Ραγδαίες ανακατατάξεις, ηχηρές συνεργασίες αλλά και μεγάλες προκλήσεις στον μέτωπο των διεθνών αγωγών φυσικού αερίου, χάρη στους οποίους η χώρα μας αναβαθμίζει το ρόλο της ως ενεργειακός κόμβος της Μεσογείου, φέρνει η αυγή της νέας χρονιάς στον τομέα της ενέργειας.

East Med

Οι εξελίξεις είναι τόσο καταιγιστικές που αναμένεται να επισημοποιηθούν αμέσως μετά την Πρωτοχρονιά με την υπογραφή στις 2 Ιανουαρίου στην Αθήνα, της Διακρατικής συμφωνίας για τον East Med μεταξύ Ελλάδας-Κύπρου και Ισραήλ. Η συμφωνία, η οποία προβλέπει την μεταφορά αερίου από τα νέα κοιτάσματα της Ανατολικής Μεσογείου στην Ευρώπη μέσω Ελλάδας και Κύπρου,  με ένα γιγαντιαίο πρότζεκτ συνολικού ύψους 7 δις. ευρώ, επισπεύδεται λόγω των Τουρκικών προκλήσεων με στόχο την ενεργειακή ασφάλεια της ΕΕ και την διαφοροποίηση των πηγών εφοδιασμού.

Πρόκειται για ένα έργο που ξεκίνησε να μελετάται ως προτεινόμενο έργο από τη ΔΕΠΑ το 2012  και έχει συμπεριληφθεί στον Κατάλογο των Έργων Κοινού Ενδιαφέροντος (Projects of Common Interest) της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Φορέας υλοποίησης του μεγάλου πρότζεκτ είναι η ΥΑΦΑ Ποσειδών, θυγατρική της ΔΕΠΑ, που είναι υπεύθυνη για τη μελέτη, την κατασκευή και τη λειτουργία άλλων δύο αγωγών: του υποθαλάσσιου διασυνδετήριου αγωγού φυσικού αερίου Ελλάδας-Ιταλίας (IGI Poseidon) και του Ελληνο-Βουλγαρικού Διασυνδετήριου Αγωγού (IGB) στο έργο του οποίου συμμετέχει με 50%.

Ιδιωτικοποιήσεις

Άμεσες προμηνύονται οι εξελίξεις και στο πεδίο των ιδιωτικοποιήσεων, ένας τομέας που έχει μείνει πίσω και έχει στερήσει σημαντικά έσοδα από τα δημόσια ταμεία. Η αρχή έγινε προ 15 ημερών με την πρόσκληση ενδιαφέροντος για την ΔΕΠΑ Υποδομών. Αρχές Φεβρουαρίου, αναμένεται να βγει στον αέρα, η προκήρυξη για την αποκρατικοποίηση της ΔΕΠΑ Εμπορίας, για την οποία υπάρχουν διαπραγματεύσεις και συζητήσεις μεταξύ κορυφαίων ομίλων της χώρας, διεθνών εταιρειών αλλά και μεγάλων funds.

Τελευταία, στο σκηνικό που έχει αρχίσει να διαμορφώνεται για πιθανές συμμαχίες έχουν προστεθεί πληροφορίες που κάνουν λόγο για συζητήσεις συνεργασίας μεταξύ της Μotor Oil και του ομίλου Κοπελούζου.

Μέσα στο α΄ τρίμηνο του έτους, η κυβέρνηση αναμένεται να λάβει τις τελικές αποφάσεις για την πώληση περαιτέρω ποσοστού του ΑΔΜΗΕ (σήμερα ελέγχει το 24% η Κινεζική State Grid) και μέχρι το καλοκαίρι αναμένεται να έχει οριστικοποιηθεί το σχέδιο πώλησης του ΔΕΔΔΗΕ. Πρόσφατα, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Κωστής Χατζηδάκης δήλωσε ότι θα πουληθεί το 49% των μετοχών της εταιρείας. Στον προθάλαμο, βρίσκεται αντίστοιχα και η πώληση της Υπόγειας Αποθήκης Φυσικού Αερίου της Καβάλας, για την οποία το ΥΠΕΝ προχώρησε πρόσφατα σε νομοθετική ρύθμιση με τον διαγωνισμό να δρομολογείται εντός του α΄εξαμήνου του 2020.

Υποδομές

Στο χώρο των υποδομών, το επόμενο διάστημα, αναμένεται να «κλειδώσει» το τελικό μετοχικό σχήμα που θα αναλάβει την λειτουργία της πλωτής μονάδας υγροποιημένου φυσικού αερίου στην Αλεξανδρούπολη (FSRU).

Πριν λίγες μέρες, επισφραγίστηκε η συμμετοχή με 20% της ΔΕΠΑ στην Gastrade, την εταιρεία που έχει αναλάβει την ανάπτυξη του FSRU. Απομένουν οι τελικές αποφάσεις των άλλων υποψήφιων μετόχων, της βουλγαρικής BulgarGasTrans  και της ρουμανικής Rompetrol, οι οποίες εμφανίζονται να βρίσκονται στο τελικό στάδιο των διαπραγματεύσεων αποκτώντας επιπλέον 20% έκαστος. Στους υπόλοιπους μετόχους περιλαμβάνονται με 20% η Gaslog, συμφερόντων του εφοπλιστή Λιβανού και ο όμιλος Κοπελούζου, ο οποίος υλοποιεί το μεγάλο project.

Τέλος Ιανουαρίου, αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί η δεύτερη φάση του έργου, για την δέσμευση χωρητικότητας στο FSRU, εξέλιξη που θα ανάψει το φως για να ληφθεί η τελική επενδυτική  πρόταση.

Χωρίς αμφιβολία, η ΔΕΗ και η κυβερνητική πολιτική της απολιγνιτοποίησης, αποτελούν το πιο αποφασιστικό βήμα στην ενεργειακή σκακιέρα. Μέχρι το καλοκαίρι αναμένεται να έχει επισημοποιηθεί το master plan για την δίκαιη μετάβαση στην μετά λιγνίτη εποχή. Αφορά τα επόμενα βήματα για τις περιοχές που θα δεχτούν το μεγαλύτερο πλήγμα από το λουκέτο στις λιγνιτικές μονάδας, με τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Κωστή Χατζηδάκη να διεκδικεί την μέγιστη υποστήριξη της ΕΕ για τις περιοχές της Αρκαδίας και της Δυτικής Μακεδονίας που θα υποστούν τις συνέπειες της νέας στρατηγικής.

Ο οριστικός θάνατος του λιγνίτη μέχρι το 2023, με την Πτολεμαϊδα 5 να είναι η μοναδική μονάδα που θα μείνει ανοικτή έως το 2028 (και αυτό υπό προϋποθέσεις), ανοίγει διάπλατα την πόρτα στις μεγάλες επενδύσεις στο φυσικό αέριο και τις ΑΠΕ. Σύμφωνα με το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα από το 2020 θα πρέπει να ξεκινήσει η υλοποίηση επενδύσεων στις ΑΠΕ ύψους 800 εκ. ευρώ σε ετήσια βάση, με ορίζοντα το 2030 ενώ εντός της χρονιάς θα μπουν οι βάσεις για την θεμελίωση τεσσάρων ακόμη μονάδων αερίου. Πρόκειται για τις επενδύσεις του ομίλου της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, της Elpedison, του ομίλου Κοπελούζου και της ΕΛΒΑΛΧΑΛΚΟΡ.

Χρονιά ορόσημο αποτελεί το 2020 και για το target model, τo νέο Ευρωπαϊκό μοντέλο- στόχο για την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας. Στο ΥΠΕΝ, φιλοδοξούν να είναι έτοιμο μέχρι τον προσεχή Ιούνιο, ωστόσο οι εκκρεμότητες και οι καθυστερήσεις γεννούν αρκετές αμφιβολίες για την υλοποίηση του συγκεκριμένου χρονοδιαγράμματος.