Ενεργειακή κρίση: Μεγάλες καθυστερήσεις στις πληρωμές για ρεύμα και θέρμανση (γράφημα + vids)

Η ενεργειακή κρίση εκτόξευσε πρωτίστως τις δαπάνες που σχετίζονται με τα καύσιμα. Έτσι, ανάμεσα στις κατηγορίες βασικών αναγκών διαβίωσης τα έξοδα που κατέγραψαν τις μεγαλύτερες αυξήσεις ήταν η θέρμανση, όπως απάντησε το 60,7% των ερωτηθέντων, και οι μετακινήσεις σύμφωνα με το 51% των νοικοκυριών.

Οι αυξήσεις των τιμών τόσο της ηλεκτρικής ενέργειας, όσο και των ειδών διατροφής αποτελούν για σχεδόν 6 στα 10 νοικοκυριά τις κατηγορίες που έχουν τη μεγαλύτερη αρνητική επίδραση στο εισόδημά τους και ακολουθούν οι αυξήσεις στην βενζίνη (28,5%) και στο πετρέλαιο θέρμανσης (23,2%).

Ως καταλληλότερο μέτρο για την αντιμετώπιση των αρνητικών επιπτώσεων της ακρίβειας το 51,1% των νοικοκυριών θεωρεί πως είναι η αύξηση μισθών και συντάξεων και το 28,6% η μείωση φόρων και τελών στα καύσιμα.

Ενεργειακή φτώχεια

Δραματικές είναι και οι επιπτώσεις της κρίσης ως προς τη δυνατότητα των νοικοκυριών να έχουν πρόσβαση στις πλέον βασικές υπηρεσίες ενέργειας για επαρκή θέρμανση, μαγείρεμα, φωτισμό και χρήση ηλεκτρικών οικιακών συσκευών.

Όπως περιγράφει στη γνώμη της για την ενεργειακή κρίση η ΟΚΕ, οι συνέπειες της ενεργειακής φτώχειας περιλαμβάνουν την περιορισμένη χρήση θέρμανσης, κρύα και με υγρασία σπίτια, χρέη σε λογαριασμούς κοινής ωφελείας και τη μείωση εξόδων των νοικοκυριών σε άλλα είδη πρώτης ανάγκης. Επιπλέον, η ενεργειακή φτώχεια σχετίζεται με ένα ευρύ φάσμα φυσικών και ψυχικών ασθενειών υγείας, όπως η κατάθλιψη, το άσθμα και η καρδιακή ασθένεια. Η ενεργειακή φτώχεια προκαλείται από τη σύγκλιση πέντε παραγόντων: το χαμηλό εισόδημα, τις υψηλές τιμές καυσίμων, την αναποτελεσματική ενεργειακή απόδοση ενός σπιτιού, την υπό μερική κατάληψη (χρήση) κατοικία, τη μεγάλη ηλικία.

Χωρίς θέρμανση

Σύμφωνα με την ΟΚΕ, δύο είναι οι επίσημες και κοινά αποδεκτές στατιστικές που αποδίδουν την ενεργειακή φτώχεια και παρέχονται από την Eurostat (EU SILC): Η αδυναμία ενός νοικοκυριού να διατηρεί το σπίτι του επαρκώς ζεστό και οι απλήρωτοι λογαριασμοί.

Σχετικά με το πρώτο κριτήριο, την διατήρηση του σπιτιού επαρκώς ζεστό, ενώ στην ΕΕ κατά μέσο όρο το 2021 το 6,9% αδυνατούσε να το καταφέρει, το ποσοστό στην Ελλάδα ήταν υπερδιπλάσιο καθώς ανήλθε στο 17,5%. Λιθουανία, Βουλγαρία, Πορτογαλία και Ελλάδα καταγράφουν τις χειρότερες επιδόσεις

Πρωτιά στην ΕΕ

Σχετικά με το δεύτερο κριτήριο, τους απλήρωτους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος, η Ελλάδα διατηρεί το ρεκόρ σε όλη την ΕΕ. Για την ακρίβεια, το 26,3% των Ελλήνων το 2021 είχε απλήρωτους λογαριασμούς. Ο μέσος όρος στην ΕΕ των 27 και στην ευρωζώνη των 19 ανερχόταν σε 6,4%, δηλαδή 4 φορές λιγότεροι απ’ όσο στην Ελλάδα. Την δεινή θέση της Ελλάδας, την επιβεβαιώνει επίσης η απόσταση που την χωρίζει από τον δεύτερο, την Βουλγαρία, και τον τρίτο, την Κροατία, όπου το ποσοστό των πολιτών οι οποίοι αδυνατούν να πληρώσουν τους λογαριασμούς τους είναι 19,2% και 15,2% αντίστοιχα. Η Ελλάδα κατείχε τα πανευρωπαϊκά πρωτεία στο ποσοστό των πολιτών που αδυνατούν να πληρώσουν τους λογαριασμούς ρεύματος και τα προηγούμενα χρόνια. Το 2020 ήταν στο 28,2%, το 2019 στο 32,5%, 2018 στο 35,6% και το 2017 στο 38,5%.