Κρίση στην αγορά υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) αναμένεται να πλήξει την Ευρώπη, δεδομένου του πολέμου στην Ουκρανία και της αυξημένης ζήτησης τον ερχόμενο χειμώνα, η οποία -σύμφωνα με έκθεση της Rystad Energy– θα ξεπεράσει την προσφορά.
Αν και η αυξημένη ζήτηση αυτή έχει αποτελέσει τη βάση της επιτακτικής επιτάχυνσης των μεγαλύτερων πρότζεκτ LNG εδώ και μία δεκαετία, η διάρκεια κατασκευής τους σημαίνει πως η πολυπόθητη προσφορά θα ξεκινήσει μόλις το 2024.
Η παγκόσμια ζήτηση για LNG αναμένεται να φτάσει τους 436 εκατ. τόνους το 2022, ξεπερνώντας την προσφορά των 410 εκατομμυρίων τόνων. Ένας νέος «βαρύς χειμώνας» μπορεί να απειλήσει την Ευρώπη, ιδιαίτερα τη στιγμή που η Γηραιά Ήπειρος προσπαθεί να περιορίσει τις εισροές φυσικού αερίου από τη Ρωσία. Η ανισότητα προσφοράς και ζήτησης αυτή και οι υψηλές τιμές της ενέργειας θα αποτελέσουν πρόβλημα τόσο για τους καταναλωτές όσο και για τις αγορές.
Οι «Συμπληγάδες»
Το σχέδιο «RΕPowerEU» της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχει θέσει στόχο μείωσης των εισροών ρωσικού φυσικού αερίου κατά 66% μέχρι το τέλος του έτους, κάτι το οποίο είναι αντιδιαμετρικά αντίθετο με τον στόχο αναπλήρωσης των ευρωπαϊκών αποθεμάτων φυσικού αερίου στο 80% μέχρι το χειμώνα. Η απόφαση αυτή θα αλλάξει ριζικά τόσο την αγορά φυσικού αερίου όσο και την αγορά της υγροποιημένης μορφής του, δεδομένης της αυξημένης ζήτησης για LNG κατά τη διάρκεια της μεταβατικής περιόδου.
Σημειωτέον πως το 2021 η Ρωσία παρείχε 155 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου (Bcm) στην Ευρώπη, άνω του 31% των συνολικών εισαγωγών της ηπείρου. Η αντικατάσταση σημαντικού ποσοστού αυτού θα αποδειχθεί εξαιρετικά δύσκολη και θα έχει σημαντικές επιπτώσεις στην οικονομία της Ευρώπης και στη ζωή των Ευρωπαίων. Παράλληλα, θα δημιουργήσει τεράστια αναπτυξιακή ώθηση αλλά και ελλείψεις στην αγορά LNG: «Απλά δεν υπάρχει αρκετό LNG για να καλυφθεί η αυξημένη ζήτηση. Σε βραχυπρόθεσμο επίπεδο, η αναντιστοιχία αυτή θα μεταφραστεί σε δύσκολο χειμώνα για την Ευρώπη. Για τους παραγωγούς LNG, η νέα περίοδος ανάπτυξης του τομέα τους έχει έρθει, αλλά η παράδοση του υγροποιημένου φυσικού αερίου μπορεί να καθυστερήσει αρκετά και να μη συμπέσει με την αύξηση της ζήτησης. Η επόμενη “τέλεια καταιγίδα” θα χαρακτηριστεί από συνεχιζόμενο έλλειμμα, αυξημένες τιμές, σημαντική μεταβλητότητα και γεωπολιτική βασιζόμενη στο LNG», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Kaushal Ramesh, αναλυτής της Rystad Energy.
Ενεργειακή πολιτική
Η αναμενόμενη μείωση της παροχής φυσικού αερίου από τη Ρωσία προς την Ευρώπη θα φτάσει τα 37 Bcm το 2022 και τα 100 Bcm το 2030. Ως αποτέλεσμα, η ευρωπαϊκή κατανάλωση φυσικού αερίου η οποία άγγιξε ρεκόρ το 2019, θα αρχίσει -πια- να μειώνεται. Το φυσικό αέριο και το LNG θα παίξουν μικρότερο ρόλο στην ενεργειακή πολιτική της Ευρώπης η οποία θα επικεντρωθεί στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και πιθανώς στην πυρηνική ενέργεια. Σημειωτέον πως η Ευρώπη ήταν έτοιμη να αυξήσει τις εισαγωγές φυσικού αερίου από τη Ρωσία πάνω από 40% μέχρι το 2030, εάν ο Nord Stream 2 είχε ξεκινήσει τη λειτουργία του. Το ποσοστό αυτό θα μειωθεί, αντίστοιχα, στο 20% μέχρι το 2030 λόγω της μη ανανέωσης των τρεχουσών συμφωνιών. Για τη διευκόλυνση των νέων εισαγωγών LNG, σταθμοί επαναεριοποίησης έχουν ήδη ξεκινήσει να επαναλειτουργούν ή να σχεδιάζονται εκ νέου στην ευρωπαϊκή επικράτεια.
Το χείριστο σενάριο
Εάν οι ρωσικές εισροές φυσικού αερίου σταματούσαν αύριο, τα αποθέματα του 35% του φυσικού αερίου της Ευρώπης θα τέλειωναν πριν το 2023, αφήνοντας τη Γηραιά Ήπειρο εκτεθειμμένη σε έναν εξαιρετικά βαρύ χειμώνα. Σε αυτό, το χείριστο, σενάριο, η τιμή των TTF αερίου θα ξεπερνούσε τα $100 εκατ./ MMBtu, οδηγώντας πολλές βιομηχανίες σε μείωση της παραγωγής τους και σε ολική αναδιάρθρωση του ευρωπαϊκού ενεργειακού τομέα. Η Ευρώπη έχει ήδη καταγράψει μείωση στην παραγωγή λιπασμάτων, ατσαλιού και χάρτου, υποδηλώνοντας τον οικονομικό αντίκτυπο που ένα τέτοιο χείριστο σενάριο θα μπορούσε να επιφέρει. Στην περίπτωση αυτή, ακόμα και η θέρμανση των νοικοκυριών θα αποδεικνυόταν επισφαλής.
Νέα πρότζεκτ
Πάνω από 20 νέα LNG πρότζεκτ με συνολική χωρητικότητα άνω των 180 εκατομμυρίων τόνων ετησίως (tpa) έχουν αρχίσει να «βάζουν μπροστά».
Όσο για τις εκτιμήσεις ευρωπαϊκών αναγκών για LNG το 2030, η αγορά θα χρειαστεί περισσότερα από 150 εκατ. tpa εκ των προγραμματισμένων 186 εκατ. tpa, κάτι το οποίο σημαίνει πως το 80% των πρότζεκτ αυτών θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί.
Τα αμερικανικά πρότζεκτ βρίσκονται στην πρώτη θέση της κατάταξης. Πολλά εξ αυτών, όπως το πρότζεκτ της Energy Transfer στη Lake Charles και της NextDecade στο Rio Grande, τα οποία είχαν «παγώσει» λόγω έλλειψης ενδιαφέροντος, έχουν ήδη ανακοινώσει σύναψη συμφωνιών για παράδοση 9,45 εκατ. tpa LNG.
Παρ’ όλα αυτά, τα πρότζεκτ στον υπόλοιπο πλανήτη δεν μπορούν να λειτουργήσουν τόσο γρήγορα και τόσο εύκολα όσο αυτά των ΗΠΑ, συμπεριλαμβανόμενου του πρότζεκτ των 15 εκατ. tpa με ονομασία Mozambique Rovuma Area 4, το οποία βρίσκεται δίπλα στην Area 1 της TotalEnergies στην πολιτικά και κοινωνικά ασταθή Μοζαμβίκη.
Από την άλλη, το Μεξικό είναι έτοιμο να εξάγει LNG προς την Ασία. Παρ’ όλα αυτά, οι αυξημένες τιμές ενδέχεται να μειώσουν τη ζήτηση LNG στην ήπειρο σε μεσοπρόθεσμο επίπεδο, κάτι το οποίο σημαίνει πως η Ασία θα παραμείνει έρμαιο της χρήσης πετρελαίου και άνθρακα. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η ζήτηση αυτή μπορεί να μειωθεί μόνιμα, λόγω της αύξησης χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.