Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να ενισχύσει την εποπτεία της αγοράς ρύπων για να αποφύγει τις στρεβλώσεις που προκαλούνται από χρηματοοικονομικούς επενδυτές, σύμφωνα με έκθεση που δημοσιεύθηκε χθες.
Η σύσταση από ερευνητές του Ινστιτούτου του Πότσνταμ για την Έρευνα Κλιματικών Επιπτώσεων έρχεται λίγες ώρες πριν τη σύνοδο κορυφής των ηγετών της ΕΕ, οι οποίοι πρόκειται να συζητήσουν την αύξηση των τιμών του άνθρακα. Οι άδειες ρύπων, όπως αναφέρει το Bloomberg, αυξήθηκαν σε επίπεδα ρεκόρ την περασμένη εβδομάδα και διαπραγματεύονται σχεδόν 150% υψηλότερα φέτος, εν μέσω των αυστηρότερων πολιτικών για το κλίμα, της εκτόξευσης των τιμών της ενέργειας, αλλά και του αυξημένου ενδιαφέροντος από τους επενδυτές.
«Αν αφήσουμε την κερδοσκοπία να συνεχιστεί, αυτό αργά ή γρήγορα μπορεί να υπονομεύσει τη λειτουργία των αγορών δικαιωμάτων εκπομπών CO2», δήλωσε ο Michael Pahle, συγγραφέας της έκθεσης. «Η θέσπιση καλύτερης παρακολούθησης και ολοκληρωμένης ρύθμισης τώρα μπορεί να αποτρέψει θεμελιώδη προβλήματα αργότερα», όπως τόνισε.
Στα ύψη ο άνθρακας εν μέσω ενεργειακής κρίσης
Ενώ μια ομάδα χωρών με επικεφαλής την Πολωνία και την Ισπανία κατηγόρησε τους κερδοσκόπους για την άνευ προηγουμένου άνοδο και ζήτησε να περιοριστεί η πρόσβαση στην αγορά για ορισμένους επενδυτές, η εποπτική αρχή της αγοράς της ΕΕ απέρριψε τις ανησυχίες για κατάχρηση. Η πρόσφατη αύξηση προκλήθηκε κυρίως από οικονομικούς και πολιτικούς παράγοντες, όπως δήλωσε η European Securities and Markets Authority τον περασμένο μήνα.
Το σύστημα εμπορίας εκπομπών της ΕΕ επιβάλλει μειωμένα ανώτατα όρια ρύπανσης σε περισσότερες από 11.000 εγκαταστάσεις που ανήκουν σε κατασκευαστές, παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας και αεροπορικές εταιρείες. Ο ρυθμός των περικοπών των εκπομπών αναμένεται να αυξηθεί τα επόμενα χρόνια καθώς η Ευρώπη επιδιώκει να ευθυγραμμίσει το πρόγραμμα ανώτατων ορίων και εμπορίου με αυστηρότερους κλιματικούς στόχους για το 2030. Αυτό σημαίνει ότι οι άδειες ρύπανσης θα είναι πιο σπάνιες.
Τα στοιχεία που συνέλεξαν οι ερευνητές στο Potsdam Institute for Climate Impact Research δείχνουν ότι ο αριθμός των επενδυτικών κεφαλαίων υπερτριπλασιάστηκε τα τελευταία τρία χρόνια. Ενώ ορισμένα από αυτά βοηθούν τους παραγωγούς με τις μεγάλες εκπομπές να μειώσουν τον κίνδυνο αβέβαιων μελλοντικών τιμών, οι εμπορικές συμπεριφορές άλλων μπορεί να οδηγήσουν σε υπερβολική αστάθεια, φούσκες τιμών ή συσσώρευση αδειών από μεγάλα επενδυτικά κεφάλαια για να επηρεάσουν τις τιμές.
Ειδικός ρυθμιστικός φορέας
Η έκθεση συνιστά τη δημιουργία ενός ειδικού ρυθμιστικού φορέα στην ΕΕ για την επίβλεψη της αγοράς εκπομπών. Επί του παρόντος, τα παράγωγα δικαιωμάτων άνθρακα υπόκεινται σε νόμο για τα χρηματοπιστωτικά μέσα, οι συναλλαγές εποπτεύονται από την ESMA και οι κανόνες για τις δημοπρασίες δικαιωμάτων έχουν σχεδιαστεί από τη διεύθυνση κλίματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Η ΕΕ θα πρέπει επίσης να ενισχύσει τη διαφάνεια με καλύτερη διαθεσιμότητα δεδομένων και πιο έγκαιρη ενημέρωση ανέφερε η έκθεση. Η ανάληψη δράσης είναι ζωτικής σημασίας, διότι μια λογική αναμονής μπορεί να έχει βαθιές επιπτώσεις για το σύστημα και τους καταναλωτές.
«Όπως η ESMA, αποδεικνύουμε τον ευεργετικό ρόλο των επενδυτών στη λειτουργία της αγοράς», δήλωσε ο Pahle. «Ωστόσο, αποκαλύπτουμε επίσης πρόσφατες παρατυπίες και τεκμηριώνουμε τις ανησυχίες ότι η φύση των χρηματοοικονομικών συναλλαγών έχει αλλάξει, υπογραμμίζοντας την πιθανή απειλή».