Έργα ύψους 3,73 δισ. ευρώ προβλέπονται για τις νέες μεγάλες ηλεκτρικές διασυνδέσεις των νησιών με το ΕΣΜΗΕ, οι οποίες αναμένεται να εξελιχθούν τα επόμενα χρόνια.
Τα κυριότερα από αυτά, όπως περιγράφονται στο πλαίσιο του τελευταίου Δεκαετούς Προγράμματος Ανάπτυξης του ΑΔΜΗΕ για την περίοδο 2022- 2031, αφορούν τη μεγάλη ηλεκτρική διασύνδεση Κρήτης-Αττικής (ύψους 1 δις ευρώ), την Δ Φάση της διασύνδεσης των Κυκλάδων (388 εκατ. ευρώ), καθώς και τα πιο «μακρινά» για την διασύνδεση των Δωδεκανήσων (1,46 δις ευρώ) και των νησιών του Βορειοανατολικού Αιγαίου (887 εκατ. ευρώ).
Τα πολλαπλά οφέλη των διασυνδέσεων
Σύμφωνα με τον Διαχειριστή, με τα έργα των ηλεκτρικών διασυνδέσεων, ανοίγει ο δρόμος για μεγαλύτερη διείσδυση καθαρών μορφών ενέργειας στο ενεργειακό μείγμα της χώρας (17 GW έως το 2030) και διασφαλίζεται ο εκσυγχρονισμός και η ανάπτυξη του Συστήματος Μεταφοράς, ώστε να ανταποκρίνεται στο ΕΣΕΚ.
Εξάλλου, τα έργα διασύνδεσης των νησιών με το ΕΣΜΗΕ αποτελούν και το σημαντικότερο κομμάτι του νέου Δεκαετούς του Διαχειριστή, αντιπροσωπεύοντας άνω του 80% του επενδυτικού κόστους και συμβάλουν καθοριστικά στην επίτευξη των εθνικών ενεργειακών και περιβαλλοντικών στόχων, λόγω της απόσυρσης των πετρελαϊκών μονάδων, σε συνδυασμό με την αξιοποίηση του δυναμικού ΑΠΕ στα νησιά, ενώ αποκλιμακώνουν το επαχθές «βάρος» των ΥΚΩ.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το κόστος της «πετρελαιοκίνητης» ηλεκτροπαραγωγής στη νησιά επιβαρύνει τους τελικούς καταναλωτές (νοικοκυριά και επιχειρήσεις) με 500-800 εκατ. ευρώ το χρόνο.
Η Κρήτη και το «πράσινο» του ΥΠΕΝ για τις Κυκλάδες
Στην παρούσα φάση και ενώ έχει ήδη πραγματοποιηθεί η δοκιμαστική ηλέκτριση της διασύνδεσης Κρήτης-Πελοποννήσου, το ενδιαφέρον εστιάζεται στην έγκαιρη υλοποίηση της μεγάλης διασύνδεσης Κρήτης-Αττικής.
Το έργο, προϋπολογισμού 1 δισ. ευρώ υλοποιείται από την 100% θυγατρική του ΑΔΜΗΕ, «Αριάδνη Interconnection» και η χρηματοδότησή του στηρίζεται σε ίδια κεφάλαια (200 εκατ. ευρώ), τραπεζικό δανεισμό, ύψους 400 εκατ. ευρώ (από τη Eurobank και την ΕΤΕπ), ενώ για το υπόλοιπο ποσό των 400 εκατ. ευρώ, θα αξιοποιηθούν διαθέσιμα εργαλεία στο πλαίσιο συγχρηματοδότησης Ελλάδας και Ε.Ε.
Το project για το «μεγάλο καλώδιο» της Κρήτης έχει ως ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2023, ωστόσο το τελευταίο διάστημα έχει προκύψει πρόβλημα στον σχεδιασμό καθώς ο Δήμος Μεγαρέων μαζί με τοπικούς συλλόγους έχουν προσφύγει στο Συμβούλιο της Επικρατείας. Με βάση τον υφιστάμενο σχεδιασμό προβλέπεται για τη σύνδεση στην Αττική χώρος όμορος στο ΚΥΤ Κουμουνδούρου που είναι κατάλληλος για την ανάπτυξη του Σταθμού Μετατροπής, ενώ το σημείο προσαιγιάλωσης έχει οριστεί στην Πάχη των Μεγάρων, με υπόγεια όδευση συνολικού μήκους 32 χιλιομέτρων.
Παράλληλα, χθες δόθηκε το «πράσινο φως» του Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας στους περιβαλλοντικούς όρους για τη Δ Φάση της ηλεκτρικής διασύνδεσης των Κυκλάδων.
(Υπενθυμίζεται ότι η Δ Φάση της διασύνδεσης των Κυκλάδων καθώς και η εναέρια γραμμή Κόρινθος-ΚΥΤ Κουμουνδούρου 400 KV και συνοδευτικά έργα, έχουν ενταχθεί στα χρηματοδοτούμενα από το Ταμείο Ανάκαμψης με 195 εκατ. ευρώ).
Το project αφορά στην ηλεκτρική διασύνδεση του Υποσταθμού Λαυρίου με τον αδειοδοτημένο Υ/Σ GIS Νάξου, μέσω Σερίφου, Μήλου, Φολεγάνδρου και Σαντορίνης. Το έργο περιλαμβάνει υποβρύχια καλώδια 150 kV συνολικού μήκους 353 χλμ περίπου και υπόγεια καλώδια 150 kV συνολικού μήκους 19,5 χλμ περίπου, από το GIS Λαυρίου έως τον νέο Υ/Σ GIS Νάξου, καθώς και τους νέους Υποσταθμούς σε Σέριφο, Μήλο, Φολέγανδρο και Σαντορίνη.
Ειδικότερα και με βάση την απόφαση του ΥΠΕΝ προβλέπονται:
-Υπόγειο τμήμα Γ.Μ. 150kV Αττικής στο Λαύριο, απλού κυκλώματος και μήκους 1.047m περίπου.
-Υποβρύχιο τμήμα Γ.Μ. 150kV Λαυρίου-Σερίφου, απλού κυκλώματος και μήκους 109,3km περίπου.
-Υπόγειο τμήμα Γ.Μ. 150kV Σερίφου, διπλού κυκλώματος και μήκους 1.540m περίπου.
-Κατασκευή νέου Υ/Σ (GIS) νήσου Σερίφου.
-Υποβρύχιο τμήμα Γ.Μ. 150kV Σερίφου-Μήλου, απλού κυκλώματος και μήκους 46,7km περίπου.
-Υπόγειο τμήμα Γ.Μ. 150kV Β. Μήλου, απλού κυκλώματος και μήκους 7.500m περίπου.
– Κατασκευή νέου Υ/Σ GIS νήσου Μήλου.
-Υπόγειο τμήμα Γ.Μ. 150kV Ν. Μήλου, απλού κυκλώματος και μήκους 6.650m περίπου.
-Υποβρύχιο τμήμα Γ.Μ. 150kV Μήλου-Φολεγάνδρου, απλού κυκλώματος και μήκους 55,2km περίπου.
– Υπόγειο τμήμα Γ.Μ. 150kV Φολεγάνδρου, διπλού κυκλώματος και μήκους 2.039m περίπου.
– Κατασκευή νέου Υ/Σ GIS νήσου Φολεγάνδρου.
– Υποβρύχιο τμήμα Γ.Μ. 150kV Φολεγάνδρου- Θήρας, απλού κυκλώματος και μήκους 59,9km περίπου.
– Υπόγειο τμήμα Γ.Μ. 150kV Θήρας, διπλού κυκλώματος και μήκους 750m περίπου.
– Κατασκευή νέου Υ/Σ GIS νήσου Θήρας.
– Υποβρύχιο τμήμα Γ.Μ. 150kV Θήρας – Νάξου, απλού κυκλώματος και μήκους 82,1 km περίπου.
-Υπόγειο τμήμα Γ.Μ. 150kV Νάξου, απλού κυκλώματος και μήκους 530m περίπου.
Τα επόμενα μεγάλα projects για Δωδεκάνησα και Β.Α. Αιγαίο
Τα επόμενα μεγάλα projects ηλεκτρικών διασυνδέσεων περιλαμβάνουν τα Δωδεκάνησα με προϋπολογιζόμενο κόστος 1,46 δις ευρώ και ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2027 καθώς και τα νησιά του ΒΑ Αιγαίου, με προϋπολογιζόμενο κόστος περί τα 887 εκατ. ευρώ και ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2029.
Το έργο των Δωδεκανήσων αφορά τη διασύνδεση με το ΕΣΜΗΕ της ομάδας των νησιών του Νοτιοανατολικού Αιγαίου η οποία περιλαμβάνει τα έξι αυτόνομα ηλεκτρικά συστήματα: Κάρπαθος (Κάσος διασύνδεση υπό ΜΤ), Ρόδος (Χάλκη διασύνδεση υπό ΜΤ), Σύμη, Κως- Κάλυμνος (Ψέριμος, Τέλενδος, Νίσυρος, Τήλος, Λέρος, Λειψοί, Γυαλί διασύνδεση υπό ΜΤ), Πάτμος και Αρκιοί (Μαράθι διασύνδεση υπό ΜΤ).
Ως βέλτιστη λύση προκρίθηκε η διασύνδεσή τους απ’ ευθείας από το ΕΣΜΗΕ με σύνδεσμο HVDC μεταφορικής ικανότητας 2 x 450 MW, μέσω του οποίου θα δημιουργηθεί ένας ισχυρός δρόμος τροφοδότησης τους, ενώ θα επιτραπεί και η μεγαλύτερη διείσδυση των ΑΠΕ.
Ο σχεδιασμός του έργου διαμορφώθηκε με γνώμονα την ελαχιστοποίηση της περιβαλλοντικής όχλησης και στο πλαίσιο αυτό, οι νέοι Υποσταθμοί έχουν χωροθετηθεί πλησίον του αιγιαλού ώστε να αποφευχθεί κατά το δυνατό η κατασκευή εναέριων γραμμών, ενώ η διασύνδεση των νησιών μεταξύ τους και με το Ηπειρωτικό Σύστημα προβλέπεται να γίνει μέσω υποβρυχίων καλωδίων.
Ειδικά για τη διασύνδεση Κω-Ρόδου εκτός από τη βασική θαλάσσια όδευση που προκρίνεται (ανατολική όδευση) μήκους 100 χλμ περίπου, εξετάζεται,- λόγω αυξημένης πιθανότητας ύπαρξης θερμικών πεδίων που ενδεχομένως εμποδίσουν την εγκατάσταση υποβρύχιων καλωδίων-, ως εναλλακτική η όδευση δυτικά της Κω (δυτική όδευση) μεγαλύτερου συνολικού μήκους (περί τα 145 χλμ). Η οριστικοποίηση του σχεδιασμού θα γίνει βάσει των αποτελεσμάτων της έρευνας βυθού.
Όσον αφορά τη διασύνδεση των νησιών του Βορειοανατολικού Αιγαίου το έργο περιλαμβάνει τα οκτώ αυτόνομα ηλεκτρικά συστήματα Λήμνου, Άγιου Ευστρατίου, Σκύρου, Λέσβου, Χίου (Ψαρών), Σάμου (Φούρνων – Θύμαινας), Ικαρίας και Αγαθονησίου.
Το έργο αποτελεί συνέχεια της διασύνδεσης των Δωδεκανήσων και σύμφωνα με τα αποτελέσματα αναλυτικής διερεύνησης, ως βέλτιστη λύση προκρίνεται η διασύνδεση να πραγματοποιηθεί αμφίπλευρα, δηλαδή με ένα κύκλωμα στο ΚΥΤ Ν. Σάντας και με ένα κύκλωμα στο ΚΥΤ Αλιβερίου.
Συνολικά, προβλέπεται η κατασκευή πέντε νέων Υ/Σ 150kV κλειστού τύπου (GIS) για τις ανάγκες τροφοδότησης των φορτίων επί των νησιών Λήμνου, Λέσβου, Σκύρου, Χίου και Σάμου. Επίσης προβλέπεται η κατασκευή 3 Υ/Σ ζεύξης (με στοιχεία αντιστάθμισης) στις περιοχές Θράκης προς Λήμνο, Εύβοιας προς Σκύρο και πλησίον του σημείου προσαιγιάλωσης στη Λέσβο των υποβρυχίων καλωδίων από Σκύρο, Λήμνο και Χίο.
Σύμφωνα με το αρχικό χρονοδιάγραμμα προβλέπονται τρεις φάσεις υλοποίησης:
Α’ Φάση με ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2027
-Διασύνδεση Συνεχούς Ρεύματος ΕΣΜΗΕ (ΚΥΤ Κορίνθου)-Κω
-Διασύνδεση Εναλλασσόμενου Ρεύματος Κω-Ρόδου
– Διασύνδεση Ε.Ρ. ΚΥΤ Ν. Σάντας-Λήμνου
-Διασύνδεση Ε.Ρ. Λήμνου – Λέσβου και έργα επί της Λέσβου
Β’ Φάση με ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2028
-Διασύνδεση Ε.Ρ. ΚΥΤ Αλιβερίου-Σκύρου
-Διασύνδεση Ε.Ρ. Λέσβου-Χίου
-Διασύνδεση Ε.Ρ. Κω-Σάμου
-Διασύνδεση Ε.Ρ. Ρόδου-Καρπάθου
Γ’ Φάση με ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2029
-Διασύνδεση Ε.Ρ. Λέσβου-Σκύρου
-Διασύνδεση Ε.Ρ. Χίου-Σάμου