Με έκταση 14,0 εκατ. τ.μ., είναι η πέμπτη μεγαλύτερη ήπειρος του πλανήτη, με μόνιμους κατοίκους μόνο πιγκουίνους, φώκιες, βακτήρια, μύκητες και για κάποιο χρονικό διάστημα επιστήμονες που ζουν σε ερευνητικούς σταθμούς διεξάγοντας μελέτες για το περιβάλλον, την υπερθέρμανση και τις επιπτώσεις της όπως το λιώσιμο των πάγων. Όσο για τη βλάστηση, αυτή στα λιγοστά σημεία που εντοπίζεται είναι τύπου τούνδρας.
Κι όμως, η «λευκή ήπειρος», η Ανταρκτική, έχει αρχίσει να πρασινίζει επικίνδυνα, καθώς η αύξηση της θερμοκρασίας επιδρά αρνητικά στην παγοκάλυψη, σε βαθμό που η επιστημονική κοινότητα εκφράζει ανησυχία για την διευρυμένη ανάπτυξη βρύων.
Σύμφωνα με έρευνα από το Πανεπιστήμιο του Έξετερ, του Χερτφορντσάιρ και τη Βρετανική Ερευνητική Ομάδα Ανταρκτικής η έκταση της βλάστησης στη χερσόνησο έχει αυξηθεί σημαντικά.
Αναλυτικότερα, όπως προκύπτει από την έκθεση που δημοσιεύθηκε στο Nature Geoscience τα βρύα έχουν αναπτυχθεί από λιγότερο από ένα τετραγωνικό χιλιόμετρο το 1986 σε σχεδόν 12 τετραγωνικά χιλιόμετρα έως το 2021.
Η Ανταρκτική που θερμαίνεται ταχύτερα από τον παγκόσμιο μέσο όρο πρασινίζει εξαιτίας της ανθρωπογενούς κλιματικής αλλαγής, με την ανάλυση των δεδομένων Landsat για την περιόδο 1986-2021 να υποδηλώνει ευρεία επέκταση της φυτοκάλυψης. Πιο συγκεκριμένα «αυξήθηκε από 0,863 km2 το 1986 σε 11,947 km2 το 2021, με επιταχυνόμενο ρυθμό μεταβολής τα τελευταία χρόνια (2016-2021) σε σχέση με την περίοδο μελέτης (1986-2021)».
Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι η τάση αυτή αποτελεί συνέπεια της αύξησης της θερμοκρασίας, γεγονός που υποδηλώνει μελλοντικές εκτεταμένες αλλαγές στα χερσαία οικοσυστήματα της Ανταρκτικής Χερσονήσου και τη μακροπρόθεσμη λειτουργία τους.
«Τα φυτά που βρίσκουμε στη χερσόνησο της Ανταρκτικής – κυρίως βρύα – αναπτύσσονται στις πιο σκληρές ίσως συνθήκες στη Γη», δήλωσε ο Τόμας Ρόλαντ από το Πανεπιστήμιο του Έξετερ.
«Το τοπίο εξακολουθεί να καλύπτεται σχεδόν εξ ολοκλήρου από χιόνι, πάγο και βράχο, με μόνο ένα μικρό μέρος όπου συναντάται φυτική ζωή. Αλλά αυτό το μικροσκοπικό τμήμα έχει αυξηθεί δραματικά – δείχνοντας ότι ακόμη και αυτή η τεράστια και απομονωμένη περιοχή επηρεάζεται από την ανθρωπογενή κλιματική αλλαγή», πρόσθεσε.
Τη στιγμή που η Ανταρκτική έχει βιώσει σημαντική αύξηση της θερμοκρασίας τα τελευταία 60 χρόνια, οι προγνώσεις των κλιματικών μοντέλων υποδηλώνουν ότι η θερμοκρασία θα παραμείνει αρκετά πάνω από τον παγκόσμιο μέσο όρο.
Με περισσότερο από το 90% των παγετώνων της Ανταρκτικής να χάνουν όγκο από τη δεκαετία του 1940, οι εκτιμήσεις των επιπτώσεων της αλλαγής των κλιματικών συνθηκών στην περιοχή δεν είναι αισιόδοξες.
Ο Όλι Μπάρτλετ από το Πανεπιστήμιο του Χερτφορντσάιρ εξήγησε ότι «καθώς αυτά τα οικοσυστήματα εδραιώνονται περισσότερο και όσο το κλίμα συνεχίζει να θερμαίνεται, είναι πιθανό η έκταση του πρασίνου να αυξηθεί. Το έδαφος στην Ανταρκτική είναι ως επί το πλείστον φτωχό ή ανύπαρκτο, αλλά αυτή η αύξηση της ζωής των φυτών θα προσθέσει οργανική ύλη και θα διευκολύνει τον σχηματισμό του εδάφους – ανοίγοντας ενδεχομένως τον δρόμο για την ανάπτυξη άλλων φυτών».
Αυτό βέβαια έχει επιπτώσεις, καθώς υπάρχει ο κίνδυνος να εισαχθούν μη ενδημικά και χωροκατακτητικά είδη, τα οποία είναι πιθανό να μεταφερθούν από ταξιδιώτες, επιστήμονες ή άλλους επισκέπτες.
Σύμφωνα με δημοσίευση του Πανεπιστημίου του Έξετερ ο Ρόλαντ τόνισε πως σε περίπτωση μελλοντικής ανθρωπογενούς αύξησης της θερμοκρασίας, «θα μπορούσαμε να δούμε θεμελιώδεις αλλαγές στη βιολογία και το τοπίο αυτής της εμβληματικής και ευάλωτης περιοχής».
Κάνοντας λόγο για «σοβαρή ανησυχία» για το μέλλον της χερσονήσου επισήμανε πως είναι απαραίτητο να προστατευθεί αφού προηγουμένως έχουν κατανοηθεί οι αλλαγές που σημειώνονται και έχει προσδιοριστεί τι ακριβώς τις προκαλεί.
Photo: Nature Geoscience (Nat. Geosci.)/ Dan Charman
Διαβάστε ακόμη
Οδηγός για το Ψηφιακό Τέλος Συναλλαγής που ξεκινά την 1η Δεκεμβρίου
Επενδυτική έκρηξη 50 δισ. ευρώ ως το τέλος του 2026 (πίνακας)
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα