Με την ενεργό συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα και ένα πλέγμα διεθνών συμμαχιών θα εκκινήσει η νέα μεγάλη αγορά των υπεράκτιων αιολικών πάρκων στην Ελλάδα, για την οποία η ευρωπαϊκή στρατηγική προτείνει αύξηση της εγκατεστημένης ισχύος τουλάχιστον στα 60 GW (από 12 GW) έως το 2030 και 300 GW το 2050.
Η ηχηρή συμφωνία μεταξύ της ΤΕΡΝΑ Ενεργειακής με την πορτογαλική EDPR και τη γαλλική Engie, που ανακοινώθηκε χθες με σκοπό την από κοινού ανάπτυξη έργων στην Ελλάδα είναι μόνο η αρχή.
Οι συμμαχίες αναμένεται να επεκταθούν και σε άλλα joint venture μεταξύ ελληνικών ομίλων και διεθνών κολοσσών και σε αυτό συνηγορεί το γιγαντιαίο ύψος των επενδύσεων που είναι πολλαπλάσιο του χερσαίων έργων. Πρόσφατη μελέτη της NAVIGANT για λογαριασμό της ΕΕ, υπολογίζει το διαθέσιμο θαλάσσιο δυναμικό για πλωτά αιολικά στη χώρα μας στα 263 GW, χωρίς όμως να λαμβάνει υπόψη τα κρίσιμα χωροταξικά, περιβαλλοντικά και εθνικά κριτήρια που βάζουν περιορισμούς.
Ήδη, την ελληνική αγορά ακτινογραφεί από καιρό η νορβηγική Equinor, η οποία δεν έχει κρύψει το ενδιαφέρον της για τις ελληνικές θάλασσες. Σύμφωνα με τον επικεφαλής αναπτυξιακής πολιτικής της εταιρείας, κ. Arne Eik, ο οποίος μίλησε χθες σε σχετική εκδήλωση της ΕΛΕΤΑΕΝ, η ταχύτητα με την οποία κινείται η ελληνική κυβέρνηση στο ζήτημα των υπεράκτιων αιολικών πάρκων είναι μεγάλη.
Σύμφωνα με τον ίδιο, σημείο κλειδί για την προσέλκυση επενδυτών είναι η προοπτική μιας νέας αγοράς. Και η ελληνική, όπως ανέφεραν όλοι οι συμμετέχοντες, έχει προοπτική με δεδομένο ότι το Αιγαίο και μια θαλάσσια περιοχή της Γαλλίας διαθέτουν το σημαντικότερο αιολικό δυναμικό στην Ευρώπη.
Στην ίδια εκδήλωση ο πρέσβης της Νορβηγίας στην Ελλάδα και στην Κύπρο, Frode Overland Andersen, αποκάλυψε ότι έχουν ξεκινήσει οι διεργασίες σε διπλωματικό επίπεδο και ότι σε συνεργασία με την πρέσβη της Ελλάδος στη Νορβηγία, ετοιμάζουν ένα επενδυτικό σεμινάριο για τη νορβηγική βιομηχανία ενέργειας προκειμένου να γνωρίσει το νέο επενδυτικό τοπίο που δημιουργείται στην Ελλάδα στον τομέα των υπεράκτιων αιολικών πάρκων.
Με τα ραντάρ ανοικτά και σκανάροντας τις περιοχές της χώρας με πλούσιο αιολικό δυναμικό βρίσκονται και άλλοι παίκτες της αγοράς. Μεταξύ αυτών, η ισπανική Rokas -Iberdrola από τους πλέον δραστήριους ομίλους παγκοσμίως στα υπεράκτια πάρκα, η ΔΕΗΑΝ, η οποία βρίσκεται επίσης σε συζητήσεις με διεθνείς παίκτες και προς αναζήτηση των κατάλληλων περιοχών αλλά και ο όμιλος Κοπελούζου.
Μαζί με την ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή είναι δύο ελληνικοί όμιλοι, οι οποίοι είχαν υποβάλλει σχετικά αιτήματα προ δεκαετίας αξιοποιώντας το ισχύον θεσμικό πλαίσιο (ν. 3468/2006).
Έως τον Ιούνιο του 2010, είχαν ήδη υποβληθεί 36 αιτήσεις που σήμερα σε ισχύ είναι οι 23 για χορήγηση αδειών παραγωγής για Θαλάσσια αιολικά πάρκα συνολικής ισχύος 5,3GW (σήμερα 3,8 σε ισχύ).
Η ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή, σύμφωνα με όσα ανέφερε χθες στην ομιλία της, η κ. Στέλλα Ζαχαρία, Energy Market Regulation της εταιρείας, είχε καταθέσει τότε 5 αιτήσεις συνολικής ισχύος 1,5GW επενδύοντας σε παράκτιες μετρήσεις αιολικού δυναμικού, περιβαλλοντική αξιολόγηση και μελέτες οπτικής επίδρασης καθώς και μελέτες βυθού. Αντίστοιχες άδειες ισχύος 216 MW έχει εξασφαλίσει και η Elica Group του ομίλου Κοπελούζου, τις οποίες μάλιστα η εταιρεία ανακοίνωσε χθες ότι ωριμάζει από πλευράς μελετών ενόψει και του νέου θεσμικού πλαισίου.
Νέα νομοθετική ρύθμιση
Το επενδυτικό ενδιαφέρον κινητοποιεί ασφαλώς η κυβερνητική βούληση να ανοίξουν τα φτερά της αιολικής ενέργειας στο θαλάσσιο περιβάλλον της χώρας, για το οποίο υπήρξε καταγεγραμμένο ενδιαφέρον από την προηγούμενη απόπειρα του ρυθμιστικού πλαισίου.
Χθες το ΥΠΕΝ δια του υπουργού, κ. Κώστα Σκρέκα, ανακοίνωσε ότι έχει ήδη ξεκινήσει η προετοιμασία του νέου νομοθετικού πλαισίου, με στόχο να έχει ψηφιστεί μέχρι τον προσεχή Ιούνιο μαζί με τις τεχνολογίες για την αποθήκευση ενέργειας που θα αποτελέσουν την κινητήρια δύναμη για την ανάπτυξη των ΑΠΕ.
Ο υπουργός έκανε λόγο για την σημαντικότερη πηγή ενέργειας ως το 2040, τονίζοντας ότι για την υλοποίηση των μεγάλων έργων είναι αναγκαία η ολοκλήρωση των μεγάλων ηλεκτρικών διασυνδέσεων αλλά και των επενδύσεων στα δίκτυα της υψηλής και της υπερυψηλής τάσης.
Στόχος του υπουργείου είναι να κεφαλαιοποιήσει το έντονο επενδυτικό ενδιαφέρον και επισήμανε ότι λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες του ελληνικού θαλάσσιου χώρου, θα δοθεί βάρος για πιλοτικά έργα που θα αναδείξουν τα προβλήματα και τις λύσεις.
Η αδειοδότηση και η χωροθέτηση των έργων μέσα από ένα σταθερό και στιβαρό θεσμικό πλαίσιο αλλά και η αποζημίωση των επενδυτών, αποτελούν τα σημεία κλειδιά για την επιτυχία της νέας ρύθμισης. Όπως ανέφερε χθες στην εκδήλωση της ΕΛΕΤΑΕΝ η γενική γραμματέας ενέργειας κ. Αλεξάνδρα Σδούκου, βασική παράμετρος είναι το «bankability».
Όπως δήλωσε το υπουργείο έχει κοινοποιήσει στην Κομισιόν το νέο σχήμα των διαγωνισμών ΑΠΕ με ειδική πρόβλεψη για τα υπεράκτια αιολικά.
Το σχήμα λαμβάνει υπόψη ότι είναι μια νέα τεχνολογία που πρέπει να στηριχθεί και να είναι και δανειοδοτικά υποστηρίξιμη με προβλεψιμότητα και ασφάλεια. Τόνισε μάλιστα ότι ο μηχανισμός αυτός έχει βρεθεί. Εκτίμησε επίσης ότι ο ανταγωνισμός μέσω των διαγωνισμών αναμένεται να συμπιέσει τα κόστη μακροπρόθεσμα και θα επιτρέψει την περαιτέρω διείσδυση.
Ο ρόλος του ΑΔΜΗΕ
Ο ΑΔΜΗΕ θα διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο στην υλοποίηση του νέου σχεδιασμού. Για το λόγο αυτό προτείνει μια ολοκληρωμένη προσέγγιση στο πλαίσιο ενός Εθνικού Master Plan, με στοιχεία για το αιολικό δυναμικό σε διαφορετικές γεωγραφικές περιοχές, λαμβάνοντας υπόψιν τις ανάγκες για υποδομές Mεταφοράς αλλά και τους εκάστοτε χωρικούς περιορισμούς που υπάρχουν.
Το Μasterplan, όπως ανέφερε χθες ο αντιπρόεδρος κ. Γιάννης Μάργαρης θα μπορούσε να αποτελέσει μία στέρεη βάση για τις κινήσεις όλων των ενδιαφερόμενων μερών και επενδυτών.
Ο ΑΔΜΗΕ προτείνει να αναλάβει τον σχεδιασμό και την υλοποίηση των υποβρύχιων διασυνδέσεων μέχρι ενός σημείου στη θάλασσα (offshore substation hub) όπου θα συνδέονται τα επιμέρους offshore αιολικά.
Η παραπάνω λύση, είπε φέρει σημαντικά πλεονεκτήματα σε κόστος και χρόνο, μεγαλύτερη αξιοπιστία και μικρότερο περιβαλλοντικό αποτύπωμα, όπως άλλωστε επιβεβαιώνεται και από την ευρωπαϊκή εμπειρία σε ανάλογα έργα (Γερμανία, Δανία, Βέλγιο κ.ο.κ).