«Δίψα» άνευ προηγουμένου για επενδύσεις σε ενέργεια και ηλεκτρικό ρεύμα αλλάζει το τοπίο στην οικονομία και στην κοινωνία. Ιδιώτες επενδυτές καταθέτουν καθημερινά νέα σχέδια προς χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης παραγωγικών επενδύσεων και έργων για ενέργεια, καλύπτοντας κενά και λάθη περασμένων ετών στους σχεδιασμούς, τα οποία πληρώνουν σήμερα όλοι πανάκριβα: επιχειρήσεις, νοικοκυριά αλλά και το κράτος.
Οπως αποκαλύπτει το «business stories», από τα 11 δισ. ευρώ νέων επενδύσεων τα οποία κινητοποίησε μέσα σε έναν χρόνο (έως αρχές Ιανουαρίου) το «εργαλείο» των δανείων του Ταμείου Ανάκαμψης, τα 7 δισ. αφορούν σχέδια που υπέβαλαν ιδιώτες επενδυτές για δράσεις που εντάσσονται στον πυλώνα «Πράσινη Μετάβαση».
Κατά 90% ή πάνω από 6 δισ. ευρώ, τα κατατεθειμένα αυτά επενδυτικά πλάνα περικλείουν έργα και επενδύσεις στον χώρο της ενέργειας: εξοικονόμηση, αποθήκευση και -κυρίως- παραγωγή ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές.
Αλλάζουν όλα
«Είναι μια τεράστια παρέμβαση στον ενεργειακό τομέα. Πρόσθετες επενδύσεις που θα έμεναν στο συρτάρι χωρίς το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητος», αναφέρουν σε συζητήσεις τους συνεργάτες του επικεφαλής του Ταμείου, αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών Θεόδωρου Σκυλακάκη.
Αν στα 6 δισ. ευρώ από το τα δάνεια προστεθούν προγράμματα ή επιδοτήσεις και δράσεις «Εξοικονομώ» σε κατοικίες, επιχειρήσεις και κρατικά κτίρια, οι μελλοντικές επενδύσεις στην ενέργεια ως το 2025 αγγίζουν τα 10 δισ. ευρώ! Μόνο φέτος, το 2023 θα βρέξει επιδοτήσεις 2 δισ. για φωτοβολταϊκά στη στέγη και ενεργοβόρες επιχειρήσεις ή δήμους «Εξοικονομώ – Ανακαινίζω» για νέους έως 39 ετών, το νέο «Εξοικονομώ» που ξεκινά Απρίλιο με 750 εκατ. ευρώ κ.λπ.
Το πρόβλημα
Αυτή θα είναι και η λύση για την κρίση ενέργειας που ζει η χώρα. Στην κυβέρνηση, όμως, λένε πως η «αιτία του κακού» για το ότι στην Ελλάδα πληρώνουμε πανάκριβα το ηλεκτρικό ρεύμα και το φυσικό αέριο πρέπει να αναζητηθεί στην ενεργειακή μετάβαση επί ΣΥΡΙΖΑ.
Επί έναν χρόνο η Ελλάδα είναι από τις χώρες με τη χαμηλότερη χρέωση για τον τελικό καταναλωτή στην Ευρωζώνη, μετά τις επιδοτήσεις ρεύματος. Τους τελευταίους μήνες όμως έχει ανάψει μια άλλη συζήτηση αν και γιατί η χώρα μας έχει τις υψηλότερες τιμές χονδρικής σε σύγκριση με Ισπανία, Πορτογαλία κ.λπ. Πάνω σε αυτό δομήθηκε και μια κριτική για το πού καταλήγουν οι επιδοτήσεις, ποιος κερδίζει και πού πάνε τα υπερκέρδη.
Στην κυβέρνηση απαντούν πως υπάρχει μια σκόπιμη υπερβολή, καθώς στην Ελλάδα εφαρμόζεται το μοντέλο τιμολόγησης «του επόμενου μήνα», με βάση τις διεθνείς τιμές του προηγούμενου. Αλλες χώρες χρεώνουν το φυσικό αέριο με τιμές του μήνα που αγοράζεται. Συνεπώς, όταν πέφτουν διεθνώς οι τιμές η Ελλάδα φαίνεται ακριβότερη. Οταν όμως ανεβαίνουν, γίνεται φθηνότερη.
«Εμμένουν στο “μήνα-μήνα” και παραβλέπουν τους μήνες που είμαστε φθηνότεροι», λένε. Και υποστηρίζουν ότι πίσω από αυτό κρύβεται ο πιο ουσιαστικός λόγος για τον οποίο η Ελλάδα είναι μεσοσταθμικά ακριβή:
■ Η χονδρική τιμή ρεύματος είναι συνάρτηση του οριακού καυσίμου. Οριακό καύσιμο είναι αυτό που έρχεται να προστεθεί τελευταίο στο ενεργειακό μείγμα που παράγει το ρεύμα (ΑΠΕ, υδροηλεκτρικά, λιγνίτης κ.λπ.), όταν δεν επαρκούν οι φθηνότερες πηγές. Στην Ελλάδα αλλά και όλη την Ευρώπη, το ακριβότερο καύσιμο είναι πλέον το φυσικό αέριο. Ωστόσο στη χώρα μας έχει μεγαλύτερο μερίδιο στο ενεργειακό μείγμα -παρότι το μερίδιο αυτό διαρκώς πέφτει- εν συγκρίσει με την υπόλοιπη Ευρώπη.
■ Αιτία είναι ότι η απολιγνιτοποίηση στην Ελλάδα δεν έγινε με μεγάλες επενδύσεις σε ΑΠΕ αλλά με εργοστάσια φυσικού αερίου, που ήταν φθηνότερο μέχρι το 2020. Αυτό προδιαγράφηκε από την προηγούμενη κυβέρνηση γιατί τότε ξεκίνησαν αυτές οι επενδύσεις με έμφαση σε μεγάλες μονάδες φυσικού αερίου.
«Ηταν ο βασικός τρόπος που η προηγούμενη κυβέρνηση επέλεξε να συντίθεται το ενεργειακό μείγμα στην Ελλάδα, διευκολύνοντας τέτοιες επενδύσεις αντί για ΑΠΕ.
Ετσι, έφτασε το φυσικό αέριο να αντιπροσωπεύει το 45% στο ενεργειακό μείγμα της χώρας. Και όταν αυξήθηκε 5%, 10% και 15% η τιμή του, τινάχθηκε το ενεργειακό μείγμα στον αέρα», υποστηρίζουν στο οικονομικό επιτελείο.
Διαβάστε επίσης
Ευάγγελος Παπαευαγγέλου: Οι χρυσοί τζίροι στα ακριβά ακίνητα και η νέα εταιρεία (pics)