Η ιστορία του αγωγού EastMed έχει περάσει από «σαράντα κύματα». Το στοίχημα της ελληνικής ΔΕΠΑ και της ιταλικής EDISON έμοιαζε χαμένο πριν λίγα χρόνια, καθώς οι τεχνικές δυσκολίες και το υψηλό κόστος του έργου, μαζί με τις επιφυλάξεις που είχαν εκφραστεί από Ρώμη και Ουάσιγκτον είχαν δημιουργήσει πολλά ερωτηματικά για το αν τελικά θα κατασκευαστεί ο αγωγός.
Τώρα, η ενεργειακή κρίση και η πράσινη στροφή δίνουν νέα πνοή στο έργο.
Ο αγωγός, που σχεδιάστηκε για να μεταφέρει φυσικό αέριο από τη νοτιοανατολική Μεσόγειο -μέσω Κύπρου, Κρήτης και ηπειρωτικής Ελλάδας – έως την Ιταλία αρχικά και στη συνέχεια στην υπόλοιπη Ευρώπη, ενδέχεται να αποκτήσει νέες «πηγές» μετά τις έρευνες για υδρογονάθρακες στις θαλάσσιες περιοχές σε Ελλάδα και Λίβανο.
Επίσης, η διοίηση της IGI Poseidon, της εταιρείας που συνέστησαν ΔΕΠΑ και EDISON και έχει αναλάβει το έργο, προσθέτει στο σχεδιασμό της και το υδρογόνο, δίνοντας ακόμα μεγαλύτερες προοπτικές στον αγωγό.
Ο διευθύνων σύμβουλος της IGI Poseidon, Φαμπρίτσιο Ματάνα, μίλησε στο newmoney για τα επόμενα βήματα του έργου και τις προοπτικές που δίνονται σε Ελλάδα και Ευρώπη για να ενισχυθεί η ενεργειακή ανεξαρτησία.
Σε ποιο στάδιο βρίσκεται σήμερα το έργο του αγωγού EastMed;
«Ο αγωγός EastMed είναι το πιο ώριμο έργο στην περιοχή της Μεσογείου χάρη στις εκτεταμένες εργασίες που πραγματοποιεί η IGI Poseidon SA από το 2014. Στις αρχές του επόμενου έτους ο εργολάβος EPC, που ήδη συμμετέχει στην εν εξελίξει διαγωνιστική διαδικασία, θα υποβάλει δεσμευτικές προσφορές για την κατασκευή της γραμμής, η οποία είναι εφικτή σε 4 χρόνια από την επενδυτική απόφαση. Ταυτόχρονα, θα διενεργηθεί ένα τεστ αγοράς για την αξιολόγηση των συμφερόντων των πωλητών φυσικού αερίου και των Ευρωπαίων αγοραστών, ως πρώτο βήμα για την κατανομή της μεταφορικής ικανότητας.
Τα αποτελέσματα των μελετών μηχανικής και των ερευνών επιβεβαίωσαν τον Ιούνιο του 2022 την τεχνική σκοπιμότητα της γραμμής, με τη συμμετοχή κορυφαίων εταιρειών του κλάδου, μεταξύ των οποίων η DNV, η οποία αξιολόγησε τη δυνατότητα εγκατάστασης, και οι Offshore EPC κατασκευαστές.
Ο αγωγός EastMed είναι, επομένως, ένα συγκεκριμένο έργο που θα προσφέρει στην Ευρώπη μια νέα οδό προμήθειας φυσικού αερίου, συμπληρωματική του LNG, ενισχύοντας την ενεργειακή ασφάλεια και τη διαφοροποίηση των πηγών και ανοίγοντας έναν ενεργειακό διάδρομο που μπορεί να αξιοποιηθεί στο μέλλον και για το υδρογόνο. Η IGI Poseidon πιστεύει ακράδαντα ότι η υποδομή αυτή είναι μοναδικά συνεπής με τις ανάγκες ασφάλειας εφοδιασμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης και μπορεί να αποτελέσει μέσο συνεργασίας για ολόκληρη την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.»
Πιστεύετε ότι οι πρόσφατες εξελίξεις μεταξύ Ισραήλ και Λιβάνου (και η δυνατότητα για έρευνες για κοιτάσματα φυσικού αερίου στο Λίβανο) αυξάνουν την πιθανότητα κατασκευής του EastMed;
«Πιστεύουμε ότι όλες οι πηγές της περιοχής της Μεσογείου πρέπει να διαδραματίσουν ρόλο για την ασφάλεια του εφοδιασμού, συμβάλλοντας στην αποτελεσματική επίτευξη των στόχων της ΕΕ για το 2050. Είναι απαραίτητο να αξιοποιηθεί η συνεργασία μεταξύ των χωρών για την επίτευξη των στόχων αυτών και το έργο μας, χάρη στη διαμόρφωσή του, είναι ανοικτό να υποδεχθεί όλους τους ενδιαφερόμενους φορείς που θέλουν να είναι μέρος του.»
Θα μπορέσει ο EastMeD να μεταφέρει φυσικό αέριο και από ελληνικά κοιτάσματα, αν τελικά αυτά ανακαλυφθούν, για παράδειγμα στην Κρήτη και στο Ιόνιο;
«Η Ελλάδα, η Κύπρος και η ευρύτερη υπεράκτια περιοχή της Μεσογείου θα μπορούσαν να παράσχουν πρόσθετες πηγές στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Αλλά και αυτές οι ανακαλύψεις χρειάζονται διασυνδέσεις προκειμένου να αναπτυχθούν και να καταστούν εμπορικά βιώσιμες. Η παρουσία του EastMed μπορεί να αποτελέσει παράγοντα υλοποίησης για μελλοντικές ανακαλύψεις, λαμβάνοντας υπόψη ότι θα μπορούσε επίσης να αυξηθεί η χωρητικότητά του από 10 σε 20 bcm (δισ. κυβικά μέτρα). Επιπλέον, λαμβάνοντας υπόψη τη δυνατότητα μεταφοράς αυξανόμενων ποσοτήτων υδρογόνου, η διασύνδεση θα μπορούσε να διευκολύνει την ανάπτυξη του δυναμικού ανανεώσιμων πηγών ενέργειας που προορίζονται για την παραγωγή υδρογόνου.»
Οι ΗΠΑ έχουν εκφράσει ανησυχίες σχετικά με τη βιωσιμότητα του έργου του EastMed. Πώς απαντάτε στις ανησυχίες αυτές;
«Οι σημερινές συνθήκες απαιτούν σοβαρό προβληματισμό σχετικά με την ευρωπαϊκή ενεργειακή ασφάλεια. Ο αγωγός EastMed είναι το μόνο ώριμο έργο που μπορεί να διαφοροποιήσει τις πηγές και τις διαδρομές εφοδιασμού των ευρωπαϊκών χωρών.
Το έργο υποστηρίζεται ευρέως από την Ευρωπαϊκή Ένωση και από τις άμεσα εμπλεκόμενες χώρες (Ισραήλ, Κύπρος και Ελλάδα): περιλαμβάνεται επίσης στον πέμπτο κατάλογο των Έργων Κοινού Ενδιαφέροντος (Projects of Common Interest /PCI). Μια επιλογή που επιβεβαιώθηκε στις αρχές του 2022, όταν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε και επιβεβαίωσε το καθεστώς PCI του έργου EastMed-Poseidon.
Πιστεύουμε ότι το έργο αυτό αποτελεί μια συγκεκριμένη ευκαιρία να δημιουργηθεί έδαφος για συνεργασία στην περιοχή και να δημιουργηθεί μια αποτελεσματική και αποδοτική ενεργειακή σύνδεση μεταξύ των μεσογειακών χωρών. Τα πρόσφατα θετικά γεωπολιτικά αποτελέσματα στην περιοχή αποτελούν σημείο αναφοράς για το πώς η υποστήριξη των επιχειρηματικών προσπαθειών μπορεί επίσης να φέρει σταθερότητα. Το νέο ενεργειακό σενάριο της ΕΕ καταδεικνύει τις ανάγκες για διαφοροποίηση του φυσικού αερίου και μακροπρόθεσμα. Επίσης, από την περιβαλλοντική άποψη, που είναι ένα από τα βασικά ζητούμενα, ο EastMed ακούγεται ως η πιο αποτελεσματική λύση, με μία μελλοντική αξιοποίηση υδρογόνου.»
Στην ομιλία σας στο Athens Investment Forum αναφέρατε ότι οι πλωτές μονάδες επαναεριοποίησης & αποθήκευσης (FSRU) δεν αρκούν για να εξασφαλίσουν την ενεργειακή ανεξαρτησία της Ευρώπης. Γιατί το είπατε αυτό;
«Επιτρέψτε μου να ξεκαθαρίσω την άποψή μου: τόσο οι υποδομές FSRU, όσο και οι αγωγοί είναι απαραίτητα και αποτελούν καταλύτες για την ασφάλεια του εφοδιασμού. Για την ακρίβεια, οι FSRUs εγγυώνται την πρόσβαση σε LNG. Ωστόσο, δεν αποτελούν εγγύηση για πρόσθετες ποσότητες για το σύστημα, εκτός εάν υπάρχει μια μακροπρόθεσμη σύμβαση προμήθειας σε αυτή την υποδομή. Εάν αυτό δεν συμβαίνει, η παγκόσμια ισορροπία μεταξύ ζήτησης και προσφοράς και, επομένως, η υψηλότερη τιμή θα καθορίσει τον τελικό προορισμό του LNG.
Εάν προκύψει ανάγκη για νέες πηγές LNG, θα χρειαστούν μακροπρόθεσμες δεσμεύσεις από τους αγοραστές, με τον ίδιο τρόπο που χρειάζονται για έναν αγωγό.
Ως εκ τούτου, απλά πιστεύω ότι στην περίπτωση των πόρων της λεκάνης της ανατολικής Μεσογείου, δεδομένης της “μικρής” απόστασης από την ΕΕ και της ανάγκης να διασφαλιστούν επαρκείς ποσότητες στην ευρωπαϊκή αγορά, ο αγωγός EastMed είναι η πιο ενεργειακά αποδοτική λύση και η πιο αποτελεσματική όσον αφορά στην εξασφάλιση των ποσοτήτων. Η προσπάθεια που καταβλήθηκε τους τελευταίους δέκα μήνες σχετικά με τις FSRUs για το άνοιγμα της πόρτας σε νέο LNG ήταν μεγάλη και αναγκαία, αλλά η διαφοροποίηση των διαδρομών, των πηγών και της μεταφοράς είναι η μόνη ασφαλής προσέγγιση για τη μείωση του κινδύνου εξάρτησης.»
Πιστεύετε ότι ο αγωγός East Med θα μπορούσε να συμβάλλει στη μείωση των τιμών του φυσικού αερίου;
«Πιστεύουμε ότι θα μπορούσε να αποτελεί έναν πρόσθετο παράγοντα τιμών στις αγορές της ΕΕ και της Μεσογείου, αυξάνοντας την ανταγωνιστικότητα με βάση τις διμερείς διαπραγματεύσεις για νέες πηγές, και λαμβάνοντας υπόψη ότι ορισμένες ποσότητες θα προέλθουν από σταδιακές εξελίξεις στις υπάρχουσες υποδομές. Εάν όλες οι πηγές που είναι διαθέσιμες στην περιοχή της Μεσογείου εξάγονται μέσω της παγκόσμιας αγοράς LNG, αυτό θα μπορούσε να αποτρέψει τη δημιουργία ενός τέτοιου παράγοντα, εκθέτοντας τη διαθεσιμότητα και την τιμή του φυσικού αερίου στην παγκόσμια δυναμική και μειώνοντας έτσι τα οφέλη για όλες τις χώρες της Μεσογείου.»
Σχεδόν δύο μήνες μετά την έναρξη της εμπορικής λειτουργίας του αγωγού IGB, ποια είναι τα πρακτικά αποτελέσματα για την Ελλάδα και τη Βουλγαρία;
«Ο αγωγός φυσικού αερίου IGB ικανοποιεί πλήρως τη στρατηγική, που προωθείται όλα αυτά τα χρόνια, μιας βιώσιμης ενεργειακής μετάβασης που αξιοποιεί τη διαφοροποίηση των πηγών και των διαδρομών για να εγγυηθεί την ασφάλεια του εφοδιασμού και την ανταγωνιστικότητα των αγορών. Ξεκινήσαμε εδώ και πολύ καιρό και, χάρη στην ανθεκτική προσέγγιση της εταιρείας μας και την ενεργό συνεργασία και υποστήριξη των ευρωπαϊκών και βουλγαρικών θεσμικών οργάνων, σήμερα η Βουλγαρία διαθέτει μια αξιόπιστη πηγή φυσικού αερίου διαφορετική από τη ρωσική. Αυτή είναι η κύρια επιτυχία: παραδώσαμε μια εναλλακτική λύση σε μια χώρα, λίγο πριν από την έναρξη του χειμώνα, και αυτή η εναλλακτική λύση είναι απόλυτα ενσωματωμένη με τους ευρωπαϊκούς κανόνες και τις αγορές.
Η ιστορία του έργου IGB είναι παρόμοια με εκείνη του EastMed: μόλις πριν από λίγα χρόνια, αρκετές αμφιβολίες σχετικά με το IGB εμπόδισαν την ανάπτυξή του. Σήμερα μπορούμε να θεωρήσουμε τις αγορές της Ελλάδας και της Βουλγαρίας ως μία. Επίσης, χάρη στον IGB, ο EastMed θα μπορούσε να ολοκληρώσει αυτή τη διαδικασία σύνδεσης της περιοχής της Ανατολικής Μεσογείου.»
Η IGI POSEIDON εξετάζει και άλλα μελλοντικά σχέδια;
«Πιστεύουμε ακράδαντα στην ικανότητα που έχουμε αποκτήσει για την ανάπτυξη σύνθετων ενεργειακών υποδομών, καθώς και στο πνεύμα του πρωτοπόρου. Αυτά τα κίνητρα μας οδηγούν στο να συνεργαστούμε με βιομηχανικούς εταίρους για να συμπεριλάβουμε το υδρογόνο ως μακροπρόθεσμη επιλογή για το υπεράκτιο έργο μας. Η συνεργασία με τοπικούς και διεθνείς ενδιαφερόμενους φορείς είναι ο τρόπος μας για την ανάπτυξη νέων έργων, θεωρούμε τις υποδομές ως παράγοντες ενίσχυσης για την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού, αλλά και για τη δημιουργία εμπορικών επιλογών. Επίσης, θεωρούμε ότι η Μεσόγειος είναι ο φυσικός μας τομέας εστίασης.»
*πηγή ΦΩΤΟ: Paterakisphoto
Διαβάστε ακόμη
Μητσοτάκης στο Λονδίνο(2), το deal Κόκκαλη, τα αεροπλάνα του Καράτζη και το χρυσό χαρτοφυλάκιο