέος της εταιρείας, η οποία παρέχει ήδη το 60% των απαιτούμενων πρώτων υλών.
Όπως δήλωσε με τις νέες επενδύσεις η βιομηχανική μονάδα της Sunlight στην Ξάνθη καθίσταται ένα πραγματικό giga-factory, στοχεύοντας να καλύψει τόσο την τρέχουσα όσο και τη μελλοντική ζήτηση για λύσεις αποθήκευσης ενέργειας ΑΠΕ και ηλεκτροκίνησης.
Από την πλευρά τους οι εκπρόσωποι των μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων, Φιλιώ Λαναρά της Μυτιληναίος, Πάνος Τσερόλας και Γεώργιος Γεωργιάδης της ΕΛΒΑΛΧΑΛΚΟΡ Α.Ε. και Μιχάλης Παπασωτηρίου της Ελληνικός Χρυσός Α.Ε., ανέδειξαν τη σημασία της βιώσιμης ανάπτυξης και της κυκλικής οικονομίας, και το σημαντικό ρόλο των πρώτων υλών που παράγονται ή ανακυκλώνονται από αυτές στην ενεργειακή μετάβαση.
Επιπλέον, στην ειδική συνεδρίαση με τα ελληνικού ενδιαφέροντος θέματα, παρουσιάστηκαν τα υπό ανάπτυξη ή εξέλιξη έργα στην Ελλάδα που αφορούν της πρώτες ύλες, όπως το έργο στις Σκουριές της Ελληνικός Χρυσός Α.Ε., τα έργα παραγωγής μεταλλικού πυριτίου και σιδηροχρωμίου της ΕΛΛΗΜΕΤ Α.Ε., τα έργα ανάπτυξης της παραγωγής μαγνησίτη από την ΤΕΡΝΑ ΛΕΥΚΟΛΙΘΟΙ Α.Ε., το έργο παραγωγής γερμανίου (Ge) και εκμετάλλευσης μικτών θειούχων στους Μολάους από την Ελληνικά Ορυκτά ΙΚΕ, τις πρόσφατες εξελίξεις προς την κατεύθυνση παραγωγής γαλλίου (Ga) από τη ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ ΑΕ, αλλά και τη συμβολή της Ε.Α.Γ.Μ.Ε. στην έρευνα των στρατηγικών και κρίσιμων Ορυκτών Πρώτων Υλών.
Μακροπρόθεσμα, η ανακύκλωση θα συμβάλει σημαντικά στη διασφάλιση του εφοδιασμού μας και επίσης στη διασφάλιση της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής βιομηχανίας ορυκτών πρώτων υλών.
Όπως ανέφεραν εκπρόσωποι της Κομισιόν, ο Ευρωπαϊκός Κανονισμός για τις Κρίσιμες Ορυκτές Πρώτες Ύλες θέτει για πρώτη φορά στόχους για την παραγωγική αξιοποίηση στρατηγικών και κρίσιμων ορυκτών πρώτων υλών από πρωτογενείς και δευτερογενείς κοιτασματολογικές πηγές της ΕΕ. Ο κανονισμός θα μειώσει τις διοικητικές αποφάσεις και θα απλοποιήσει τις διαδικασίες αδειοδότησης για έργα ζωτικής σημασίας ορυκτών πρώτων υλών στην ΕΕ. Επιπλέον, επιλεγμένα Στρατηγικά Έργα θα επωφεληθούν από υποστήριξη για πρόσβαση σε χρηματοδότηση και μικρότερα χρονοδιαγράμματα αδειοδότησης (24 μήνες για άδειες εξόρυξης και 12 μήνες για άδειες επεξεργασίας και ανακύκλωσης). επίσης, τα κράτη μέλη θα πρέπει να υιοθετήσουν και να εφαρμόσουν εθνικά μέτρα για τη βελτίωση της συλλογής δεδομένων «εν γένει» αποβλήτων, όπως είναι τα μεταλλευτικά απόβλητα, στην κατεύθυνση δυναμικής ανακύκλωσης και ανάκτησης από αυτά κρίσιμων και στρατηγικών ορυκτών πρώτων υλών.
Στην παρέμβαση της η Ευρωβουλευτής Άννα Μισέλ Ασημακοπούλου μίλησε για την πολιτική διάσταση και πρακτική αξία και εφαρμογή που έχει ο Κανονισμός για τις Κρίσιμες Ορυκτές Πρώτες Ύλες στην αντιμετώπιση της αναμενόμενης μαζικής αύξησης της ζήτησης και της υψηλής εξάρτησης από τις εισαγωγές.
Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τις πράσινες, ψηφιακές, διαστημικές και αμυντικές εφαρμογές. Ανέφερε συγκεκριμένα ότι οι ορυκτές 3 πρώτες ύλες είναι ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη βασικών τεχνολογιών που κάνουν δυνατή τη δίδυμη ενεργειακή και ψηφιακή μετάβασή μας – όπως η παραγωγή αιολικής ενέργειας, η αποθήκευση υδρογόνου ή οι μπαταρίες.
Μέσα από την ενίσχυση της συνεργασίας μας με αξιόπιστους εμπορικούς εταίρους παγκοσμίως μπορούμε να μειώσουμε τις τρέχουσες εξαρτήσεις της ΕΕ από μία ή λίγες μόνο χώρες, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα το υψηλότερο επίπεδο διαφοροποίησης των αλυσίδων εφοδιασμού για τις ευρωπαϊκές μας επιχειρήσεις.
Ο υφυπουργός Ανάπτυξης Μάξιμος Σενετάκης στον εναρκτήριο χαιρετισμό του τόνισε ότι οι κρίσιμες ορυκτές πρώτες ύλες αποτελούν το θεμέλιο, πάνω στο οποίο οικοδομείται η σύγχρονη τεχνολογία και η καινοτόμος επιχειρηματικότητα, και εφόσον ζητούμενο είναι η ενεργειακή και ψηφιακή μετάβαση, οφείλουμε να εμπεδώσουμε πως η επιχειρηματικότητα νέων τεχνολογιών και καινοτομίας δεν γίνεται να υπάρξει χωρίς τις κρίσιμες ορυκτές πρώτες ύλες.
Για να επιτευχθεί ο στόχος της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας για στροφή σε οικονομίες σχεδόν μηδενικού άνθρακα έως το 2050, οφείλουμε να στραφούμε στην εξοικονόμηση ενέργειας, την ενίσχυση των ΑΠΕ με γενικευμένη ηλεκτροκίνηση και το πράσινο υδρογόνο. Η αλλαγή που επιδιώκεται στη διεθνή και ευρωπαϊκή στρατηγική αποτελεί μονόδρομο, αλλά ταυτόχρονα και ευκαιρία όχι μόνο για ερευνητικές πρωτοβουλίες, αλλά και για ανάπτυξη καινοτόμων επιχειρηματικών σχεδίων στο χώρο των ορυκτών πρώτων υλών, που όλο και συχνότερα ακούγονται το τελευταίο διάστημα.
Η Υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κυρία Αλεξάνδρα Σδούκου, στην ομιλία της με θέμα «Κρίσιμες πρώτες ύλες: Η στρατηγική αυτονομία της χώρας», αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, στην ανάγκη υλοποίησης μιας βιώσιμης πρόσβασης της ΕΕ σε κρίσιμες και στρατηγικές ορυκτές πρώτες ύλες και στη βελτίωση της ανθεκτικότητας των σχετικών εφοδιαστικών αλυσίδων. Η κυρία Σδούκου τόνισε, ότι ήρθε η ώρα για την Ελλάδα να προχωρήσει, άμεσα, σε πιο συγκεκριμένες δράσεις, με τελικό στόχο την κατάκτηση της στρατηγικής αυτονομίας της χώρας, αλλά και τη συνδρομή στην αυτάρκεια της Ευρώπης σε κρίσιμες ορυκτές πρώτες ύλες, στο βαθμό που αυτό είναι εφικτό. Εκτός από την εθνική νομοθεσία, που πρέπει να είναι συνεπής και να βασίζεται στον Ευρωπαϊκό κανονισμό για τις Κρίσιμες Πρώτες Ύλες (Critical Raw Materials Act), η Υφυπουργός αναφέρθηκε επίσης στις προωθούμενες, από την κυβέρνηση, δράσεις που περιλαμβάνουν τρεις άξονες προτεραιοτήτων: έρευνα, προσέλκυση επενδυτών και επιτάχυνση της διαδικασίας αδειοδότησης.
Η Υφυπουργός τόνισε ότι προχωράει η σύσταση Ειδικής Ομάδας Εργασίας, η οποία θα επεξεργαστεί σχέδιο τροποποιήσεων των διατάξεων του Μεταλλευτικού Κώδικα, με βασικό στόχο τη διευκόλυνση των επενδύσεων στον ελληνικό ορυκτό πλούτο, με έμφαση στα κρίσιμα και στρατηγικά ορυκτά. Ανέφερε ότι θα πρέπει να γνωρίζουμε -στο μέγιστο δυνατό βαθμό- το αποθεματικό δυναμικό που διαθέτουμε και το βαθμό κοιτασματολογικής ωριμότητας του δυναμικού αυτού.
Συνεπώς, αφενός θα πρέπει να επικαιροποιήσουμε την καταγραφή των Δημοσίων Μεταλλευτικών Χώρων (ΔΜΧ) που διαθέτουμε και αφετέρου να τους ιεραρχήσουμε, (έχουν περάσει σχεδόν δέκα χρόνια από την προηγούμενη προσπάθεια!), ώστε να ξεχωρίσουν εκείνοι, οι οποίοι μπορούν να θεωρηθούν ώριμοι και να τεθούν, άμεσα, σε διαγωνιστική διαδικασία. Βασικός άξονας προτεραιότητας είναι λοιπόν η κοιτασματολογική έρευνα κρίσιμων και στρατηγικών ορυκτών πρώτων υλών στην χώρα μας, όπως για παράδειγμα το λίθιο, το κοβάλτιο, ο γραφίτης και το νικέλιο, που απαιτούν οι 4 μπαταρίες της ηλεκτροκίνησης, αλλά και σπάνιες γαιές που χρειάζονται οι μαγνήτες νεοδυμίου.
Στην κατεύθυνση αυτή υπάρχουν στοχευμένα προγράμματα, που για τη νέα προγραμματική περίοδο του ΕΣΠΑ 2021-2027 θα ξεπεράσουν τα 4,5 εκατ. Ευρώ· αυτά εκπονούνται από την Ελληνική Αρχή Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών (Ε.Α.Γ.Μ.Ε.), στην οποία έχει ανατεθεί η υλοποίηση της δημόσιας μεταλλευτικής έρευνας στον τόπο μας. Όλα αυτά χωρίς να παραβλέπουμε τα ζητήματα της ασφάλειας, της υπεύθυνης περιβαλλοντικής διαχείρισης, αλλά και τη διασφάλιση της κοινωνικής συνοχής διότι μόνον έτσι -κατά την άποψή μας- εξασφαλίζεται η λεγόμενη κοινωνική άδεια. Από την πλευρά του ο πρόεδρος του ΣΜΕ, κος Κωνσταντίνος Γιαζιτζόγλου, αναγνώρισε την στρατηγική αξία της πρωτοβουλίας της ΕΕ για τις κρίσιμες ορυκτές πρώτες ύλες, αλλά ταυτόχρονα εξέφρασε σοβαρές επιφυλάξεις για το διαχωρισμό αλλά και για την τύχη των ορυκτών που δεν χαρακτηρίζονται σαν κρίσιμα.
Όπως ανέφερε, η ανάγκη για διαχωρισμό των ορυκτών σε κρίσιμα και μη κρίσιμα, πέραν του ότι αποτελεί μια ομολογία αποτυχίας του θεσμικού πλαισίου, δημιουργεί και μια «επικίνδυνη» διάκριση. Μια διάκριση που θα μπορούσε να δυσχεράνει την ήδη δύσκολη και μη ανταγωνιστική Ευρωπαϊκή εξορυκτική δραστηριότητα, δημιουργώντας περισσότερες εξαρτήσεις από τρίτες χώρες. Ακόμη ο πρόεδρος του ΣΜΕ επεσήμανε ότι, -προφανώς, η ανάγκη για την έκδοση ενός τέτοιου κανονισμού δεν μπορεί παρά να προκύπτει από την διαπίστωση ότι το σημερινό αδειοδοτικό σύστημα είναι προβληματικό.
Διαβάστε ακόμη
Έκτακτα μέτρα στήριξης και ανασυγκρότησης 3,5% του ΑΕΠ αλλάζουν τα πάντα στην oικονομία
Αυτές είναι οι δέκα μεγάλες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις (γραφήματα)
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ