Τον κομβικό ρόλο του Διαχειριστή Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και Εγγυήσεων Προέλευσης (ΔΑΠΕΕΠ) στη συγκράτηση των τιμών ηλεκτρισμού για καταναλωτές και επιχειρήσεις ανέδειξε η ενεργειακή κρίση, με τον εν λόγω φορέα να βρίσκεται στην πρώτη γραμμή των πολιτικών για την αντιμετώπιση του ενεργειακού κόστους. Ο Διαχειριστής ΑΠΕ, ο οποίος διαχειρίζεται πόρους συνολικού ύψους 12 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης (ΤΕΜ), τo Σύστημα Εμπορίας Ρύπων και τον Ειδικό Λογαριασμό των ΑΠΕ (ΕΛΑΠΕ), προβλέπεται, σύμφωνα με τον πρόεδρο και διευθύνοντα σύμβουλο Γιάννη Γιαρέντη, να συνεχίσει να συμβάλλει στην ελάφρυνση των λογαριασμών. Μέχρι τα τέλη του έτους εκτιμάται ότι θα διατεθούν, ανάλογα και με τις συνθήκες και τη γεωπολιτική ένταση, πρόσθετοι πόροι ύψους 3,5 δισ. ευρώ.
«Το ΤΕΜ ήρθε για να δώσει λύση στο πρόβλημα των ακριβών συμβατικών σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και θα παραμείνει έως ότου η χρήση αυτών περιοριστεί σημαντικά», αναφέρει ο κ. Γιαρέντης, επισημαίνοντας ότι τα μοντέλα πρόβλεψης είναι πολύ εύκολο να αποτύχουν να εκτιμήσουν με ακρίβεια τι θα συμβεί στο άμεσο μέλλον.
Ο ίδιος, που βρίσκεται στο τιμόνι του Διαχειριστή από το 2019 και πρόσφατα ανανεώθηκε η θητεία του, υποστηρίζει ότι τη λύση στην ενεργειακή ακρίβεια θα δώσει μόνο η αύξηση της διείσδυσης των ΑΠΕ στο ηλεκτρικό σύστημα. Από το 2025, σημειώνει, θα γίνει ένα σημαντικό πρώτο βήμα προς την ενεργειακή ανεξαρτησία της χώρας μας, αλλά η χρονιά-ορόσημο θα είναι το 2030, όταν η συμμετοχή των ΑΠΕ στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας θα ξεπεράσει το 60%. Ο κ. Γιαρέντης αφήνει επίσης ανοιχτό το ενδεχόμενο να αξιοποιηθούν πόροι του ΤΕΜ και για άλλες παρεμβάσεις (π.χ. πετρέλαιο κίνησης), εφόσον υπάρξει σημαντική μείωση των τιμών του φυσικού αερίου, άρα και της επιβάρυνσης των καταναλωτών, ενώ θα μειωθεί αντίστοιχα και η οικονομική στήριξη από το Ταμείο.
-Ύστερα από έναν χρόνο λειτουργίας του ΤΕΜ, τι απολογισμό κάνετε; Πιστεύετε ότι το ΤΕΜ επίλυσε τις δυσκολίες της αγοράς και πέτυχε τους στόχους του;
Το ΤΕΜ αποτέλεσε τον βασικό μηχανισμό στήριξης της ελληνικής κοινωνίας στην κατεύθυνση αντιμετώπισης της ενεργειακής ακρίβειας, τη στήριξη δηλαδή των καταναλωτών, είτε πρόκειται για οικιακούς είτε για επαγγελματίες και βιομηχανικούς πελάτες. Σκοπός του είναι να καταφέρει να αντισταθμίσει τις μεγάλες αυτές αυξήσεις μέσω των επιδοτήσεων που παρέχει στους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος και του φυσικού αερίου των καταναλωτών, καθώς και άλλων επιδοτήσεων (π.χ. επίδομα θέρμανσης) που θα εξασφαλίσουν στην κοινωνία μας μια όσο το δυνατόν πιο ομαλή μετάβαση σε μια περίοδο με μηδενικές εκπομπές αερίων ρύπων. Μετά από έναν χρόνο λειτουργίας του, και παρακολουθώντας τον τρόπο με τον οποίο έχει συγκρατήσει τις τελικές τιμές ηλεκτρικής ενέργειας, μπορούμε να πούμε πλέον ότι έχει πετύχει τους στόχους του έως σήμερα και συνεχίζει να βαδίζει ενισχυμένο προς αυτή την πορεία. Η αποτελεσματικότητα του ΔΑΠΕΕΠ στη διαχείριση του ΤΕΜ έδωσε άμεσες λύσεις ξεπερνώντας τις γραφειοκρατικές αγκυλώσεις και τις πολλές φορές δυσκίνητες κρατικές λειτουργίες. Μέσα σε λίγες ημέρες οι ενισχύσεις περνούσαν στους προμηθευτές που με αυτό τον τρόπο κάλυπταν την έκπτωση-επιδότηση την οποία έβλεπε ο καταναλωτής. Μπορεί η επιδότηση ΤΕΜ να ήταν στα ψιλά γράμματα στους λογαριασμούς των καταναλωτών, αλλά η προσπάθεια και το αποτέλεσμα ήταν τεράστια, λαμβανομένων υπόψη και των δυσκολιών. Ναι, πετύχαμε τους στόχους αφού έχουν ήδη διατεθεί περίπου 5,5 δισ. ευρώ.
– Οι ροές εσόδων που κατευθύνονται στο ΤΕΜ είναι ικανές να συνεχίσουν να χρηματοδοτούν την ενεργειακή ακρίβεια; Σε τι επίπεδα εκτιμάται ότι θα ανέλθουν οι επιδοτήσεις έως τα τέλη του έτους;
Οι ροές εσόδων που κατευθύνθηκαν προς το ΤΕΜ έως σήμερα αποδείχθηκαν ικανές για να χρηματοδοτήσουν την ενεργειακή ακρίβεια και να τη συγκρατήσουν σε μεγάλο βαθμό. Ωστόσο, σε μια τόσο ρευστή περίοδο, όπως αυτή που διανύουμε, τα δεδομένα μεταβάλλονται συνεχώς και τα μοντέλα πρόβλεψης είναι πολύ εύκολο να αποτύχουν να εκτιμήσουν με ακρίβεια το άμεσο μέλλον. Συνεπώς, κρίνεται απαραίτητη η συνεχής παρακολούθηση των εξελίξεων για τη διατήρηση ενός προσεκτικού σχεδιασμού που θα συνεχίσει να αποδίδει τις απαραίτητες εισροές στο ΤΕΜ. Με την καλύτερη δυνατή εκτίμηση υπολογίζουμε να διατεθούν ακόμη 3,5 δισ. μέχρι το τέλος του έτους.
– Σύμφωνα με τα στοιχεία της Εurostat, η χώρα μας έχει το ακριβότερο ρεύμα πριν από τις κρατικές ενισχύσεις. Για πόσο διάστημα ακόμη μπορεί η απάντηση στην ενεργειακή ακρίβεια να δίνεται μέσω του ΤΕΜ και πότε εκτιμάται ότι οι ΑΠΕ θα είναι ικανές να συμβάλουν στην αποσυμπίεση του ενεργειακού κόστους;
Το ΤΕΜ ήρθε για να δώσει λύση στο πρόβλημα των ακριβών συμβατικών σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και θα παραμείνει έως ότου η χρήση αυτών περιοριστεί σημαντικά. Στόχος όλων των ευρωπαϊκών πόλεων είναι η ταχύτερη διείσδυση περισσότερων ΑΠΕ στα ηλεκτρικά τους συστήματα για να μειωθεί η εξάρτηση της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από τα ορυκτά καύσιμα και να οδηγηθούμε σε μια ενεργειακή ανεξαρτησία. Όσο θα πλησιάζουμε στον στόχο αυτό, τόσο θα επιτυγχάνεται η επικείμενη ενεργειακή μετάβαση και τόσο θα μειώνεται η ανάγκη για την παρέμβαση του ΤΕΜ. Ήδη από το 2025 υπολογίζεται ότι θα γίνει ένα σημαντικό πρώτο βήμα προς την ενεργειακή ανεξαρτησία της χώρας μας, αλλά η χρονιά-ορόσημο θα είναι το 2030, όταν η συμμετοχή των ΑΠΕ στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας θα ξεπεράσει το 60% (ΕΣΕΚ).
– Λόγω της αποκλιμάκωσης των τιμών του φυσικού αερίου, θεωρείτε πιθανόν να υπάρξει μια ανακατεύθυνση πόρων του ΤΕΜ από το ηλεκτρικό ρεύμα σε άλλα καύσιμα όπως το πετρέλαιο κίνησης;
Αυτή τη στιγμή υπάρχει μια αποκλιμάκωση στις τιμές του φυσικού αερίου, αλλά παρόμοια συζήτηση έχει γίνει δύο με τρεις φορές ακόμη φέτος. Συνεπώς, δεν υπάρχει σαφής ένδειξη για το ποια θα είναι η μετέπειτα πορεία στα επίπεδα των τιμών του φυσικού αερίου. Εάν και εφόσον υπάρξει σημαντική μείωση των τιμών του φυσικού αερίου, και συνεπώς της επιβάρυνσης των καταναλωτών, θα μειωθεί και η αναγκαιότητα παρέμβασης του ΤΕΜ. Θα δώσει χώρο και περιθώριο για άλλες παρεμβάσεις που απαιτούνται στο ενεργειακό τοπίο.
– Ποιοι είναι, κατά τη γνώμη σας, οι μεγαλύτεροι κίνδυνοι για την ανάπτυξη των ΑΠΕ και πώς μπορούν να ξεπεραστούν ώστε να μην ταρακουνηθεί το σύστημά τους;
Ο μεγαλύτερος κίνδυνος για την ανάπτυξη των ΑΠΕ είναι η δυνατότητα του συστήματος να συνεχίσει να δέχεται απρόσκοπτα τις νέες μονάδες, διασφαλίζοντας παράλληλα την ασφάλειά του. Προς την κατεύθυνση αυτή γίνονται τεράστιες προσπάθειες από τους διαχειριστές του συστήματος και του δικτύου διανομής, τον ΑΔΜΗΕ και τον ΔΕΔΔΗΕ, για τη δημιουργία του απαιτούμενου ηλεκτρικού χώρου μέσω νέων ηλεκτρικών διασυνδέσεων στο ηπειρωτικό σύστημα αλλά και στα νησιά. Την προσπάθεια αυτή πρέπει να ενισχύσουν η προώθηση των μονάδων αποθήκευσης και ο συνδυασμός τους με τις νέες μονάδες ΑΠΕ, κάτι που πρόκειται να συναντήσουμε πολύ στο προσεχές μέλλον.
– Σήμερα ποια είναι η κύρια πηγή εσόδων του ΤΕΜ; Η ενίσχυση από τον ΕΛΑΠΕ δημιουργεί ανησυχία για τη βιωσιμότητα του Ειδικού Λογαριασμού;
Ο ΕΛΑΠΕ έδωσε μέχρι τώρα 1,1 δισ. ευρώ από τα πλεονάσματα που δημιουργούνται από τη φθηνή παραγωγή των ΑΠΕ. Σήμερα η κύρια πηγή εσόδων του ΤΕΜ είναι ο προσωρινός μηχανισμός του Ελληνικού Χρηματιστηρίου Ενέργειας μέσω του πλαφόν ανά τεχνολογία που έχει εφαρμοστεί στις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας. Ωστόσο, και μέσα από τον προσωρινό μηχανισμό φαίνεται ότι τα περισσότερα έσοδα προέρχονται από το πλαφόν στις ΑΠΕ, όπου εναλλακτικά θα αποτελούσαν έσοδα του Ειδικού Λογαριασμού. Αν λάβουμε υπόψη ότι πριν από αυτό η κύρια πηγή εσόδων του ΤΕΜ ήταν ο ΕΛΑΠΕ, καταλαβαίνουμε ότι οι ΑΠΕ είναι αυτές που επιτρέπουν στο ΤΕΜ να εξομαλύνει τις σημερινές τιμές ηλεκτρισμού. Οι μηχανισμοί έχουν σχεδιαστεί με τέτοιον τρόπο ώστε να μην κινδυνεύσει σε καμία περίπτωση ο ΕΛΑΠΕ. Εξάλλου, υπάρχει η ευελιξία της αύξησης του ποσοστού των εσόδων από τους ρύπους, που αποτελεί τη δικλίδα ασφαλείας.
– Πόσο σημαντικός είναι ο ΔΑΠΕΕΠ σε αυτή την πορεία της ενεργειακής μετάβασης και της διαχείρισης των ΑΠΕ;
Ο ΔΑΠΕΕΠ έχει αναλάβει φέτος να διαχειριστεί τα μεγαλύτερα ποσά που έχουν διατεθεί τα τελευταία χρόνια: το 1,5 δισ. από το Σύστημα Εμπορίας Ρύπων, τα 2,5 δισ. του Ειδικού Λογαριασμού των ΑΠΕ, τα 8 δισ. του ΤΕΜ, δηλαδή ένα σύνολο 12 δισ. ευρώ. Είναι τεράστια η ευθύνη που έχουμε αναλάβει, όπως τεράστια είναι η εμπιστοσύνη της Πολιτείας προς την εταιρεία μας. Ένα τεράστιο έργο που οι λιγοστοί συνάδελφοι του ΔΑΠΕΕΠ έχουμε αναλάβει και εκ μέρους όλων μας ευχαριστώ τον υπουργό Κώστα Σκρέκα για την εμπιστοσύνη που μας δείχνει.
Διαβάστε ακόμη
Ακίνητα: Έρχεται «λίφτινγκ» στις αντικειμενικές αξίες
Οι παίκτες που ξεχωρίζουν στην ανάκαμψη των luxury brands (pics)
Βέλγιο: Ίδρυμα για το περιβάλλον προτείνει μείωση της διάρκειας του ντους για εξοικονόμηση ενέργειας