Mπορεί η Ελλάδα να ετοιμάζεται για την επόμενη μεγάλη στροφή στην αιολική ενέργεια, που είναι η ανάπτυξη των υπεράκτιων ανεμογεννητριών, όμως είναι η πρώτη χώρα πανευρωπαϊκά που έχει εντάξει στο οπλοστάσιό της μια νέα τεχνολογία μετρήσεων ανεμολογικών δεδομένων που της δίνει ένα ισχυρό προβάδισμα σε παγκόσμια κλίμακα.
Μια αμιγώς ελληνική μικρομεσαία εταιρεία από τον κλάδο της μηχανικής, η ΕΤΜΕ – Πέππας και Συνεργάτες, η οποία ξεκίνησε την πορεία της στον χώρο των μελετών πριν από 45 χρόνια από τον κ. Ιωάννη Πέππα, βρίσκεται πίσω από την καινοτομία της πλατφόρμας Floatmast, η οποία έχει κατοχυρώσει μια διεθνή πατέντα και αποτελεί μία από τις τρεις τεχνολογίες μέτρησης αιολικού δυναμικού σε όλο τον κόσμο. Η καινοτομία της έχει βραβευτεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και επιλέχθηκε για χρηματοδότηση ύψους 2 εκατ. ευρώ. Ο αειθαλής ιδρυτής της, ο οποίος συνεχίζει να δουλεύει ακούραστα ακόμη και σήμερα στα 90 του χρόνια, είχε την προνοητικότητα να στηρίξει τον γιο του Αντώνη Πέππα πριν από περίπου μία δεκαετία και να πάρουν από κοινού το ρίσκο μιας πιο πράσινης στρατηγικής.
Τα πρώτα βήματα
«Από το 2011 ο τεχνικός κλάδος όπου δραστηριοποιούνταν η ΕΤΜΕ είχε τελματώσει. Δεν υπήρχαν έργα και η εταιρεία είχε λιγοστές δουλειές στους τομείς περιβάλλοντος και διαχείρισης νερού που παραδοσιακά αναπτυσσόταν», δηλώνει στο «business stories» ο κ. Αντώνης Πέππας, απόφοιτος του ΕΜΠ με μεταπτυχιακό στον τομέα της υδρολογίας στο Imperial. Αλλωστε για την εταιρεία ο δρόμος για τις ΑΠΕ είχε ανοίξει από το 2006, όταν ξεκίνησε να αναπτύσσεται παράλληλα σε φωτοβολταϊκά πάρκα και είχε καταθέσει τις 10 πρώτες αιτήσεις για τη Λακωνία. Αργότερα τα έργα αυτά πουλήθηκαν στη Βιοσώλ, αλλά το ενδιαφέρον παρέμεινε ζωντανό για τον κλάδο της ενέργειας, συνδυάζοντας την ευρωπαϊκή στρατηγική για τις ΑΠΕ, το υψηλό αιολικό δυναμικό της χώρας, αλλά και τη μεγάλη παράδοση των Ελλήνων στη θάλασσα.
Αυτό που έλειπε, σύμφωνα με τον κ. Πέππα, ήταν αξιόπιστες μετρήσεις πεδίου που θα μπορούσαν να χρηματοδοτηθούν από τράπεζες και να είναι πιστοποιημένες.
«Οπως βάζουμε σήμερα τους ιστούς στα βουνά για να γίνουν ασφαλείς ανεμολογικές μετρήσεις, το ίδιο γίνεται και στη θάλασσα με τους πλωτούς ιστούς». Η εταιρεία ανακάλυψε ένα κενό στην αγορά, αφού μέχρι τότε υπήρχαν μόνο οι πακτωμένες εγκαταστάσεις στον βυθό.
Δεν υπήρχε μια πλωτή βάση που να συνδυάζει την αξιοπιστία και την ποιότητα των μετρήσεων του ιστού με τη διευκόλυνση και την ευελιξία ενός πλωτού μέσου που δεν έχει όριο εδάφους και μπορείς να το αναπτύξεις γρήγορα, χωρίς μεγάλες διαδικασίες, στον πυθμένα. Για να επιτευχθεί ο συνδυασμός, αξιοποιήθηκε η τεχνογνωσία που χρησιμοποιείται στις υπεράκτιες πλατφόρμες άντλησης υδρογονανθράκων, παντρεύοντας τις δύο τεχνολογίες με τη μέθοδο ΤLP (Tension Leg Platform).
Τοποθετούνται δηλαδή τέσσερις βάσεις από σκυρόδεμα στον βυθό και από εκεί τέσσερις σιδερένιοι βραχίονες συγκρατούν στην επιφάνεια την πλατφόρμα όπου είναι τοποθετημένος ο ιστός.
Το Floatmast χρησιμοποιεί για την καταγραφή των αιολικών δεδομένων έναν μετεωρολογικό ιστό 40 μέτρων, όσο και συσκευές lidar,που σαρώνουν σε ύψος 200 μέτρων. Είναι πλήρως αυτόνομο, καθώς διαθέτει φωτοβολταϊκά κάτοπτρα, τα οποία εξασφαλίζουν την τροφοδοσία όχι μόνο του μετρητή ανέμων, αλλά και πλήθους περιβαλλοντικών και μετεωρολογικών αισθητήρων, που αναδεικνύουν το Floatmast σε έναν πολύπλευρο σταθμό.
Το αποτέλεσμα είναι να αναπτυχθεί μια καινοτομία στον τομέα της υπεράκτιας αιολικής ενέργειας που προσφέρει τα καλύτερα ποιοτικώς δεδομένα για τα πλωτά αιολικά πάρκα, αναφέρει ο 44χρονος επικεφαλής της εταιρείας ΕΤΜΕ-Πέππας & Συνεργάτες, που μαζί με τη Streamlined Σύμβουλοι Μηχανικοί έκαναν το επόμενο βήμα στις τεχνολογίες της γαλάζιας οικονομίας.
Η πατέντα της Floatmast
Η κατασκευή της πλατφόρμας ξεκίνησε το 2015 από τον λιμένα Λαυρίου, στον οποίο παρέμεινε για ένα εντατικό πρόγραμμα δοκιμών και το 2019 μεταφέρθηκε στη θαλάσσια περιοχή μεταξύ Μακρονήσου και Τζιας στο Κάβο Ντόρο για να τεσταριστεί για την ακρίβεια και την ασφάλεια των δεδομένων της. Από εκείνο το στάδιο και μετά η τεχνολογία Floatmast «άνοιξε τα πανιά της».
Πήρε την πιστοποίηση από το Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και ένα αντίστοιχο Γερμανικό Ινστιτούτο προσφέροντας όλες εκείνες τις εγγυήσεις που απαιτούνται για την ακρίβεια των μετρήσεων, όχι μόνο για τους επενδυτές της υπεράκτιας αιολικής ενέργειας αλλά και για τις τράπεζες που σχεδιάζουν να χρηματοδοτήσουν τα μεγάλα θαλάσσια αιολικά πάρκα. Και αυτό γιατί η αξιόπιστη εκτίμηση του αιολικού πεδίου παρέχει τη βεβαιότητα των εσόδων του έργου. Αυτό, όπως λέει ο κ. Πέππας, μειώνει πολύ σημαντικά το margin δανεισμού των επενδυτών. «Ενα ποσοστό 0,5% ή 1% να μειώσουμε, έχει τεράστιο αντίκτυπο στη χρηματορροή της επένδυσης και στην οικονομική της βιωσιμότητα».
Σήμερα υπάρχει μια επιστημονική καταγραφή από την Ε.Ε. και το ΚΑΠΕ ποιες περιοχές έχουν αυξημένο αιολικό δυναμικό, αλλά δεν παρέχει τα εχέγγυα των εγγυημένων αποδόσεων ενός πάρκου που παρέχει η ΕΤΜΕ, η οποία μετρά τη δύναμη του ανέμου στο σημείο όπου θα γίνει η εγκατάσταση του πάρκου, με υψηλή ακρίβεια και πιστότητα. Τα δεδομένα αυτά έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για εταιρείες που θέλουν να αναπτύξουν υπεράκτια πάρκα αλλά και από δημόσιους φορείς (π.χ. υπουργεία, ΑΔΜΗΕ, ΕΔΕΥ) προκειμένου να αξιολογηθούν μια σειρά από διαφορετικές παραμέτρους (η ποιότητα του νερού, η αλατότητα, η χλωροφύλλη, η θερμοκρασία, πιθανά περάσματα πουλιών, ύπαρξη θαλάσσιων θηλαστικών κ.ά.) στο σκέλος της περιβαλλοντικής παρακολούθησης, καθώς επίσης και από πανεπιστήμια και ιδρύματα για λόγους τεχνογνωσίας.
Η γέννηση της τεχνολογίας
Οπως αναφέρει ο κ. Πέππας, η ΕΤΜΕ δεν ανακάλυψε την πυρίτιδα. Πήρε τεχνολογία που εφαρμόζεται στις υπεράκτιες πλατφόρμες υδρογονανθράκων για την εξόρυξη πετρελαίου σε μεγάλα βάθη και τη μετέτρεψε σε ανανεώσιμη. Ενα πάντρεμα που επιδιώκει να αξιοποιήσει τον τελευταίο χρόνο και η Ελληνική Εταιρεία Υδρογονανθράκων (ΕΔΕΥ) για να προσελκύσει το ενδιαφέρον μεγάλων ελληνικών αλλά και διεθνών πετρελαϊκών κολοσσών που έχουν αναλάβει τις εξορύξεις υδρογονανθράκων επί ελληνικού εδάφους, καθώς και νέων επενδυτών.
«Είναι μια τεράστια ευκαιρία για τη χώρα να προσελκύσει επενδυτές αυτού του μεγέθους, οι οποίοι τα επόμενα χρόνια θα έχουν και ένα μεγάλο μερίδιο στην αγορά των αιολικών πάρκων, γιατί οι επενδύσεις αυτές είναι ακριβά και μεγάλα πρότζεκτ», λέει ο επικεφαλής της εταιρείας. Επειδή μάλιστα δεν υπάρχουν πολλές τεχνολογίες και πολλά πάρκα παγκοσμίως, ούτε μεγάλη τεχνογνωσία, είναι μεγάλη ευκαιρία για τη χώρα να δημιουργήσει know-how και η ΕΤΜΑ είναι μια αντίστοιχη περίπτωση, αφού της ανήκει η μοναδική πλατφόρμα που υπάρχει σήμερα στην Ε.Ε. για υπεράκτια αιολικά.
Οπως υπογραμμίζει, πολύ σημαντική παράμετρος είναι να αναπτυχθεί μια εγχώρια τεχνογνωσία στην τεχνολογία των ανεμογεννητριών (π.χ. στα εξαρτήματα και στο σχέδιο της ανεμογεννήτριας) που θα μπορεί στη συνέχεια και να εξαχθεί και να γίνουν επενδύσεις σε παραγωγικές εγκαταστάσεις στην Ελλάδα.
«Στη διεθνή αγορά δεν υπάρχει πολλή τεχνογνωσία στα πλωτά αιολικά. Αν ξεκινήσουμε σε τρία χρόνια ίσως είναι αργά, σήμερα υπάρχει μια έκρηξη σε πλωτά πάρκα παγκοσμίως που πρέπει να εκμεταλλευτούμε». Υπάρχουν, όπως σημειώνει, επιχειρήσεις που ενδιαφέρονται να επενδύσουν, όμως περιμένουν από το κράτος ένα πλάνο που θα τους επιτρέψει να κάνουν τη μελέτη σκοπιμότητας για την εγχώρια αλλά και τη διεθνή αγορά.
Οπως επισημαίνει ο κ. Πέππας, σήμερα δεν υπάρχει κάποια τεχνολογία που να έχει κυριαρχήσει στην αγορά, καθώς οι ανεμογεννήτριες που τοποθετούνται είναι ανάλογα με την περιοχή, το βάθος της θάλασσας, την απόσταση από τα λιμάνια. Σημασία, όπως λέει, έχει αν αυτό το προβάδισμα θα το πάρουν κάποιες ελληνικές ή ξένες εταιρείες. «Εκείνο που χρειάζεται είναι να καταρτίσουμε ένα στρατηγικό πλάνο και να αναπτύξουμε ένα ή δύο λιμάνια που να έχουν την υποδομή να υποστηρίξουν την κατασκευή και τη διαχείριση των αντίστοιχων υποδομών αυτών, τόσο για την ελληνική όσο και για τη μεσογειακή αγορά».
H παρέλαση μεγάλων ξένων ομίλων όπως η Ocean Winds, η Copenhagen Off shore Parthners αλλά και το έντονο επενδυτικό ενδιαφέρον ελληνικών ομίλων όπως η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, η Μυτιληναίος, η Μotor Oil, τα ΕΛΠΕ, η ΔΕΗΑΝ κ.ά. είναι μια ένδειξη για το προφίλ και το μέγεθος των νέων μεγάλων πρότζεκτ για τις υπεράκτιες ανεμογεννήτριες. «Ολοι έχουν αντιληφθεί ότι τα υπεράκτια αιολικά είναι επενδύσεις εντάσεως κεφαλαίου και μεγάλης τεχνογνωσίας που ευνοούν τους μεγάλους συνασπισμούς και μόνο έτσι μπορούν να φέρουν αποτέλεσμα», αναφέρει ο κ. Πέππας.
Παρά το γεγονός μάλιστα ότι τη διάδοση της τεχνολογίας και τις διεθνείς συνεργασίες επηρέασε η πανδημία, η διετία που πέρασε στάθηκε αφορμή για την ωρίμανση των συνθηκών αλλά και για να ανοίξουν νέοι δρόμοι για την ελληνική επιχείρηση στο εξωτερικό, σε χώρες όπως η Σκωτία, η Ασία και οι ΗΠΑ, περιοχές του πλανήτη από τις οποίες η ΕΤΜΕ ετοιμάζεται να υπογράψει τα πρώτα της διεθνή συμβόλαια. Ο κ. Πέππας αποκαλύπτει ότι σήμερα η έδρα της εταιρείας βρίσκεται στο Λονδίνο, το οποίο επιλέχθηκε λόγω της μεγάλης ανάπτυξης της υπεράκτιας αιολικής ενέργειας. Εξαιτίας του Brexit αλλά και του ισχυρού ενδιαφέροντος για τη χώρα μας, η επιχείρηση πολύ σύντομα θα αποκτήσει το δικό της παράρτημα και στην Ελλάδα.
Ποιες περιοχές βάζουν υποψηφιότητα για offshore πάρκα
Ποιες όμως είναι οι προδιαγραφές που απαιτούνται για να φιλοξενήσει μια περιοχή ένα πλωτό αιολικό; Ποια είναι τα κριτήρια και οι κανόνες που πρέπει να ζυγίσουν οι επενδυτές; Ο κ. Πέππας τονίζει ότι πρωτίστως θα πρέπει να έχουν το κατάλληλο αιολικό δυναμικό, ο τύπος του πυθμένα και το βάθος παίζουν επίσης σημαντικό ρόλο, αλλά και η συσχέτιση με άλλες δραστηριότητες, όπως η γειτνίαση με παραλίες και περιοχές με τουριστικό ενδιαφέρον.
Τονίζει, όμως, ότι το απαγορευτικό δεν μπορεί να είναι οριζόντιο. Θα πρέπει να υπάρχουν αποστάσεις, για παράδειγμα, 2 ή 3 χιλιομέτρων από παραλίες, αλλά στο Αιγαίο υπάρχουν και νησιά με βορεινές ακτές ανεκμετάλλευτες που αυτές θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν στον σχεδιασμό. Επιπλέον κριτήρια είναι η εγγύτητα με το δίκτυο μεταφοράς (ΑΔΜΗΕ) αλλά και η τοπική διάθεση, καθώς άλλες κοινωνίες θα το δουν ως ευκαιρία για ανάπτυξη και νέες θέσεις απασχόλησης και άλλες όχι.
Ο κ. Πέππας αποφεύγει να «χωροθετήσει» τις περιοχές που θα φιλοξενήσουν τη νέα τεχνολογία λέγοντας ότι θα είναι σίγουρα το Αιγαίο και κυρίως το Ανατολικό Αιγαίο (Λήμνος, Μυτιλήνη κ.ά.), οι Κυκλάδες (Νάξος, Μήλος κ.ά.), η Ανατολική Εύβοια, η Κρήτη, νησιά του Ιουνίου (Κέρκυρα κ.ά).
Καθοριστικός παράγοντας για τη χρηματοδότηση των έργων θα είναι η τιμή της κιλοβατώρας. Τα πλωτά πάρκα έχουν μια τάση ραγδαίας υποχώρησης των τιμών και αυτό έχει να κάνει με το μέγεθος των πρότζεκτ που συνεχώς γιγαντώνονται. «Πιστεύω ότι μέσα στα επόμενα 10 χρόνια η τιμή της κιλοβατώρας θα πέσει στα 100 ευρώ, από 150 έως 250 ευρώ που είναι σήμερα», εκτιμά ο επικεφαλής της ΕΤΜΕ.
Ο κ. Πέππας συμμετέχει στην άτυπη επιτροπή που έχει συσταθεί για την προώθηση των υπεράκτιων αιολικών στην Ελλάδα, στην οποία συμμετέχει επίσης το ΥΠΕΝ (τρεις γενικές διευθύνσεις – Περιβάλλοντος, Ενέργειας, Χωροταξικού Σχεδιασμού) μαζί με εκπροσώπους της βιομηχανίας που θέλουν να αναπτύξουν υπεράκτια αιολικά, όπως η ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή, η Μυτιληναίος, η ΔΕΗ Ανανεώσιμες, τα ΕΛ.ΠΕ., η Μotor Oil κ.ά. Πρόκειται για ένα φόρουμ ανταλλαγής απόψεων και ιδεών με τη συμμετοχή της ΕΔΕΥ και του ΑΔΜΗΕ. Στόχος είναι να συγκεραστούν οι απόψεις μεταξύ της κυβερνητικής πολιτικής, της ενεργειακής βιομηχανίας αλλά και της εφοδιαστικής αλυσίδας και να ενσωματωθούν στο επικείμενο νομοθετικό πλαίσιο που θα βγάλει πολύ σύντομα σε διαβούλευση το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Διαβάστε ακόμη
Μπαράζ συμφωνιών με τους Σαουδάραβες
Αυτή είναι η χώρα – γέφυρα που χρησιμοποιούν οι Ρώσοι για να ταξιδέψουν στην Ευρώπη