Δύο πλωτές δεξαμενές υγροποιημένου φυσικού αερίου, μία μονάδα ηλεκτροπαραγωγής με φυσικό αέριο και η επαναφορά του ξεχασμένου αγωγού Μπουργκάς – Αλεξανδρούπολη «κουρδίζουν» την ενεργειακή μηχανή της ακριτικής πόλης και την τοποθετούν στο επίκεντρο των ενεργειακών εξελίξεων.

Η λήξη επομένως της συνεργασίας μεταξύ της Προμηθέας Gas του Ομίλου Κοπελούζου, με την άλλοτε πανίσχυρη Gazprom που επισημοποιείται έναν χρόνο μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, δεν εξέπληξε κανέναν.

Αποτελεί, σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, μια προδιαγεγραμμένη εξέλιξη, που ήρθε 11 μήνες μετά τη χιονοστιβάδα του πολέμου και τα δεινά που προκάλεσε στον ενεργειακό εφοδιασμό της Γηραιάς Ηπείρου και την πορεία ενός κύκλου που έχει κλείσει προ πολλού.

Η επικέντρωση του Ομίλου Κοπελούζου σε διαφορετικά πρότζεκτ με τη στήριξη της αμερικανικής πλευράς, που έγινε εμφανής με το FSRU της Αλεξανδρούπολης, αλλά και τα μηνύματα που έστειλε ο διαγωνισμός για την πώληση του λιμένα της Αλεξανδρούπολης το περασμένο καλοκαίρι από τον οποίο αναγκάστηκε σε αποχώρηση ο πολυσχεδής όμιλος, φαίνεται ότι επέσπευσαν ένα σχεδόν δρομολογημένο διαζύγιο, μεταφέροντας το κέντρο βάρους από το αέριο των αγωγών και τη Ρωσία στο LNG και στις ΗΠΑ.

Παρά το γεγονός ότι ο γνωστός επιχειρηματίας έχει ανοίξει τα τελευταία χρόνια κανάλια συνεργασίας με την άλλη πλευρά του Ατλαντικού, η μακρόχρονη επιχειρηματική σχέση του με την Gazprom και το εχθρικό πλέον πανευρωπαϊκά περιβάλλον για τις ρωσικές επενδύσεις έφεραν το τέλος της ελληνορωσικής συνεργασίας που διήρκεσε πάνω από 30 χρόνια. Ετσι ένας «γάμος» που έγινε με αμοιβαία συμφέροντα στις αρχές της δεκαετίας του ’90 διαλύθηκε, με την Προμηθέας Gas να διατηρεί τις δραστηριότητες στον τομέα του φυσικού αερίου.

Η επέκταση στο LNG

Πολύ πριν γίνουν καταιγιστικές οι γεωπολιτικές αλλαγές στον τομέα της ενέργειας, η εταιρεία είχε ξεκινήσει να σχεδιάζει τα επόμενα βήματα στην ενεργειακή σκακιέρα της ΝΑ Ευρώπης και τις επενδύσεις της στο LNG, προκαλώντας τις πρώτες ρωγμές στις σχέσεις της με τους Ρώσους.

Αυτή η προετοιμασία έφερε ένα βήμα μπροστά τον Όμιλο Κοπελούζου όταν πέρυσι οι εξελίξεις στις ρωσοουκρανικές σχέσεις έφεραν στο προσκήνιο τις πλωτές δεξαμενές υγροποιημένου φυσικού αερίου (FSRU) και τη χώρα μας σε πλεονεκτική θέση, επιταχύνοντας τον σχεδιασμό του νέου ενεργειακού χάρτη.

Με την επένδυση στο FSRU της Αλεξανδρούπολης, σε συνδυασμό με τον ελληνοβουλγαρικό αγωγό IGB, το υγροποιημένο φυσικό αέριο που θα αεριοποιείται στην Αλεξανδρούπολη θα έχει τη δυνατότητα να μεταφέρεται προς τη Βουλγαρία και από εκεί, μέσω άλλων διασυνδετήριων αγωγών, στη Σερβία, τη Βόρεια Μακεδονία, τη Ρουμανία, τη Μολδαβία και στην Ουκρανία.

Οι νέες υποδομές προσφέρουν δυνατότητα διαφοροποίησης των πηγών προμήθειας του φυσικού αερίου, ενισχύουν την ενεργειακή ασφάλεια και ταυτόχρονα αναδεικνύουν τη χώρα σε ενεργειακό κόμβο της ευρύτερης περιοχής.

Το πρώτο ώριμο project για το FSRU Αλεξανδρούπολης προβλέπεται ότι θα τεθεί σε λειτουργία προς τα τέλη του 2023. Μέσα στο 2025 προγραμματίζεται να ξεκινήσει η εμπορική λειτουργία του δεύτερου FSRU της Αλεξανδρούπολης που σχεδιάζει η Gastrade, με μετόχους τον Ομιλο Κοπελούζου, την Gaslog του εφοπλιστή Πίτερ Λιβανού, τη ΔΕΠΑ και τη βουλγαρική Boulgartransgaz. Το έργο θα ξεκινήσει 1,5 έτος μετά τη λήψη της τελικής επενδυτικής απόφασης (FID) και η πλειονότητα του LNG, σύμφωνα με την εταιρεία, θα εξάγεται στην Ουκρανία.

Προς υπογραφές για το Μπουργκάς

Το αμέσως επόμενο βήμα είναι η από κοινού επένδυση με τη ΔΕΗ και τη ΔΕΠΑ για την κατασκευή μιας νέας μονάδας φυσικού αερίου με έντονα εξαγωγικά χαρακτηριστικά στην ίδια περιοχή, αλλά και η αναβίωση του πετρελαιαγωγού Μπουργκάς – Αλεξανδρούπολη.

Στο ελληνικό λιμάνι θα φτάνει πετρέλαιο από πηγές εκτός Ρωσίας και μέσω του αγωγού θα μεταφέρεται στο Μπουργκάς για να καταλήξει στις αγορές των Βαλκανίων και της Ανατολικής Ευρώπης. Πρόκειται για έναν μικρότερο αγωγό από εκείνον που είχε σχεδιαστεί πριν από μερικά χρόνια, δυναμικότητας 10 εκατ. τόνων πετρελαίου ετησίως, έναντι 35-50 εκατ. τόνων που προέβλεπε το αρχικό σχέδιο.

Η αντίστροφη ροή του αγωγού από Βορρά προς Νότο είναι ένα σχέδιο που θα βοηθήσει στην απεξάρτηση των βαλκανικών χωρών από το ρωσικό πετρέλαιο, ενισχύοντας τη συνολικότερη ευρωπαϊκή στρατηγική, που προχωράει με την υποστήριξη των ΗΠΑ.

Στόχος είναι να τροφοδοτηθεί το διυλιστήριο της Lukoil Neftochim, που διαχειρίζεται η ρωσική εταιρεία στην περιοχή. Με τον τρόπο αυτό, η Βουλγαρία προσπαθεί να αντιμετωπίσει τα ακριβά τέλη διέλευσης και τα άλλα εμπόδια στον Βόσπορο που βάζει η Τουρκία, η οποία συνεχίζει να βλέπει με καχυποψία την αναβάθμιση της Αλεξανδρούπολης.

Οι δύο χώρες εμφανίζονται να έχουν καταλήξει σε συμφωνία, μετά την άτακτη υπαναχώρηση της Βουλγαρίας από τη διακρατική συμφωνία με την Ελλάδα και τη Ρωσία πριν από περίπου 10 χρόνια, με τον Ομιλο Κοπελούζου να αναλαμβάνει από ελληνικής πλευράς την ανάσταση του σχεδίου. Η βουλγαρική πλευρά έχει προαναγγείλει υπογραφή μνημονίου συνεργασίας μέσα στις επόμενες εβδομάδες.

Το μνημόνιο θα προβλέπει τη συγκρότηση μιας κοινής ομάδας εργασίας, η οποία θα αναλάβει τη μελέτη και ανάλυση των εκτιμήσεων για το έργο αυτό, ώστε να επισπευστεί η κατασκευή του αγωγού. Όπως εκτιμάται, οι εργασίες κατασκευής του αγωγού Αλεξανδρούπολη – Μπουργκάς θα μπορούν να ξεκινήσουν σε 1-2 χρόνια και ώστε ο αγωγός να τεθεί σε λειτουργία, πιθανόν, σε 3-4 χρόνια.

Η κυβέρνηση, μετά την αναθεώρηση του σχεδίου ιδιωτικοποίησης, έχει βάλει σε τροχιά υλοποίησης την ανάπτυξη του λιμένα Αλεξανδρούπολης, στο οποίο ο Ομιλος Κοπελούζου έχει συμφωνήσει να χρησιμοποιήσει τις εγκαταστάσεις του (χώρους αποθήκευσης, χρήση του προβλήτα) και να εγκατασταθεί στην περιοχή έως τον Νοέμβριο του 2023.

Η πρωτεύουσα του Νομού Έβρου τα τελευταία χρόνια μετατρέπεται σε ένα σημαντικό ενεργειακό σταυροδρόμι, μεταξύ Ασίας, Βαλκανίων και Μεσογείου, δήλωσε πρόσφατα ο υπουργός Ενέργειας και Περιβάλλοντος κ. Κώστας Σκρέκας. Οπως είπε, σήμερα η Αλεξανδρούπολη αποτελεί έναν ενεργειακό κόμβο που διασφαλίζει την ενεργειακή θωράκιση όχι μόνο της Ελλάδας αλλά των Βαλκανίων και της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.

Διαβάστε ακόμη:

Bloomberg: Η απαγόρευση του ρωσικού ντίζελ δεν θα σταματήσει τις ροές καυσίμων στην ΕΕ – Πώς θα συμβεί αυτό

Αθώος ο Ελον Μασκ για τα tweets περί απόσυρσης της Tesla από το χρηματιστήριο

Ταμείο Ανάκαμψης: Όποιος πρόλαβε… φθηνά δάνεια πήρε