Με 581 βραβευμένες ακτές, η Ελλάδα κατέχει και πάλι τη δεύτερη θέση παγκοσμίως ανάμεσα σε 53 χώρες.
Όμως για πρώτη φορά, οι βραβεύσεις ξεπερνούν τις 600 και στο σύνολο των 48 χωρών που συμμετέχουν στο Πρόγραμμα, η Ελλάδα κατέχει το 14% των βραβευμένων ακτών, σύμφωνα με τα στοιχεία που ανακοινώθηκαν από την Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης (ΕΕΠΦ), που αποτελεί τον Εθνικό Χειριστή του Διεθνούς Προγράμματος «Γαλάζια Σημαία» στη χώρα μας.
Πρώτος στην Ελλάδα σε αριθμό συνολικών βραβεύσεων αναδείχθηκε ο νομός Χαλκιδικής, με 96 σημαίες. Η Διεθνής Επιτροπή βράβευσε 4.194 ακτές, 732 μαρίνες και 116 τουριστικά σκάφη σε όλο τον κόσμο.
Φέτος, η «Γαλάζια Σημαία», το πλέον αναγνωρίσιμο οικολογικό σήμα ποιότητας για ακτές, μαρίνες και σκάφη αειφόρου τουρισμού, συμπληρώνει 35 χρόνια εφαρμογής στον κόσμο και στην Ελλάδα.
Η «Γαλάζια Σημαία» αποτελεί το πλέον αναγνωρίσιμο και διαδεδομένο διεθνώς οικολογικό σύμβολο ποιότητας στον κόσμο. Απονέμεται από το 1987, σε ακτές και μαρίνες οι οποίες πληρούν τις αυστηρές προϋποθέσεις βράβευσης. Απαραίτητη προϋπόθεση για τη βράβευση μίας ακτής με τη «Γαλάζια Σημαία», είναι η ποιότητα υδάτων σε αυτήν να είναι «Εξαιρετική». Καμία άλλη διαβάθμιση της ποιότητας, ακόμα και «Καλή», δεν είναι αποδεκτή από το Πρόγραμμα. Η βράβευση έχει διάρκεια ενός έτους.
Πρέπει επιπλέον να τηρούνται και τα υπόλοιπα από τα συνολικά 33 κριτήρια για τις ακτές (38 για τις μαρίνες και 51 για τα σκάφη), τα οποία αναφέρονται σε καθαριότητα, οργάνωση, πληροφόρηση, ασφάλεια λουομένων και επισκεπτών, προστασία του φυσικού πλούτου της ακτής και του παράκτιου χώρου και περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση. Τα μεγάλα ταξιδιωτικά γραφεία του εξωτερικού δίνουν ιδιαίτερη σημασία στη «Γαλάζια Σημαία» όταν επιλέγουν τους προορισμούς που προτείνουν στους πελάτες τους, ως εγγύηση των υψηλής ποιότητας υπηρεσιών που προσφέρονται στην ακτή, αλλά και της προστασίας του περιβάλλοντος και της δημόσιας υγείας. Αυτό το γνωρίζουν και το αξιολογούν όλοι οι διαχειριστές ακτών, Δήμοι, Ξενοδοχεία και Camping, που συμμετέχουν στο Πρόγραμμα εθελοντικά.
Το 2017 ξεκίνησε η εφαρμογή του Προγράμματος για τα τουριστικά σκάφη στη χώρα μας. Το Πρόγραμμα αφορά εταιρείες που διαχειρίζονται τουριστικά σκάφη και βραβεύονται για την αειφόρο διαχείριση τους, όταν συμμορφώνονται με 51 κριτήρια σε γενικές κατηγορίες, αλλά και με επιπλέον κριτήρια σε ειδικές κατηγορίες, όπως τα καταδυτικά σκάφη.
Ιδρυτής και Διεθνής Συντονιστής του Προγράμματος είναι το Ίδρυμα για την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση (Foundation for Environmental Education – FEE), που εδρεύει στη Δανία, με μέλη 73 χώρες από όλες τις ηπείρους.
Εκπροσωπείται στην Ελλάδα από την Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης (ΕΕΠΦ), την παλαιότερη περιβαλλοντική οργάνωση εθνικής εμβέλειας της χώρας (1951), που συμπληρώνει φέτος, 70 χρόνια αδιάλειπτης δράσης σε περιβαλλοντικές παρεμβάσεις, σε προγράμματα προστασίας της φύσης, στην περιβαλλοντική εκπαίδευση με 5 δίκτυα εγκεκριμένα από το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων, και στη γενικότερη ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού. (www.eepf.gr)
Υποστήριξη του Προγράμματος
Το ΥΠΕΝ, διά της Γενικής Γραμματείας Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων, υποστηρίζει ενεργώς το Πρόγραμμα «Γαλάζια Σημαία», αναγνωρίζοντας τη συμβολή του στη βελτίωση της ποιότητας υπηρεσιών στις ακτές και μαρίνες και την προώθηση της περιβαλλοντικής εικόνας της χώρας μας. Το ΥΠΕΝ, δια της ΓΓ Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων, συμμετέχει επίσης στην Εθνική Επιτροπή Κρίσεων (EEK) του Προγράμματος.
Η Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης υπέγραψε τον Οκτώβριο του 2013 πρωτόκολλο συνεργασίας με το Υπουργείο Τουρισμού, επισφραγίζοντας και τυπικά τους κοινούς στόχους στην προσπάθεια βελτίωσης της ποιότητας του τουριστικού προϊόντος. Η εφαρμογή των κριτηρίων των δύο διεθνών προγραμμάτων αειφορικής διαχείρισης και ευαισθητοποίησης της ΕΕΠΦ που σχετίζονται άμεσα με τον τουρισμό (Γαλάζια Σημαία και Green Key για τουριστικά καταλύματα), διασφαλίζει την παροχή υψηλής ποιότητας υπηρεσιών, με βιώσιμες πρακτικές και απόλυτο σεβασμό προς το περιβάλλον. Το Υπουργείο Τουρισμού εκπροσωπείται στην ΕΕΚ, συμμετέχοντας ενεργά στην αξιολόγηση των αιτήσεων συμμετοχής στο Πρόγραμμα «Γαλάζια Σημαία».
Η Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδος (ΚΕΔΕ), υποστηρίζει το Πρόγραμμα και προτρέπει τους ΟΤΑ στην τήρηση της εφαρμογής των κριτηρίων του. Εκπροσωπείται επίσης στην ΕΕΚ.
Έλεγχος της ποιότητας των Νερών Κολύμβησης
Η ποιότητα των υδάτων κολύμβησης παρακολουθείται κάθε χρόνο από τις Διευθύνσεις Υδάτων των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων και την Γενική Γραμματεία Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων του ΥΠΕΝ, μέσω δειγματοληψιών ελέγχου που γίνονται από διαπιστευμένα από το Εθνικό Σύστημα Διαπίστευσης (ΕΣΥΔ) εργαστήρια.
Το ΥΠΕΝ δημιούργησε το «Μητρώο Ταυτοτήτων Ακτών Κολύμβησης», που αποτελεί υποχρέωση της χώρας μας βάσει της ενωσιακής νομοθεσίας, παρακολουθώντας συστηματικά τις ακτές που συγκεντρώνουν σημαντικό αριθμό λουομένων, παρουσιάζουν οικολογικό, κυρίως, αλλά και αισθητικό ενδιαφέρον ή δέχονται έντονες περιβαλλοντικές πιέσεις. Τα αποτελέσματα των δειγματοληψιών ελέγχου της ποιότητας των υδάτων συνδυάζονται στο Μητρώο με την κατάσταση της ακτής και, μέσω της διαδικασίας αυτής, αποδίδεται ο επίσημος χαρακτηρισμός της ποιότητας των υδάτων σε εθνικό επίπεδο σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία. Κατά την εφαρμογή του προγράμματος παρακολούθησης τηρούνται οι απαιτήσεις της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2006/7/ΕΚ «σχετικά με τη διαχείριση της ποιότητας των υδάτων κολύμβησης», όπως αυτή εναρμονίστηκε στην εθνική νομοθεσία με την ΚΥΑ υπ’ αριθ. Η.Π. 8600/416/E103/23.2.2009 (ΦΕΚ Β΄ 356/2009). Τα στοιχεία του Μητρώου αποστέλλονται κάθε χρόνο υποχρεωτικά στην Ευρωπαϊκή Ένωση σύμφωνα με το άρθρο 14 της ως άνω ΚΥΑ. Η ετήσια έκθεση δημοσιεύεται στον ιστότοπο www.bathingwaterprofiles.gr.
Κριτήρια του Προγράμματος
Α. Καθαριότητα θάλασσας και ακτής
«Εξαιρετική» ποιότητα των υδάτων κολύμβησης που επιβεβαιώνεται με δειγματοληπτικούς ελέγχους όπως ορίζεται από την ενωσιακή και εθνική νομοθεσία.
Μη απόρριψη στην περιοχή βιομηχανικών και αστικών λυμάτων, χωρίς κατάλληλη επεξεργασία και καθαρισμό.
Επαρκείς κάδοι απορριμμάτων, που να αδειάζονται σε τακτά διαστήματα καθώς και ειδικοί κάδοι ανακύκλωσης.
Συνεχής, τακτικός καθαρισμός της ακτής από σκουπίδια, αποτσίγαρα κ.λπ.
Β. Οργάνωση ακτής
- Συνεχής πληροφόρηση του κοινού για την ποιότητα των υδάτων κολύμβησης, με την ανάρτηση των επίσημων αποτελεσμάτων των μικροβιολογικών αναλύσεων στον υποχρεωτικό πίνακα ανακοινώσεων της κάθε ακτής.
Σχέδια δράσης για την αντιμετώπιση τυχόν θαλάσσιας ρύπανσης εξ ατυχήματος, με άμεση ενημέρωση του κοινού.
Απαγόρευση της κίνησης οχημάτων και μοτοποδηλάτων στην ακτή. - Απαγόρευση της ελεύθερης κατασκήνωσης.
- Επαρκείς εγκαταστάσεις υγιεινής, με ελεγχόμενο σύστημα αποχέτευσης.
Γ. Ασφάλεια επισκεπτών
- Παρουσία εκπαιδευμένων, πτυχιούχων ναυαγοσωστών σε υπηρεσία, σύμφωνα με τις διατάξεις του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής και τη σχετική νομοθεσία, ή άμεση πρόσβαση σε τηλέφωνο για περίπτωση ανάγκης, σωστικά εφόδια και πρώτες βοήθειες.
- Προσβασιμότητα και παροχή υπηρεσιών για άτομα με ειδικές ανάγκες (ΑΜΕΑ).
Δ. Προστασία της φύσης και περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση
- Έντυπες πληροφορίες και οδηγίες συμπεριφοράς για την ακτή, καθώς και για περιοχές με ευαίσθητο φυσικό περιβάλλον, χλωρίδας και πανίδας, στον παράκτιο χώρο.
- Οργάνωση δραστηριοτήτων από τον διαχειριστή της ακτής, που να επιβεβαιώνουν και να υλοποιούν το ενδιαφέρον του για το φυσικό περιβάλλον της ακτής και την ανάγκη προστασίας του.
- Υλοποίηση συγκεκριμένων δράσεων περιβαλλοντικής εκπαίδευσης για τους επισκέπτες της ακτής.