Εδώ και πολλά χρόνια έχει γίνει σαφές ότι «ο επόμενος μεγάλος πόλεμος θα είναι για το νερό», είτε λόγω της έλλειψης του πολύτιμου αγαθού που φέρνει αντιμέτωπες τις χώρες για τη διεκδίκηση των περιορισμένων φυσικών πόρων, είτε λόγω της κατασκευής φαραωνικών φραγμάτων που οδηγούν σε μείωση των υδάτινων πόρων, εντείνοντας και πάλι τις διαμάχες μεταξύ γειτονικών κρατών.
Οι προβλέψεις του ΟΗΕ και της World Bank ότι η ξηρασία ενδέχεται να οδηγήσει σε μετατόπιση τουλάχιστον 700 εκατομμυρίων ανθρώπων μέχρι το 2030, δίνουν μια εφιαλτική εικόνα από το όχι και τόσο μακρινό μέλλον. Και αυτή η δυσοίωνη πρόβλεψη καθίσταται ακόμη πιο επίκαιρη με τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής τις οποίες ήδη βιώνουμε.
Στην Ελλάδα το πρόβλημα της λειψυδρίας είναι εντονότερο στα νησιά, για τα οποία επί δεκαετίες έχει εφαρμοστεί η δαπανηρή λύση της μεταφοράς νερού μέσω βυτιοφόρων.
Τα τελευταία χρόνια, ωστόσο, εφαρμόζονται μοντέλα που αναδεικνύουν την αξία της αφαλάτωσης, εγχείρημα σύνθετο και ενεργειακά απαιτητικό.
Στη σημερινή συγκυρία της επιτακτικής απανθρακοποίησης της οικονομίας και πρώτιστα του ενεργειακού τομέα, αλλά και της συνακόλουθης στροφής προς τις «πράσινες», εναλλακτικές μορφές ενέργειας, μοιάζει πραγματικά πολύ μπροστά από την εποχή του το project της Αιολικής Μήλου.
Το ITA Group, του επονομαζόμενου, όχι άδικα, και «πρύτανη των ΑΠΕ» Αντώνη Γερασίμου, είναι αυτό που δημιούργησε, στη Μήλο, το πρώτο και πρωτοποριακό για τη χώρα μας project που συνδυάζει μονάδα αφαλάτωσης με χρήση αιολικής ενέργειας, οδηγώντας σε βέλτιστα οικονομικά και τεχνικά αποτελέσματα. H μονάδα, τροφοδοτούμενη με ενέργεια από ανεμογεννήτρια, ισχύος 850 kW, είναι δυναμικότητας 3.000 m³/ημέρα και καλύπτει πλήρως τις ανάγκες της Mήλου σε πόσιμο νερό, ακόμα και τους θερινούς μήνες όταν η κατανάλωση αυξάνεται κατακόρυφα λόγω του τουρισμού. Παράλληλα, το κόστος, που ήταν στα 12-16 ευρώ το κυβικό, επί «υδροφόρας», έχει μειωθεί στα μόλις 1,8 ευρώ κατά μέσο όρο.
Σε λειτουργία από το 2009
H μονάδα αφαλάτωσης θαλασσινού νερού εγκαταστάθηκε από την εταιρεία Αιολική Μήλου Α.Ε. (θυγατρική του Ομίλου ΙΤΑ) σε τρεις φάσεις, στη θέση «Βουνό Τριοβασάλου» την περίοδο 2007-2009. Από τη λειτουργία της μονάδας παράγεται πόσιμο νερό, με χαρακτηριστικά που συμφωνούν με την ΚΥΑ Υ2/2600/2001 περί «Ποιότητας του νερού ανθρώπινης κατανάλωσης».
Συνοπτικά, το έργο αποτελείται από:
-Τη μονάδα αφαλάτωσης, δυναμικότητας 3.000 m3/ημέρα
-Τις 4 δεξαμενές αποθήκευσης του πόσιμου νερού, συνολικής χωρητικότητας 3.000 m3.
-Τον καταθλιπτικό αγωγό μήκους 2.800 μέτρων που συνδέει τη μονάδα αφαλάτωσης με τις δεξαμενές
-Το ηλεκτρονικό σύστημα τηλεπαρακολούθησης και τηλεελέγχου (SCADA) της λειτουργίας της μονάδας αφαλάτωσης.
-Την ανεμογεννήτρια, ισχύος 850 kW, που εγκαταστάθηκε στη θέση Κουτσουνάρραχη της Μήλου, στα πλαίσια εξυπηρέτησης του ηλεκτρικού φορτίου της μονάδας από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Με αυτά τα δεδομένα, το έργο συμβάλει όχι μόνο στην αυτονομία του νησιού, αλλά και στην ουσιαστική βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων του. Και τούτο καθώς η θέση του σε λειτουργία σήμανε την πλήρη υποκατάσταση πόσιμου ύδατος που μέχρι τότε προερχόταν από μεταφορά με υδροφόρα πλοία ή από τοπικές γεωτρήσεις.
Η χρησιμοποιούμενη τεχνολογία για το έργο της Μήλου είναι αυτή της αντίστροφης ώσμωσης, η οποία απαιτεί μόνο ηλεκτρική ενέργεια και όχι θερμική η οποία θα απαιτούσε τη μεταφορά καυσίμων στο νησί.
Έτσι, ο συνδυασμός της μονάδας αφαλάτωσης με χρήση της αιολικής ενέργειας, οδηγεί σε βέλτιστα οικονομικά και τεχνικά αποτελέσματα για το νησιωτικό περιβάλλον και τους κατοίκους της Μήλου προς την κατεύθυνση της βιώσιμης ανάπτυξης.
Από αυτή την άποψη είναι ένα πρωτοποριακό project, το οποίο μπορεί να αποτελέσει την απαρχή για την επίλυση του προβλήματος της λειψυδρίας που αντιμετωπίζουν τα περισσότερα νησιά σήμερα με τη βέλτιστη λύση για το περιβάλλον.