Η ενεργειακή κρίση, ο ερχόμενος χειμερινός καιρός και η απελευθέρωση της συσσωρευμένης ζήτησης λόγω της πανδημίας έχουν οδηγήσει τις χώρες στην προσπάθεια να αποθηκεύσουν ορυκτά καύσιμα, μια κίνηση που με τη σειρά της φέρνει ανάκαμψη των παγκόσμιων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα φέτος.
Η εξέλιξη αυτή, όπως αναφέρει το Bloomberg, αποτελεί νέα απειλή για τον στόχο της Συμφωνίας των Παρισιού να περιορίσει τις αυξήσεις της παγκόσμιας θερμοκρασίας στους 1,5 βαθμούς Κελσίου. Η Κίνα, η Ινδία και άλλες αναπτυσσόμενες οικονομίες αυξάνουν τη ζήτηση άνθρακα, αλλά ακόμη και οι ΗΠΑ είναι έτοιμες να αυξήσουν την κατανάλωση των πιο βρώμικων ορυκτών καυσίμων στο υψηλότερο επίπεδο εδώ και μια δεκαετία, σύμφωνα με πρόβλεψη του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας.
Οι παγκόσμιες εκπομπές CO2 κορυφώθηκαν λίγο πριν από την έναρξη της πανδημίας Covid-19 και στη συνέχεια το 2020 καταγράφηκε η μεγαλύτερη ετήσια μείωση από τουλάχιστον το 1965, σύμφωνα με τα στοιχεία της BP Plc. Οι εκπομπές αερίων θερμοκηπίου φέτος έως τον Αύγουστο είναι μόλις 1% λιγότερες σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2019, σύμφωνα με την Carbon Monitor, μια ομάδα παρακολούθησης των εκπομπών.
Σε γκρίζο φόντο το COP26
Η πρόβλεψη για ρεκόρ εκπομπών δημιουργεί ένα προβληματικό φόντο όσον αφορά τη Σύνοδο για το κλίμα COP26 που θα πραγματοποιηθούν στη Γλασκώβη της Σκωτίας τον Νοέμβριο. Τα Ηνωμένα Έθνη παροτρύνουν τις χώρες να υποβάλουν πιο φιλόδοξα σχέδια για τις εκπομπές μέχρι να ξεκινήσουν οι συζητήσεις και αξιωματούχοι από σχεδόν 200 κράτη συγκεντρωθούν για το δεκαπενθήμερο των διαπραγματεύσεων.
Το αν οι εκπομπές θα φτάσουν σε νέα υψηλά επίπεδα θα εξαρτηθεί πιθανώς από τον καιρό, δήλωσε ο Steven J. Davis, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια και βασικό στέλεχος στο Carbon Monitor. «Τα ορυκτά καύσιμα που χρησιμοποιούνται για τη θέρμανση κτιρίων θα μπορούσαν να αποτελούν το 1% γρήγορα αν κάνει κρύο» πρόσθεσε.
Η ενεργειακή κρίση έχει επικεντρωθεί στον τομέα της παραγωγής ενέργειας, με τις ελλείψεις φυσικού αερίου να είναι ιδιαίτερα έντονες στην Κίνα και στο Ηνωμένο Βασίλειο. Οι εκπομπές από παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας αυξήθηκαν ήδη 2,2% παγκοσμίως μεταξύ Ιανουαρίου και Αυγούστου σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2019, κυρίως λόγω της αυξημένης κατανάλωσης άνθρακα στην Κίνα, την Ινδία και τη Βραζιλία.
Οι ΑΠΕ, ο προβληματισμός και η ανάγκη επιτάχυνσης
Σε άλλα μέρη, οι εκπομπές CO2 από τις περισσότερες κύριες πηγές είναι χαμηλότερες από ό, τι το 2019, καθώς τα εργοστάσια άνθρακα κλείνουν και χρησιμοποιείται περισσότερη ηλιακή και αιολική ενέργεια. Οι εκπομπές στην Ευρωπαϊκή Ένωση και το Ηνωμένο Βασίλειο κατά τους πρώτους οκτώ μήνες του τρέχοντος έτους μειώθηκαν κατά 4,7% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2019, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις που αφορούν στην παραγωγή ενέργειας, τη βιομηχανική δραστηριότητα, τις χερσαίες και αεροπορικές μεταφορές και την οικιακή ζήτηση. Στις ΗΠΑ, μειώθηκαν κατά 3,5%.
Ένας άλλος παράγοντας που θα μπορούσε να ωθήσει την αύξηση των εκπομπών είναι ο νέος σκεπτικισμός για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ενόψει της ενεργειακής κρίσης. Οι διαταραχές τις τελευταίες εβδομάδες έχουν προκαλέσει συζήτηση σχετικά με τον αντίκτυπο της μετάβασης στην καθαρότερη ενέργεια.
Ενώ μερικοί βλέπουν στοιχεία για τη διαλείπουσα αιολική και ηλιακή ενέργεια, άλλοι βλέπουν ισοδύναμη αν όχι μεγαλύτερη ευπάθεια από ακραίες μεταβολές των τιμών και αστάθεια που προκλήθηκαν από διαταραχές στις αλυσίδες εφοδιασμού ορυκτών καυσίμων από χώρες παραγωγούς όπως η Ρωσία.
«Η ανησυχία μου είναι ότι υπάρχει μια αυξανόμενη εσφαλμένη αντίληψη πως η τρέχουσα ενεργειακή κρίση προκαλείται λόγω των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας ή πολιτικών που ευνοούν τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας», δήλωσε ο αναλυτής του BloombergNEF, Ali Izadi-Najafabadi. «Η ορθολογική απάντηση στις υψηλότερες τιμές των βασικών προϊόντων ορυκτών καυσίμων καθώς και στις υψηλότερες εκπομπές θα ήταν να επιταχυνθεί η στροφή προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας» συμπλήρωσε.