Ξεκάθαρα υπέρ της διαμόρφωσης μιας ανταγωνιστικής αγοράς τιμολογίων ηλεκτρικής ενέργειας ώστε οι καταναλωτές να έχουν στα χέρια τους διαφορετικές επιλογές, τάσσεται ο Γενικός Διευθυντής της Φυσικό Αέριο Ελληνική Εταιρεία Ενέργειας.
Ο επικεφαλής της θυγατρικής της ΔΕΠΑ Εμπορίας που πέρσι εμφάνισε ρεκόρ καθαρής κερδοφορίας 10,4 εκατομμυρίων ευρώ, με ένα πελατολόγιο 500.000 νοικοκυριών σε αέριο και ηλεκτρική ενέργεια επισημαίνει ότι η ΡΑΕ είναι ανάγκη να ελέγξει το κόστος χονδρεμπορικής και τις αιτίες που το διατηρούν σε υψηλό επίπεδο. Όπως τονίζει οι προμηθευτές από μόνοι τους συμπιέζουν τα περιθώρια κέρδους τους. «Αν ο Ρυθμιστής έρθει και μας στερήσει τα εργαλεία για να ανταγωνιστούμε μεταξύ μας δεν θα υπάρχει καμία διαφοροποίηση πέραν της επωνυμίας μας», δείχνοντας ότι δεν συμφωνεί με την δημιουργία ενιαίων κανόνων στην αγορά που επιδιώκει ο ρυθμιστής για την προστασία των καταναλωτών από τις ρήτρες αναπροσαρμογής τιμολογίων.
Σε ό,τι αφορά τη μελλοντική στρατηγική της εταιρείας, το στέλεχος της Φυσικό Αέριο Ελλάδος αποκαλύπτει τον εταιρικό μετασχηματισμό που ήδη έχει ξεκινήσει με στόχο την μετεξέλιξη της εταιρείας από μια επιχείρηση πώλησης commodities σε μια εταιρεία υπηρεσιών προς τους καταναλωτές. «Εταιρείες σαν και εμάς, τα επόμενα 10 έως 20 χρόνια θα είναι εταιρείες παροχής υπηρεσιών και οι ανταγωνιστές μας θα έχουν το προφίλ της Αmazon ή της Google». Φανταστείτε, αναφέρει μια πλατφόρμα πάνω σε ένα περιβάλλον cloud, με την οποία θα συνδέεται ο καταναλωτής μέσω υπολογιστή ή κινητού και από εκεί θα μπορεί να κάνει όλες τις συναλλαγές μαζί μας. Να διαχειρίζεται την ενέργεια που παράγει, να απολαμβάνει υπηρεσίες μετακίνησης και ενεργειακής απόδοσης ή ακόμη και να φορτίζει το κινητό του στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό. Με αυτό το μοντέλο ανάπτυξης, στο τέλος της δεκαετίας η εταιρεία δεν θα πουλάει αέριο ή ρεύμα αλλά υπηρεσίες, έχοντας ένα ρόλο συνεργάτη ή ακόμη και συνεταίρου με τους καταναλωτές.
Ακολουθεί η συνέντευξη του Γενικού Διευθυντή Γιάννη Μητρόπουλου:
-Τελευταία παρατηρείται ένα εκρηκτικό ράλι τιμών στις τιμές χονδρεμπορικής της ηλεκτρικής ενέργειας που νομοτελειακά οδηγεί σε επιβάρυνση των καταναλωτών. Ποιοι παράγοντες οδηγούν αυτή την ανοδική κούρσα τιμών κατά την γνώμη σας;
Η διαφορά του φυσικού αερίου σε σχέση με το ρεύμα είναι ότι οι τιμές στην Ελλάδα εξαρτώνται από τις διεθνείς τιμές αερίου και πετρελαιοειδών. Υπάρχει όμως ένα ράλι στο κόστος ηλεκτρισμού τον τελευταίο χρόνο που το είδαμε με την έλευση του target model, το οποίο προκάλεσε μια μεγάλη αναστάτωση. Αρχικά με τους λογαριασμούς προσαυξήσεων (ΛΠ) που από τα 3 ευρώ που ήταν προ target model έφτασαν τα 44 ευρώ. Και ακολούθησε μία αποκλιμάκωση τιμών, η οποία έχει σταθεροποιηθεί πλέον στα 10 ευρώ και που όμως είναι τρεις φορές πάνω από την προηγούμενη περίοδο. Εξαιρετικά μεγάλη μεταβολή. Το τελευταίο διάστημα βιώνουμε ένα νέο ράλι τιμών όσον αφορά την αγορά της επόμενης μέρας (Day a Head) που σπάει το ένα ρεκόρ μετά το άλλο και πρόσφατα ξεπέρασε τα 185 ευρώ την μεγαβατώρα (τιμές της 4ης Αυγούστου) και είναι αυτό που πιέζει και τις τιμές προς τα πάνω. Πρόκειται αναμφίβολα για αυξήσεις κόστους που ενσωματώνουν τις διεθνείς τιμές του αερίου αλλά και τα CO2. Όμως η εξέλιξη και πορεία της αγοράς δείχνει ότι χρειάζεται και η παρέμβαση του ρυθμιστή για να εξετάσει όλες τις παραμέτρους και τι πραγματικά συμβαίνει καθώς η αύξηση αυτή δεν οφείλεται στα τιμολόγια των προμηθευτών παρότι είναι σαφές ότι στο τέλος επωμίζονται οι καταναλωτές.
-Υπάρχει σε εξέλιξη μια διαβούλευση μεταξύ προμηθευτών και Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας με στόχο την προστασία των καταναλωτών από τις ρήτρες αναπροσαρμογής που εκτινάσσουν το κόστος ρεύματος; Πώς σχολιάζετε τις προτάσεις του ρυθμιστή της αγοράς;
Η άποψή μας είναι ότι η ΡΑΕ πρέπει να δημιουργήσει αφενός ένα περιβάλλον υγιούς ανταγωνισμού στην αγορά, αφετέρου να υποστηρίξει τον πλουραλισμό προϊόντων προς τους καταναλωτές ώστε να έχουν επιλογές και παράλληλα να προσπαθήσει να ρυθμίσει τις όποιες στρεβλώσεις υπάρχουν στο ενεργειακό κόστος με έμφαση στην διαφάνεια. Η αγορά της προμήθειας θα πρέπει να είναι ελεύθερη και να υπάρχει έντονος ανταγωνισμός μεταξύ των παρόχων. Με τις προτάσεις της ΡΑΕ (πλαφόν 30% στα τιμολόγια, κατάργηση παγίου κ.α) υπάρχει μια μεγάλη αντίφαση. Από τη μία έχουμε ένα target model δηλαδή μια πλήρως απελευθερωμένη αγορά ενέργειας στην οποία όλοι οι πάροχοι καλούμαστε να κονταροχτυπηθούμε για να προσελκύσουμε πελάτες. Και από την άλλη, έχουμε μια σειρά από περιορισμούς που θα μειώσουν αισθητά τις επιλογές των καταναλωτών. Θα οδηγηθούμε δηλαδή όλοι οι πάροχοι να έχουμε πάνω –κάτω αντίστοιχες ταρίφες και άρα οι καταναλωτές να μην έχουν επιλογές. Αυτό δεν πιστεύω ότι συνάδει με την εικόνα του ελεύθερου ανταγωνισμού.
-Οι καταναλωτές όμως είναι στο επίκεντρο και ο ρυθμιστής οφείλει να προστατεύσει από τα υπερβολικά βάρη που μεταφέρει στις πλάτες τους το ενεργειακό κόστος. Επομένως πιο μπορεί να είναι κατά την γνώμη σας ένα ενδεδειγμένο δίχτυ προστασίας τους;
Ο λόγος που αυξάνονται οι τιμές είναι η αύξηση του κόστους. Θα σας θυμίσω ότι το φυσικό αέριο στο πρώτο lockdown στην Ευρώπη πέρσι είχε μονοψήφια τιμή που έφτανε τα 6 ευρώ και σήμερα είναι στα 41 ευρώ. Το ίδιο συμβαίνει και με το κόστος των ρύπων. Τα περιθώρια μικτού κέρδους ακόμη και στη λιανική είναι μονοψήφια. Όταν το κόστος της ενέργειας τριπλασιάζεται ή πενταπλασιάζεται και το περιθώριο για τους προμηθευτές είτε μένει σταθερό είτε συμπιέζεται, η αύξηση που προκύπτει για τους καταναλωτές οφείλεται κατά 100% στην αύξηση του κόστους προμήθειας χονδρικής κάτι για το οποίο οι προμηθευτές δεν μπορούν να κάνουν τίποτα στην Ελλάδα. Το target model έχει σχεδιαστεί για να εφαρμοστεί σε μια αγορά που υπάρχει μεγάλο liquidity και μεγάλος αριθμός χονδρεμπόρων. Σε μια αγορά που λειτουργεί μονοψήφιος αριθμός παραγωγών, όπως είναι η Ελλάδα, χρειάζεται παρέμβαση του ρυθμιστή. Οι προμηθευτές από μόνοι μας συμπιέζουμε τα περιθώρια κέρδους μας. Αν ο Ρυθμιστής έρθει και μας στερήσει τα εργαλεία για να ανταγωνιστούμε μεταξύ μας δεν θα υπάρχει καμία διαφοροποίηση πέραν της επωνυμίας της κάθε εταιρείας.
Οφείλουμε ωστόσο να αναγνωρίσουμε ότι ο ρόλος της ΡΑΕ δεν είναι εύκολος καθώς καλείται να διαχειριστεί μια πολύ δύσκολη κατάσταση σε όλο το φάσμα της αγοράς και όλοι οι προμηθευτές θέλουμε να την στηρίξουμε και να την βοηθήσουμε στην εξομάλυνση των συνθηκών έχοντας όμως στο μυαλό μας ότι εκείνο που πρωτίστως πρέπει να διαφυλάξουμε είναι ο ελεύθερος ανταγωνισμός.
Αυτή η μεταβλητότητα της αγοράς, τι άμυνες διαμορφώνει από πλευράς προμηθευτών για να περιοριστεί το ρίσκο; Τι γίνεται με τα νέους πελάτες αλλά και τα παλιά συμβόλαια της μέσης τάσης που είχαν κλειδώσει χαμηλές τιμές;
Στην λιανική δεν βλέπουμε να υπάρχει κάποιο ιδιαίτερο ζήτημα. Οι καταναλωτές αρχίζουν να αντιλαμβάνονται τι συμβαίνει με την αύξηση του κόστους. Υπάρχει όμως ένα σοβαρό ζήτημα στην βιομηχανία και στους πελάτες της Μέσης Τάσης ειδικά στο ρεύμα γιατί στο αέριο η νόρμα της αγοράς ήταν οι τιμές να διαμορφώνονται στο cost plus. Στο ρεύμα όμως οι τιμές ήταν σταθερές και ο προμηθευτής έπαιρνε το ρίσκο να ανέβει το κόστος και ο πελάτης είχε ένα ρίσκο εάν έπεφτε το κόστος. Σήμερα με την πορεία που έχουν πάρει οι τιμές τα νούμερα είναι ασύλληπτα. Προ μηνών έκλεινες ταρίφες στα 65 ευρώ τη μεγαβατώρα και αυτές τις μέρες είναι στα 185 ευρώ. Αυτό λοιπόν που βλέπουμε να εμφανίζεται το τελευταίο διάστημα στην αγορά είναι συμφωνίες cost plus και στο ρεύμα. Που είναι ένα πιο δίκαιο μοντέλο τιμολόγησης καθώς αν η τιμή πέσει, ο πελάτης θα ωφεληθεί αν ανέβει θα την πληρώσει.
-Η Φυσικό Αέριο Ελλάδος είναι μια εταιρεία με μεγάλη ιστορία αλλά και καλά εδραιωμένη θέση στην αγορά της Αττικής που τα τελευταία χρόνια έχει εξαπλωθεί σε όλη την χώρα. Δώστε μας μερικά στοιχεία για την ανάπτυξη των μεριδίων σας αλλά και την εξέλιξη των οικονομικών μεγεθών;
Το 2020 είχαμε μια εντυπωσιακή πορεία στην αγορά, η οποία συνεχίζεται καθώς τα συμβόλαια ρεύματος αυξήθηκαν κατά 120% και κατά 10% οι νέες συνδέσεις στον τομέα του φυσικού αερίου. Συνολικά, η πελατειακή βάση της εταιρείας μας αναπτύχθηκε κατά 43% σε σχέση με το 2019 παρουσιάζοντας και ρεκόρ κερδοφορίας. Τα καθαρά κέρδη της Φυσικό Αέριο μετά από φόρους ανήλθαν σε 10,4 εκ. ευρώ και είναι η υψηλότερη κερδοφορία που είχε κατά την πρώτη τετραετία μετά τον διαχωρισμό με 210 εκ. ευρώ κύκλο εργασιών.
Στο φυσικό αέριο που έχουμε μεγάλη παράδοση πηγαίνουμε εξαιρετικά καλά και στην Κεντρική και Βόρεια Ελλάδα παρόλο που ο βασικός μας ανταγωνιστής (ΖΕΝΙΘ) αλλά και οι εναλλακτικοί πάροχοι ήταν τοποθετημένοι πριν από εμάς και ήταν πιο εύκολο να πουλήσουν μαζί με ηλεκτρισμό και φυσικό αέριο. Πρακτικά η εταιρεία μας ξεκίνησε από το μηδέν και ήδη βρίσκεται στις πρώτες θέσεις από πλευράς παραγωγής νέων συμβολαίων. Αυτό που μας χαροποιεί είναι ότι και σε αυτές τις περιοχές υπάρχει μεγάλη εμπιστοσύνη στην «Φυσικό Αέριο Ελληνική Εταιρεία Ενέργειας» παρόλο που η ανάπτυξη που έχουμε στο ρεύμα είναι σημαντικά μεγαλύτερη.
-Πόσο επηρεάζει το αναπτυξιακό πρόγραμμα της εταιρείας η καθυστέρηση της ιδιωτικοποίησης της ΔΕΠΑ Εμπορίας. Πρόσφατα η διοίκηση της τελευταίας δήλωσε ότι η αναβλητικότητα στο σχεδιασμό δημιουργεί μια αβεβαιότητα ενώ την ίδια ώρα φαίνεται ότι υπάρχουν σχεδιασμοί ακόμη και για αυτόνομη πώληση της εταιρείας σας.
Η στρατηγική και οι επενδύσεις μας στην αγορά δεν επηρεάζονται από την ταχύτητα αλλά και την μορφή που θα έχει τελικά η ιδιωτικοποίηση. Σίγουρα έχει αξία να γνωρίζουμε με ποιο σχήμα θα προχωρήσουμε τα επόμενα χρόνια και ποιος θα είναι ο επενδυτής που θα αναπτύξει ένα πιο ολοκληρωμένο σχέδιο. Είτε αυτό είναι σε επίπεδο ομιλικό είτε με την αυτόνομη πώληση της δική μας. Εμείς παρόλα αυτά συνεχίζουμε να κάνουμε αυτό που ξέρουμε καλά. Ήδη, οι ρυθμοί όπως σας περιέγραψα με τους οποίους τρέχουμε είναι πολύ υψηλοί και έχουμε υπερδιπλασιάσει τα νέα συμβόλαια σε επίπεδο κεντρικών θερμάνσεων από το 2017 που έγινε ο διαχωρισμός μεταξύ retail και διανομής. Συνολικά από 105.000 συμβόλαια (αερίου και ρεύματος) που είχαμε τότε, το α΄εξάμηνο του 2021 έχουν φτάσει τα 250.000. Και σε επίπεδο νοικοκυριών από 280.000 το 2017 έφτασαν τα 500.000.
Είναι σημαντικό ότι έχουμε την υποστήριξη και την πολύ στενή συνεργασία του μετόχου μας (ΔΕΠΑ Εμπορίας). Μας ικανοποιεί επιπλέον το γεγονός ότι η μητρική εταιρεία κάνει κινήσεις στις ΑΠΕ που ευελπιστούμε ότι θα βοηθήσουν και εμάς στο μέλλον. Για παράδειγμα, ως επενδυτής στον τομέα της πράσινης οικονομίας, μας διευκολύνει να κάνουμε ένα επικερδές PPA (διμερές συμβόλαιο) στο μέλλον για να «χετζάρουμε» τα κόστη μας τα επόμενα χρόνια. Επιπλέον, επεκτεινόμαστε στην ηλεκτροκίνηση με την ανάπτυξη δικτύου φόρτισης και βρισκόμαστε σε συζητήσεις με μεγάλες αυτοκινητοβιομηχανίες για συνεργασίες. Παράλληλα επικεντρωνόμαστε στην στρατηγική μας που είναι ο πελάτης μας. Στο πλαίσιο αυτό βελτιώνουμε διαρκώς το επίπεδο των υπηρεσιών, επιδιώκουμε να αυξήσουμε την πελατειακή μας βάση και σταδιακά να μετασχηματίσουμε την εταιρεία από μια επιχείρηση πώλησης commodities σε μια εταιρεία υπηρεσιών προς τους καταναλωτές. Εταιρείες σαν και εμάς, τα επόμενα 10 έως 20 χρόνια θα είναι εταιρείες παροχής υπηρεσιών και οι ανταγωνιστές μας θα έχουν το προφίλ της Αmazon ή της Google.
-Αναφερθήκατε σε υπηρεσίες θέλετε να μας περιγράψετε ποιο θα είναι το μέλλον της εταιρειών ενέργειας; Τι να περιμένουμε;
Φανταστείτε μια πλατφόρμα πάνω σε ένα περιβάλλον cloud, με την οποία θα συνδέεται ο καταναλωτής μέσω υπολογιστή ή κινητού και από εκεί θα μπορεί να κάνει όλες τις συναλλαγές μαζί μας. Για παράδειγμα όταν έχει περίσσεια ενέργειας εφόσον είναι και ο ίδιος παραγωγός να βρίσκει αυτόν που είναι διαθέσιμος να την αγοράσει στην υψηλότερη τιμή και να την πουλάμε εμείς για λογαριασμό του έναντι κάποιου αντιτίμου. Να του βρίσκουμε το πιο φθηνό αέριο ή ρεύμα για να καταναλώσει, να του δίνουμε υπηρεσίες μετακίνησης μέσα από την εφαρμογή, υπηρεσίες ενεργειακής απόδοσης του σπιτιών του ή φόρτισης του αυτοκινήτου στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό κ.α. Σε αυτή την εκδοχή όπως όλοι αντιλαμβανόμαστε δεν πουλάμε αέριο ή ρεύμα αλλά υπηρεσίες και θα είμαστε συνεργάτες και συνέταιροι με τον καταναλωτή και θα μοιραζόμαστε έσοδα. Αν με ρωτάτε πότε θα τα δούμε όλα αυτά θα έλεγα ότι χτίζουμε ένα αντίστοιχο περιβάλλον για μια πενταετία μπροστά. Όμως την φιλοσοφία και την αντίληψη ότι δεν πουλάμε commodities αλλά υπηρεσίες πρέπει να την χτίσουμε από τώρα.
Από το φωταέριο, στο φυσικό αέριο και τον ηλεκτρισμό
Ελάχιστοι γνωρίζουν ότι το Φυσικό Αέριο Ελληνική Εταιρεία Παροχής Ενέργειας, εδραιώθηκε στην αγορά ως κυρίαρχος ενεργειακός πυλώνας, πολύ πριν την έλευση της ΔΕΗ.
Θα συνδεθεί με την εκβιομηχάνιση της Αθήνας και θα φέρει μια μεγάλη επανάσταση στην καθημερινότητα της πόλης που συνδέεται με την επέκταση της χρήσης του φωταερίου ως μορφής ενέργειας, λούζοντας στο φως δρόμους αλλά και δεκάδες νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Ουσιαστικά θα εκτοπιστεί από την αγορά ένα αιώνα αργότερα, με την έλευση του ηλεκτρισμού.
Σταθμός στην πορεία του είναι το 2001, όταν ιδρύεται η Εταιρεία Παροχής Αερίου Αττικής με σκοπό την αποκλειστική διανομή και εμπορία του φυσικού αερίου στην Αττική με βασικούς μετόχους της ΔΕΠΑ και τη Shell. Δεκατέσσερα χρόνια αργότερα, η δομή και η λειτουργία της θυγατρικής της ΔΕΠΑ Εμπορίας θα αλλάξει καθώς η απελευθέρωση της αγοράς αερίου επιβάλλει το διαχωρισμό των δραστηριοτήτων διανομής και εμπορίας της ΕΠΑ Αττικής.
Σήμερα, το Φυσικό Αέριο Ελληνική Εταιρεία Παροχής Ενέργειας, αποτελεί μια 100% θυγατρική της ΔΕΠΑ Εμπορίας αλλά και μια ανεξάρτητη ενεργειακή εταιρεία προμήθειας Φ/Α και ηλεκτρικής ενέργειας για οικιακούς, βιομηχανικούς πελάτες και άλλους επαγγελματίες με εντυπωσιακή ανάπτυξη.