Ήταν μικρός, σε μέγεθος σκύλου, φυτοφάγος και συνήθιζε να σκάβει λαγούμια για να προστατευτεί από τα μεγαλόσωμα αρπακτικά και τις δύσκολες περιβαλλοντικές συνθήκες. Ο δεινόσαυρος Fona herzogae ανακαλύφθηκε από παλαιοντολόγους του Κρατικού Πανεπιστημίου της Βόρειας Καρολίνας και ερευνητές του Μουσείου Φυσικών Επιστημών της Βόρειας Καρολίνας που δημοσίευσαν έκθεση για τα συμπεράσματά τους στο The Anatomical Record πριν λίγες ημέρες.
Όπως προκύπτει από τη μελέτη τους, το νέο είδος έζησε πριν από περίπου 99 εκατομμύρια χρόνια σε μία μεγάλη πλημμυρική πεδιάδα όπου σήμερα βρίσκεται η Γιούτα των ΗΠΑ.
Σε αντίθεση με τους περισσότερους δεινοσαύρους που όπως γνωρίζουμε διένυσαν το μεγαλύτερο μέρος της ζωής τους στην επιφάνεια της γης, ο δεινόσαυρος Fona προτιμούσε την ασφάλεια κάτω από αυτήν, αποκαλύπτοντας μία άγνωστη πτυχή των πλασμάτων αυτών που κυριάρχησαν στον πλανήτη για περίπου 165 εκατομμύρια χρόνια.
Ο Fona herzogae συνδέεται με τον Oryctodromeus που έζησε πριν περίπου 100 εκατομμύρια χρόνια στο Αϊντάχο και τη Μοντάνα, αλλά και τον Thescelosaurus neglectus, δεινόσαυρος από το Γουαϊόμινγκ που έζησε περίπου 35 εκατομμύρια χρόνια έπειτα από εκείνον.
Όπως επισημαίνουν οι ειδικοί, το νέο είδος συμβάλλει στην πληρέστερη κατανόηση της ζωής κατά την Κρητιδική περίοδο, στο τέλος της οποίας σημειώθηκε η εξαφάνιση των δεινοσαύρων.
«Το γενεαλογικό τους δέντρο είναι, ουσιαστικά, σαν μια γιγάντια μαύρη τρύπα για την παλαιοντολογία», δήλωσε ο Χαβίβ Αβραχάμι του Κρατικού Πανεπιστημίου της Βόρειας Καρολίνας και μέλος του προγράμματος Dueling Dinosaurs στο Μουσείο Φυσικών Επιστημών της Βόρειας Καρολίνας.
Συμπλήρωσε ότι γνωρίζουμε ελάχιστα για τους μικρούς, φυτοφάγους δεινόσαυρους και για αυτό το λόγο η ανακάλυψη είναι σημαντική ώστε να κατανοήσουμε πώς ζούσαν, τι κατανάλωναν και πώς κοινωνικοποιούνταν.
Ακόμα και αν δεν έχουν εντοπιστεί οι υπόγειες κατοικίες του Fona, έχουν βρεθεί ανάλογες σήραγγες στο Αϊντάχο και τη Μοντάνα που δημιουργήθηκαν από τον πλησιέστερο συγγενή του, τον Oryctodromeus ενισχύοντας ακόμα περισσότερο τη θεωρία των ειδικών ότι ο μικρόσωμος δεινόσαυρος έσκαβε.
Παράλληλα, με αυτόν τον τρόπο διατηρήθηκε σε τόσο καλή κατάσταση το απολίθωμά του, αφού τα οστά μικρότερων όντων συνήθως διασκορπίζονταν ή αλλοιώνονταν από τα πλημμυρικά φαινόμενα.
«Αλλά ο Fona βρέθηκε σχεδόν ολόκληρος, με πολλά από τα οστά του να διατηρούνται στην αρχική στάση θανάτου, με το στήθος προς τα κάτω, τα μπροστινά άκρα ανοιχτά και σε εξαιρετικά καλή κατάσταση», συμπλήρωσε ο Αβραχάμι, εικάζοντας ότι αν έχασε τη ζωή του ενώ βρισκόταν κάτω από το έδαφος είναι πιθανό αυτό να ευνόησε τη διατήρησή του.
Η Λίντσεϊ Τζάνο, αναπληρώτρια καθηγήτρια έρευνας στο Πανεπιστήμιο της Καρολίνας, επικεφαλής παλαιοντολογίας στο Μουσείο Φυσικών Επιστημών της Βόρειας Καρολίνας και εκ των συντακτών της έρευνας, εξήγησε ότι ουσιαστικά «ο Fona έκανε τη σκληρή δουλειά για εμάς, θάβοντας τον εαυτό του στην περιοχή».
Πρόσθεσε, δε, ότι η πιθανότερη εξήγηση για το μεγάλο αριθμό απολιθωμάτων στην περιοχή είναι ακριβώς η παραμονή του υπογείως. Το σώμα του, άλλωστε, ήταν κατασκευασμένο για να σκάβει αφού είχε δυνατούς γοφούς, με μερικά οστά ενωμένα μεταξύ τους που τον βοηθούσαν να παραμένει σταθερός κατά το σκάψιμο, αλλά και ισχυρούς δικέφαλους.
Ο Αβραχάμι εικάζει ότι ο δεινόσαυρος μπορεί να έσκαβε όπως οι λαγοί, χρησιμοποιώντας τα άνω άκρα του για να ξύσουν το χώμα πριν τα πόδια του απομακρύνουν το ίζημα.
Ενδέχεται, μάλιστα, και άλλα είδη φυτοφάγων να είχαν σκάψει, όπως ο Νανόσαυρος που χρονολογείται στην Πρώιμη Ιουρασική.
Αυτό που παραμένει άγνωστο για τον Fona είναι η αιτία θανάτου του, καθώς ενδέχεται μία πλημμύρα να τον έπνιξε ενώ προσπαθούσε να βρει καταφύγιο στα λαγούμια του. Οι επιστήμονες, πάντως, είναι βέβαιοι πως ό,τι κι αν σκότωσε το είδος αυτό, καλύφθηκε από χώμα σε σύντομο χρονικό διάστημα με αποτέλεσμα οι σκελετοί που βρέθηκαν να παραμείνουν ενωμένοι, εμποδίζοντας τα οστά να διασκορπιστούν. Όπως αναφέρει ο Αβραχάμι, τα λαγούμια λειτούργησαν σαν «βασιλικοί τάφοι που “προστατεύουν” τους νεκρούς», αποτρέποντας με αυτό τον τρόπο να διαγραφεί ένα σημαντικό κομμάτι της ιστορίας.
Photo: North Carolina State University/ Jorge Gonzalez
Διαβάστε ακόμη
Ακτοπλοΐα: Έως και 60% αυξήθηκαν οι τιμές των εισιτηρίων από το 2019 έως το 2023
Φυσικό αέριο: Καλπάζουν οι τιμές λόγω των αναταραχών στο Κουρσκ – Πάνω από €38/μεγαβατώρα (γράφημα)
5 φυτά που αντιστέκονται στη φωτιά
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ